Dagblaðið Vísir - DV - 23.06.2000, Blaðsíða 9

9
FÖSTUDAGUR 23. JÚNÍ 2000_
DV ____________________________________________________________________________Neytendur
Endurgreiösluréttur rýmkaður - hlutdeild neytenda í lyf jakostnaði aukin:
Ríkið dregur mikið
úr lyfjakostnaði
- neytendur taka á sig aukinn kostnað
Ingibjörg Pálmadóttir, heilbrigöis-
og tryggingamálaráðherra, gaf í síð-
ustu viku út tvær reglugerðir á sviði
tryggingamála. Áætlað er að önnur
reglugerðin muni auka útgjöld ríkis-
ins um a.m.k. 15-20 m.kr á ársgrund-
velli en á móti að hin muni draga úr
útgjöldum ríkisins um einn milljarð
kr. á ári.
Breytingar á endur-
greiöslureglum
Fyrri reglugerðin felur í sér að
endurgreiðslureglum vegna læknis-,
lyfja- og þjálfunarkostnaðar er
breytt. Markmiðið með reglugerðar-
breytingunni er, skv. upplýsingum
ráðuneytisins, að koma frekar en nú
er gert til móts við tekjulágar fjöl-
skyldur sem bera umtalsverð útgjöld
vegna læknis-, lyfja- og þjálfunar-
kostnaðar. Er í þessu sambandi sér-
staklega tekið tillit til fjölskyldu-
stærðar og endurgreiðslurnar tengd-
ar við tekjur.
Reglugerðarbreytingin hefur með-
al annars í för með sér að allur lyfja-
kostnaður vegna lyfseðilsskyldra
lyfja bama innan 18 ára kemur til út-
reiknings endurgreiðslu, en fram að
þessu hefur verið miðað við sex ára
böm í þessu sambandi. Reglugerðin
tekur gildi 1. júlí.
Að mati Tryggingastofnunar ríkis-
ins er afar erfitt að áætla þann
kostnaðarauka sem hlýst af setningu
reglugerðarinnar en miðað við um-
sóknir undanfarinna ára er talið að
kostnaður ríkisins gæti aukist um
15-20 m.kr. á ársgrundvelli.
Þátttaka í lyfjakostnaöi
Seinni reglugerðin felur í sér að
hlutur notenda í kostnaði vegna lyf-
seðilsskyldra lyfja er aukinn og niður-
greiðslum tiltekinna lyfja er hætt.
Greiðsluþátttaka elli- og örorkulíf-
eyrisþega eykst við þessa breytingu
um 150 krónur að hámarki á lyfjaávís-
un og greiðsluþátttaka almennings
um allt að 700 krónur á lyfjaávísun.
Tryggingastofnun ríkisins hættir
með reglugerðinni almennt að greiða
niður lyf við sveppasýkingum en tek-
ið skal fram að þeir sem hafa þrálátar
sveppasýkingar geta sótt um lyfjaskír-
teini hjá Tryggingastofnun ríkisins.
Loks felst í reglugerðinni heimild
til að miöa greiðslur Tryggingastofn-
unar vegna lyfja við verð ódýrasta
lyfsins á markaðnum þegar tvö eða
fleiri lyf hafa sömu meðferðaráhrif.
Reglugerðin öðlaðist gildi þann 15.
júní.
Áætlað er að reglugerðin muni
lækka lyfjakostnað hins opinbera um
300 m.kr en að tilkoma upplýsinga-
banka um lyf og lyfjakostnað ásamt
Garðshorn:
Þekja á beðin
- garðaúrgangur nýttur í baráttuna við illgresið
Nú liður að þeim tíma þegar arfi
og annað illgresi fer að verða garð-
eigendum til ama og erfiðis. Flestir
sem stunda garðyrkju þekkja þetta
vandamál og vildu eflaust vera laus-
ir við það.
Algengustu aðferðimar í barátt-
unni við illgresið er að reyta það og
eitra fyrir það. Fyrri aðferðin er
seinleg og erfið og mörgum flnnst
Þekja
Þeir sem eiga greinakurlara geta
notaö tijákurl í þekju.
hún leiðinleg. Aðferðin er aftur á
móti umhverfisvæn og henni fylgir
holl útivera. Sú síðari er aftur á
móti fljótvirk og auðveld en henni
fylgir sú hætta að menn drepi fleiri
plöntur en illgresi og svo eru marg-
ir á móti því að nota eiturefni nema
í neyð.
