Dagblaðið - 19.08.1976, Síða 8

DAGBLAÐIÐ. FIMMTUDAGUR 19. ÁGÚST 1976
„Finnst þér þú eiga þetta skilið
fyrir þessa djöfulsins ósvífni - ÚT"
— voru lokaorð Arnar Hðskuldssonar rannsóknardómara við Ijósmyndara Dagblaðsins
Blaðamaður Dagblaðsins, Berglind Ásgeirsdóttir,
og Ijósmyndari blaðsins, Árni Póll Jóhannsson, voru
tekin höndum í mötuneyti ríkisstarfsmanna að
Borgartúni 7 í hódeginu í gœr. Voru þau að
störfum þarna þeirra erinda að taka mynd og
reyna að nó tali af Karl Schiitz, hinum þýzka
rannsóknarmanni, sem er hér til aðstoðar við
rannsókn sakamóla. Berglind segir sjólf fró þessum
atburði fró sínum bœjardyrum, en hér ó eftir fer
frósögn Árna Póls.
„Viltu koma hérna,“ skipaði
Örn Höskuldsson, sakadómari,
um leið og hann ýtti við mér og
virtist hann mjög æstúr. Ég
var þá staddur um hádegisbilið
í mötuneyti nokkurra ríkis-
stofnana á efstu hæð Borgar-
túns 7.
„Hvað er að ske?“ spurði ég
sakadómarann, sem reyndar
hafði ekki kynnt sig.
„Komdu með mér hérna inn í
Sakadóm,“ sagði dómarinn.
Þarna frammi í holinu
greip ég um stigahandriðið og
spurði hvers vegna verið væri
að handtaka mig. Svörin voru
stutt og einföld eða með öðrum
orðum engin, en mér var ýtt
áfram inn á gang og inn í húsa-
kynni tæknideildar, sem eru á
sömu hæð og mötuneytið.
Þarna voru þá komnir 4 eða 5
lögreglumenn.
Þegar inn var komið var mér
sagt að setjast. Var ég nú fyrst
spurður hvað ég væri að gera
þarna og frá hvaða blaði ég
væri. Ég kvaðst hafa verið að
taka mynd af kunningja mínum
og væri frá Dagblaðinu. Saka-
dómarinn kvaðst vel vita, hvað
ég.væri að gera þarna.
Mér var nú skipað að taka
filmuna úr ljósmyndavél
minni, og var það Örn
Höskuldsson sem gaf þessa
skipun, og fylgdi hann henni
eftir með handahreyfingu sem
ekki var skilin öðruvisi en að
rifa ætti filmuna úr vélinni.
Einhver lögreglumannanna,
sem þarna voru, benti á að
ekki ætti að skemma filmuna.
eða eitthvað í þá áttina.
„Þetta er skipun. Takið þið
af honum filmuna og filmur-
sem hann kann að vera með,“
sagði þá sakadómarinn, Örn
Höskuldsson. Fór hann við svo
búið út úr herberginu.
Lögreglumennirnir báðu mig
að afhenda sér filmuna. Því
neitaði ég. Þeir kváðust gefa
mér kost á því að leggja
ljósmyndavélina á borðið og
taka filmuna úr henni, svo að
vélin skemmdist ekki. „Þetta
væri dýrt tæki,“ sögðu þeir,.
Ég sagði þeim að ég afhenti
ekki ljósmyndavélina, en bað
um að fá að hringja í lög-
fræðing minn. „Ekki að svo
komnu máli.“ var svarað
Nú kom Örn Höskuldsson inn
og með honum tveir menn.
Hann skipaði þeim að taka
myndavélina af mér og allar
filmur, sem ég hefði á mér.
Ég spurði þá, hvort þeir
myndu beita valdi til að ná
vélinni og filmunum mínum.
„Já, já,“ svöruðu lögreglu-
mennirnir.
Enn neitaði ég að afhenda
ljósmyndavélina.
Lögreglumennirnir ráðlögðu
mér að veita ekki mótspyrnu,
— en ég var með ljósmynda-
vélina í ól um hálsinn. Ánnar
lögreglumannanna sem komið
hafði með Erni Höskuldssyni,
tók nú vélina, sem slóst lítillega
í andlit mitt. „Æ, fyrirgefðu",
sagði lögreglumaðurinn.
Ég rétti þeim nú tvær
áteknar filmur, sem ég var með
í jakkavasanum. Þessu næst
var ég þuklaður, en frekari leit
var ekki gerð á mér. Bauðst ég
nú til að hjálpa við að taka
filmuna úr vélinni til þess að
hún skemmdist ekki. Var það
þegið.
Stuttu síðar kom inn maður,
sem tók við filmunum til fram-
köllunar. Sagði hann, að ég
mætti koma kl. 13.30 eða um
hálfri, kluk.kustundu eftir að
þetta gerðist, og var mér nú
afhent ljósmyndavélin.
