Dagblaðið - 24.02.1976, Qupperneq 11

Dagblaðið. Þriðjudagur 24. febrúar 1976.

Polisario hreyfingin sé nú orðin
fjölmennari og öflug er hún orðin,
því hún hefur þegar gert
Marokkómönnum skráveifur í
norðurhéruðunum.
Her Marokkómanna í
VesturAfríku telur um 15000 manns
og eru þeir undir stjórn Ahmeds
Dlimi, hershöfðingja.
Þeir hafa nú tekið við stjórn í
stærstu bæjum og á öðrum
mikilvægum stöðum, jafnóðum og
Spánverjar draga sig í hlé. Á þeirra
yfirráðasvæði búa nú um 20 þúsund
manns.
Heimafyrir telur her
Marokkómanna um 40 þúsund og
gætir hann hinna náttúrulegu
landamæra Atlasíjalla, sem ná niður
að Miðjarðarhafinu, en það er um
þúsund km kafli. Annarsstaðar hafa
Alsírmenn dregið saman verulegt
herlið við landamæri Marokkó, til að
þrýsta á Hassan konung að gefa
Vestur-Sahara eftir.
Herafli Alsírmanna telur um 55
þúsund manns, eða jafn marga og
her Mrokkómanna. Hinsvegar ræður
frekar af sérvizku þýðanda eða
mistökum en að höndum hafi verið
kastað til þýðingarinnar. Dæmi:
Verkfæri sem á mæltu máli heitir
múrskeið, er hér kallað mýrsleif.
Trúðurinn er kallaður loddari og
fjölbragðakúnstnerinn trúður. Nóg
um það.
Eins og að framan sagði, eru
persónurnar í þessari bók
menneskjugerð dýr, öll í mannlegu
umhverfi. Þetta fyrirbæri í
barnabókum er að verða æ
útbreiddara, og nægir að minna á
framlciðslu Disneylands (Andrés
önd o. fl. o. fl.), en það er ekki
eins gamalt og rótgróið og maður
gæti haldið í fljótu bragði. Það er að
er með þrjár vantrauststillögur á
bakinu, lýsir því yfir í janúar að það
fiskverð, sem þá á að gilda, sé
óveruleg breyting, og þá helzt að um
breytingu á stærðarflokkum sé að
ræða og komi það út sem 1%
kjarabót fyrir okkur. Þetta eru
ósannindi, því þarna var aðeins verið
að skila því, sem við fórum fram á í
haust.
Það má lengi skrifa og tala um
þessi mál en hörmulegt er til þess að
vita að'sjómenn, sem nú eru í
verkfalli, hafa ekki hugmynd um
hvað er verið að semja um fyrir þá.
Fulltrúum okkar í hinum ýmsu
félögum láðist að kalla saman fund
eftir að þessi kerfisbreyting á
sjóðunum varð ljós. Á þessum
fundum áttu þessir herrar að skýra
frá þessu og fá umboð til að semja.
Það gerðu þeir ekki, því flest þessara
félaga eru svo rammpólitísk, að
forystumenn þeirra virða sína
félagsmenn ekki viðlits. Þannig er
komið fyrir okkar fulltrúum, sem
gera það eitt að mér virðist, að
innheimta ársgjaldið.
Fyrst ég cr farinn að tala um
fiskverð, vil ég láta fljóta hér með
sýnishorn af fiskverði í Færeyjum,
sem tók gildi 1. febrúar.
Þorskur 70 cm og yfir 77-78 kr.
Þorskur 44 cm - 70, 62-63 kr.
Ýsa 40 cm og yfir 62 kr.
Karfinn, margumtalaði, sem við
fórum fram á í haust að yrði
harkkaður á kostnað smáþorsks, því
hérna er grcitt citt vcrð fyrir hann,
kr. 19,50, cn í Færcyjum cr vcrð á II.
flokks karfa 1-4 kg. kr. 92. Sta*rri
karfa, 4 kg. og yfir, fá fiskimcnn 257
kr. fyrir. Þctta gcta frændur okkar
alsírski herinn yfir 450 skriðdrekum á
móti 200, og 690 stórskotaliðsbyssum
á móti 300. Flugher Alsírmanna
ræður yfir 186 herflugvélum á móti
60 og sjóherinn ræður yfir 26
herskipum, sumum búnum
tundurskeytum, á móti innan við tíu
smáum herskipum Marokkómanna.