Þekja - „mulching"
Þriöja leiðin er að þekja beðin en
sú aðferð er nefnd „mulching" er-
lendis. Aðferðin felst í því að hylja
eða þekja beðin með lífrænu efni og
kæfa illgresið um leið. Þekjan ver
jarðvegsbygginguna, eykur magn
næringarefna og kemur í veg fyrir
útskolun þeirra. Hún heldur jarð-
veginum rökum í þurrkatíð og
temprar hitabreytingar. Aukið
magn lífrænna efna í jarðvegi eykur
starfsemi ánamaðka, en ánamaðkar
eru bestu vinir garðeigandans. Þeir
flýta rotnun, bæta byggingu jarð-
vegsins og auka loftskipti. Beðin
verða einn stór safnhaugur iðandi
að lífi, þar sem umskipti næringar-
efna eru sífellt í gangi. Aðferðin
sparar einnig ómælda vinnu og um-
stang með því að draga úr magni líf-
ræns garðaúrgangs og menn losna
við að fara á gámastöð með hann.
Það má nánast nota hvað
sem er til þekju
Hægt er að nota nánast allan líf-
rænan úrgang í þekju. Best er að
velja efni sem auðvelt er að nálgast
og einnig er skynsamlegt aö velja
efni sem gefur ekki frá sér sterka
lykt eða fýkur burt.
Nýslegið gras og laufblöð er sú
þekja sem hvað auðveldast er að ná
í. Garðeigendur kannast við þá fyr-
irhöfn sem fylgir því að losna við
það úr garðinum. í stað þess að setja
grasið og laufin í poka og fara með
á gámastöð er upplagt að dreifa því
yfir beðin og nýta þannig næringar-
efnin í því og kæfa illgresið um leið.
Aðferðin hefur reynst vel
Garðyrkjudeild Reykjavíkurborg-
ar hefur á undanfomum árum beitt
þessari aðferð í auknum mæli og
ekki er annað að sjá en hún hafi
reynst vel í trjábeðunum með fram
Miklubraut.
Garðeigendur ættu því hiklaust
að prófa þessa aðferð 1 stað þess að
eyöa sumrinu liggjandi á hnjánum
við að tína arfa með rassinn upp í
sólina. -Kip
Aukin útgjöld heimila
Ljóst er aö hluti þeirra hundraöa milljóna króna sem ríkið ætlar að spara meö breytingum á reglugeröum
mun tenda á heimilunum í landinu.
heimsóknum Landlæknisembættisins
til lækna, i því skyni að sýna fram á
ávinning af markvissum lyfjaávísun-
um, muni lækka lyfjakostnað um 400
m.kr. til viðbótar. Áhrif aðgerðanna
eiga að draga úr kostnaði um 1 millj-
arð kr. á ársgrundvelli miðað við fyrri
áætlanir.
Aukinn kostnaöur fyrir
neytendur
Ástæða er til að vekja athygli
fólks á þessum breytingum. Nú er
enn mikilvægara en áður að halda
saman öllum greiðslukvittunum
vegna læknis-, lyfja- og þjálfunar-
kostnaðar til að sækja til Trygg-
ingastofnunar þá endurgreiðslu
sem heimilið á rétt á.
Ljóst er einnig að þegar áætlað-
ur er spamaður rikisins um 1
milljarð kr. hljóta heimilin í land-
inu að taka við þeim kostnaði að
stórum hluta. Það er alvarlegt mál
ef neytandinn veigrar sér við að
taka lyf vegna kostnaöar en jafn-
framt er ástæða til aö vera stöðugt
vakandi fyrir því að taka ekki lyf
að óþörfu.
Loks verður að minna á að með
aukinni þátttöku sjúklinga i lyfja-
kostnaði er enn mikilvægara en
áður að fylgjast vel með álagningu
lyfsalanna og versla þar sem lægsta
verðið er.
-ss