Dagblaðið Vísir - DV - 08.01.1999, Blaðsíða 14

14
FÖSTUDAGUR 8. JANÚAR 1999
Fijálst, óháð dagblað
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaftur og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ÓLI BJÖRN KÁRASON
AóstoBarritstjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL ÞORSTEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaBaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI11,105 RVÍK,
SÍMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - ABrar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
VTsir, netútgáfa Frjálsrar fjölmiðlunar: http://www.visir.is
Ritstjórn: dvritst@ff.is - Auglýsingar: auglysingar@ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaBam.: 462 6613, fax: 4611605.
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Filmu- og plötugerð: ÍSAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
ÁskriftarverB á mánuði 1900 kr. m. vsk. Lausasöluverð 170 kr. m. vsk., Helgarblað 230 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
Ábyrgð þjóðminjavarðar
Fornar minjar á íslandi eru að takmörkuðu leyti
fólgnar í byggingum líkt og víða ytra heldur ýmsum
munum sem varðveist hafa gegnum aldirnar, fundist
við fornleifauppgröft eða komið fram með öðrum hætti.
Þessar minjar eru með helstu dýrgripum þjóðarinnar og
ber að umgangast með tiUiti til þess. í þessum fomu
minjum er fólgin saga þjóðarinnar allt frá landnámi,
saga sem stendur ljóslifandi fyrir hugskotssjónum okk-
ar við skoðun munanna.
Þjóðminjasafnið hefur lengi búið við ófullnægjandi
aðstæður. Safnhúsið við Suðurgötu er barn síns tíma,
viðhald af skornum skammti og húsið meðal annars
lekt. Aðstaða þar var fráleitt boðleg þeim dýrgripum
sem þar hafa verið geymdir og sýndir. Brunavarnir og
öryggismál voru ekki með þeim hætti að ásættanlegt
væri. Því var löngu kominn tími til aðgerða, viðhalds
og endurbóta á húsinu. Safninu var því lokað á liðnu
ári og vinna hafin við endurbæturnar. Þjóðminjasafnið
við Suðurgötu verður opnað á ný eftir endurbætur á
næsta ári.
Þjóðminjarnar þurfti því geyma en slíkir munir eru
ekki geymdir hvar sem er. Þeim var komið fyrir vöru-
skemmu Þjóðminjasafnsins við Vesturvör í Kópavogi.
Brunamálstjóri hefur bent á að í þessu húsi séu óbætan-
legar fomminjar þjóðarinnar í hættu. Um sé að ræða
venjulega vörugeymslu og allt húsið sé eitt brunahólf.
Það og allt sem í því er geti því fuðrað upp í einu lagi.
Varsla og flutningur þjóðminjanna er á ábyrgð þjóð-
minjavarðar. Fyrir lá að flytja þyrfti mimina og hann
tók þá ákvörðun að fLytja þá í hús sem ekki hafði verið
breytt til þessara nota. Hann lét flytja munina án sam-
ráðs við yfirvöld brunamála. Slökkviliðið í Reykjavík og
eldvarnaeftirlit þess stóð frammi fyrir gerðum hlut.
Þjóðminjasafnið tók húsnæðið við Vesturvör í notkun
án nokkurs samráðs við slökkviliðið. Það varð ekki til
baka snúið, segir slökkviliðsstjóri sem taldi sig nauð-
beygðan að gefa út bráðabirgðaleyfi fyrir geymslu mun-
anna á þessum stað.
Bráðabirgðaleyfinu fylgdu kröfur um endurbætur og
öryggisvöktun allan sólarhringinn. Að sögn slökkviliðs-
stjóra er húsnæðið við Vesturvör ekki ásættanlegt þótt
það sé um sumt betra en gamla Þjóðminjasafnið. Það
lýsir því um leið í hvert óefhi var komin þar. Bruna-
málastjóri segir það alvarlegt að frestað var að ganga frá
húsinu áður en munirnir bárust þangað til geymslu. Nú
sé unnið að breytingum innan um munina og slíkt
margfaldi hættu.
Frá breytingum á húsinu átti að ganga áður en farið
var út í flutning munanna. Það var og er þjóðminjavarð-
ar að sjá til þess að ekki sé lagt í tvísýnu eða áhætta tek-
in með það sem óbætanlegt er. Vegna ábendinga eld-
vamaeftirlits og síðar brunamálastjóra er unnið að því
að hólfa skemmuna niður í brunahólf og koma upp úða-
kerfi auk annarra nauðsynlegra endurbóta. Þær endur-
bætur átti að gera áður en flutt var, sem og úttekt á
brunavörnum, og fá leyfi yfirvalda brunamála til
geymslu munanna í húsinu.
