Alþýðublaðið - 03.04.1969, Blaðsíða 5

Alþýðublaðið 3. apríl 1969 S
Adragandi að inn-
göngu Íslands í
Atlantshafs-
bandalagið
einaðs alþingis, Jón Pálmason liélt
áfram þingfundi, þótt grjóthríðin
ágerðist stöðugt inn um gluggann
að baki hans. Flestir þingmenn voru
og rólegir þótt sumir þeirra væru
í beinni lífshættu.
Þegar þessum ólátum og árásum
Ihafði farið fram um stund, lét lög-
reglustjóri ryðja Kirkjustræti og
Austurvöll með táragasi og kylfum.
Féllu þá mörg högg og pústrar,
sem saklausir hafa orðið að þola
engu síður en sekir. En alþingi
Jauk umræðunni og samþykkti
þingsályktun ríkisstjórnarinnar.
Ekki þótti fært að þingmenn hyrfu
strax úr alþingishúsinu, því að úti
var mannfjöldi enn í vígahug, svo
búast mátti við árásum á þingmenn,
er þeir kæmu út. Ruddi lögreglan
því nálægar götur og Austurvöll,
en bifreiðir voru fengnar til þess að
flytja þingmenn heim. Biðu margir
þeirra nokkra stund í alþingishús-
ínu og ræddu viðburði dagsins. Voru
flestir þingmenn lýðræðisflokkanna
að vonum hneykslaðir á framkomu
aesingamannanna og atferli þeirra.
Höfðu margir að vísu búizt við
nokkrum gauragangi, en engan
órað fyrir því að til jafnalvarlegra
tíðinda dragi og þeirra sem skeð
höfðu þennan minnisverða dag. Við'
Asgeir Asgeirsson, urðum samferða
út úr alþingishúsinu. Beið okkar þá
bifreið við dyr þess. Eg gekk á
undan út úr dyrunum en um leið
og ég opnaði þær og sté út, vatt
sér að mér ung stúlka sem staðið
hafði við dyrnar og lét votan klút
Sem hún hélt á skella á vanga mín-
tim. Eg sinnti því engu og hélt
áfram. En í sama andartaki sá ég
dökkhærðan ungan mann hinumeg
in við götuna. Hóf hann upp stein
er hann kom auga á okkur Asgeir
og hrópaði „Drepum, drepum“ og
lcastaði honum af öllu* afli í áttina
til okkar. Skapið var þó meira en
hæfnin, því hann hitti hvorugan
okkar. En Asgeir brá til öryggis
skjalamöppu er hann hafði í hend-
ínni, fyrir andlit sér. Snöruðumst
við síðan inn í bifreiðina og ókum
heim til mín.
Eg segi frá þessum atvikum til
þess eins að sýna, hvernig skapæstir
unglingar geta misst alla stjórn á
skapi sínu og athöfnum við sefjan
slíkra múgæsinga.
En um ungu stúikuna er það að
segja, að reynt var að gera þetta
heimskupar hennar að hetjudáð og
sveipa um hana geislabaug valkyrjf-
unnar. Sagt er að kommúnistar hafi ■
jafnvel heiðrað hana með blóma-
sendingum á eftir. En snemma næsta ■
morgun hringdi til mín gömul
kunningjakona mín. Sagði hún að
unga stúlkan sem slett hefði til :
mín vota klútnum, hefði um stund
gætt barna sinna og væri vönduð •
og góð eins og allt hennar fólk.
Bað hún mig sem gamlan kunningja
að gera ekki kröfu til refsingar fyrir
barnaskap hennar. Mér var ljúft að
svara því' að það hefði mér sízt til
hugar komið. Lét ég og getið við
'lögreglurannsókn á yiðburðunum
30. marz að ég teldi þetta atvik allt
of ómerkilegt til þess að fyrir það
yrði refsað, enda var það beinlínis
ósk mín að það yrði ekki gert. Mun
sú ósk og hafa verið tekin til greina.
Við rannsóknina út af árásinni á .
alþingishúsið varð aldrei uppvíst
•hver kastaði grjótinu að okkur As-
geiri Asgeirssyni. Var mér það 1
rnuninni heldur ekki neitt harms-
efni.
