Dagblaðið Vísir - DV - 14.10.2002, Qupperneq 15

15
MÁNUDAGUR 14. OKTÓBER 2002
DV_____________________________________________________________________________________________Menning
Mennsk álfasaga
Sögur Ólafs Gunnars Guðlaugssonar um Bene-
dikt búálf hafa notið vinsælda hjá yngstu kynslóð-
inni enda klassísk ævintýri með spennandi at-
burðarás og skrautlegum karakterum. Nú gefst
aðdáendum búálfsins knáa færi á að sjá hann á
sviði því Ólafur hefur leikgert fyrstu söguna þar
sem segir af kynnum Benedikts og Dídíar manns-
bams. Vinátta þeirra verður til þess að Dídí er
boðið í heimsókn til Álfheima þar sem hún lend-
ir í alls kyns óvæntum uppákomum. Fyrir það
fyrsta hefur Benedikt gleymt að tilkynna komu
hennar svo Jósafat mannahrellir er næstum bú-
inn að hræða úr henni líftóruna. Enn verra er þó
að hinn geðprúði Aðalsteinn álfakonungur er
ólundin uppmáluð. í ljós kemur að geðillskan á
sér þær eðlilegu orsakir að dökkálfamir ógurlegu
hafa rænt Tóta tannálfi. Frelsun Tóta varðar því
heill og hamingju íbúa Álfheima og í þeirri að-
gerð reynist Dídí vel liötæk.
Leiklist
Það er Draumasmiðjan með Gunnar Gunn-
steinsson leikstjóra í broddi fyikingar sem svið-
setur Benedikt búálf. Eðlilega er tekið mið af
myndskreytingum bókanna við hönnun búninga
sem eru bæði glæsilegir og litríkir. Sviðsmyndin
er einföld en þeim mun meira lagt í lýsingu og
hjálparmeðöl á borð við maskínureyk og áhrifs-
hljóð. Leikritið um Benedikt búálf ber þess nokk-
ur merki að vera unnið upp úr bók. Sagan er ein-
fold og öll á yfirborðinu sem gefur leikendum lít-
ið færi á dýpt í túlkun. Það sem bjargar sýning-
DVWYNDIR HARI
Tveir sprækir álfar: Benedikt búálfur og Jósafat mannahrelllr
Björgvin Franz Gíslason og Sveinn Þórir Geirsson í hlutverkum sínum.
Björgvin Franz og Selma Björnsdóttir í hlutverkum sínum
Álfadrottningin hefur þungar áhyggjur af manni sínum, enda er hún
komin langt á leiö.
unni og gefur henni
aukna fyllingu er
melódísk og grípandi
tónlist Þorvalds
Bjama Þorvaldssonar
og á hún vafalítið eft-
ir aö hljóma víðar en
á sviði Loftkastalans
næstu mánuðina.
Söngtextar Andreu
Gylfadóttur eru
sömuleiðis ágætlega
heppnaðir og kær-
komin viðbót við
hinn talaða texta því
þeir tjá tilfinningar
sem annars færu for-
görðum.
Leikaramir sem
taka þátt í þessari
uppfærslu em sjö og
gera allir vel. Fyrstan
ber að telja hinn katt-
liðuga Björgvin
Franz Gíslason sem
leikur titilhlutverkið
af krafti og geislandi
öryggi. Hann nær
sérlega vel til bama og ekki spillti fyrir upprifjun
á gömlum töfrabrögðum. Einlægni og sakleysi eru
aðalsmerki Dídíar og því kom Lára Stefánsdóttir
auðveldlega til skila. Sveinn Þórir Geirsson
skemmti sér greinilega konunglega i hlutverkum
Jósafats mannahrellis og skúrksins Sölvars súra
og sama má segja um Jóhann Sigurðarson sem
lék hinn „hugumstóra" Daða dreka. Hlutverk kon-
ungshjónanna í Álfheimum krefjast lítils annars
en góðra söngvara og það eru þau Hinrik Ólafsson
og Selma Bjömsdóttir vissulega. Lag Tóta tann-
álfs liggur ekki alveg jafnvel fyrir Tinnu Hrafns-
dóttur en túlkun hennar á karaktemum var engu
að síður prýðileg.
Benedikt búálfur er ágætlega heppnuð upp-
færsla á klassísku viðfangsefni sem höfðar eink-
um til yngri bama. Á frumsýningu var eins og
tæknin væri ekki alveg komin i fastar skorður
en það á eflaust eftir að lagast með fleiri sýning-
um.
Halldóra Friðjónsdóttir
Draumasmlöjan sýnir í Loftkastalanum: Benedikt búálf
eftir Ólaf Gunnar Guölaugsson. Tónlist: Þorvaldur Bjarni
Þorvaldsson. Söngtextar: Andrea Gylfadóttir. Leikmynd
og búningar: María Ólafsdóttir. Ljósahönnun: Alfreð
Sturla Böövarsson. Danshöfundur: Selma Björnsdóttir.
