Dagblaðið Vísir - DV - 30.05.2000, Blaðsíða 15

+
14
ÞRIÐJUDAGUR 30. MAÍ 2000
ÞRIÐJUDAGUR 30. MAÍ 2000
Útgáfufélag: Frjáls fjðlmiölun hf.
Stjórnarformaöur og útgáfustjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: Eyjólfur Svelnsson
Ritstjórar: Jónas Kristjánsson og Óli Björn Kárason
Aöstoöarritstjóri: Jónas Haraldsson
Auglýsingastjóri: Páll Þorsteinsson
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaöaafgreiösla, áskrift:
Þverholti 11,105 Rvík, sími: 550 5000
Fax: Auglýsingar: 550 5727 - Ritstjórn: 550 5020 - Aörar deildir: 550 5999
Græn númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíöa: http://www.skyrr.is/dv/
Vísir, netútgáfa Frjálsrar fjölmiðlunar: http://www.visir.is
Ritstjórn: dvritst@ff.is - Auglýsingar: auglysingar@ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is
Akureyri: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: Frjáls fjölmiölun hf.
Filmu- og plötugerö: ísafoldarprensmiöja hf. Prentun: Árvakur hf.
Áskriftarverð á mánuöi 1950 kr. m. vsk. Lausasöluverö 180 kr. m. vsk., Helgarblað 250 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til aö birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiðir ekki viömælendum fýrir viötöl við þá eða fyrir myndbirtingar af þeim.
Ekki sérlega fínn kóngur
AbduUah II Jórdaníukóngur, sem var hér í heimsókn í
lok síðustu viku, er ekki sérlega flnn félagsskapur. Ríki
hans er ekki lýðræðisríki á vestrænan mælikvarða. Harð-
stjórn yfirvalda hefur raunar farið vaxandi síðan
Abdullah tók við af föður sínum Hussein í fyrra.
Um síðustu áramót voru tólf samvizkufangar i fangels-
um Jórdaníu. Fjögur hundruð manns voru handtekin af
pólitískum ástæðum á árinu og sextíu þeirra hlutu dóma
hjá Öryggisdómstóli ríkisins, sem ekki fer eftir alþjóðleg-
um stöðlum. Pyndingar eru stundaðar í fangelsum.
Sem dæmi um ástandið í Jórdaníu má nefna, að rit-
stjóri og útgefandi kvennablaðsins Sawt al-Mar’a voru
handteknir í fyrra eftir að hafa birt viðtal við jórdanskan
þingmann, sem gagnrýndi forstjóra Öryggismálastofu
Jórdaníu. Engar sakir var hægt að fmna gegn þeim.
Skömmu fyrir áramót voru sett útgáfulög í Jórdaníu,
sem ekki standast alþjóðlega staðla, svo sem Mannrétt-
indayfirlýsingu Sameinuðu þjóðanna. Ríkisstjórn lands-
ins hefur að vísu lýst yfir, að hún ætli ekki að framkvæma
hörðustu ákvæðin, en þau standa þó enn.
Suleiman al-Hamdan al’Ajarmeh lézt í fyrra af völdum
pyndinga í Öryggismálastofu Jórdaníu, annar fangi missti
fjórar táneglur og hinn þriðji fótbrotnaði. Játningar sam-
vizkufanga í fyrra voru í tugum tilvika fengnar með pynd-
ingum, sem skjalfestar hafa verið af Amnesty.
Þetta gerist í tiltölulega menntuðu og þróuðu samfélagi
Jórdaníu, þar sem fólk er almennt mjög háttvíst. Raunar
geta Jórdanir státað af nokkur þúsund ára sögu hámenn-
ingar. Þeir eiga ekki skilið arfakóng, sem hagar sér eins
og hann eigi líf og limi fólksins í landinu.
