Dagblaðið Vísir - DV - 27.02.2002, Blaðsíða 4

4
MIÐVKUDAGUR 27. FEBRÚAR 2002
Fréttir
I>V
íslendingar veðjuðu á annað tilkynningaskyldukerfi en aðrar þjóðir:
• •
Oryggiskerfið sagt mein-
gallað og einkaleyfisvarið
- tilraunastarfsemi fyrir breskt fyrirtæki, segir opinber starfsmaður
Samkvæmt lögum og reglugerð
frá árinu 1997 og breytingum frá
1999 um tilkynningaskyldu is-
lenskra skipa er einn söluaðili hér á
landi með einkaumboð á sölu tækja
til sjálfvirkrar tilkynningaskyldu.
Aðrir komast þar ekki að. Þetta fyr-
irtæki er VAKI-DNG sem selur
einkaleyfisvarinn Decca Raycall
búnað fyrir STK-kerfið og var reglu-
gerðin sett í samgönguráðherratið
Halldórs Blöndals.
Aðrir innílytjendur fjarskipta-
búnaðar telja þessar reglur fárán-
legar. Með reglugerðinni sé í raun
komið í veg fyrir samkeppni á þessu
sviði. Er líkum leitt að því að þessi
háttur geti komið í veg fyrir að hér
sé komið upp búnaði sem geti betur
þjónað hlutverki sínu en raunin
varö með búnaðinn í Bjarma VE
sem fórst á laugardag. Á sama tíma
er til fullkomið kerfi sem notað er
víöa um heim.
„Það er voðalega skrýtið að nú á
timum skuli eitt fyrirtæki fá einka-
leyfi á því að selja STK-öryggiskerf-
ið sem er skylt að vera með um borð
i öllum minni bátum,“ segir Eiríkur
Rósberg hjá Friðriki A. Jónssyni í
Reykjavík. „Það getur enginn annar
selt þetta og ekki er heldur hægt að
versla með þetta í endursölu."
Háttsettur heimildarmaöur DV í
opinberri stofnun segir forkastan-
legt að íslendingar séu með notkun
á STK-kerfinu í raun að kosta rán-
dýra tilraunastarfsemi fyrir breska
fyrirtækið Decca Raycal. Tilraun
sem auk þess sé meira og minna
mislukkuð. Þama reyni íslendingar
enn eina ferðina að finna upp hjól-
ið.
Þegar svokallaður GMDSS
(Global Maritime Distress and
Safety System) talstöðvarbúnaður
var samþykktur sem staðalbúnaöur
um allan heim ákváðu íslensk
stjómvöld að veðja á sérhannað
kerfi fyrir strandveiðiflotann, eða
svokallaða „Sjálfvirka tilkynninga-
skyldu - STK“. Enn þann daga í dag
hefur ekki tekist að gera þetta kerfi
þannig úr garði að á það sé hægt að
treysta.
Starfsmenn Tilkynningaskyld-
unnar hafa í samtali við DV upplýst
að algengt sé að um 30 til 40 falskar
aðvaranir séu á dag vegna bilunar í
búnaði um borð í skipunum. Slíkur
búnaður er þó skylda um borð í bát-
um undir 25 metram að lengd og
kostar veralegar fjárhæðir, um eða
yfir 100 þúsund krónur á skip auk
þess sem ríkið greiðir búnaðinn nið-
ur að hluta.
Við samþykkt á GMDSS-kerfinu
var hafsvæðum heimsins skipt upp
í fjóra hluta, A-l, A-2, A-3 og A-4. í
stað svokallaðs DSC-kerfis (Digital
Selective Calling), eins og þekkist
t.d. í strandsiglingum á svæðum A-
1 í öðram Evrópulöndum, ákváðu
íslensk stjómvöld að taka upp STK-
kerfið. Um borð i flestum skipum
yfir 24 metrar að lengd er svokallaö-
Frá fundi Landsbjargar og Landhelgisgæsiunnar í gær
Fariö var yfir atburöarás viöbragöa þegar Bjarmi VE fórst viö Vestmannaeyjar sl. laugardag.
DV-MYND PJETUR
Talstöð með DSC-búnað!