Að vísu voru Marokkómenn að gera
samninga um kaup á 24 F-5E
orustuþotum frá Northrop,
flugvélaverksmiðjunum bandarísku,
nú um síðustu helgi, og eiga þær
allar að verða komnar í gagnið innan
18 mánaða. Það styrkir stöðu þeirra í
lofti til muna.
Hinsvegar telja
hernaðarsérfræðingar að alsírski
herinn sé mun fjölmennari en gefið
er upp og nefna þá jafnvel töluna
77 þúsund manns undir vopnum.
Einnig hcfur Alsírstjórn aukið
framlag ríkisins til hermála um 20% í
ár miðað við síðasta ár.
Þar að auki er nú talið víst, að
vopn Lýbíumanna standi
Alsírmönnum og Polisariomönnum
að verulegu leyti til boða að láni.
Þannig hefur her Marokkómanna
komizt yfir rússnesk vopn, sem
Polisario notaði, en þau vopn eru
komin í gegn um Lýbíu og sum frá
Kína.
Talið er líklegt að Pólisario sé nú
að búa sig undir langa baráttu í
Vestur-Afríku, með bækistöðvar í
Alsír og sé ætlunin að þreyta og lama
heri Máritaníu og Marokkó með
stöðugum skæruhernaði og auka
hann jafnframt því.
Með því að hafa bækistöðvar í
Ungir meðlimir frelsishreyfingarinnar Polisario að æfingum í sérstökum búðum í eyðimörkinni. Drengirnir eru
klæddir í notuð hermannaföt af alsírskum nýliðum og þramma áfram í eyðimerkurstorminum. Fullorðnir menn í
röðum Polisario eru ,,þarna einhverstaðar” í styrjöldinni handan landamæranna.
Alsír, styrkir Polisario stöðu sína
verulega, því ráðist
Marokkóhermenn á þær, eiga þeir á
hættu að alsírski herinn líti á það
sem árás á landið og beitir her sínum
af fullu afli, og væru þá endalokin
skammt undan.
Skærur Polisariomanna eiga sér
ekki einungis stað í Vestur-Sahara,
heldur inni í Marokkói sjálfu, þar
sem þeir hafa gert usla á nokkrum
stöðum, en það ruglar enn meir fyrir
andstæðingunum.
Árin 1972 og 1973, sendu
Alsírmenn vinstrisinnaða menn inn í
Marokkó til að reyna að koma á
vopnaðri byltingu vinstrimanna í
landinu, en það mistókst. Áður höfðu
Lýbíumenn reynt það sama en
einnig án árangurs.
því er nú komin upp sú staða að
Alsírmenn og Lýbíumenn veðja svo
mjög á Polisario hreyfinguna í von
um að henni, takist fyrst að ná
völdum í Vestur-Afríku og síðan að
stevpa einveldi Hassans í Marokkó.
Til þess að réttlæta aðgerðir í
Marokkó, hafa Polisario menn tekið
til sín vinstrisinnaða Marokkómenn,
sem eru í útlegð vegna
stjórnmálaskoðana sinna. Síðan
verður látið líta út sem Polisario sé
að styðja frelsisbaráttu þessara
manna í Marokkó, sem gæti orðið
sterk þar sem Polisario nýtur öflugs
stuðnings Lýbíu og Alsír.—
Bók
menntir
vísu gamali að nota dýr í ævintýrum,
en þau voru þá sjaldnast fullkomlega
manneskjugerð, þau voru ef til vill
gædd að meira eða minna leyti
manneskjulegum tilfinningum og
hugsun og jafnvel máli en fengu að
halda flestum öðrum eiginleikum
sínum óskertum. Yfirleitt voru þau
ekki látin hrærast í mannlegu
umhverfi, svo að þarfir þeirra voru
eðlilegar þarfir dýrsins. Dæmi:
Úlfurinn í Rauðhettu. Þessi gamla
aðferð skapaði því nýja vídd og
opnaði ótal möguleika, sem ég ætla
ekki að ræða hér. Ég hef hins vegar
oft velt því fyrir mér, hvað það sé og
hvort það sé eitthvað, sem vinnst við
það að láta manneskjugerð dýr lifa
og hrærast í manneskjulegu
umhverfi. Eiginlega er einungis um
það að ræða, að maðurinn er látinn
hafa dýrskropp.