Þótt ástandið sé verra í mörgum löndum, þar á meðal í
sumum nágrannalöndum Jórdaníu, svo sem ísrael, er eng-
in ástæða til að hlaða veizluboðum á smáfanta á borð við
Abdullah II. Þeir túlka boð vestræns fyrirfólks sem stað-
festingu þess, að þeir megi vera harðstjórar.
Kóngurinn í Jórdaníu og fagra drottningin hans eru
semsagt ekki fólk, sem venjulegt og heiðarlegt fólk vildi
taka í hendina á og sitja með til borðs. Ástæðulaust er fyr-
ir forseta íslands að setja ráðherra og embættismenn í þá
stöðu að þurfa að bugta sig fyrir slíku fólki.
Sem þingmaður efndi núverandi forseti íslands til
kynna við vafasama náunga í röðum valdamanna í þriðja
heiminum, svo sem Mexíkó og Víetnam. Það var sagt gert
af viðskiptaástæðum, en ekki verður þó sagt, að neinn
hafi orðið loðinn um lófana við að heilsa slíkum.
Ef forsetinn hyggst halda áfram að bjóða hingað illa sið-
uðum valdhöfum, er kominn tími til að stinga við fótum.
Lýðræðissinnum ber skylda til að efna til mótmæla. Leið-
ara á borð við þennan ber að birta á heimsóknartíma, en
ekki eftir hann af kurteisisástæðum.
Meginorsök þess, að lög og réttur dreifist hægt um
þriðja heiminn og að alþjóðleg viðskipti eiga erfitt upp-
dráttar, er andvaraleysi vestrænna ráðamanna og kaup-
sýslumanna fyrir meginþáttum lýðræðis. Með meiri
hörku gegn harðstjórum má ná hraðari árangri.
Með meiri áherzlu á að knýja valdahafa til laga og rétt-
ar, til lýðræðis og mannréttinda, skapast betra andrúms-
loft og meira öryggi fyrir samskipti og viðskipti af hvers
konar toga. Vestrænir ráðamenn, sem flaðra upp imi harð-
stjóra, spilla vestrænum langtíma-hagsmunum.
Frá þessum sjónarhóli var heimsókn Abdullah II
Jórdaníukonungs til íslands utarlega á gráa svæðinu, mis-
ráðið gestaboð, sem má ekki verða til eftirbreytni.
Jónas Kristjánsson
DV
Skoðun
&
„Ég verð að finna mér
borg, finna mér borg til að
búa í,“ sungu hin Talandi
höfuð eitt sinn og eitt sinn
tilkynnti ég, með ugg í
brjósti, að Reykjavík væri
alls ekki Reykjavík lengur,
heldur Kópavogur. Þetta
kom til af því að byggja átti
risakringlu í Smára-
hvammslandinu sem þjón-
að gæti Kópavogsbúum fjær
og nær. Mér þótti ég ákaf-
lega fyndin, man ég, þegar
ég lýsti því hvemig höfuð-
borgin væri flutt, horfin og útlæg,
urin upp af risakringlu sem ekki að-
eins væri miðstöð verslana heldur
„þjónustu" líka.
Þaö var þvi hálfgerð óþægindatil-
finning sem greip mig þegar ég las
grein um verslunarmiðstöðina upp-
rísandi og uppgötvaði að forspá mín
var alls ekki úr lausu lofti gripin.
Nýtt hlutverk verslunar
Borgin, sem margir eru famir að
líta á sem hálfgert náttúruíyrirbæri
(sbr. Reykjavík menningarborg:
menning og náttúra), er nú að ganga
Smáraborg
Ulfhildur
Dagsdóttir
bókmenntfræOingur
í gegnum enn eitt breytinga-
skeiðið. Eitt af þvi sem um
sker er að borgin er að skipt-
ast upp í smærri einingar,
bita eða kubba: í stað þess
að borgin hringi sig kring-
um einn miðbæ - þar sem er
líf og þar sem er fjör - með-
an úthverfin eru svefnbæir,
hvíldarstaðir og kjamafiöl-
skylduútópíur, þá er borgin
að skiptast upp í marga
smærri „miðbæi“. Þannig er
________ miðborgin sett til hliðar af
verslunarmiðstöðvum, sem
nú vaxa I hverju úthverfi.
