Dagblaðið Vísir - DV

Ulloq
Ataaseq assigiiaat ilaat
Tidligere udgivet som

Dagblaðið Vísir - DV - 03.12.2002, Qupperneq 16

Dagblaðið Vísir - DV - 03.12.2002, Qupperneq 16
16 DV ÞRIÐJUDAGUR 3. DESEMBER 2002 Útgáfufélag: Útgáfufélagíö DV ehf. Framkvæmdastjóri: Hjalti Jónsson Aöalritstjóri: Óli Björn Kárason Ritstjóri: Sigmundur Ernir Rúnarsson Aóstoóarritstjóri: Jónas Haraldsson Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift: Skaftahlíö 24,105 Rvik, sími: 550 5000 Fax: Auglýsingar: 550 5727 - Ritstjórn: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5749 Ritstjórn: ritstjorn@dv.is - Auglýsingar: auglysingar@dv.is. - Dreifing: dreifing@dv.is Akureyri: Kaupvangsstræti 1, sími: 462 5000, fax: 462 5001 Setning og umbrot: Útgáfufélagið DV ehf. Plötugeró og prentun: Árvakur hf. DV áskílur sér rétt til að birta aösent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. DV greiðir ekki viðmælendum fýrir viðtöl við þá eða fyrir myndbirtingar af þeim. Sumarlokun leikskóla Almenn sumarlokun leikskóla í Reykjavík stendur fyrir dyrum. í starfs- og fjárhagsáætlun Leikskóla Reykjavíkur er gert ráð fyrir að allir leikskólar borgarinnar verði lokaðir í einn mánuð í sumar. Borgarráð hefur samþykkt áætlun þessa efnis en endanleg ákvörðun verður tekin i borgarstjórn á fimmtudaginn. Bergur Felix- son, framkvæmdastjóri Leikskóla Reykjavíkur, sagði í DV í gær að starfsáætlun yrði þá tekin fyrir og inni í henni væri fjárhagsáætlun. Við fáum skammtað ákveðið af fjármunum, sagði Bergur, og sjáum okkur ekki kleift að láta enda ná sam- an nema með þessum hætti. Það kom og fram í fréttum í gær að Bergur sagðist ekki vita nákvæmlega hvað sumarlokanir leikskólanna spöruðu mikið en augljóslega kostaði það talsvert að halda leikskólun- um opnum yfir sumartímann. Haft var eftir Guðlaugi Þór Þórðarsyni, borgarfulltrúa og fulltrúa í leikskólaráði, í gær að sparnaður vegna fyrirhugaðra lokana næmi 12 milljónum króna eða 0,3% af um það bil fjögurra milljarða veltu Leik- skóla Reykjavíkur. Vafasamt er að þessi sparnaður réttlæti þá miklu röskun sem fyrirhuguð er og snertir bæði foreldra og atvinnufyrir- tæki. Bergur Felixson segist hafa skilning á því að þetta geti skapað vandræði fyrir foreldra en nú verði kannað á hverj- um leikskóla fyrir sig hvenær henti best að loka. Raunar hef- ur hann svarað því sjálfur. Um sé að ræða júlí og hugsanlega aðeins fram i ágúst. Það er ekki ofmælt að þessi ákvörðun, verði hún samþykkt af borgarstjórn, muni skapa vandræði. Með henni er nánast verið að skikka alla foreldra barna i Reykjavik, að sex ára aldri, í sumarfrí á sama tíma. Fjöldi fólks hefur ekki tök á þessu. Erfitt getur reynst að samræma tíma foreldra sem vinna sitt á hvorum staðnum auk þess augljósa vanda sem fyrirtæki standa frammi fyrir ef foreldrar þessara barna þurfa allir frí á sama tíma. Mörgum fyrirtækjum reynist erfitt að koma sumarfríum starfsmanna heim og saman á þriggja mánaða sumartíma, hvað þá ef stórum hluta er stefnt inn á sömu fjórar vikur sumarsins. Þá getur það skapað úlfúð meðal samstarfsmanna ef barnafólk er neytt í forgang á eftirsóttasta sumarleyfatímanum. Framkvæmdastjóri Leikskóla Reykjavikur hefur bent á, til réttlætingar ákvörðun um sumarlokun leikskóla, að grunn- skólar loki í mun lengri tima yfir sumarmánuðina en fyrir- hugað er að leikskólarnir geri. Sá samanburður á ekki við nema um yngstu grunnskólabömin. Eldri börnin þurfa ekki sömu gæslu. Þetta er mjög miður, segir Guðlaugur Þór Þórðarson borg- arfulltrúi, og ekki hluti af þeirri þjónustu sem við ættum að bjóða. Hann segir fyrirhugaða