Dagblaðið Vísir - DV - 20.10.1999, Blaðsíða 13

MIÐVIKUDAGUR 20. OKTÓBER 1999
13
Vi5 erum ekki
asnar, Guðjón
„Skrautlegur umbúnaður og titlatog á ekki heima á ráðstefnum kvenna.
Konur heimslns hafa verk að vinna og það er gott að þær hittist. - Ef þær
segja satt.“
Nýafstaðin ráðstefna
um konur og lýðræði
vakti blendnar hug-
renningar. Kostnaður-
inn einn, 70-100 millj-
ónir króna, er ótrúleg-
ur. Vel má vera að við-
líka fjáraustur sé alltaf
að eiga sér stað í fúnda-
höld karlpeningsins, en
þá ætlumst við bara til
annars af konum. Og
þrátt fyrir misskilning
varðandi þátttökuskil-
yrði var ráðstefnan ef-
laust prýðilega undir-
búin og engum til
vansa. - Nema þeim
sem sáu um beina út-
sendingu frá ráðstefn-
vmni í Sjónvarpinu.
Einungis fyrir þá lang-
skólagengnu?
Þcirna fór cillt fram á erlendum
tungumálum, mest á ensku, en
konur töluðu einnig á öðrum
tungumálum, og þar með hafði
stór hluti þjóðarinnar ekkert gagn
af útsendingunni. Eru íslenskar
menntakonur svo raunveru-
leikafnrtar að þær haldi að öll
þjóðin skilji ræður fluttar á
ensku? Eða var ráðstefnan einung-
is fyrir langskólagengið fólk. Hefði
a.m.k. ekki verið hægt að fá upp-
hafsræður ráðstefnunnar fyrir-
fram svo að unnt hefði verið að
setja á þær texta?
Það væri kannski
verðugt verkefni
starfshóps fyrir
næstu ráðstefnu að
kanna tungumála-
kunnáttu íslenskra
kvenna, sem all-
flestar eru skatt-
greiðendur og borg-
uðu þess vegna
þessi fundahöld.
Þá vakti nokkra
undrun hversu til-
standið í kringum
hina tignustu gesti
var mismunandi
mikið. Svo virtist
sem miklu meiri
fengur væri að
komu konunnar
sem fyrst varð þekkt fyrir að vera
gift forseta Bandaríkjanna en kon-
unnar sem ER forseti Lettlands.
Sú þurfti að vísu ekki Hótel Sögu í
heilu lagi undir sig og starfslið sitt
eins og forsetafrúin, sem eitt og
sér er fyrir hverjum heilvita ís-
lendingi eins og fáránleg lygasaga.
Vist á frú Clint-
on sinn þátt í því
sem að baki ráð-
stefnunnar býr,
en staða hennar
sem forsetafrúar
er ástæðan fyrir
látunum í kring-
um hana, svo að
annað gleymdist.
Vandamálin
gleymast
Og það gleymdist
fleira. Báðar
þessar konur eru
áheyrilegir ræðumenn. Forseti
Lettlands ræddi vandamál þjóðar
sinnar eftir nýfengið lýðræði, en
gleymdi að ræða mannréttindi
þess mikla fjölda fólks af rúss-
nesku bergi, sem flutt var jafn-
nauðugt til Eystrasaltsríkjanna og
hinir innfæddu sem voru fluttir
burt og hefur alið aldur sinn þar í
meira en 50 ár. Á því er nú hefnt
harma sem það átti engan þátt í.
Hillary Clinton gleymdi öllum
vandamálunum heima hjá sér.
Hún talaði eins og góðgjörn
kennslukona eins og Ameríkana
er siður og taldi öllum borgið ef
bandarískt lýðræði yrði innleitt í
öðrum löndum. Síðan birtist
varautanríkisráðherrann hennar
og tilkynnti peningagjafir út og
suður til vanþróaðri þjóða og lófa-
klappinu ætlaði aldrei að linna.
Af nógu er að taka
Ég veit ekki hvað islenskar kon-
ur sáu í Bandaríkjunum á tíðum
undirbúningsfundum þar. Greini-
lega ekki það sama og blasir við
öðrum ferðalöngum. Er það lýð-
ræði í raun að innan við 40%
Bandaríkjamanna neyta atkvæðis-
réttar síns í kosningum? Að ólæsi
er hrikalegt? Sáu þær fátækra-
hverfin í næsta nágrenni Hvíta
hússins þar sem mannleg eymd og
niðurlæging er slík að maður trú-
ir varla eigin augum? Litu þær á
suðurhluta Chicago þar sem hálf
milljón manna býr í húsarústum
þar sem rotturnar sjá um sorp-
hirðuna? Eða litu þær við í fá-
tækrahverfunum í hjarta New
York borgar? Af nógu er að taka.