Verslunarmiöstöövar eru að taka
við miðstöðvarhlutverki miðbæja.
Þangað sækja menn ekki aðeins vöru
og verslun heldur skemmtun og fé-
lagsskap. Eftir að hafa gengið frá við-
skiptum á netkaffinu er hægt að
kaupa sér nærfót og nýja skó og fá
sér síðan kvöldverð við kerti á einu
kaffihúsanna, skella sér í bíó og það-
an á barinn, allt í einni ferð. Þú þarft
aldrei aö fara út úr verslunarmið-
stöðinni þinni, því það er líklegt að
þú vinnir þar líka: I verslunarmið-
stöðvum úti í hinum mikla heimi
eru iðulega hótel, svo í stað þess að
ferðast til borga, ferðast fólk nú til
kringla til að eyða sumarfríinu á ein-
faldan, aðgengilegan og jafnframt ár-
angursríkan hátt.
Borg hinna dauðu
Þannig hefur það að finna sér
borg, finna sér borg að búa í, öðlast
nýjan og uggvænlegan undirtón:
borgin er ekki lengur borg heldur
kringla jafnframt því sem hugmynd-
in um heimaborg eða óhulta borg
hefur gufað upp.
Því svo óheppilega vill til að ég
þjáist af kringhifóbíu og upplifi mig
alltaf eins og ég hafi lent í miðri
zombíumynd. í hinni dásamlegu
Degi dauðans hefur heimurinn eins
og við þekkjum hann gerbreyst í
vistfræðilegu slysi sem gerir það að
verkum að hinir dauðu rísa grænir
úr gröfum sínum og þrá það eitt að
borða heila úr lifandi mönnum. Næst
á eftir því að gera innkaup, það er.
Þeir lifandi dauðu tlykkjast því í
stóra og glæsilega verslunarmiðstöð
og ferðast þar dálítið valtir í rúllu-
stigum, horfa gapandi í glugga og
tína af handahófi ofan í körfur.
„Verslunarmiðstöðvar eru að taka við miðstöðvarhlut-
verki miðbœja. Þangað scekja menn ekki aðeins vöru
og verslun heldur skemmtun og félagsskap. “
Þetta er sú sýn sem blasir við mér
þegar ég skunda spennt í inn-
kaupakringlur, staðráðin í að gerast
þátttakandi í lífsgæðakapphlaupinu
og kaupa allt sem ég þarf í einni ferð.
Um leið og ég stíg inn í loftkælt and-
Óásættanlegt skipulag
Nú liggur fyrir að allar
þær tillögur sem bárust í
samkeppni um deiliskipulag
og hönnun grunnskóla og
leikskóla á Hörðuvöllum er
gjörsamlega óásættanlegar.
Byggingarmagnið er hrein-
lega allt of mikið þannig að
Hörðuvallasvæði fái áfram
að njóta sín. Það hlýtur að
verða hlutskipti meirihluta
Sjálfstæðisflokksins að draga
til baka hugmyndir sínar um
stórfelldar byggingafram-
kvæmdir á þessum við-
kvæma bletti í bæjarlandinu.
Tryggvi
Harðarson,
bæjarfulltrúi Samfylk-
ingarinnar í Hafnarfirói
Öllu snúiö á hvolf
Það er athyglisvert að í umsögn
dómnefndar koma fram margvíslegar
athugasemdir við þá tillögu sem þó
fékk fyrstu verðlaun. T.d. segir; „Vafi
leikur á hvort tillagan er
fullkomlega raunsæ í kostn-
aðarviðmiðunum einkum i
ljósi tæknilegra útfærslna
..." og í annars stuttum
texta segir einnig; „Hvoru
tveggja þarfhast endur-
mats“, „Herbergi ganga-
varða vantar", „Leita þarf
leiða til úrbóta" og „Þetta
þarfnast endurskoðunar".