breytingu koma sér mjög illa fyrir foreldra sem til þessa hafa getað valið hvenær þeir taka böm sín af leikskólum og miðað það við sín frí. Þarna er fólk sett upp við vegg, segir hann, og það sér hver maður hversu mikil óþægindi þetta hefur í för með sér. Rétt er hjá borgarfulltrúanum að sumarlokun leikskól- anna í Reykjavík, verði hún samþykkt í borgarstjórn, mun fylgja mikil óþægindi fyrir marga og lakari þjónusta. Foreldr- ar sem ekki komast í frí á þessum tíma verða að koma börn- um sínum fyrir annars staðar. Borgin kemst vart hjá því að bjóða aðrar lausnir á þessum tíma auk gæsluleikvalla sem bent hefur verið á sem úrræði til bjargar. Um það er ekki deilt að æskilegt er að foreldrar séu með börnum sínum í sumarfríinu en hætt er við að niðurnjörvað sumarleyfi reynist mörgum foreldrum erfitt, fyrir utan þann vanda sem það skapar i þeim fyrirtækjum sem þeir vinna hjá. Jónas Haraldsson Burt með vísitöluna Það er augljóst á síöasta vísitöluhneykslinu að venjulegt launafólk á sér enga málsvara á þingi. Flestir á lista Sjáifstæðisflokks- ins eru lögfræðingar - það er að segja rukkarar og lifa þar með á skuldum annarra - og í nýlegu prófkjöri Samfylkingar fengu þeir einkum brautargengi sem telja sig málsvara bótaþega. Vinstri grænir eru staddir einhvers staðar í miðri ræðu eftir Einar Olgeirsson en framsóknarmenn eru - tja - um- fram allt framsóknarmenn. Enginn af þessum flokkum virðist hirða um þaö að höfða til hinnar þraut- píndu millistéttar, venjulegra skattgreiðenda sem þurfa að standa undir öllu saman. Og kjósa þessa fugla í ofanálag ... Hvi ekki kókaín? Fimm manna fjölskylda, reglu- söm, reyklaus og ráðvönd, þarf að greiða sérstaklega fyrir það þegar Smimof-flaskan hækkar eins og Smimof vodka sé á einhvem hátt þessari fjölskyldu að kenna eða tengist henni á einhvem máta. Þetta er hlálegt og ósiðlegt - ög samt er eins og öllum ráðamönn- um finnist þetta eðlilegt. Það er að sönnu góðra gjalda vert að hækka upp úr öllu valdi verð á óþverra á borð við spíra með kúmeni útí og tóbak; þeir sem á annað borð lenda í að neyta þess- ara ríkisreknu fíkniefna geta hæg- lega greitt fyrir það dýru verði til ,Það nær hins vegar ekki nokkurri átt, að sterkt áfeng og tóbak sé lagt til grundvallar því þegar vísitala er ákvörðuð - hvers vegna ekki kókaín lika?“ Sandkora Matröð á Bessastöðum Senn líður að því að tilkynnt verði hvaða bækur eru tilnefndar til íslensku bókmenntaverðlaun- anna. Óvíða mun vera beðið eftir þeim fréttum með meiri eftirvænt- ingu en á Bessastöðum. Forseti ís- lands afhendir sem kunnugt er verðlaunin og hefur ávallt við það tækifæri lýst ánægju sinni með niðurstöðuna. Vandinn að þessu sinni er að ekki era beinlínis miklir kærleikar með forsetanum og tveimur þeirra sem til greina gætu komið. Annars vegar er það vitanlega Davíð Odds- son forsætisráðherra, sem fengið hefur ágætar viðtökur við smásagnasafni sínu, og hins vegar Jón Baldvin Hannibalsson, sem segir m.a. í bók sinni að Ólafur Ragnar hafi verið „atvinnumaður í pólitískum áróðurs- brögðum og hikaði aldrei við að snúa staðreyndum á haus, ef það mátti verða til framdráttar röngum mál- stað.“ Það er sömuleiðis stirt á milli þeirra Jóns Bald- vins og Davíðs þannig að viðbúið er að ræður þeirra Ummæli Dálaglegt „Það er ekki gott til afspumar ef rétt er.“ Jón Baldvin Hannibalsson, sendiherra og fyrrverandi utanríkisráöherra, í Silfri Egils á Skjá einum. Um þau um- mæli Hallgrims Helgasonar rithöfund- ar aö Samfylkingin væri „klónaö Al- þýðubandalag". Þvert um hug sér „Ólafur Ragnar hafði ekki þessa sannfæringu. Hann var ekki á móti EES. Hann var í því hlut- verki að þykjast vera það.