Svo er að sjá að forráðamenn Þjóðminjasafnsins hafi
gleymt því að fyrir tæpum sex árum brunnu gamlir bát-
ar í vörslu safnsins í Kópavogi. Geymslu þeirra báta var
ábótavant, svo mjög að börn gátu skriðið inn í geymsl-
una og kveikt í. Af þeim atburði átti að draga lærdóm.
Við meðferð þjóðargersema á að fylgja ströngum regl-
um. Það er á ábyrgð þjóðminjavarðar að svo sé gert.
Jónas Haraldsson
****,*>*»'•
•Í.Yl'V.VAY.

„Sögulegar sættir milli A-flokkanna eru merk tímamót, sem veruleg áhrif mun hafa á stjórnmálin og flokkakerf-
ið nú í aðdraganda nýrrar aldar.“ - Formenn Alþýðuflokks og Alþýðubandalags ræða málin.
Samfylking í þágu
almannahagsmuna
legra íbúða sem gert
hefur þeim verst
stöddu í þjóðfélaginu
tugþúsundum saman
kleift að koma sér upp
þaki yfir höfuðið.
1200-1500 einstakling-
ar og fjölskyldur eru
nú á biðlista eftir
leiguíbúðum m.a.
vegna þess að félags-
lega íþúðakerfmu hef-
ur verið lokað.
Boðskapur for-
sætisráðherra
Yfirlýsing forsætis-
ráðherra 1 lok kjör-
tímabilsins um sam-
starfsráð aldraðra og
ríkisvaldsins virkaði
„Róttæk breyting í jafnréttis-
málum og málefni fjölskyldunn-
ar verða líka þungamiöja í
stefnuskrá samfylkingarinnar.
Stuðningur við samfylkinguna
er því leiðin til betra og réttlát-
ara þjóðfélags nú í aðdraganda
nýrrar aldar.u
Kjallarinn
V ^
Jóhanna
Sigurðardóttir
alþingismaður
Ástæða er til að
ætla að meirihluti
íslensku þjóðarinn-
ar styðji þá stefnu
sem jafnaðarmenn,
félagshyggjufólk og
kvenfrelsissinnar
standa fyrir um jöfn-
uð og réttlæti í þjóð-
félaginu. Lengi hef-
ur þetta fólk beðið
eftir því að þeir,
flokkar sem hafa þá
stefnu sameinist í
einni fylkinginu. Sá
draumur er nú að
verða að veruleika.
Sögulegar sættir
milli A-flokkanna
eru merk tímamót,
sem veruleg áhrif
mun hafa á stjóm-
málin og flokkakerf-
ið nú í aðdraganda
nýrrar aldar. Sam-
fylkingin mun hafa
alla burði til að
breyta þjóðfélaginu,
þar sem almanna-
hagsmunir verða
settir ofar sérhags-
munum.
Misskipting vex
Megináhersla
samfylkingarinnar verður á jöfn-
uð og réttlæti í þjóðfélaginu, en á
þessu kjörtímabili hafa verið knú-
in í gegn mörg mál af ríkisstjóm
Davíðs Oddssonar sem auka munu
á misskiptinguna í eigna- og tekju-
skiptingunni í þjóðfélaginu. Af
mörgu er að taka og skal hér ein-
ungis nefnt fjármagnstekjuskattur
sem varð að skatti á cilmennan
spamað launafólks i stað skatts á
stóreignamenn og raunverulega
fjármagnseigendur. Ekki síður
skal hér dregið fram að félagslega
íbúðakerfið var lagt niður, en það
hefur þjónað láglaunafólki í 70 ár.
Á vegum þess hefur verið komið
upp á annan tug þúsunda félags-
sérkennilega í ljósi þeirra mörgu
aðgerða ríkisstjómarinnar á kjör-
tímabilinu sem beinst hafa gegn
lífeyrisþegum. í því sambandi má
minna á að fyrsta verk ríkisstjóm-
arinnar á því kjörtímabili sem
senn lýkur var að rjúfa tengsl
milli lifeyris og lágmarkslauna
með þeim afleiðingum að lág-
markslaunin hafa sl. 5 ár hækkað
um 52%, launavísitalan um 30%
en lífeyrisgreiðslur einungis um
17%. Það var því engin furða að
fyrir jólin heyrðum við hvemig
öryrkjar þurfa í vaxandi mæli að
leita á náðir hjálparstofnana til að
eiga fyrir framfærslunni og ein-
stæðum foreldrum fjölgar sem
leita þurfa eftir fjárhagsaðstoð hjá
sveitarfélögunum.
