Dagblaðið - 18.10.1976, Page 11

,AÐIÐ. MANUDAC.UR 18. OKTÖBER 1976.

óþægindum og ergelsi að báðar
konurnar eru sanntrúaðir
kaþólikkar. Árum saman hefur
Corrigarn verið starfandi í
h.jálparsvéitum heilagrar
Mariu.
Andstæðingar hennar
segja hana þjást af Jóhönnu af
Örkdellu. „Hún sér sýnir oftar
en hún borðar hádegismat,"
hnussaði kaþólskur stjórnmála-
maður nokkur.
Öfgastnnaðir mótmælendur
litahreyfingu þeirra álíkaillum
augum. A útifundum
hreyfingarinnar hafa mörg
þúsund konur — bæði
kaþólskar og mótmælendatrúar
— tekið höndum saman og
sungið sálma og baráttu-
söngva. Margar þessara kvenna
hafa aldrei áður tekið í hönd
kaþólskrar konu.
Aðeins hernaðarlegur
sigur dugir, segir
séra Paisley.
Einn leyniherja mót-
mælendanna. hópur sem kallar
sig Frelsishermenn Ulsters, er
sagður hafa hótað að ráðast á
hvern þann friðarhreyfingar-
fund. sem haldinn yrði i hverf-
um mótmælenda.
Séra Ian Paisley,
orðhvatastur herskárra stjórn-
málamanna úr hópi
mótmælenda, hefur vísað
hreyfingunni á bug sem gagns-
lausri. „Það er aðeins ein leið
fær til að berja IRA niður, og
það er hernaðarlega," segir
hann.
Starfsemi friðarkvennanna er
stjórnað úr nokkrum
subbulegum skrifstofum á
annarri hæð gamals húss nærri
miðborg Belfast. Aðstoðarfólk,
aðdáendur og fréttamenn úr
öllum heimshornum eru á leið
upp og niður stigana allan
liðlangan daginn.
Símahringingum er svarað með
kveðjunni „Halló, friðarfólkið
hér.”
En jafnvel þeir sem óska
hrevfingunni velfarnaðar eru
ekki vissir um að hún muni
verða langlíf. Friðarherferðir
til þessa hafa allar verið
brotnar á bak aftur nærri jafn-
skjótt og þær hafa komizt af
stað. En engin fyrri hre.vfinga
hefur vakið jafnmikinn áhuga
og lifað jafnlengi og sú sem þær
Williains og Corrigan veita nú
forystu.
Hatrið í augum þeirra
Þeim til aðstoðar við að
komast hjá pólitískum vand-
ræðum er blaðamaðurinn
Ciran McKeown. sem sagði
starfi sínu hjá dagblaði einu í
Dublin lausu til áð einbeita sér
,að starfinu með frú Williams og
ungfrú Corrigan.
Dæmi um vandræðin er það
sem gerðist eftir að múgurinn
réðst á konurnar tvær.
Konurnar, sem réðust á
bær, höfðu safnazt saman á
mótmælafunai í kapólska
hverfinu Turf Lodge í Belfast.
Andófinu var beint að brezka
hernum vegna dauða þrettán
ára gamals drengs, sem hafði
orðið fyrir kúlu hermannanna.
Þegar Williams og Corrigan
komu á vettvng voru gerð hróp
að þeim og þær sakaðar um
stuðning við brezka herinn og
svik við málstað skæruliða IRA.
Síðar sagði frú Williams: „Ég
var sem slegin yfir hatrinu í
augum þeirra “
Daginn eftir gáfu konurnar
út tilkynningu þar sem þær
létu í ljós andúð sína á ofbeldis-
verkum brezka hersins — jafn-
mikla og þær hafa á blóðsút-
hellingum annarra.
En þessi yfirlýsing varð til
þess að margar mótmælenda-
konur létu af stuðningi sínum
við hre.vfinguna.
Daginn eftir sendu þær frá
sér aðra lengri yfirlýsingu
sem McKeown hafði skrifað.
Þar var lögð önnur áherzla á
afstöðu þeirra til hersins.
„Fólk sem enn kallar
sig föðurlandsvini“
„Við líkjum ekki grimmdar-
legum , og skipulögðum
hryðjuverkum herja mótmæl-
enda og kaþólikka saman við
þau einstöku tilfelli þar sem
liðsmenn öryggissveitanna
(brezka hersins) hafa farið út
fyrir ramma laganna," sagði í
yfirlýsingunni.