“ Jón Baldvin Hannibalsson í Silfri Egils á Skjá einum. Gísli skemmtilegri „Mér fannst nú skemmtilegra í viðtali hjá Gísla sandkorn@dv.is þremenninga verði afar athyglisverðar, komi þeir allir við sögu... Konur og konur Mörgum virðist sem umræðan um líklegan hlut kvenna á Alþingi eftir komandi kosningar hafi verið nokkuð á einn veg - og ekki endilega í samræmi við staðreyndir. Hvaða flokkur skyldi til dæmis hafa „misst“ flestar konur af framboðslistum í aðdraganda kosninganna? Það er sjálf Samfylkingin, sem horflr á eftir þeim Svanfríði Jónasdóttur og Sigríði Jóhannes- dóttur. Fjölmargir þingmenn sem settust á þing fyrir Sjálfstæðisflokkinn eftir síðustu kosningar verða öragg- lega eða næstum því örugglega ekki á þingi eftir kosn- ingar - era annaðhvort hættir á þingi, hefur verið hafn- að í prófkjöri eða af uppstillingamefndum, eða eiga litla möguleika á þingsæti. Samtals eru þeir sex, en af þeim sex er ein kona og fimm karlmenn. Það virðist því mun „hættulegra" að vera karl í þingflokki Sjálfstæðisflokks- ins en kona. Kannski það sé vegna þess að formaður þingflokksins, sem er kona, er svo harður í hom að taka it Marteini heldur en hjá ykkur.“ Guöni Ágústsson landbúnaöarráö- herra í viötali viö Tímarit stjórnmála- fræöinema. Punkturinn yfir i-iö I löngu og flóknu svari Guöna við spurningunni: „Finnst þér landbúnaö- arstefna ESB hafa þróast á ásættan- legan veg meö McSharry-endurbótun- um og endurskoöuninni áriö 1999?" Til forystu í vinstristjórn „En fyrst og fremst þá er Framsóknarflokkurinn annað aflið í þessari ríkisstjóm og hann þarf aö fá styrk til að vera annað aflið i næstu ríkisstjóm, eða forystuaflið." Guöni Ágústsson i viötali viö Tímarit stjórnmálafræöinema. ÞRIÐJUDAGUR 3. DESEMBER 2002 17 Kjallari Gísli Sigurösson íslenskufræöingur Skoðun Hugmyndabylting í pólitík Meira í vasann samneyslunnar í landinu - sem manni virðist að vísu að fari ekki sist í það að borga læknum eitt- hvert hæsta kaup í heimi. Það nær hins vegar ekki nokk- urri átt, að sterkt áfengi og tóbak sé lagt tif grundvallar því þegar vísitala er ákvörðuð - hvers vegna ekki kókaín líka? Hækkun á verði á slíkri eindreginni munaðarvöru verður til þess að almenningur í landinu sem er að borga af hús- næðislánum og öðru þarf að greiða miklu meira en ella - og voru okur- vextimir ærnir fyrir. Og við þetta búum við eins og eitthvert náttúru- lögmál sem ekki nokkrum stjórn- málamanni dettur í hug að hrófla þurfi við. Erfitt er að sjá önnur rök fyrir þessu vísitölumöndli en að gæta hagsmuna lánardrottna. Þvi verður manni það á að spyrja svona rétt fyrir kosningar: Eru lán- ardrottarnir þeir aðilar sem helst þurfa aðstoðar við nú á tímum? Hér er ekki óðaveröbólga Það er löngu orðið tímabært að einhverjir stjórnmálamenn fari að gefa gaum þeirri ósvinnu sem verðtrygging er hér á landi. í sið- uðum löndum tíðkast ekki við- skipti þar sem einungis annar aðil- inn tryggir sig í bak og fyrir. Hvergi í nágrannalöndum okkar - og sennilega hvergi í heiminum - tíðkast vísitölur á borð við þá sem neyðir venjulegt fólk hér á landi til að taka á sig fáránlegar hækkanir af engu tilefni og sæta þessum ei- lífu og auðmýkjandi afarkostum. Við búum við fyrirkomulag sem miðast við að hér sé óðaverðbólga. En kæru þingmenn: hér er ekki óðaverðbólga. Hækkun á tiltekinni vöru á ekki að hafa keðjuverkandi áhrif um allt samfélag heldur ein- vörðungu að hafa áhrif á neyslu þeirrar tilteknu vöru. Og ríki hér tveggja prósenta verðbólga - þá er bara að búa viö afleiðingar þess. Að minnsta kosti virðist reynsl- an