Mér skildist að nú mætti ég
fara, en þá bar að örn
Höskuldssan, sem hafði farið
út úr herberginu meðan á
þessu stóð. „Ætli við sleppum
þér ekki í þetta skipti, en ef þú
reynir þetta aftur, þá heftyðu
verra af,“ sagði dómarinn.
„Fæ ég ekki filmurnar aftur,
þar eru meðal annars myndir i
kjallaragrein, sem Dagblaðið
þarf aðfá?“ spurði ég.
„Finnst þér þú eiga þetta
skilið fyrir þessa djöfulsins
ósvífni — UT,“ .sagði Örn
Höskuldsson sakadómari.
Rúmum hálftíma síðar voru
tvær filmur afhentar, en þeirri
sem var í vélinni, var haldið
örn Höskuldsson dómari.
—„Þetta er skipun. Takið af
honum filmuna og filmur sem
hann kann að vera með.“
fyrir mér og er haldið enn. Á
henni eru myndir af Karl
Schútz.
Mér finnst rétt að það komi
fram, að lögreglumenn þeir, er
þarna komu við sögu, sýndu
mér fyllstu kurteisi utan þ^ss
sem að framan greinir um
þessa einstæðu viðureign
blaðamannsins og mín, er við
vorum að störfum okkar.
Frásögn
Berglindar
Ásgeirsdóttur
bloðamanns:
í STOFUFANGELSIRANNSÓKNAR-
LÖGREGLUNNAR í KLUKKUSTUND
í gær var ég ásamt
ljósmyndara DB handtekin að
fyrirskipan Sakadóms. Vorum
við stödd að Borgartúni 7 er
þessi atburður gerðist. Höfðum
við lagt leið okkar í matsal
hússins, en þar snæða meðal
annars starfsmenn rann-
sóknarlögreglu og Sakadóms.
Höfðu Dagblaðsmenn ígert sér
vonir um að líta augum þann
fræga mann, Schútz, og festa
hann á filmu ef unnt væri.
Settumst við Árni Páll
ljósmyndari að snæðingi og
biðum þess að lög-
reglumaðurinn frægi birtist.
Von bráðar kom hann inn í
salinn ásamt einum af saka-
dómurunum.
Ljósmyndarinn fór nú á stjá
og stillti sér upp fyrir framan
næsta borð við Schútz og
smellti af nokkrum
myndum. Ég fylgdist með
þessu, en sat áfram við borðið
og drakk mitt kaffi. Ástæðan
fyrir því að Árni Páll fór ekki
alveg að þýzka lög-
reglumanninum, var sú að
hann vildi ekki ónáða hann
meira en þörf krefði.
Ljósmyndarinn
handtekinn
Þegar ljósmyndarinn hafði
tekið nægju stna af myndum og
ætlaði að fara að ganga frá
vélinni kom til hans hár og
mikilúðlegur maður. Virtist
mér svo sem hann væri að fara
fram á að Árni Páll kæmi með
sér. Fór ljósmyndarinn síðan
með honum og sá ég ekki meira
til Árna niður í Borgartúni.
Blaðamaðurinn hafði
heimsótt Borgartún 7 í því
skyni að reyna að fá viðtal við
Schútz, en ætlaði að bíða þar til
hann hefði lokið málsverðinum.
En þegar ég sá að
ljósmyndarinn virtist eKki ætla
að losna strax ákvað ég að fara
á stúfana.
Lagði ég leið mína þessu
næst í húsakynni rannsóknar-
lögreglunnar. Hvergi bólaði á
ljósmyndaranum og snéri ég
þvi brátt aftur inn í ganginn
framan við matsalinn. Heyrði
ég þá mikla háreysti úr eldhús-
inu. Var þar nokkur hópur
manna að spjalla við starfs-
stúlkur eldhússins.
Sá ég að þarna var staddur
maður sá er hafði haft Árna Pál
á brott með sér. Lá manninum
hátt rómur og virtist hann mjög
æstur. Tönnlaðist hann á því að
hann yrði að ná filmunni.
Ég er handtekin
Snéri ég nú aftur inn á gang
þann sem rannsóknarlög-
reglumenn fara um inn í skrif-
stofur sínar. Var ég enn að
svipast um eftir
ljósmyndaranum, þegar
einhver óeinkennisklæddur
maður vindur sér að mér og
biður mig að koma með sér inn
á skrifstofu. Sagði hann að ekki
væri ætlunin að yfirheyra mig,
heldur ætti ég að bíða þarna.
Kvaðst lögreglumaðurinn
vita, að ég væri blaðamaður og
hefði verið í fylgd með ljós-
myndaranum, sem verið væri
að yfirheyra.
Ég brást illa við því að eiga
að dvelja þarna ófrjáls ferða
minna og renndi grun í að
þarna væri um eins konar
handtöku að ræða. Öskaði ég
því eftir að fá að fara til að
ganga úr skugga um hvort ég
ætti að heita frjáls.