Yfir jólahátíðina kom síðan frétt
um mikla húsnæðisneyð fjölda
fólks, sem m.a. birtist í því að í
viku hverri í desembermánuði
hefðu nokkrar fjölskyldur, sem
hreinlega vora á götunni, þurft að
leita til Rauða krossins eftir húsa-
skjóli. Atvinnulausir fengu heldur
engan jólabónus, þrátt fyrir skert-
ar greiðslur til þeirra frá 1997. í
áramótaræðu forsætisráðherra
eða af boðskap stjómvalda og að-
gerðum þeirra er ekki mikið að
heyra eða sjá að þeir viti mikið af
neyð þeirra sem búa við fátækt í
þjóðfélaginu þrátt fyrir góðærið.
Áherslur samfylkingarinnar
Það er því fagnaðarefni að sam-
fylkingin, sem berst fyrir jafn-
rétti, félagshyggju og kvenfrelsi,
sé komin á beinu brautina. For-
gangsverkefni samfylkingarinn-
ar verður að stöðva þá misskipt-
ingu og miklu eignatilfærslu
sem átt hefur sér stað á þessu
kjörtímaþili undir forystu helm-
ingaskiptaflokkanna, Sjálfstæð-
isflokksins og Framsóknar-
flokksins.
í þeirri málaskrá sem samfylk-
ingin stendur að er að finna
veigamiklar aðgerðir til að jafna
kjörin í þjóðfélaginu, ekki síst
þeirra sem höllum fæti standa í
þjóðfélaginu. Áhersla verður lögð
á forgangsröðun verkefna og
ábyrga efnahagsstjóm. I öndvegi
verða sett menntamál og vemdun
umhverfisins og að arður og nýt-
ing auðlindanna varði hagsmuni
þjóðarheildcirinnar en ekki sér-
hagsmuni fárra. Róttæk breyting í
jafnréttismálum og málefni fjöl-
skyldunnar verða líka þungamiðja
í stefnuskrá samfylkingarinnar.
Stuðningur við samfylkinguna er
því leiðin til betra og réttlátara
þjóðfélags nú í aðdraganda nýrrar
aldar.
Jóhanna Sigurðardóttir
Skoðanir annarra
Fasteignalán í evrum
„Landsbankinn ætlar að bjóða viðskiptavinum
veðdeildarinnar lán í hinum nýja gjaldmiðli Mynt-
bandalags Evrópu, evrunni. Það þýðir að þau lán
verða ekki með verðtryggingu tengda vísitölu og
væntanlega bjóðast lántakendum mun lægri vextir
en ella. Aftur á móti taka lántakendur í evrulánum
ákveðna gengisáhættu og þá er spuming, hvort
menn hafa orðið það mikla trú á stöðugleika ís-
lenskra efnahagsmála, að þfeir taki þann kost... Auk-
inn fjölbreytileiki í fasteignalánum og samkeppni er
af hinu góða.“
Úr forystugrein Mbl. 7. jan.
Evran og ísland
„Ég held það komi engum á óvart þó að ég telji að
tilkoma evrunnar sé heiilaspor ... Þótt tilkoma evr-
unnar eigi að gerast í áfóngum á næstu misserum og
gert sé ráð fyrir að sjálfum peningaskiptunum ljúki
um mitt ár 2001 em þau í raun minnsta málið því frá
og með áramótum verður einn gjaldmiðilf í þessum 11
Evrópuríkjum þó í umferð verði 11 mismunandi teg-
undir af peningaseðlum... Ég held að evran muni fara
að hafa mikil áhrif hérlendis nú strax eftir áramótin
... stór hluti af viðskiptum íslendinga verður í evrum
og einhvem veginn læðist því að mér sá grunur að
evran muni verða viðmiðun á íslandi með einum eða
öðrum hætti. Ég geri mér hins vegar ekki grein fyrir
því hvaða leið verður fyrir valinu tæknilega."
Sigurður B. Stefánsson í Viðskiptablaðinu 6. jan.
Valfrelsi einstaklinga
„íslenskt þjóðfélag er smám saman að taka á sig
mynd raunverulegs markaðsbúskapar - með auknu
valfrelsi einstaklinga, heilbrigðari rekstrargrund-
velli fyrirtækja og minni ríkisafskiptum. Margt er þó
ógert. Stjómvöld þurfa að sýna atvinnulífínu enn
meiri skilning og gera það að reglu að vinna með
fyritækjum og einstaklingum í stað þess að setja boð
og bönn, það þarf að draga enn frekar úr skatt-
heimtu, einfalda skattareglur, einkavæða meira,
minnka ríkisumsvif og halda opinberri reglustýringu
í skefjum, ekki síst í ljósi þess reglugerðarfargans
sem hellist yfír okkur vegna Evrópusamstarfsins."
Jakob F. Ásgeirsson í Mbl. 7. jan.