Vankantamir eru því marg-
ir. í keppnislýsingu segir
m.a. um markmiðsetningu
skipulagsins: „Samkeppnis-
svæðið einkennist af sér-
stæðu samspili hrauns, lækjar, tjarn-
ar og graslendis, sem myndar eitt feg-
ursta svæði bæjarins. Leggja ber
megináherslu á að byggingar falli vel
að umhverfinu, taki tillit til þess og
styrki sérkenni þess.“
En þegar kemur að umsögn dóm-
nefndar um verðlaunatillöguna hefur
öllu verið snúið á hvolf. í stað þess að
byggingin „falli vel að umhverfinu"
er byggingin komin í „markvissa
mótsetningu" við umhverfið. í áliti
dómnefhdar segir: „Höfundur velur
að gera bygginguna áberandi í um-
hverfinu og draga ekki úr fyrirferð
hennar. Með þessu móti næst mark-
viss mótsetning við umhverfið." Öllu
lengra er ekki hægt að hverfa frá sett-
um markmiðum:
Bera Bakkabræður Ijós í bæinn?
Verðlaunatillagan gerir ráð fyrir
að leikskólinn verði grafinn inn í um-
hverfið. í sjálfu sér ekki svo slæm
lausn en I áliti dómnefndar segir m.a:
„Deildum í leikskóla er vel fyrir kom-
ið, en stjórnun og önnur rými líða
fyrir skort á dagsljósi." En vafalaust
„Bœjaryfirvöld verða því nú að gera það upp við sig hvort þau vilja rústa þá mynd
sem Lœkjarsvœðið og Hörðuvellimir sýna eða hœtta við allt saman. “ - Á fundi bœj-
arstjómar Hafnarfjarðar.
mun það ekki vefjast fyrir ráðamönn-
um bæjarins að bera íjós i keröldum
inn í bæinn eins og Bakkabræður
forðum daga. Nema ef vera skyldi að
þeir sætti sig við að stjóm leikskól-
ans líði fyrir skort á dagsljósi líkt og
bæjarstjórnarmeirihlutinn.
Umferðarmálin í hnút
Þá verður ekki betur séð en að um-
ferðarmálin á svæðinu lendi í einum
hnút. Grunnskólanum er ætlaður
staður í krikanum á stærstu og um-
ferðaþyngsu gatnamótum bæjarins.
Aðkoma að heilsugæslunni, Hjúkrun-
arheimilinu Sólvangi og Hafnarhús-
unum verður gjörsamlega óásættan-
leg. Sama má segja um aðkomu að
leikskólanum. Þá er einnig ljóst að
með þeim tillögum sem fyrir liggja er
öllum áformum um frekari uppbygg-
ingu öldrunar- og heilbrigðisþjónustu
á svæðinu varpað fyrir róða.
Gler og grjót
Það sem eftir stendur þegar sam-
keppnistillögumar á svæðinu hafa
verið skoðaðar, er að markmiðssetn-
ing og boðað byggingarmagn geta
aldrei farið saman. Bæjaryfirvöld
verða því nú að gera það upp við sig
hvort þau vilja rústa þá mynd sem
Lækjarsvæðið og Hörðuvellimir sýna
eða hætta viö allt saman. Hin sjón-
rænu tengsl milli Lækjarsvæðisins og
Setbergshverfis verða rofin. Verð-
launatillagan gerir ráð fyrir að í staö
smárra húsa, skemmtilegra hraun-
myndanna og Lækjarins gini yfir
svæðið gríðarmiklir glerflákar og
grjótveggir. Það er engin sátt við um-
hverfið.