sýna það að auðveldara er að breyta veðrinu í desember en að hnika við vísitölunni. stjórnarinnar verið sú að lækka beri skatta á fyrirtæki fremur en einstaklinga; það skili sér í kröftugra atvinnulífl og þannig að lokum í vasa launþega. Það verður því spennandi að fylgjast með því hvemig skattalækkunarum- ræðan mun þróast innan Sjálf- stæðisflokksins á næstu mán- uðum. Skattalækkun komin á dagskrá En fleiri en sjálfstæðismenn eru famir að vekja máls á skattalækkunum. Er skemmst að minnast framgöngu Jó- hönnu Sigurðardóttur sem hef- ur farið mikinn í umræðu um skattamál undanfarið. Skatta- lækkanir virðast tvímælalaust vera komnar á dagskrá í ís- lenskri pólitik. Áherslurnar eru þó ólíkar i þeim efnum. Vinstrimenn leggja áherslu á hækkun persónuafsláttar og skattleysismarka. Slíkar að- gerðir myndu skila sér best til láglaunafólks. Hægrimenn vilja hins vegar koma á flötum tekjuskatti og afnema persónu- afsláttinn. Slikt fyrirkomulag myndi skila mestu til hátekju- fólks. En hvað með meðal »Tram til þessa hefur stefna Geirs H. Haarde og ríkisstjómarinn tekjumanninn? " ar verið sú að lækka beri skatta á fyrirtæki fremur en einstak- Sá hópur sem skattkerflð hef- linga, það skili sér í kröftugra atvinnulífi og þannig að lokum í ur hvað harðast leikið er fólk launbeea “ með meðaltekjur. Þetta á sér- uiunpegu. staklega við um ungt fólk sem hefur nýlokið námi og er að koma sér upp fjöl- skyldu og þaki yflr höfuðið. Reynsla þessa hóps er sú að hærri upphæð á launaseðl- inum skilar sér sjaldnast í vasann þar sem tekjuteng- ing vaxta- og bamabóta og raunar tekjutengingar í vel- ferðarkerflnu í heild éta upp alla hækkun launatekna. Oft verður tómahljóðið í budd- unni ærandi þegar búið er að borga alla greiðsluseðla mánaðarins. Réttlátt skattkerfi Það ber því að fagna auk- inni umræðu um skatta- lækkanir. Skattalækkanir eiga hins vegar ekki að vera markmið í sjálfu sér heldur eiga þær að vera liður í að gera skattkerflð réttlátara og skilvirkara. Krafa skatt- greiðanda í þeim efnum er einföld: meira í vasann! Sú skattalækkun sem væri réttlátust og skynsam- legust er einfaldlega sú sem fæli það í sér að skattborg- urunum væri ekki lengur refsað fyrir að fá smáræðis launahækkunarlús heldur skilaði meiru í vasa þeirra skattgreiðanda sem eru með meðaltekjur og hafa ótæpi- lega orðið fyrir jaðaráhrifum skattkerfisins. Þetta stefnumál fékk góðan hljómgrunn á meðal þeirra sjálf- stæðismanna í Reykjavík sem tóku þátt í prófkjöri flokksins, þar sem þrír imgir menn imnu glæsta sigra. Sjálfstæðismenn í Reykjavík virðast kalla eftir skattalækkun- um, a.m.k. ef árangur ungu mann- anna þriggja er einhver mæli- kvarði á fylgi við skoðanir þeirra. Stuðningur við skatta- lækkanir - eða hvað? Eigi að síður var sá frambjóð- andi sem fékk flest atkvæði í próf- kjörinu einmitt sá maður sem ber mesta ábyrgð á núverandi stefnu i skattamálum, sjálfur fjármálaráð- herrann. Fram til þessa hefur stefna Geirs H. Haarde og rikis- ógnað af kerfinu. Mestalla 20. öld snerust deilumar lika um margt af þvi sem viö teljum nú sjálfsögð vel- ferðarmál. í þeim deilum töluðu vinstrimenn í stjórnmálum og verkalýðshreyfingu fyrir öllum framfórum sem síðar urðu. Það er hins vegar rétt hjá Morgunblaðinu að ekkert af þeim hugmyndum komst til framkvæmda fyrr en þær höfðu hlotið svo almennan stuðning að Sjálfstæðisflokkurinn studdi þær líka. Þar með var hinn endanlegi lögformlegi geraingur að sjálfsögðu oftast í höndum þess flokks sem fór með völd í landinu lengst af öldinni. Erum við öll orðin sammála? Sú hugarfarsbylting sem orðið hefur á Morgunblaðinu