Dagblaðið Vísir - DV - 29.10.2001, Side 7

MÁNUDAGUR 29. OKTÓBER 2001
r>-v
7
Fréttir
Stórar jarðvegsnámur í alfaraleið undir áhrifum umhverfismats:
Námugröftur var
lengst af stjórnlaus
- segir Ari Trausti Guðmundsson
Sportvörugerðin hf.
Skipholti 5,
sími 562 8383
f snjó og hálku
140
133 m lina, brautarondi
130
110
100
80
60
Dekk/bremsuteg.
Grafið sýnir meðalbremsuvegalengd
3ja umferða á þurrum ís á 60 km/klst.
*Samkvæmt prófun sem
framkvæmd var á íslandi af
viðurkenndum aðilum, síðastliðinn
vetur, á bremsuvegalengdum ýmissa
vetrardekkja, kom í Ijós að BLIZZAK
dekkin frá Bridgestone eru betri en
nagladekk í hálku og snjó.
• Frábær í snjó og hálku
• Meiri stöðugleiki
• Miklu hljóðlátari
• Betri aksturseiginleikar
• Minni eldsneytiseyðsla
• Aukin þægindi
• Minni mengun - meiri sparnaður
Víöa um land má sjá ummerki at-
hafna mannsins. Landið er grafið út og
oft í misgöfugum tilgangi. Á mörgum
stöðum virðist skortur á skipulagslegu
samhengi hlutanna og eftir standa þá
gjarnan svöðusár eins og augnstungin
hræ á víðavangi. Ekki er sú þó alitaf
raunin og til eru dæmi um jarðvegs-
nám þar sem frágangur er til fyrir-
myndar en þau eru færri.
Þegar ekið er um Þrengslin á miili
Reykjavíkur og Þorlákshafnar blasir
við á vinstri hönd mikið jarðrask. í
hlíðum Lambafells hefur um áraraðir
staðið yfir umfangsmikii efnistaka.
Blasa ummerkin við vegfarendum og
stinga vissulega í augu náttúruunn-
enda. Einhvers staðar verða þó vondir
að vera og ekki fer hjá því að umsvif-
um manna í nútímaþjóðfélagi fylgi
jarðrask og ýmiss konar námagröftur.
Húsbyggingar, vegagerð, hafnargerð og
flugvaUagerð, svo eitthvað sé nefnt,
kalla á mikla efnisnotkun.
Þriðji hluti
Gott malarefni er sjaldnast á bygg-
ingarstað og því verður stundum að
sækja efni um óravegu. Grjótnám til
hafnargerðar í Reykjavík hafa menn
leyst með því að sprengja klappir í
Geldinganesi og á árum áður m.a. í
Öskjuhlíð. Reyndar mun það hafa ver-
ið gagnrýnt á sínum tíma þegar húsa-
lengjumar við Sundaborg ofan Sunda-
hafnar vom byggðar að þar hafi menn
byggt hús beint ofan á bestu grjótnám-
ur Reykjavíkur. Nær hefði verið að
nýta námumar fyrst og byggja síðan á
svæðinu. Þó menn ætli hugsanlega
ekki að brenna sig á sama soðinu varð-
andi Geldinganes skortir þar greinilega
heildstæða skipulagstefnu. Enn liggja
ekki fyrir fullmótaðar hugmyndir um
hvemig menn hugsa sér heildarútlit
svæðisins að grjótnáminu loknu. Geld-
inganes er þó miklu stærra svæði held-
ur en mjög svo umdeilt land sem nú er
lagt undir flugvöll i Vatnsmýrinni.
I Þrengslunum virðist svipað vera
uppi á teningnum. Þó að svæðið verði
trúlega aldrei nýtt undir byggð þá er
vissulega að þessu sjónmengun á með-
an framkvæmdir standa yfir. Spyrja
má hvort þarna hafi ekki verið farið
fram af meira kappi en forsjá og eins
hvort ekki séu til heppilegri og minna
áberandi svæði til malartöku.
