Dagblaðið Vísir - DV - 28.11.2003, Blaðsíða 13

EKV Fréttir
FÖSTUDAGUR 28. NÓVEMBER 2003 13
Farbann á
Portúgala
Hæstiréttur hefur stað-
fest úrskurð Héraðsdóms
Austurlands um farbann á
portúgalskan verkamann
sem starfað hefur við Kára-
hnjúka.
Sýslumaðurinn á Seyðis-
fírði krafðist þess að
maðurinn yrði settur í far-
bann vegna rannsóknar
sem hann sætir vegna
brota sinna. Þar sem hann
hafði engin tengsl hér á
landi eftir uppsögn frá
Impregilo, þótti sýnt að
ekki væri tryggt að hann
yrði hér á landi þangað til
rannsókn sýslumanns lyki.
Varar Banda-
ríkin við
Rússneskur hershöfð-
ingi, Yury Baluyevsky, var-
aði í gær Bandaríkjamenn
við því að þróa kjarnavopn
sem hægt er að nota til að
sprengja upp neðanjarðar-
byrgi án þess að valda
geislun á yfirborðinu. Ný
lög sem tóku gildi í Banda-
ríkjunum á dögunum veita
hernum heimild og fjár-
magn til þess að þróa slík
vopn. Baluyevsky sagði að
kjarnavopn hafi hingað til
aðeins þjónað pólih'skum
tilgangi með fælingarmætti
sínum. Ef að Bandaríkin
þróa kjarnavopn sem þjóna
beinum hernaðarlegum til-
gangi mælir hann með að
stjórnvöld í Moskvu endur-
meti kjarnavopnaáætlanir
sínar.
Kynbomban
Brown
Gordon Brown, fjár-
málaráðherra Bretlands,
vann í gær áfangasigur í
baráttu sinni fyrir að verða
forsætisráðherra. Lesendur
kynlífstímaritsins Erotic
Review settu hann á lista
yfír 25 helstu kyntröll Bret-
lands. Á listanum eru leik-
arinn Jude Law og ruðn-
ingskempan Johnny Wilk-
inson. Tony Blair og David
Beckham komust ekki á
listann.
Kristján þykir snaggaralegur ná-
ungi, maður sem hugsar viðfangs-
efnisin I lausnum en veltirsérekki
upp úr vandamálum. Hefursem
bæjarstjóri Akureyringa kostað
kapps að telja kjark í bæjarbúa og
vekja með þeim bjartsýnisanda,
sem mörgum þykirekki vanþörfá.
Kostir & Gallar
Kristján er að sumra máli helst til
djaftur og með ögn afyfirlæti,
mætti á stundum fara hægar i
sakirnar i'einstaka viðfangsefnum.
Sumir fínna lika að þvi að hann sé
einskonar farandbæjarstjóri Sjálf-
stæðisfíokksins og flakki milli
sveitarfélaga, þar sem mannaá
hans kalíberi séhelstþörf.
Ný rannsókn á Vínlandskortinu frá Jacqueline Olin við Smithsonian-stofnunina í
Bandaríkjunum tekur af allan vafa um að kortið sé ekki falsað. Rannsóknin verður
birt í visindatímariti um mánaðamót. í samtali við DV segist Olin vera viss í sinni sök
Vinlandskortio
er ekta
Það er röklega óhugsandi að falsarar frá
síðari tímum hefðu vitað afþví að þessar
agnir væru í bleki frá miðöldum
■ „Það er enginn vafi lengur í mínum huga,“
sagði Jacqueline Olin í samtali við DV í gær en í
næstu viku birtist í vísindaritinu Radiocarbon
niðurstaða rannsóknar hennar á blekinu sem not-
að var til að draga upp hið umdeilda Vínlands-
kort. Landakortið sem geymt er við Yale háskóla í
Bandaríkjunum hefur verið umdeilt í áratugi og
hafa vísindamenn skiptst í tvo hópa; þá sem telja
þetta vera fölsun frá þriðja áratug tuttugustu ald-
ar og hina sem telja kortið vera sönnun þess að
Evrópubúar þekktu vel austurströnd Bandaríkj-
anna löngu áður en Kólumbus sigldi að þeim
ströndum. Síðari hópurinn hefur einnig álitið
Vínlandskortið sönnun þess að Víkingar sigldu til
Norður-Ameríku. Jacqueline Olin hefur verið við
Smithsonian-vísindastofnunina í áratugi og er
enn starfandi í ráðgjafanefnd stofhunarinnar.
Hún birti fyrir rúmu ári niðurstöður rannsókna
sem hún segist hafa unnið að í fjölda ára, meðal
annars með C-14 aldursgreiningu á bókfellum.
„Niðurstaða þeirrar rannsóknar var að Vínlands-
kortið væri frá fimmtándu öld, eða nákvæmlega
frá árinu 1434, plús, mínus 11 ár“, segir Olin. En á
EfVinlandskortið erekta afsannarþað að Kólumbus hafi ver-
ið fyrsti Evrópubúinn sem kom til Ameriku
sama tíma og hún
birti þessa niður-
stöðu í fyrra töldu
breskir vísinda-
menn að þeir
hefðu fundið
sönnun á hinu
gagnstæða og að
Vínlandskortið
væri þrælúthugs-
uð fölsun frá
þriðja áratug
tuttugustu aldar.
Bretarnir töldu
þetta nokkuð
ótvírætt í ljósi
greiningar á
blekinu á kort-
inu. En Olin lét
sér ekki segjast
og hefur síðan í
fyrra greint
blekið sjálf. Þar
fann hún ör-
smáar agnir af
kopar, áli og
zinki sem mynd-
uðust í gömlu
bleki. „Það er röklega óhugsandi að falsarar frá
síðari tímum hefðu vitað af því að þessar agnir
væru í bleki ffá miðöldum", segir Olin. Hún telur
að þessar tvær vísindaniðurstöður sínar taki af
allan vafa, þó svo að einhvem tíma muni taka fyr-
ir menn að sættast á niðurstöðuna, enda hafi stór
hópur vísindamanna ávallt haldið því fram að
kortið væri fölsun.
Undrast fálæti íslenskra vísindamanna
íslenskir vísindamenn hafa ekki verið í sam-
bandi við Olin vegna rannsókna hennar á Vín-
landskortinu og er hún nokkuð undrandi á því þar
sem þær kunna að renna styrkari stoðum undir
sagnir af landafundum íslenskra víkinga í vestur-
heimi. Hún myndi þó fagna samstarfl við áhuga-
sama íslenska vísindamenn.
Þrátt fyrir að niðurstaða Jacqueline Olin virðist