Tryggvi Harðarson
Með og á móti
Fullfær um kennslu
iska skólaketfið kennt stœrðffœði?
Meingallaðar kennslubækur
a „Þegar meta á
niðurstöður prófa
B verður aö hafa í
huga að margir
samverkandi þætt-
ir em áhrifsvaldar, s.s. nem-
endur, kennarar, foreldrar og
námsefni. Tímamagn sér-
kennslu til skólanna skiptir
einnig máli og loks má horfa til
einstakra prófa sem mælitækja
á þau markmið sem unnið hef-
ur verið eftir. Öllum þeim sem
Þorsteinn
Sæberg
skólastjóri
aö
skólamálum starfa er ljóst að alltaf má
gera betur. Til þess að svo megi verða
þarf viðhorf samfélagsins og umræðan
i þjóðfélaginu að vera jákvæð
um grunnskólann, völ á náms-
efni til kennslu þarf að vera 1.
flokks, til skólanna þurfa að
ráðast bestu kennarar á hverj-
um tíma og sérkennslumagn
þarf að vera í samræmi við
þörfina. Þá þurfa samræmdu
prófin aö mæla kunnáttu nem-
enda í samræmi við gefin
markmið. Grunnskólinn á ís-
““ landi í dag er fullfær um að
kenna stærðfræði en til að hámarka
námsárangur þarf að standa eins vel
að öilum ofangreindum þáttum og
hægt er á hverjum tíma.“
„Þetta er skelfi-
• leg þróun. Miðað
við tilraunir til að
r bæta stærðfræði-
kennsluna virðist
frekar síga á ógæfuhliðina
heldur en hitt.
Fyrir 30 árum gerði Svein-
björn Bjömsson athugun á
kennslubókum hér og á Norð-
urlöndunum.
Þá kom í ljós að íslensku
bækumar voru mjög lakari heldur en
þær erlendu. Síðan var farið út i stór-
átak í mengjakennslu. Sú misheppn-
aða tilraun rann út í sandinn. Þá vom
Helga Sigur-
jónsdóttir
kennarí
standa
samdar kennslubækur fyrir
grunnskólastigið. Þær em
meingallaðar á margan hátt
en era enn notaðar. Þar virð-
ist allt standa pikkfast.
Þau böm sem leita til mín
vantar oft undirstöðuna í
stærðfræði. Ef við ætlum að
teljast til vísindaþjóða þá get
ég ekki séð annað en þetta
hafi það í fór með sér að ís-
lenskir nemendur hætta að
sig í háskólum erlendis."
Slæleg útkoma nemenda í samræmdum prófum í stæröfræöl í vor hefur valdiö vonbrigöum. Útkoman varö sú aö um helmingur nemendanna féll á prófinu.
+
rúmsloft verslunar er eins og ég tapi
áttum, um mig fer aðkenning að of-
sóknaræði og að mér slær dofi, eins
og heilinn hafi breyst í hafragraut:
eða verið hreinlega étinn?
Úlfhildur Dagsdóttir
Ummæli
Einkaframkvæmdin
„Einkaframkvæmdin
virðist njóta sín best
við lausn á arðbæmm
verkefnum sem fjár-
magna sig sjálf með not-
endagjöldum. Einka-
framkvæmd getur leitt
til þess að uppbyggingu verði flýtt til
hagsbóta fyrir alla aðila ... Til em
dæmi um mjög vel heppnaðar einka-
framkvæmdir þar sem verkefni aftar-
lega í forgangsröð hins opinbera hafa
verið leyst farsællega á gmndvelli arð-
semi þeirra. Þau hafa þá fjármagnað
sig sjálf með þjónustgjöldum notenda,
t.d. veggjaldi eða vægu skuggagjaldi eft-
ir árangursríkan samtakamátt margra."