Mér er til efs að annað eins og það
sé að finna í löndunum sem
Bandaríkjmenn vilja ólmir hjálpa
til mannsæmandi lífs.
Viti Hillary Clinton ekki af
þessu, hefði einhver átt að segja
henni það. Og það hefði mátt
minna forseta Lettlands á Rúss-
ana. Til þess eru ráöstefnur að
ræða vandamál á heiðarlegan hátt
og hugsanlegar lausnir þeirra.
Skrautlegur umbúnaður og titla-
tog á ekki heima á ráðstefnum
kvenna. Konur heimsins hafa verk
að vinna og það er gott að þær
hittist. Ef þær segja satt. Við erum
ekki asnar, Guðjón.
Guðrún Helgadóttir
Kjallarinn
Guðrún
Helgadóttir
fyrrv. alþingismaður
„Ég veit ekki hvað íslenskar konur
sáu í Bandaríkjunum á tíðum undir-
búningsfundum þar. Greiniiega
ekki það sama og blasir við öðrum
ferðalöngum. Er það lýðræði í raun
að innan við 40% Bandaríkjamanna
neyta atkvæðisréttar síns í kosn-
ingum?u
Konur og lýðræði
- frábært framtak
Helgina 9.-10. þ.m. var hátíð í
bæ hjá öllum sem vilja koma á
jafnrétti karla og kvenna. Ráð-
stefnan „Konur og lýðræði" tókst
afar vel að flestra mati. Hún sann-
aði að baráttan fyrir framgangi
kvenna í stjórnmálum og atvinnu-
lífi almennt er ekki einkabarátta
fárra ofurkvenna. Æ fleiri sjá
nauðsyn þess að tryggja konum
hærri sess í samfélaginu. Mark-
miðið er ekki lengur fleiri konur í
stjórnmálin heldur jöfn hlutdeild
karla og kvenna í opinberlega
kjömum stjómum, nefndum og
ráðum.
Forystumenn stjórnmálaflokk-
anna hafa áttað sig á þessari nauð-
syn og sýndu það í verki, s.s. með
því að taka þátt í auglýsingaher-
ferð Nefndar um aukinn hlut
kvenna í stjórnmálum með því að
sitja fyrir á óhefðbundinn hátt í
dagblaðaauglýsingum í aðdrag-
anda síðustu alþingiskosninga.
Það jákvæða og brýna framtak
ásamt almennri þróun í átt að
auknu jafnrétti varð til þess að
konum á Alþingi fjölgaði úr 25% i
35% í síðustu alþingiskosningum
og konum í ríkisstjóm fjölgaði úr
einni í þrjár. Það
eru þó aðeins
áfangar i átt að
settu marki.
Okkur öllum
til sóma
Framlag Hillary
Clinton, Vairu
Vike-Freiberga,
forseta Lett-
lands, og fleiri
áhrifamikilla
kvenna sem
komu hingað til lands um helgina
er mikilvægt. Það lyftir umræð-
unni um nauðsyn þess að konur
fái tækifæri til að sýna hvað í
þeim býr á æðra plan. Ráðstefnan
var okkur öllum til sóma, sérstak-
lega þeim sem hana undirbjuggu,
þótt einstaka þing-
maður hefði gagnrýnt
hana í þeim tilgangi
að draga þetta góða
framtak niður á hefð-
bundið plan innlendr-
ar stjórnarandstöðu.
Okkur konum væri
nær að snúa bökum
saman þvert á póli-
tíska flokka og nota
kraftana í að ná fram
jafnrétti í stað þess að
gagnrýna ráðstefnuna
og þá sem hana und-
irbjuggu. Okkur tókst
að halda í fámennu
samfélagi ráðstefnu
sem laðaði til sín
mikilvægar og áhrifa-
miklar konur sem eru fyrirmynd
kvenna um allan heim.
Verðum áfram að vinna vel
og skipulega
Framganga Hillary Clinton þótti
mér sérstaklega eftirtektarverð. í
öllum hennar verkum stafaði frá
henni bæði útgeislun og krafti.
Hún kom fram sem hin sanna
fyrirmynd nútímakvenna, kona
með hugsjón, styrk og jákvæðni.
Konur víðs vegcir um heim geta
tekið undir með
henni þegar hún
sagði í ræðu sinni við
ráðstefnulok að kven-
réttindi væru mann-
réttindi og mannrétt-
indi væru kvenrétt-
indi.
Framlag Hillary
Clinton veitir okkur
sem vinnum að
auknu jafnrétti bjart-
sýni og aukinn kraft.