Þar var lýst yfir stuðningi við
öryggissveitirnar, sem hina
einu löglegu löggæzlu í landinu
„þar til ibúar landsins hafa
sjálfir byggt upp sínar eigin
nýju stofnanir til þess.“
í yfirlýsingunni var einnig
drepið á viðkvæmt mál sem er
hvort friðarsinnarnir eigi að
láta í té upplýsingar um
nágranna sinn, sem vitað er að
tekur þátt í skæruhernaðinum.
Enn sem komið er hafa
friðarkonurnar látið ógert að
taka afstöðu til þess.
En í yfirlýsingu þeirra sagði:
„Hin hefðbundna skömm sem
f.vlgir orðinu „upplýsandi"
(informer) er eins og ekkert
miðað við þá skömm, sem er
fólgin í ■ hryðjuverkum er
framin eru í nafni hvors aðilans
sem er af fólki sem enn kallar
sig föðurlandsvini."
/
11
Myndlist
Um sýningu Torfa Jónssonar að Skúlogötu 61 nú flutt ó „Loftið",
Skólavörðustíg 4
Þokkafullur menúett
Hér á landi hefur auglýsinga-
iðnaðurinn stórbatnað á síðustu
árum og er nú meira af læróu
hæfileikafólki starfrndi innan
hans en nokkru sinni fyrr. Sumt
af þessu fólki beitir hugviti
sínu nær eingöngu í þágu
annarra við hönnum merkja,
auglýsinga, bóka og vegg-
'spjalda en aðrir hafa meiri
metnað og fást við sjálfstæða
listsköpun í tómstundum. Einn
hinna síðarnefndu er Torfi
Jónsson teiknari sem kunnur
er fyrir athyglisverð merki og
vandað útlit bóka á borð við
Vestmannaeyjabók AB og
Höfadyn, svo og fagra
leturgerð. En Torfi hefur
einnig fengist við teikningar
sem hann hyggst útfæra í
grafík, svo og vatnslitamyndir.
skiptast í tvennt, í grófar og
hratt útfærðar myndir af fólki
ag landslagi og nostursamlegar
blekteikningar af afstrakt
formum með vatnslitaívafi.
Sýna þær gott auga fyrir aðalat-
riðum og þungamiðju mynd-
efns og næman skilning á hlut-
verki lita. Eftirtektarverðustu
verk Torfa eru samt vatnslita-
stemmningarnar sem gerðar
eru á næfurþunnan og grisinn
japanskan pappír.
Engu ofaukið
Kveikjan að þeim er e.t.v
landslag og lífrænir eiginleikar
þess, svo og frönsk ljóðræn af-
straktlist. Notar Torfi sér sam-
spil lithnoðranna og pappírsins
á m.jög þokkafullan hátt, engu
er ofaukiö og allt miðar að sama
marki. að m.vndrænni heild er
verkar á áhorfandann eins og
formfastur menúett með
tilbrigðum. Er Ijóst að
hæfileikamaður hefur bætzt í
hóp vatnslitamálara hérlendis
og verður spennandi að fylgjast
með framvindu þeirrar listar í
höndum Torfa Jónssonar.
Nú hefur hann loks látið verða
af þvi að sýna þessi verk
opinberlega og hanga þau uppi
á auglýsingastofu hans að
Skúlagötu 61 fram til 15.
október eða svo.
Ljóðrœn listgófa
Sýnir Torfi um 30 verk,
letrun, teikningar og fjölda
vatnslitamynda sem öll bera
vott um fínlega og ljóðræna
listgáfu. Letursíður hans
virðast í fyrstu eiga meira skylt
við auglýsingagerð heldur en
persónulega tjáningu en séu
þær grannt skoðaðar
einkennast þær af snerpu og
hrynjandi sem skipar þeim í
flokk „kallígrafískrar" listar.
Teikningar Torfa á sýningunni
meginorsök umferðarslysa?
Gisli Jónsson
sanna mynd af binuin almenil
umferðarhraða. Þá mundi fás
staðfesling á þvi. að núvcrand
ákvæði um hámarkshraða
ýmsum megin uml'erðaræðun
höfuðborgarsvieðisins eru úrclt
og til þess eins fallin að skapa
virðingarleysi manna fyrir um-
ferðarlögum.