Gunnar I. Birgisson alþm. í Mbl. 27. maí
' Réttlát nauðung
„Fréttir greina frá því að yfirvöld
Húsavíkurkaupstaðar hyggist skylda
íbúana í bænum til að greiða fyrir sem
nemur einu sæti í flugvélum sem
fljúga munu til og frá Húsavík. Með
þessu eru Húsvíkingar neyddir til að
niðurgreiða ferðakostnað allra sem
ferðast flugleiðina til og frá bænum,
jafnt Húsvíkinga sjálfra sem annarra.
Er þetta réttlát nauðung? Er réttlátt að
einn Húsvíkingur sé skikkaður til að
niðurgreiða ferðir annars Húsvíkings?
Eða er réttlátt að Húsvíkingar séu í
sameiningu neyddir til að niðurgreiða
ferðir sumra erlendra ferðamanna hér
á landi? Yfirvöld nyrðra virðast áhta
að svo sé.“
Úr Vef-Þjööviljanum 25. maí.
Landvinningastefna
Ef Norðmenn hefðu
gert sína kröfu byggða á
þykkt setlaga og við síð-
an mótmælt henni, er
líklegt að ákvörðun yrði
ekki tekin í málinu.
Miðað við þá vitneskju
sem menn hafa í dag um hafsbotninn í
síldarsmugunni er ólíklegt að þar megi
finna oliu í jörðu. Hafsbotninn er hluti
af úthafsskorpu þar sem lítið er um olíu
og fyrsta kastið sé þetta i raun land-
vinningastefna í síldarsmugunni.“
Haft eftir Sveinbirni Björnssyni, deildarstj.
auölindadeildar Orkustofnunar, í Mbl. 27. mal.
Lag fyrir hús- og ríkisbréf
„Nú er lag til að
kynna þann góða fjárfest-
ingarkost sem er bæði í
húsbréfúm og íslenskum
ríkisbréfum, miðað við
núverandi ávöxtunar-
kröfu. Stöðugleiki krón-
unnar, tengt verðtryggingunni, hefur
skilað góðri ávöxtun í erlendri mynt og
dæmin sýna, að húsbréf með ríkisábyrgð
eru meö 2 til 3 prósent hærri ávöxtun en
í öllum helstu nágrannaríkjum okkar."
Halldór J. Kristjánsson, bankastj.Landsbank-
ans, í Degi 27. maí.
Þetta svokallaða tekjubil
er nú bara goðsögn vinstrimanna.
Það endurspeglar ekkert annað en
mismikla menntun.
Magalending

Ástand efnahagsmála hefir verið
töluvert til umræðu að undanfömu.
Sitt sýnist hverjum eftir því hvort
augum er litið til hagvaxtar og at-
vinnustigs eða verðbólgu og við-
skiptahalla. Fullyrða má að þegar
markmið hagstjórnar eru skoðuð
hafi tvö þeirra náðst, það er þau sem
lúta að fullri atvinnu og vaxandi
framleiðslu. í sögulegu samhengi er
verðbólga lítil, en aftur á móti ósam-
rýmanleg þeim áformum að halda
henni á stigi helstu viðskiptaríkja
okkar.
Erlendar skuldir
Viðskiptahallmn sem er meiri og
þrálátari en sögur fara af meðal þró-
aðra ríkja vekur áhyggjur margra
sem stendur stuggur af vaxandi er-
lendum skuldum sem honum eru
samfara. Erlend lán eru ekki ætiö
lán í merkingu happs, ekki einu
sinni lán í óláni eins og saga ýmissa
þróunarríkja sýnir.
Dæmi eru þess að ríkin hafi orðið
að fara fram á niðurfellingu erlendra
skulda að hluta vegna hinnar miklu
greiðslubyrðar sem þær leggja á
efnahag þeirra. Hefir slík eftirgjöf oft
verið veitt i ljósi þessi hversu mikil
ógn veikburða stjómarfari getur
stafað af aðhaldsaðgerðum, nauðsyn-
legum til greiðslu þeirra. Orkar þó
oft tvímælis hvemig til þeirra var
stofnað.