F.n ömurlegt var að koma S
■ þingfund { ldnu gamla virðulega
alþingishúsi 31. marz 1949. Allt var
þar atað óhreinindum og bar merki
ótal moldarköggla eftir skothríð
stríðsmannanna daginn áður. En
gleggst voru þó verksummerkin á
gluggum og útidyrum. Þar göptu
auðar gluggatóftir, en annarstaðar
höfðu götin verið byrgð með timbri
til þess að verja fundarsalinn stormi
og regni. Hraungrjótið og hnull-
ungarnir sem kastað hafði verið inn
um gluggana, var horfið. Það hafði
verið borið burt af umsjónarmönn-
um og þvottakonum.
^tburðirnir 30. marz 1949 minntu
mig á löngu liðinn atburð:
Árásina á gamla góðtemplarahúsið
við Vonarstræti 9. nóvember 1932.
Þá var haldinn þar sögulegur bæjar-
stjórnarfundur. Sjálfstæðisflokkur-
inn með borgarstjóra í broddi fylk-
ingar, hafði nýlega lækkað kaup
verkamanna í atvinnubótavinnu,
sem þá var eina lífsbjörg margra á
kreppuárum, eðljleg, óánægja, ég vil
segja réttlát. reiði reis upp meðal
verkalýðsins, er þessi kauplækkun
yar ákveðin. Við fulltrúar Alþýðu-
flokksins . heimtuðum aukafund. í
bæja.rstjórn og var Iiann haldinn í
góðtemplarahúsinu 9. „nóv. „1932.
Eg var þá. oddviti' Alþýðuflokksins
í bæjarstjórn og mælti eindregið fyr
ir kröfUm verkamanna um að kaup-
,ið .{ atvimnjbqtavinnunni yr.ði aftur
hækkað, Andstæðingar sjálfstæðis-
flokks" meiríhlutans .söfnuðu .liði á
fundipn, .bæði. ínnanhúss og utan
en gjallarhorn voru höfð á húsinu
svo að heyra mætti. ræður bæjar-
fulltní.a.na , út ,í Vonarstræti. og
Templarasundi. Fundur þessi .hófst
að morgni .en eftjr hádegi er hojv
um yar.'.haldið.áfram og.hiti.óx í
tjmræðunum söfnuðu kommúnistar
miklu liði og harðsnúnu og liófust
brátt óeirðir og stimpingar. Við al-
þvðuflokksmenn fengum um það
leyti Pétur heitinn Halldórsson borg-
arstjóra til þess að lofa því að
kauplækkuninn skyldi leiðrétt, og
reyndum við að láta boð berast um
það út til mannfjöldans. En ekkert
dugði. Kommúnistar höfðu þá tekið
forvstu fvrir æstum múgnum. Grjót-
Hríðin dundi inn um glugeana og
barizt var með spvtum, stólfótum og
bekkiarbrotum við lögregluna sem
reyndi að stilla til friðar. Það var
tih'öjtm eín að enginn bæjarfulltrú-
anna var stórslasaður, en margif lög-
régluþiónar urðú fvrir meiri eða
minni meiðslum. Man ég vel eftir
einum kommúnisrn sem { æsinga-
ræðu hrópaði, að nú væri ráð and-
stæðinganna í höndum verkalýðsins
og hann skvldi. notfæra sér það,
gera bvltingu og taka völdin í
Reykjavík. Féll þetta í góðan jarð-
ves hjá sumiirn, en stilling margra
albvðuflokksmanna afstýrði frekari
vandræðurh. Þeif sögðu: Við höfum
náð því sem að við vildum og allur
frekari gauragangur getur aðeins
orðið til þess að spilia fyrir góðum
máhtað okkar. Þessi hugsun sigraði
að lokum, en ég sagði það þá og
segi enn, að í átökunum 9. nóv.
Le»nitizer, yfirhei'shöfðingi NATO, ræðir við Norstadt.
