Dagblaðið Vísir - DV - 04.11.2002, Blaðsíða 2

2
MÁNUDAGUR 4. NÓVEMBER 2002
DV
Fréttir
Niðurstaða GJ-fjármálaráðgjafar er þvert á „viðtekinn sannleika“:
Samruni á markaði virðist ekki
hafa valdið hærra matvöruverði
Um nokkurt skeið hafa það ver-
ið „viðtekin sannindi" að samruni
fyrirtækja á matvörumarkaði
skýri að hluta til hátt matvöru-
verð hér á landi, ekki síst eftir að
Samkeppnisstofnun birti skýrslu
sína um matvörumarkaðinn í maí
í fyrra. Þar komst stofnunin m.a.
að þeirri niðurstöðu að samruni á
fyrri hluta árs 1999 (þegar Baugur
yfirtók 10-11 verslanimar og
Kaupás var stofnaður) hefði vald-
ið hækkandi álagningu hjá smá-
söluverslunum - og að verð á dag-
vöru (matar-, drykkjar-, hreinlæt-
is- og snyrtivörum) hefði hækkað
meira en aðrir liðir í vísitölu
neysluverös frá upphafi árs 1996
allt fram á mitt ár 2000.
GJ-fjármálaráögjöf gerði
skýrslu um matvöruverð fyrir
Baug síðastliðið vor og kemst að
allt annarri niðurstöðu: Ekki sé
hægt að draga þá ályktun út frá
gögnum um þróun dagvöruverös i
samanburði við aðrar vömr
1996-2000 að samruni hafi valdið
hærra verði til neytenda. Greint
var stuttlega frá niðurstöðum
skýrslunnar á aðalfundi Baugs í
vor, en enginn fjölmiöill hefur
fram til þessa aflað sér hennar og
greint frá efni hennar.
Samkeppnisstofnun birti efra línuritið í skýrslu sinni um matvörumarkaðinn í
fyrra. í samandregnum niðurstöðum skýrslunnar segir stofnunin að „dagvöru-
verð hækkaöi mun hraðar þar til eftir mitt árið 2000. “ GJ-fjármálaráögjöf
bendir á að ferlarnir skerast eftir mitt árið 2000 og hafí þá dagvöruverð
hækkað nákvæmlega jafnmikiö og verð á öðrum vörum: „ekki hraðar og því
síöur mun hraðar. Ályktanir Samkeppnisstofnunar virðast byggjast á því að
ferillinn fyrir dagvörur er fyrir ofan [hinnj ferilinn nánast allt tímabilið. Ástæöa
þess er hins vegar sú aö ferlarnir gliðna í sundur á fyrri hluta tímabilsins, á
því tímabili sem hvorki Baugur né Kaupás hafði veriö stofnaður [...]“ - GJ-
fjármálaráögjöf stillir svo báða ferlana á „100“ viö stofnun Baugs í neðra
línuritinu, sem sýnir þróunina frá þeim tíma.
Matur hækkaði minna
í skýrslunni er til að byrja með
bent á þá staðreynd, að matvæli
og drykkjarvörur hækkuðu
minna en almennt neysluverð
árin 1998, 1999 og 2000. Sé litið á
árin 1998 til 2001 í heild hækkaði
matur og drykkur um það bil
tveimur prósentustigum meira en
almennt neysluverö, en sú hækk-
un gekk til baka á fyrstu mánuð-
um þessa árs, þannig að í heild
hækkaði matur og drykkur minna
en aðrir liðir frá janúar 1998 til
apríl 2002 (sem er síðasta mæling
áður en skýrslan var gefin út).
Skýrsluhöfundur segir þetta eitt
og sér sýna, að verðhækkanir hafi
verið almennar og ekki hægt að
leita ástæðna verðbólgunnar al-
5íml: M M CZ
544 4656 > I n V
V E R S L U N
Dalvegur 16a • 201 Kópavogur • Pósthólf 564 • Sími: 544 4656
Fax: 544 4657 • Netfang: mhg@mhg.js
5NJÓKEÐJUR
Fyrir flestar gerðir vinnuvéla og vörubifreiða
mennt í samruna á matvörumark-
aði.