Mörg þessara lána eru til orðin
vegna stórframkvæmda á sviði
grunngerðar olíuvinnslu eða ann-
arra þátta sem hafa ekki
skilað þeim arði sem til var
ætlast. Mikill hluti aukn-
ingar skulda íslendinga rek-
ur rætur sínar til annarra
orsaka en fjárfestingar fyr-
irtækja og innviðafjárfest-
ingar svo sem samgöngu-
mannvirkja og virkjana.
Andleg vanheilsa?
Einkenni skuldasöfnun-
ar íslendinga nú er gríðar-
leg aukning einkaneyslu
sem jafnvel hefir verið líkt við and-
lega vanheUsu, svo ekki sé dýpra í
árina tekið, er annars eðlis en erlend
lán tU fiárfestingar sem býr í haginn
tU frambúðar með aukningu og end-
urbótum framleiðslutækja. Þrátt fyr-
ir vaxandi tekjur hefir því hinn títt
nefndi þjóðhagslegi spamaður dreg-
ist saman sem hlutfall þeirra. Venju-
lega hefir því verið haldið fram að
jaðarneysluhneigðin færi minnkandi
með auknum tekjum og að þegnar
þeirra ríkja sem hafa háar tekjur
spöruðu stærri hluta viðbótartekna
sinna en þeir sem byggju við þrengri
kost. Sú virðist þó ekki vera raunin
nema að vissu marki.
Þótt lágar tekjur og lítUl spamað-
ur standi þróunarrikjum fyrir þrif-
um í og meö vegna þungrar fram-
færslubyrðar sökum örrar fólksfjölg-
unar og bamafiölda. Ýtt er undir
neyslugleði íslendinga þar sem hver
og einn er hvattur tU að erfa sjálfan
sig að sem mestum hluta eigna
Kristjón Kolbeins
viöskiptafræöingur
sinna. Slík viðhorf auka
vart innlendan sparnað
sem væri þó fuU þörf. Séu
tvær stærðir framreiknað-
ar, kemur að því að sú sem
minni var í upphafi verði
stærri en sú er stærri var,
vaxi hin minni hraðar. '<"
Óhjákvæmileg
umsklpti
Nú eru skuldir íslenskra
einstaklinga sem samsvar-
ar hálfs annars árs ráðstöf-
unartekjum þeirra. Þykir komið út á
ystu nöf hvað það snertir. Finnst
Bandaríkjamönnum nóg um skuldir
sinar þótt þær nemi einungis jafn-
viröi tveggja þriðju hluta skulda ís-
lendinga miðaðar við tekjur. Jafn
þrálátur viðskiptahalli og verið hefir
undanfarin ár leiðir tU þess að er-
lendar skuldir þjóðarinnar vaxa
stöðugt sem hlutfaU þjóðartekna.
Hvar vámörk aö þessu leyti verða
sett er undir mati hvers og eins kom-
ið. Engu að síður eru þau fyriry
hendi.
Þótt bjargbrúnum og hruni verði
ekki blandað inn í þessa umræðu er
ljóst að einhvers staðar á núverandi
vegferð verða óhjákvæmUega um-
skipti, með einum eða öðrum hætti
verði lent. Sem mjúk lending eða
brotlending skal ósagt látið því allt
eins víst er að magalent verði þar
sem farþegar og áhöfn slyppu
ósködduð.
Kristjón Kolbeins
„Venjulega hefir því verið haldið fram að jaðameysluhneigðin fœri minnkandi með
auknum tekjum og að þegnar þeirra ríkja sem hafa háar tekjur spöruðu stœrri
hluta viðbótartekna sinna en þeir sem byggju við þrengri kost. - Sú virðist þó ekki
vera raunin nema að vissu marki. “