Það er ljóst, að barátta lög-
reglu gegn of hröðum akstri er
virðingarverð viðleitni til að
draga úr slysum en því miður
er ekki að vænta verulegs
árangurs. Meðan á herferð
stendur er nokkur hópur
manna á varðbergi gagnvart
radar lögreglunnar en síðan
leitar allt í sama horfið og áður.
Það skal viðurkennt, að því
minni sem hraðinn er. þeim
mun meiri möguleikar eru til
að l'orðast slys og óumflýjanleg
slys verða minni. En eru ekki
aðrar leiöir vænlegri til árang-
urs? Jú, tvímælalaust.
Áhrif blendunar og
róð gegn henni
I l'yrsta lagi á að vera mun
slrangara eftirlit með ör.vggis-
búnaði bila en nú er. Núver-
andi skoðunarfyrirkomulag er
úrelt. Trassarnir. sem hættu
legastir eru í umferðinni, koma
biltiin siiuim í lag einu sinni á
ári, þ.e. f.vrir skoðun. 1 öðru
lagi þarf að draga svo sem
kostur er úr áhrifum blendunar
frá umferð á móti. Margir rugla
saman blendun og blindun.
Blendun er það, að sjónmögu-
leikar minnka vegna þess, að
augun aðhæfast á meiri skær-
leika en þann, sem er á því, sem
horft er á. Mikilli blendun
fylgja óþægindi og ökumaður-
inn er því hennar meðvitandi,
en það er frumskil.vrði þess, að
varúðarráðstafanir séu við-
hafðar. Blendun án óþæginda
er miklu algengari en menn al-
mennt gera sér grein fyrir og
þvi hættulegri en sú fyrr-
nefnda. Rétt stillt iágljós á bíl
sem kemur á móti geta valdið
ómcðvitandi blendun. sem
nægir til þess, að t.d. maður,
sem sást vel án umferðar á
móti, virðist gjörsamlega
hverfa. Með þessi mál oft í
huga i umferðinni veitti ég því
eitt sinn ath.vgli. er ég ók
austur Ilringbraut á móts við
Barónsstíg. að maður gekk út á
gangbraut. A vissum stað á
gangbrautinni hvarf hann mér
gjörsamlega sjónum. þótt ég
vissi af honum á gangbrautinni.
Þetta voru greinileg áhrif
blendunar frá umferð á móti án
þess þó, að ljósin yllu mér
nokkrum óþægindum.
Verði slys vegna blendunar,
verða afleiðingarnar að sjálf-
sögðu alvarlegri þeim mun
hraðar sem ekið er. En jafnvel
á 45 km hraða getur orðið erfitt
að forðast sl.vs. Frumorsökin er
því blendun en hraðinn er af-
leidd orsök. Þvi ber að leggja
megin þunga á varnir gegn
blendun í stað þess að berjast
vonlausri baráttu gegn eðlileg-
um aksturshraða.
Vísindamenn hafa leitað
ýmissa ráða gegn blendun. m.a.
að nota „pólariserað” gler í
framluktir og framrúður e.n þar
eru ýmis ljón á veginum. Þá er
sífellt verið að leita að heppi-
legastri stillingu lágljósa. en
þar er vandinn að fara meðal-
veginn, þ.e. að lækka Ijösin
ekki svo mikið. að það dragi uni
of úr notagildi þeirra. Notkun
daufra framljósa I þeim til
gangi að vekja athygli annarra
vegfarenda á bílnum. ásamt
stórlega bættri götulýsingu. er
sennilega sú lausnin, sem helzt
má vænta i náinni framtíð, og
ekki hvað sízt í orkuauðugum
löndum eins og ísland er. Ekki
má þó setjast niður og bíða. Til
eru aðrar lausnir, sem nota má
við vissar aðstæður. og sem allt
of lítill gaumur hefur verið gef-
inn. Þar sem eyja er á rnilli
akreina. má draga mjög veru-
lega úr blendun með eins til
eins og hálfs meters háu lim-
gerði eða grindverki. Að vísu
rýrnar notagildi venjulegs lim-
gerðis á veturna. þegar laufið
er fallið, en þá er þörfin mest.
En væri það ekki verðugt verk-
efni fvrir skipulags- og garð-
yrkjusérfræðinga að koma upp
á eyjum helztu umferðaræða
einlivers konar limgerði, sem
skyggir á umferð á tilóti og
prýðir umhverfið? Ekki væri
úr vegi að byrja á Hringbraut-
inni milli Suðurgötu og Mikla-
torgs.
(íísli Jóiisson,
prófessor.
/