Þegar litið er yfir lengra tímabil
- janúar 1991 til janúar 2001- kem-
ur í ljós að áður en Baugur var
stofnaður með samruna Hagkaups
og Bónuss í júní 1998 lækkaði mat-
vöruverð að meðaltali um 0,5% á
ári miðað við almennt verðlag, en
eftir stofnun Baugs lækkaði það
ríflega tvisvar sinnum meira, eða
um 1,2% á ári. Og samanburður-
inn verður Baugi enn hagstæðari
sé miðað við síðustu tíu ár en ekki
tíunda áratuginn.
Amerískur hvíldarstóll
Ótrúlega þœgilegur!
Svipuö þróun og erlendis
Næst er í skýrslunni borin sam-
an þróun matvöruverðs hér á
landi og flestum helstu viðskipta-
löndum, umreiknað í íslenskar
krónur, frá mars 1997 til febrúar
2002.1 ljós kemur að verðið þróast
með svipuðum hætti og tölfræði-
próf eru sögð sýna fram á að ekki
sé marktækur munur á þróuninni
hér og erlendis. Því sé ekki hægt
að draga þá ályktun af þessum
gögnum að álagning hafi hækkað
kerfísbundið hér á landi.
Einnig er vitnað til Peninga-
mála Seðlabankans frá því i febrú-
ar, þar sem sagði að matvælaverð
erlendis og verð innfluttra mat-
væla i erlendri mynt hefði þróast
mjög svipað. „Því er ekki að sjá, ef
litið er yfir tímabiliö í heild, [upp-
haf árs 1997 til upphafs árs 2002]
að verðlagning innfluttrar mat-
vöru hafi þróast óeðlilega,“ segir
Seðlabankinn.
Skýrsla Samkeppnisstofnunar
GJ-fiármálaráðgjöf mótmælir
þeirri fullyrðingu Samkeppnis-
stofnunar í áðumefndri skýrslu,
að dagvöruverð hafi hækkað mun
hraðar en meðaltal annarra liða í
vísitölu neysluverðs frá janúar
1996 allt þar til eftir mitt árið 2000.
Birt er línurit sem Samkeppnis-
stofnun birti sjálf í skýrslu sinni.
Þar sést aö dagvara og neysluverð
án dagvöru hækkuðu jafnmikið á
þessu tímabili, „ekki hraðar og
því síður mun hraðar," eins og
segir í skýrslu GJ-fiármálaráðgjaf-
ar. Dregin er sú ályktun að Sam-
keppnisstofnun hafi horft til þess
að ferillinn fyrir dagvörur er fyrir
ofan feril neysluverðs án dagvöru
nánast allt tímabilið. Bent er á þá
augljósu staðreynd að þetta þýðir
ekki að efri ferillinn sé að hækka
meira en neðri ferillinn, enda er
það halli ferlanna sem segir til um
hækkanir.
Þegar halli ferlanna (hækkunin)
fyrir stofnun Baugs er borinn
saman við þróunina eftir stofmm
Baugs kemur í ljós, að dagvöru-
verð hækkaði hlutfallslega fyrir
stofnun Baugs en lækkaði hlut-
fallslega eftir hana. Tekið er fram
að munurinn sé ekki endilega
marktækur, en ljóst sé að ályktan-
ir út frá þessu línuriti um að sam-
runi hafi valdið hærra vöruverði
eigi ekki við rök aö styðjast.
Ami Pétur
Jónsson.
Guömundur
Sigurösson.
Viðbrögð
Árni Pétur
Jónsson, fram-
kvæmdastjóri
rekstrarsviðs
Baugs íslands,
segir að ekki
hafi staðið til að
dreifa skýrsl-
unni til fiöl-
miðla en hún
hafi hins vegar
verið aðgengileg
þeim sem óskað
hafi eftir því að
sjá hana. Það
hafi enginn fiöl-
miðill gert fyrr
en núna.
„Að mínu
mati er megin-
niðurstaðan sú,
að hægt er að
túlka skýrslu
Samkeppnis-
stofnunar á
marga vegu eftir
því á hvaða
tímabil er horft.
Vandinn hefur
verið sá, hve
viljugir menn
úti i bæ hafa
verið til að túlka
hana sér í hag
og fella dóma út
frá henni,“ segir
Árni Pétur og
bendir jafnframt á að skýrslan
hafi ekki fiallað um Baug sérstak-
lega og Samkeppnisstofnun hafi
hvorki dæmt, áminnt né sektað í
kjölfar skýrslunnar eins og skilja
megi á tali sumra.