Skárra en kropp um allar
jarðir
Ari Trausti Guðmundsson jarðeðlis-
fræðingur segir að þó ekki sé prýði að
jarövegsnáminu í Lambafelli i Þrengsl-
um þá sé skárra að hafa fáar stórar
jarðvegsnámur en smákropp út um all-
ar jarðir. Hann segir að þar séu menn
að sækjast eftir brotabergshroða sem
er sambland af bólstrabergi og mó-
bergi. Slíkt efni megi nota sem undir-
DV-MYND GVA
Vatnsskarösnáma noröan Kleifarvatns
Gríðarlega mikið 'efni er búið að taka í ýmsum tilgangi úr Vatnsskarðsnámunni. Hún er að þvi leyti betur staösett en
náman í Þrengslunum að hún er fjær fjölförnum þjóövegi. Reikna má með að þarna verði tekið malarefni áfram
næstu árin.
lag undir vegi og annað þar sem ákveð-
in komastærð er ekki höfuðatriði.
„Því hafa menn m.a. sótt i Stapa-
fellið við Keflavík, Lambafellið og
Ingólfsfjallið á Suðurlandi. Almenna
reglan er sú að betra er að hafa fáar
stórar námur en margar litlar. Að því
leyti er náman í Lambafellinu for-
svaranlegri en margt annað.“
Lengst af stjórnlaust
Ari Trausti segir menn þó fyrst og
fremst sækja í þessa námu vegna þess
að hún er nálægt mjög góðum vegi.
Tvær aðrar námur eru t.d. við Blá-
fjallaveginn, nær Hafnarfirði, og i
Vatnsskarði við Krýsuvíkurveginn.
„Þessar námur hafa verið lengi í
dr-ift og mér frnnst þær huggulegri
heldur en þetta endalausa kropp út
um allt. Auðvitað er þetta nauðsyn-
legt því einhvers staðar verður að
taka efnið. Þetta hefur þó lengst af
verið stjórnlaust og ekki skipulagt af
neinu viti. Það er ekki fyrr en á sið-
ustu árum sem reglur voru settar um
mat á umhveríisáhrifum. Nú falla
námur af tiltekinni stærð undir slíkt
mat. Þar með er strax kominn ákveð-
in hemill á námareksturinn," segir
Ari Trausti Guðmundsson. Hann seg-
ir menn þó enn fara fram hjá um-
hverfismatinu með því að fá leyfi
landeigenda til efnistöku i litlum
námum sem ekki falla undir skilyrði
um umhverfismat. Að þessu séu víða
gríðarlega mikil lýti og þá gjaman
ekki gengið frá námunum að lokinni
efnistöku. „Slíkt er mjög dapurlegt,"
segir jarðeðlisfræðingurinn.
-HKr.
.v:
*

DVJvlYND BRINK
Stór jarövegsnáma í Þrengslunum
Lambafellið sunnanvert við Þrengslaveginn er sundurgrafið af margra ára
efnistöku. Þó flestir telji þetta til mikilla lýta þá er samt stööug þörf fyrir gott
malarefni. Því telja sumir illskárra að hafa það i stórum skipuiögðum
efnisnámum eins og þessari.
Smurstöðin Klöpp,
Vegmúla
sími 553-0440
Smur- Bón &
Dekkjaþjónustan
Sætúni 4, sími 562-6088
ESSO-Geirsgötu 19,
sími 551-1968
Smur- og Dekkjaþjónusta
Breiðholts
Jafnarseii 6, simi 587-4700
Hjólbarðaverkstæði
Grafarvogs
Gylfaflöt 3,
simi 567-4468
Gísli Stefán Jónsson
Akranesi
Hjólbarðaþjónusta
Gunna Gunn
Keflavík, sími 421-1516
B R Æ Ð U R N
HJÓLBARÐAR
Lágmúla 9 • Sími 530 2800
Höfum opnað dekkjaþjónustu við B0SCH-HÚSIÐ,
bakvið Ármúla 1. Hagstætt verð á dekkjum og
skiptingu næstu daga.
BO. Dekkjaþjónustan, símí 530-2837