Þessi spurning hefur verið því
áleitnari við mig vegna þess að mér
hefur leiðzt þessi tegund sagna, alveg
frá því að ég var barn, en ég veit, að
þær njóta óhemju vinsæla meðal
barna og unglinga. En hvers vegna?
Varðandi óbeit mína á þessari
tegund „dýrasagna” hefur mér
dottið í hug sú skýring, að ef til vill
gangi þessar sögur ekki í þau börn og
unglinga, sem alin eru upp í náinni
viðkynningu við dýr. Aftur á móti
henti þau betur borgarbarninu, sem
er firrt svo til allri viðkynningu við
dýr. Þessa tilgátu styður meðal
annars það, að í gömlu dýrasögunum
var afar sjaldgæft, að húsdýr væru
manneskjugerð nema þá að mjög
litlu leyti.
Að lokum, þótt ég hafi óneitanlega
kosið, að þessi bók væri með
myndum af fólki í stað dýra, fer það
ekki framhja mér, að hún nýtur
ómældra vinsælda hjá syni mínum,
sem er að verða þriggja ára. Kemur
hún næst á eftir íslenzku
vísnabókinni, sem hann metur mest
allra bóka og kallar Grýlubókina sína
Og ég er ekki í nokkrum vafa um,
að hér verður minn smekkur að
dæmast rangur, en hans réttur, þetta
er nú einu sinni bók, sem er ætlað að
vera fyrir börn.
N
Kjallarinn
Björn Ingólfsson
borgað sínum mönnum, þótt þeirra
afurðir séu seldar á sömu mörkuðum
og okkar.
Ég lýsti ástandi bátaútgerðar vel
fyrir forsætisráðherra í haust, og
sagði hann þá að þetta stæði allt til
bóta. Ekkert hefur ennþá gerzt til
bóta, en lýsing mín á ástandinu var á
þessa leið.
Bátaútgerð er í molum, bæði
gagnvart mati á fiski og því cilíföar
vonlcysi að manna bátaflotann.
Skráningarlög cru þverbrotin og
virðist yfirvöldum standa hjartanlega
á sama hvcrnig þau mál hafa þróast
hingaö til. Mcnn með réttindi fást
yfirleitt ekki og í sambandi við það
bíður maður eftir því við skráningu
að. spurt sé hvort maðurinn sé
fermdur frekar en hvort hann haft
réttindi. Lélegasta fjárfesting í dag er
aá fara í stýrimannaskóla.
Almenningur verður að gera sér
grein fyrir þeirri staðreynd að
íslenzka þjóðfélagið er
fiskimannaþjóðfélag. Þeir sem að
fiskveiðum og fískvinnslu standa
skapa 80% þjóðargjaldeyrisins.
Það er ekki hægt að ætlast til þess
af mér sem einstaklingi að ég geti
komið til leiðar þeim breytingum
sem gera þarf. Vonandi hafa yfirvöld
rankað við sér við fyrstu umsögn
okkar, og að nú verði farið að taka
mark á því, sem við höfum verið að
segja. Það hlýtur að vera hagur allra,
sem að útgerð standa að hafa nægan
mannafla á bátana. Það hlýtur að
vera ærið kostnaðarsamt fyrir þá og
þjóðarbúið þegar ekki er hægt að róa
vegna mannfæðar. Ekki geta allir
unnið við þjónustustörf. Sá
hugsunarháttur að menn geti bara
farið í banka til að fá gjaldeyri
verður að breytast. Banki er bara
geymsla, sem skapar hvorki gjaldeyri
né gull.
Um líkt leyti og við báðum um
150 millj. kr. í haust varsamþykkt að
„helluleggja” Borgarfjörð fyrir 300
millj. kr. Ekkert er sagt við þá menn
sem standa að svona vitleysu.