Leikstjóri: Gunnar Gunnsteinsson.
Ekkifréttir aftur á Rás 2
Áhangendur Hauks Haukssonar ekkifrétta-
manns munu fagna því að frá og með morgundeg-
inum, 15. október, fara ekkifréttir í loftið frá
Ekkifréttastofu íslands á Rás 2 alla virka daga -
ekki klukkan fimm heldur fimm mínútur yfir
(17.05). Þetta eru fréttimar sem eru ekki sagðar
annars staðar, ferskar og kraftmiklar.
Margur orðrómurinn hefur gengið um Hauk og
fjarveru hans þessi misseri sem við höfum sakn-
að hans; þetta horfast forsvarsmenn Rásarinnar í
augu við þegar þeir segja í fréttatilkynningu um
endurkomu hans:
„Sögusagnir hafa verið á kreiki að Haukurinn
væri allur en fréttir af ótímabæru falli hans eru
stórlega ýktar. Undanfarin misseri hefur hann
starfað sem blaðafulltrúi fyrir botni Miðjarðar-
hafs. Fyrst í Afganistan hjá frjálsum félagasam-
tökum í Jalallabbbabad og síðar fyrir kristilega
kommúnistaflokkinn í ísrael. Eins og flestir vita
var Haukur Hauksson persónulegur fréttafulltrúi
R. Nixon í byrjun áttunda áratugarins og án þess
að hann sé neitt að stæra sig sérstaklega af því þá
var hann jú aðalmaðurinn á bak við afhjúpun Wa-
tergate-hneykslisins og gekk um tíma undir nafn-
inu „Deep Throut“. Haukurinn, þessi eini sanni,
hefur nú dustað rykið af skrifborðinu á
Ekkifréttastofunni sem hefur staðið lokuð um
hrið og hefur hann sagt öðrum ekkifréttamiðlum
stríð á hendur. Hann er ekki einn af þeim sem
fagna samkeppni á ekkifréttamarkaðnum, þó
hann skilji hana að vissu leyti, og vonast hann til
að vera einráður á þessu sviöi þegar vorar á ný.
Hann hefur einsett sér að berja alla keppinauta
sína leiftursnöggt í höfuðið láti þeir ekki segjast
en vonast sem og fyrrum, eftir góðu samstarfi við
alþingismenn og ráðherra og aðra sem eitthvað
hafa undir sér.“
Tónlist________________________________________________________________________________
Frönsk fegurð
Frönsk fagurtónlist var á efnisskránni í svo-
kaiiaðri ferðalagaröð á 15:15 tónleikum á Nýja
sviði Borgarleikhússins síðastliðinn laugardag.
Aðaltónskáldið var Jean Frangaix (1912-1997) en
eftir hann voru flutt þrjú kammerverk. Tónlist
Francaix er afar þægileg áheymar, kliðmjúk og
fjörleg, minnir stundum á Ravel en ristir ekki
eins djúpt. Snörp hrynjandi, sem á tíðum jaðraði
við að vera djössuð, var nánast rauði þráöurinn í
verkunum. Fyrsta atriðið var tríó fyrir óbó, fagott
og píanó. Var það prýðilega leikið af Eydísi Franz-
dóttur óbóleikara, Kristínu Mjöll Jakobsdóttur
fagottleikara og Unni Vilhelmsdóttur píanóleik-
ara, túlkunin lífleg og allar nótur á sínum stað.
Styrkleikajafnvægið var að vísu dálítið furðulegt,
óbóið var fremur hvellt og skyggði um of á rödd
fagottsins en að öðru leyti var flutningurinn
ánægjulegur.
Tríó fyrir fiðlu, víólu og selló eftir Frangaix í
meðfórum þeirra Bryndísar Pálsdóttur fiðluleik-
ara, Herdísar Önnu Jónsdóttur víóluleikara og
Richards Talkowskys sellóleikara var ekki eins
gott, tæknilega stundum á mörkunum, þó stemn-
ingin væri eins og hún átti að vera. Kvartett fyr-
ir enskt hom, fiðlu, víólu og selló eftir Franpaix
með sömu hljóðfæraleikurum auk Eydísar var
hins vegar glæsilega leikinn, samspilið nákvæmt
og útkoman sérlega skemmtileg.
Auk kammerverkanna eftir Franpaix söng Þór-
unn Guðmundsdóttir sópran nokkur lög, fyrst Au
bord de líeau, Le secret og Mandoline eftir
Gabriel Fauré við meðleik Hrefnu Eggertsdóttur.
Var það ákaflega fallegur söngur og ekki síðri pí-
anóleikur, þó hvorugt hafi notið sín í litlum
hljómburði tónleikasalarins.