Slíkar stöövar eru útbúnar fyrir neyöarsendingar. Þær eru þaulreyndar og not-
aöar í Evrópu og víöar meö góöum árangri. AÖeins þarf aö ýta á einn takka
til aö senda út neyöarkall meö öllum upplýsingum um viökomandi skip og
staösetningu. Aöeins örfáar loftskeytastöövar hrínginn í kríngum landiö hafa
DSC-móttökubúnaö. Slíkar DSC-stöövar eru þó um borð í flestum ef ekki öll-
um íslenskum skipum yfir 24 metrar aö lengd.
ur DSC-móttakari sem getur tekið
við sendingum frá DSC-kerfinu.
Hins vegar er DSC-móttakari ekki
nema í örfáum strandstöðvum á ís-
landi en þær byggja hins vegar all-
ar á hinu einkaleyfisvarða STK-
kerfi. Komið hefur í ljós að þetta
kerfi er meingallað en á sama tíma
er hægt að fá hér á landi viður-
kenndar og mjög öruggar DSC-
stöðvar sem senda út á VHF-tíðni.
Friðrik A. Jónsson er einn þeirra
STK - sjálfvirkur tilkynnlngaskyldubúnaður
Þessi mynd var tekin um borö í hafnsögubátnum Magna í Reykjavíkurhöfn en
búnaöur í öörum hafnsögubát var bilaöur í gær og í viögerö í Englandi.
Mayday - Mayday
Einfalt er aö setja neyöarsendinguna
af staö í DSC-talstöövunum.
aðila sem flytur inn ýmiss konar
tækjabúnað til skipa, m.a. áður-
nefndar DSC-stöðvar frá Simrad. Ei-
ríkur Rósberg segir að þær komi
kannski ekki í staðinn fyrir annan
öryggisbúnað en geti verið góð við-
bót. Þetta eru stöövar sem grípa má
með sér í gúmmibát ef skip ferst.
Þær þola högg úr metra hæð og þola
einnig að fara á kaf í sjó. Hægt er að
setja inn í hana öll auðkenni bátsins
sem gefin era út af Póst- og fjar-
skiptastofnun. Þegar á þarf að halda
er nægjanlegt að ýta á einn hnapp
og þá sendir stöðin út neyðarkall
með staðsetningu og nafni og núm-
eri viðkomandi báts ef tækið er
tengt GPS-staðsetningarkerfi.
„Við slíkum sendingum geta öll
íslensk skip yfir 24 metrar tekið en
því miður fáar eða engar strand-
stöðvar," segir Eiríkur. Hann segir
DSC-stöðvarnar mjög vinsælar á
Norðurlöndum og um alla Evrópu,
ekki síst á meðal skútu- og smábáta-
eigenda. Sem dæmi urðu bátar sem
Trefjar hf. framleiddu fyrir Bret-
landsmarkaö að vera með slíkar
stöövar um borð. Talstöðvamar eru
bæði framleiddar sem handstöðvar
en einnig sem fastar stöðvar en þá
líka með áðumefndum öryggisbún-
aði. -HKr.
Séríslensk
skilgreining
í gær var haldinn fundur með
með fulltrúum Landhelgisgæslunn-
ar og Slysavamafélagsins Lands-
bjargar vegna sjóslyssins þegar
Bjarmi VE fórst á laugardag. Að
sögn Hafsteins Hafsteinssonar, for-
stjóra Landhelgisgæslunnar, voru
menn þar að bera saman bækur
um hvað hafi farið úrskeiðis og
hvað mætti betur fara. Snýst málið
um viðbrögð og sjálfvirka tilkynn-
ingaskyldu eða svokallað STK-
kerfi sem ítrekað hefur brugðist og
gefur allt að 40 falskar meldingar á
dag.
STK-kerfiö var formlega tekið í
notkun á íslandi 15. maí 2000 eftir
ríflega tveggja ára tilraunastarf-
semi.
Samkvæmt alþjóðlegum samning-
um um svokallað GMDSS (Global
Maritime Distress and Safety Sy-
stem) er hafsvæðum skipt upp í ein-
ingar sem skilgreind eru Al, A2, A3
og A4. Hafsvæði Al takmarkast af
langdrægi strandstöðvar til talfjar-
skipta ogÝ viðvarana með stafrænu
valkalli (DSC) á metrabylgju (VHF).