Lögreglumaðurinn svaraði
því ii! að ég mætti okki fara.
Þá krafðist ég þess að fá að
hrinpja en því var einnig synj-
að
Ég spurði nú rannsóknar-
lögreglumanninn aftur og aftur
hvernig stæði á því að ég mætti
ekki fara og hvað ég hefði
brotið af mér. Benti ég á að það
eina sem ég hefði aðhafzt í mat-
salnum væri að snæða eins og
aðrir. Svaraði lög-
reglumaðurinn því einu til að
honum hefði aðeins verið falið
að líta eftir því að ég færi ekki
og sjá þannig til þess að ég
hefði ekkert samband við
umheiminn. Ég ítrekaði þá enn
á ný að ég vildi fá að hafa
samband út fyrir rannsóknar-
lögregluna, ef ég ætti að vera
þarna í haldi. Rannsóknarlög-
reglumaðurinn svaraði því þá
til: „Ég get farið með þig hérna
út á svalirnar svo þú fáir
samband við umheiminn.“
Alger óvissa
Þegar ég spurði lög-
reglumanninn hvað ætti að
gera við mig, svaraði hann
sífellt að sér hefði aðeins verið
falið að sjá um að ég yfirgæfi
ekki staðinn.
Sagðist hann biða frekari
fyrirmæla. Hins vegar sagði
hann að hér væri ekki um yfir-
heyrslu að ræða, hann þyrfti
ekki að svara mér neinu.
Sagðist ég vera mjög óánægð
með það að fá enga skýringu á
frelsissviptingu minni. Þá sagði
rannsóknarlögreglumaðurinn
að ég þyrfti ekki að spyrja að
neinu, ég mætti líka allteins
þegja.
Ég var orðin nokkuð uggandi
um að úr dvöl minni færi að
lengjast hjá rannsóknarlög-
reglunni og jafnvel að um
tímabundna frelsissviptingu
yrði að ræða. Þótti mér það
óskiljanlegt að blaðamenn
gengur ekki lengur frjálsir
ferða sinna i starfi sínu.
Örn Höskuldsson veit
hvað hann aerir
Rannsóknarlögreglumaðurinn
viðurkenndi að sá sem hefði
farið með Ijósmyndarann á
brott væri Örn Höskuldsson.
Þegar ég dró í efa að saka-
dómarinn væri þarna að fara
löglega að, sagði hann að Örn
Væri vel menntaður maður.
Kvaðst lögreglumaðurinn ekki
trúa þvi að hann væri að gera
nokkuð það sem ekki væri í
samræmi við lagabókstafinn.
Ég spurði rannsóknarlög-
reglumanninn að því, hvers
vegna ljósmyndarinn hefði
verið tekinn. Rannsóknarlög-
reglumaðurinn svaraði þá: „Við
viljum ekki að það sé verið að
-mynda hjá okkur.“ Ég benti
honum á að það hefði ekkert
verið myniiað hjá „þeim.“
Myndirnar hefðu verið teknar
inni I matsal er væri rekinn af
þeim opinberu stofnunum sem
eru til húsa að Borgartúni 7.
Gat hann enga frekari skýringu
gefið á því hvers vegna ekki
mætti mynda. Hann spurði mig
jafnframt hvort ég hefði
einhverjar filmur á mér. Ég
svaraði því neitandi og tók
hann svar mitt trúanlegt,
allavega leitaði hann ekki hjá
mér.
Laus eftir klukkutíma
Ég.var sifellt að krefjast þess
að fá að hafa símasamband út
fyrir rannsóknarlögreglu-
deildina. Eftir að hafa setið
inni á skrifstofunni i um það bil
einn klukkutíma kvaðst ég
verða að hringja,. Ég hefði
lofáð deginum áður að hringja
um þetta leyti og ég yrði að
standa við það.
Rannsóknarlögreglumaður-
inn hafði bá samband við
einhvern yfirboðara sinn. Sá
Halldór Sigurðsson rann-
sóknarlögreglumaður, fanga
gæzlugæzlumaður Berglindar.
hinn sami hefur vlst gefið leyfi
fyrir því að ég væri laus.
Greinilegt var að vörður minn
hafði fyrirmæli um að sleppa
mér ekki fyrr en það væri talið
óhætt að mati fyrirsvarsmanna
þarna á staðnum. Þeir höfðu
hins vegar ekkert látið í sér
heyra þrátt fyrir að ljós-
myndaranum hefði verið sleppt
fyrir drjúgri stundu. Sýnir
þetta glögglega hversu farið er
með mál þótt saklausir eigi í
hlut. Þeir eru látnir biða þess
að einhver af yfirmönnunum
láti frá sér heyra, og í þessu
tilfelli hefði mátt láta mig fara
töluvert fyrr. Hefði rann-
sóknarlögreglumanninn ekki
farið að lengja eftir að heyra
úrskurð sér æðri manna hefði
dvöl min sjálfsagt orðið lengri
þarna.