og í Sjálf- stæðisflokknum endurspeglar breytt siðferðisviðmið í þjóðfélaginu öllu. Það sem einu sinni var talið bylting- arkenndur kommúnismi og ógn við borgaralegar dyggðir er nú óum- deilt. Og þessi hljóða bylting hefur orðið með svipuðum hætti og hug- myndabyltingar í vísindum: Fyrst „Hið réttláta þjóðfélag sem átti að byggja gat hvergi orðið til nema í landinu Útópíu. Sannar- lega var það ekki í Sovét- ríkjunum, Kína, Kúbu, Norður-Kóreu eða neinu þeirra rikja sem menn eltu í leit að Draumaland- inu. “ reyna hinir gömlu (eða ungu) og íhaldssömu vísindamenn að þegja nýjar hugmyndir í hel eða berjast gegn þeim með kjafti og klóm. En um það bil sem það rennur upp fyrir þeim, að þeir ættu að játa ósigur sinn snúa þeir við blaðinu og segja: „Þetta er einmitt það sem við höfum alltaf sagt.“ í hinni hug- myndafræðilegu baráttu um velferð- arþjóðfélagið erum við komin að þessum punkti. Nú reynast velferð- armálin alltaf hafa veriðmiál Morg- unblaðsins og Sjálfstæðisflokksins. Það liggur við að vinstri menn geti bara haldið áfram að horfa á sjón- varpið og treyst Davíð. Hann er málsvari frelsis og félagslegs jöfnuð- ar, talar fyrir réttlæti og hófsemi, stöðugleika og framförum. Rökfast- ur og skemmtilegur. Og enn í sókn. En svo er eins og maður vakni upp af fögrum draumi þegar „unga“ tríóið sigrar í prófkjöri í Reykjavík. Af auglýsingum að dæma hafa drengirnir þrír mestar mætur á slagorðum um báknið burt, lægri skatta og meira frelsi Hannesar Hólmsteins. Þeir virðast með öðrum orðum eiga langt í land með að verða málsvarar þess velferðarkerf- is sem hinir eldri flokksmenn vilja nú eigna sér. í svefmofunum er gott til þess að vita að við skulum ekki hafa lagt niður vinstriflokka og verkalýðshreyflngu í þeirri sælu trú að öllu væri örugglega fyrir komið í Sjálfstæðisflokknum, þar sem rétt- lætið ríkir ofar öðru og stéttimar eiga samleið í Flokknum eina. í landinu Útópíu. Fínnur Þór Birgisson lögfræöingur Steingrími J. Sigfússyni varð á að telja vinstri menn hafa komið þar einhvers staðar nærri en Morgun- blaðið hefur kveðið slíkar grillur niður: Það var Sjálfstæðisflokkur- inn, með hjálp frá Alþýðuflokki, sem vildi alla 20. öld auka jöfnuð í sam- félaginu, koma á almennri heilbrigð- isþjónustu, opna aðgang allra að menntun og tryggja þá sem minnst báru úr býtum. Það voru atvinnu- rekendur sem vildu stytta vinnuvik- una og hækka kaupið en kommún- istar sem stóðu í veginum með sína Moskvu- og ríkistrú. Skilst manni. Fortíðardraugar Það efast enginn stjórnmálaflokk- ur lengur um mátt auðmagnsins og möguleika kapítalismans til að draga samfélagsvagninn áfram og laga sig að nýjum aðstæðum. Það talar enginn máli þeirrar hagfræði marxista sem byggðist á ímyndaðri skynsemi manna, réttlæti ríkisins og vinnusemi allra, óháð efnahags- legum ávinningi. Hið réttláta þjóðfé- lag sem átti að byggja gat hvergi orðið til nema í landinu Útópíu. Sannarlega var það ekki í Sovétríkj- unum, Kína, Kúbu, Norður-Kóreu eða neinu þeirra ríkja sem menn eltu í leit að Draumalandinu. Við getum þakkað fyrir að Sovét-ísland- ið kom aldrei. Það er öllum ljóst. Núna. Deilur um samfélagsgerð snúast nú um það hvaða böndum sé hægt að koma á frelsi einstaklinganna til þess að sem flest fái notið ávaxtanna af atorku þeirra án þess að einstak- lingunum flnnist athafnaþrá sinni Það vakti athygli mína að allir ungu frambjóðend- urnir í prófkjöri Sjálfstæð- isflokksins í Reykjavík lögðu ríka áherslu á skattalækkanir. Deilt er um höfundarrétt á velferðarþjóðfélaginu.

x

Dagblaðið Vísir - DV

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.