Er þessi skilgreinig t.d. í gildi í
strandrikjum allra Evrópulanda
nema íslands. Hjá Póst- og fjar-
skiptastofnun fást þær upplýsingar
að þar sem engin DSC-þjónusta er í
landi á metrabylgju er þetta haf-
svæði ekki notað hér við land. Þess
í stað tóku stjómvöld þá ákvörðun
að taka upp svokallaða STK-skil-
greiningu á þessu svæði. Það er haf-
svæðið sem takmarkast af lang-
drægi sjálfvirku tilkynningarskyld-
unnar á metrabylgju (VHF). -HKr.
Ottast að hring-
vegur rofni
Bæjarráð Hornafjarðar hefur sent
bréf til allra samgönguyfirvalda
landsins og einnig til þingmanna
kjördæmisins þar sem ráðið ítrekar
nauðsyn þess að frekari rannsókn-
um við Jökulsá á Breiðamerkur-
sandi og Breiðamerkurlóni verði
hraðað og skorar á samgönguyfir-
völd að eyða óvissu og áhyggjum
fólks með þvi að gera áætlanir um
hvernig bregðast megi viö ef alvar-
legt rof verður á svæðinu. -JI
Bjartsýni neyt-
enda eykst
Væntingavísitala Gallups hækkaði
um 16,8 stig á milli janúar og febrúar
og stendur nú í 102,4. Vísitalan hefur
ekki mælst hærri síðan í apríl í fyrra
og hefur ekki frá því að mælingar
hófust á henni i mars í fyrra hækkað
jafn mikið á milli mánaða. Vísitalan
hækkar nú þriðja mánuðinn í röð og
líkt og áður era það væntingar til
næstu sex mánaða sem eiga stærstan
þátt í hækkuninni. Visitalan stendur
nú nálægt því sem hún mældist sið-
astliðið vor en þeir þættir sem skýra
stöðu hennar eru mjög ólíkir.
Samkvæmt greiningu íslands-
banka er nú tiltrú neytenda á núver-
andi ástand í efnahags- og atvinnu-
málum minni en væntingar til stöðu
sömu þátta eftir sex mánuði meiri.
Athygli vekur að nú telja talsvert
fleiri að atvinnumöguleikamir verði
meiri eftir sex mánuði en þeir sem
telja að þeir muni minnka. Neytend-
ur kunna þó að gera ráð fyrir hefð-
bundinni árstíðasveiflu í atvinnu-
leysi en atvinnuástandið er almennt
best á sumrin.
-BÞ
Ommubakstur
kaupir Hótel
Tindastól
Hlutafélagið Amma og afi hafa
keypt Hótel Tindastól á Sauðárkróki.
Þar standa að baki Finnur Þór Frið-
riksson, fyrirtækið ömmubakstur
sem feðgamir Friðrik Haraldsson og
Haraldur Friðriksson eiga og reka,
Rúna Bima Finnsdóttir og erlendur
samstarfsaðili.
Rekstur Hótel Tindastóls verður
eins og siðustu mánuöi í höndum
Steinu M. Lazar, dóttur Finns Þórs,
og manns hennar Sorin, fyrirtækis
þeirra sem starfrækti áöur Kafifi
Krók á Sauðárkróki.
Hótel Tindastóll var talsvert í frétt-
um á síðasta ári, en það var Pétur
Einarsson, fyrrum flugmálastjóri,
sem lét endurgera þetta gamla og
merkilega hús, sem er eitt elsta timb-
urhús landsins. Hótel Tindastóll var
selt á nauðungarappboði síðasta
haust og keyptu það stærstu kröfu-
hafamir, Byggðasjóður og Ferða-
málasjóður, fýrir 26 mihjónir króna.
Söluverð Tindastóls nú er 32,225
milljónir króna.
Að sögn Sorin Lazar hefur talsvert
verið að gera í Hótel Tindastóli í vetur
og þar hafa undanfarið verið haldin
þorrablót fyrir minni og stærri hópa
og þykir Jarlsstofan henta ákaflega vel
til slíkra mannfagnaða, enda þau húsa-
kynni í stil við gamlan menningararf
eins og þorrablótin höfða til. -ÞÁ