Á ráðstefnunni „Kon-
ur og lýðræði" var
rætt um hve gífurleg-
ar breytingar hafa
orðið á lífi kvenna á
þessari öld. Um síð-
ustu aldamót höfðu
konur hvorki kosningarétt né
kjörgengi og gátu t.d. ekki ráðið
barneignum sínum eins og í dag.
Ef sömu framfarir verða á stöðu
kvenna næstu öld og þeirri sem nú
er að ljúka hljótum við að ná fram
jafnrétti í reynd bráðlega. Því
náum við þó ekki nema með því
að vinna vel og skipulega á öllum
vígstöðvum, bæði hér heima sem
og á erlendri grundu. Ráðstefnan
„Konur og lýðræði" er mikilvægt
framlag í þeirri vinnu.
Siv Friðleifsdóttir
„Ráðstefnan var okkur öllum til
sóma, sérstaklega þeim sem
hana undirbjuggu, þétt einstaka
þingmaður hefði gagnrýnt hana í
þeim tilgangi að draga þetta góða
framtak niður á hefðbundið plan
innlendrar stjórnarandstöðu.u
Kjallarinn
Siv Friðleifsdóttir
umhverfisráðherra
Með og
á móti
Er skynsamlegt aö byggja
Eyjabakkavirkjun til aö
auöga atvinnulíf á Austur-
landi?
Umræðan um Eyjabakkavirkjun
hefur verið mikil að undanförnu
og eru menn mjög ósammála
um það hvort byggja eigi virkj-
unina og þar með álver á Reyð-
arfirði. Sumir telja það bæta úr
vanda atvinnulífs á Austurlandi
en aðrir segja það höggva of
nærri ósnortinni náttúru.
Fjölbreyttara
atvinnulíf
Það er eðlilegt að við Austfirð-
ingar fáum að njóta landsins
gagna og nauðsynja. Þetta er
orka sem við
viljum beisla
með tilheyr-
andi jákvæð-
um áhrifum á
atvinnulífið.
Við Austfirð-
ingar höfum
metnaðarfull
áform um að _
, Emil Thorarensen.
snua vorn í Eskifir&i.
sókn og halda
Austurlandi í byggö. Bygging
uppistöðulóns við Eyjabakka og
virkjun þar í tengslum er raun-
hæf leið til að láta verkin tala.
Þetta mun tvímælalaust stöðva
flutning fólks til höfuðborgar-
svæðisins enda er það hættuleg
þróun að nánast allir íslendingar
búi á sama svæði, landsvæði sem
er hættulegt meö tilliti til jarö-
skjálfta og eldgosa. Virkjunin
mun að auki leiða af sér fjöl-
breyttari atvinnutækifæri fyrir
okkm- og okkar börn sem því
miður hafa haft að of litlu að
snúa þegar skólagöngu er lokið.
Hún er athyglisverð sú skoðana-
breyting margra mætra manna
sem vildu á sínum tíma virkja á
sama stað en flytja orkuna til ál-
vers á Keilisnesi. Þeir hinir
sömu skulda okkur skýring á
skoðanaskiptum sínum nú þegar
Austfirðingar eiga möguleika á
að byggja álver.
Náttúran dýr-
mætari
Eyjabakkar eru einstök nátt-
úruperla sem ber að vernda og
það eru sterk rök sem hníga að
því að vemdun
Eyjabakka-
svæðisins og
vemdun nátt-
úrunnar norð-
an Vatnajökuls
gefi meiri tekj-
ur í þjóðarbúið
en að virkja á
þessu svæði.
Verðmæti
ósnortinna víð-
ema fara vax-
andi, svæðið norðan Vatnajökuls
er stærsta ósnortna landsvæði í
Vestur-Evrópu og við teljum aö
þetta svæði verði að vernda. Ef
farið verður út í Eyjabakkalón
og Fljótsdalsvirkjun til að knýja
álver við Reyðarfjörð þá eru mik-
il líkindi á því að til að hægt
verði að stækka álverið síðar
verði einnig að virkja Jökulsá á
Dal við Kárahnjúka. Þá er búið
að manngera þetta svæði norðan
Vatnajökuls að svo miklu leyti
að ekki verður lengur hægt að
tala um ósnortin víðerni. Með
þetta í huga ber að kanna það ít-
arlega hversu mikið þetta svæði
gæti gefið af sér fyrir þjóðarbúið
í framtíðinni sem þjóðgarður.
Um það hafa komið tillögur, m.a.
frá Náttúruvemdarsamtökum
Austurlands, og þá tillögu styðj-
um við heils hugar.
-KJA
Árnl Flnnsson,
talsmaöur Náttúru-
vorndarsamtaka