c ^ttÍKl ji-i
O

fDCD.vuuuí;
^^^^nmuKortiöerieiguBeineckeRareBookandManusscriptLibrary,
YaleHá-
afráttarlaus er hún ekki viss um að hún sannfæri
menn í einu vetfangi. Margt sé enn óljóst um sögu
Vínlandskortsins. Það kom fram á sjötta áratugn-
um í Evrópu og fylgdu því engar upplýsingar um
fortíð þess. Þeir sem hafa trúað því að kortið væri
frá miðöldum telja að munkar hafi teiknað það og
lagt ffam á þingi kaþólsku kirkjunnar í Basil 1431-
1449. Margt bendi til þess að Vínlandskortið svari
til annarra gagna sem þar voru til skoðunar. „Ég
hef verið fremur hógvær í yfirlýsingum um Vín-
landskortið og slegið varnagla til þessa, en nú er
ég ekki í noklcrum vafa“, sagði Olin í símaviðtali
frá heimili sínu í Maryland í gær. „Það er þó rétt-
ast að leyfa mönnum að lesa niðurstöðuna í heild
í tímaritinu Radiocarbon sem kemur út á mánu-
daginn."
kristinn@dv.is
Skýrsla verkefnisstjórnar um gerð rammaáætlunar
Úttekt á virkjunarkostum landsins
Verkefnisstjórn um gerð ramma-
áætlunar um nýtingu jarðafls og
jarðvarma hefur skilað skýrslu sinni
um 1. áfanga verkefnisins. Heildar-
kostnaðurinn við þennan áfanga
rammaáætlunarinnar er talinn vera
555 milljónir króna.
Þar eru flokkaðir þeir virkjunar-
kostir vatnsafls og háhita til raforku-
framleiðslu með tilliti til umhverfis-
áhrifa, heildarhagnaðs og arðsemi.
Mat og flokkun var gerð með sam-
anburði einstakra virkjunarkosta en
ekki með sérstökum mælikvarða á
hvern virkjunarkost fyrir sig. Þykir
aðferðafræðin sem notuð var ný-
mæli hér á landi en hún var stað-
færð og þróuð innan faghópa áætl-
unarinnar. Gefa niðurstöðurnar til-
efni til að kanna marga kosti sam-
tímis við undirbúning nýrra virkj-
ana.
Virkjunarkostum var skipt niður
frá a til e eftir umhverfisáhrifum.
Þeir sem féllu undir a, b eða c þykja
síður umdeildir en d eða e eru lík-
legri til að valda titringi meðal um-
hverfisinna. Meðal kosta sem falla
undir fyrri flokkinn má nefna
Hólmsárvirkjun og Nesjavelli en á
hinum endanum hvað varðar um-
hverfisáhrif stendur Kárahnjúka-
virkjun. Hún gefur hins vegar mesta
orku allra kostanna sem skoðaðir
voru.
í skýrslunni er tæpt á þeim virkj-
unarkostum sem koma til mats í Verkefnið kynnt
næsta áfanga. Þar er efri hluti Hvít- Siv Friðleifsdóttir.ValgerðurSverrisdóttir og Sveinbjörn Björnsson.