1932 sást greinilega munurinn á
starfsaðferðum jafnaðarmanna og
kommúnista. Oft hef ég hugsað til
daganna 9. nóvember 1932 og 30.
marz 1949, til þeirrar óstjórnlegu
fjöldasefjunnar, sem þá svifti jafn-
veli góða og skynsama menn allri
rólegri íhugun og gerði þá að hams-
lausum dýrum. Þetta er ranghverf-
an á samtökum fólksins, veikleikinn
sem óbilgjarnir æsingamenn, kald-
rifjaðir valdabraskarar og miskunn
arlausir mannhatarar færa sér í nyt,
hvenær sem tækifæri býðst. Bak við
uppþotin 9. nóvember 1932 og 30.
marz 1949 voru ráð slíkra manna
þótt sjálfir biðu þeir óhultir, meðan
aðrir unnu hermdarverkin, sem þeir
höfðu æst til og áttu mesta sök á.
En þrátt fyrir uppsteytinn við al-
þingishúsið 30. marz 1949 hafði
löggjafar þing landsins samþykkí
aðild Islands að Atlantshafsbanda-
laginu. Eg hafði stutt að því eftir
mætti og var sannfærður um það'þá
eins og ég er enn í dag að með því
hafi Island gert hvoétveggja í senn,
tryggt frelsi sitt og lagt sitt litla
lóð á vogarskálina til þess að friðuv
megi haldast í heiminum. Og ég
vil endurtaka það hér, sem ég sagði
eitt sinn í þingræðu, að Atlautshafs-
bandalagið hefur í raun og veru
misst marks, ef heimsstyrjöld brýzt
út, því að það er fyrst og fremst
bandalag til að korna I veg fyrir
ófrið.
r
r LandsbankEnn á SeVfossi flytur í
r kiýtt húsnæðl
Nýlega fluitti útibú Landsbanika
Bins á Eskiifirði starfsemi sína
i nýtt hús, sem það hctfur átt í
smíðum s.l. 3 ár, eða í maí
1966.
Œlúsið er tvær hæðir, og kjall
ari undir nokkrum hluta þess.
Grunnflötur um 300 fermetrar
(Það er allt í senn: skrifstofur,
geymslur og íbúð útibústjóra.
Útibúið var stofnað í byrjun
árs 1918.
Árið 1966 fór ársvelta útibús
ins yfir 8000 milljónir og það
ár var hafizt handa um bygg-
ingaríramkvæmdir, en árið 1959
byrjaði útibúið að leggja fé til
hliðar í húsbyggingarsjóð.
Arkitekt hússins er Bárður
Daniíelsson, verkifræðingur, en
yfirsmiður Fáll Pétursson á veg
um Byggingafélagsinis Brúnáss.
Útibústjóri er Kristinn Júlíus
son.
I
I
I
I
I
FRUMVARP UM LOÐDÝRARÆKT
Nýlega var lagt fram frumvarp
frá meiri hluta allsherjarnefndar efri
deildar urn loðdýrarækt. Er í frum-
varpinu gert ráð fyrir, að loðdýr
verði einungis ræktuð hér á landi
í sérstaklega útbúnum og vönduð-
um loðdýrabúum og einungis verði
ræktuð þar valin kyn loðdýra. I
1. gr. frumvarpsins segir, að loðdýr
nefnist í lögunum öll þau dýr, sem
ræktuð eru eða alin vegná verð-
mætis skinnanna eingöngu eða aðal-
lega.
I
40-50 LITAAFBRIGÐI
I greinargerð með frumvarpinu
segir, að eftirspurn eftir minka-
skinnum hafi aukizt mjög eftir síð-
ari heimsstyrjöldina, og sé þetta
m.a. fræðilegri fóðrun, hirðingu og
kynbótum að þakka. Þannig hafi
tekizt að framleiða aliminka, sem
taki hinum villta mink langt fram
að skinngæðum og litafjölbreytni,
og séu 40—50 litaafbrigði á mark-
a§num. Ekkert loðskinn standi því
á sporði um alhliða gæði, og litlar
horfur séu taldar á, að nýtt loð-
skinn geti keppt við það eðja komið
í þess stað.
1 MILLJÓN MINKASKIN
Isiendingar hafi mikla möguleika
til að afla ódýrs minkafóðurs og af
fiskúrgangi frá sumaraflanum, en
þá er fóðurþörf minkanna mest,
megi. framleiða um eina, milljón.
minkaskinna að söluverðmæti uin
1150—1200 milljónir króna,