Guðmundur Sigurðsson, for-
stöðumaður samkeppnissviðs
Samkeppnisstofnunar, var í gær-
kvöld ekki reiðubúinn að tjá sig
um skýrslu GJ-fiármálaráðgjafar
þar sem hann hafði hana ekki við
höndina og talsvert um liðið frá
þvi að stofnuninni var kynnt hún.
Skýrslan var einnig kynnt Val-
gerði Sverrisdóttur viðskiptaráð-
herra í vor. Valgerður segist telja
að skýrsla Samkeppnisstofnunar
hafi verið vel unnin. „Þaö er ekki
hægt að fullyrða neitt í þessum
efnum, en það eru vísbendingar
um að samruninn hafi haft áhrif á
vöruverð. Það stendur eftir,“ segir
Valgerður.
-ÓTG
Valgeröur
Sverrisdóttir.
Magnús kaupir Holt
Magnús Leo-
poldsson, eigandi
Fasteignamiðstöðv-
arinnar, eignaðist í
gær Fasteignasöl-
una Holt i Kópavogi
en fyrrverandi eig-
andi fasteignasöl-
unnar hefur játað á
sig fiársvik.
ÚA kaupir breskt fyrirtæki
Útgerðarfélag Akureyringa hefur
keypt öll hlutabréf í breska útgerð-
arfyrirtækinu Boyd Line Mana-
gement í Hull fyrir um 950 miljónir
króna. Fyrirtækið á 40% af þorsk-
kvóta Breta í Bárentshafi sem út-
hlutað er af Evrópusambandinu og
4.000 tonna veiðiheimildir fylgja
því.
Met í fasteignaviðskiptum
Allt stefnir í að fasteignaviðskipti
á þessu ári verði um 20% meiri en á
síðasta ári og að viðskipti á þessu
ári verði þau næstmestu í sögunni.
Fasteignaverð hefur verið mjög
stöðugt síðustu misserin. Affóll hús-
bréfa hafa minnkað og eru núna um
6%. Mbl. sagði frá.
Kosið um sex efstu
Framsóknarflokkurinn í Suður-
kjördæmi ákvað á kjördæmisþingi í
dag að kosið veröi um sex efstu sæti
framboðslista flokksins fyrir alþing-
iskosningarnar i vor á aukakjör-
dæmisþingi sem haldið verður 18.
janúar.
Afturendi í brautina
Rúmlega 400 manns sluppu
ómeidd þegar afturendi einnar
Boeing 747 þotu flugfélagsins Atl-
anta rakst í flugbraut i lendingu á
Teesside-flugvelli í Englandi fyrir
skömmu og skemmdist nokkuð,
Margir óska hælis
Á þessu ári hafa 108 útlendingar
óskað eftir hæli hér á landi og eru
það næstum tvöfalt fleiri en aflt árið
í fyrra. Þá sóttu 53 um hæli og þeir
voru 24 árið 2000.
Ekki hækkað skatta
Geir H. Haarde
fiármálaráðherra
sagði á Stöð 2 að
ríkisstjómin hefði
ekki hækkað tekju-
skatta á einstak-
linga undanfarin
ár. Ástæðan fyrir
því að heildarskatt-
tekjur í hlutfalli af landsframleiðslu
hefðu hækkað væri að velta í þjóð-
félaginu á árunum 1999 og 2000
hefði aukist mikið.
Meiri útgjöld
Útgjöld Ábyrgðarsjóðs launa hafa
vaxið mjög hratt á þessu ári og voru
orðin 572 milljónir króna í lok októ-
ber. Allt síðasta ár voru útgjöld
sjóðsins 356 miljónir. Útgjöldin eru
því nú þegar orðin liðlega 60%
hærri en í fyrra og stefna í að verða
meira en 80% hærri. Skýringin felst
einkum í fleiri og stærri gjaldþrot-
um nú samkvæmt upplýsingum
Samtaka atvinnulifsins. RÚV
greindi frá.
Bestu með Björk
Diskur með safni
helstu laga Bjarkar
Guðmundsdóttur,
sem valin voru af
tugum þúsunda að-
dáenda hennar,
kemur út um allan
heim á morgun og
einnig yfirlit yfir
tónlistarferil hennar í boxi sem
ber heitið Family Tree. Mbl. sagði
frá.
-hlh