Af einhverjum ástæðum hljómaði rödd Þórunn-
ar betur eftir hlé en þá söng hún Les chemins de
líamour eftir Poulenc og síðan La diva de líemp-
ire eftir Erik Satie. Var flutningurinn eins góður
og hugsast getur, en þó var lag Saties ekki eins
fyndið og þegar Ingveldur Ýr Jónsdóttir og Ric-
hard Simm sprelluðu með það á tónleikum í
Gerðubergi síðasta vetur. Satie var mikill háðfugl
eins og kunnugt er og má vel hafa það í huga þeg-
ar tónlist hans er flutt. Að öðru leyti voru þetta
ágætistónleikar og prýðileg byrjun á tónlistar-
vetrardagskránni í Borgarleikhúsinu.
Jónas Sen
PS
Fundnar myndir
Marilyn
Monroe er
kannski búin
að liggja í gröf
sinni í fjörutíu
ár en goðsögn-
in er sprelllif-
andi. Nú hefur
verið sett á
markað hjá
Taschen-forlag-
inu í Þýska-
landi fágæt útgáfa af áður óþekkt-
um ljósmyndum af henni sem
tísku- og nektarmyndaljósmyndar-
inn André de Dienes frá Transyl-
vaníu tók af henni meðan hún var
enn þá Norma Jean Baker og líka
rétt eftir að hún skipti um nafn og
varð Marilyn.
Útgáfan er geysistór Kodak-
kassi (41X49 sm), í honum er
myndabók upp á 230 bls. með þeim
bestu af um það bil 1000 ljósmynd-
um sem de Dienes tók af henni og
bók með ljósrituðu handriti að
ævisögu de Dienes þar sem hann
lýsir opinskátt samskiptum sínum
við Marilyn. Öll herlegheitin kosta
200 evrur (um 20.000 ísl. kr.) en
þau eru aðeins gefin út í 20.000
númeruðum eintökum þannig að
vissara er að haska sér.
Marilyn og André kynntust árið
1945 og urðu ástfangin við fyrstu
sýn (allavega hann). Hann mynd-
aði hana víðsvegar um Bandaríkin
og þau urðu elskendur. En þegar
hann vildi ákveða brúðkaupsdag-
inn hætti hún við allt saman til að
verða leikkona. Þau héldu þó
áfram að vera vinir meðan bæði
lifðu en síðasta ljósmyndasessjón-
in sem þau áttu saman var 1949.
Þeir sem hafa skoðað myndim-
ar bera mikið mál í muninn á
stúlkunni frá 1945 til ‘49 - sæta
stelpan var orðin fógur og glæsileg
kona, sú fegursta í heimi, eins og
André skrifar í minninum sínum.
André lést rúmlega sjötugur árið
1985. Það er ekkja hans sem hefur
leyft Benedikt Taschen útgefanda
að opna skúffur hans og skápa.
Og nú kemur í ljós að ljósmynd-
ir eru kannski betri vinir stúlku
en demantar - þær halda minn-
ingu hennar að minnsta kosti bet-
ur á lofti.
Kíkóti
endurþýddur
Don Kíkóti
JPV útgáfa hef-
ur gefið út fyrra
bindi skáldverks-
ins Don Kíkóti eft-
ir Miguel de
Cervantes í endur-
skoðaðri þýðingu
Guðbergs Bergs-
sonar. Bókin er
prýdd fjölda dásamlegra mynda
eftir Gustave Doré.
Eins og menn muna var þessi
skáldsaga um manninn sem varð
vitlaus af því að lesa skáldsögur
valin besta bók allra tíma í vor
sem leið í könnun Norsku bóka-
klúbbanna meðal 100 heims-
þekktra rithöfunda. Þar með skaut
Cervantes (1547-1616) mönnum
eins og Shakespeare, Hómer og
Dostojevskí aftur fyrir sig.
Aðalpersóna bókarinnar er bú-
inn að lesa riddarasögur sér til
óbóta og ákveður að ferðast út í
heiminn til að koma góðu til leið-
ar, geta sér eilífan orðstír og vinna
hjarta konunnar sem hann elskar.
Hann heldur af stað ásamt hinum
jarðbundna aðstoðarmanni sínum,
Sansjó Pansa, og í huga riddarans
breytast vindmyllur i risa, kinda-
hópar í óvinaheri og bændastúlk-
ur í fagrar prinsessur. Þannig
skopstælir Cervantes riddarasög-
urnar, rómantískar sápuóperur
síns tíma, svo lesandinn veltist um
af hlátri. í persónum don Kikóta
og Sansjó Pansa og ævintýrum
þeirra kristallast andstæður hug-
sjónar og veruleika, sannleika og
tálsýnar, glópsku og skynsemi,
listar og lífs.
Guðbergur skrifar sjálfur for-
mála að sögunni.