Hvar skyldi sá skipstjóri standa
lagalega séð, sem færi úr höfn með
hálfskráða áhöfn og alltof fáa ef slys
bæri að höndum? Þaó vil ég ckki spá
í, cn við lestur skýrslu
sjóslysanefndar kemur það citt í
ljós, að kastað cr rýrð á þá mcnn.
sem þetta hafa þurft að gera,
einungis til að halda höfði gagnvart
útgerðarmanni sínum. Á sama tíma
velta menn því fyrir sér hvemig
standi á litlum afla og lélegum.
Fæstir skilja að þegar þannig er farið
úr höfn er verið að skælast í
einhverjum pytti, þar sem engin eða
lítil aflavon er. Áhöfnin annar ekki
meiru vegna fámennis. Jafnvel þó
svo sé í pottinn búið er það grátlegt
að við höfum tvisvar sinnum meiri
afla á hvern sjómann en helmingi
lægri laun en nágrannar okkar, fyrir
sömu störf. Sjómenn, sem stundað
hafa loðnuveiðar gera sér fæstir grein
fyrir því, að uppgjör erframkvæmt á
röngum forsendum. Á ég þar við að
nóta fyrir loðnu í frystingu komi á
móti nótu fyrir loðnu í bræðslu.
Mismunurinn sé fryst loðna. Þetta er
vafalaust mjög erfitt í framkvæmd og
vil ég ekki deila á neinn sérstakan í
þessu sambandi. En þar sem
verðlagning á loðnu er ákveðin hjá
verðlagsráði á fulltrúi okkar að gæta
okkar hagsmuna og ekki að
samþykkja eitthvað, sem ekki er eða
verður framkvæmt. Nú, þegar
flestallir sjómenn hafa lýst vantrausti
á hann hlýtur hann að segja af sér.
Annað kemur vart til greina að mínu
mati.
Ég er viss um að ef sjómenn vilja
raunhæfar kjarabætur, verða þeir að
byrja á því að stokka upp í sínum
félögum og losa sig við opinbcra
starfsmcnn og aðra pólitíkusa scmcru
í forsvari fvrir þá. Enginn sjómaður á
síðan að mæta til skips fvrr cn staðið
hcfur vcrið við þau loforð, sem okkur
voru gcfin í haust. Alls ekki á að
samþykkja ncina lækkun á
skiptaprósentu né að taka þátt í
olíukostnaði. Ekki tekur
almenningur, neinn þátt í að kynda
húsnæði fyrir sinn atvinnurekanda.
Ekki taka menn, sem starfa á
þungavinnuvélum þátt í að greiða
eldsneytiskostnað þeirra. Engin
ástæða er til að sjómenn séu settir í
einhverja aðra skipan slíkra mála.
Samstarfsnefnd sjómanna hefur að
undanförnu verið að sýna fram á
staðreyndir í sambandi við ufsaverð
frá s.l. hausti og það ufsaverð, sem
ákveðið var um áramót. Gailinn er
sá, að fjölmiðlar stinga öllum
yfirlýsingum okkar undir stól nema
Dagblaðið og Vísir. Grunar mig að
því sé stjórnað af æðri völdum og því
geti blaða-og fréttamenn lítt aðhafzt. .
Svona mál hefði átt að vera búið að
taka fyrir í „Kastljósi” sjónvarpsins
og þá að ræða við fiskimenn en ekki
að kalla til viðtals pólitíkusa sem eru
að kollvarpa málum svo að fiskveiðar
eru ekki að verða lífvænleg
atvinnugrein.
Að lokum. Undarleg cr framkoma
Sjómannafélags Reykjavíkur. f haust
ruku forsvarsmcnn félagsþis upp til
handa og fóta og sögðu að
kauptrygging yrði að hækka í 150
þús. kr. á mánuði. Þrcmur mánuðum
síðar eru þeir búnir að slá vel af og
halda nú fram 100 þús. kr.
kauptryggingu og krefjast þcss að
skiptaprósenta hækki um 3%. Þcssi
sömu menn og þetta heimta cru
þcssa stundina að vinna að því að
skiptaprósentan lækki um 7-10%.
Þcssi tvískinnungsháttur sýnir
hvcrnig forsvarsmcnn sumra félaga
cru. Björn Ingólfsson,
skipstjóri á Frcv KE.