Dagblaðið - 13.10.1977, Qupperneq 11

DAGBLAÐIÐ. FIMMTUDAGUR 13. OKTOBER 1977.
11
valdið Líbanonmönnum nokkr-
um erfiðleikum í hassviðskipt-
unum, að sögn AIi.
Þeir hafa því snúið sér að því
að koma hassinu beint til Amst-
erdam og þaðan er því síðan
dreift vítt og breitt um Evrópu
af þarlendum „verzlunar-
mönnum“.
Hesturinn aftur orð-
inn þarfasti þjónninn
Flutningurinn frá ökrunum
til fjalla og niður til strandar-
innar, þar sem útskipun fer
fram, er orðinn miklu erfiðari.
I borgarastríðinu fóru
flutningarnir oft á tíðum fram
á meira og minna opn-
um flutningabifreiðum. Enginn
mátti vera að að skipta sér af
slíkum smámunum.
Hin gamla aðferð að flytja
hassið á hestum eftir hinum
seinfæru fjallaleiðum hefur
aftur orðið vinsæl og árangurs-
ríkari.
Ali hefur lítinn áhuga á
framleiðslu sterkari fiknilyfja
svo sem ópíums.Hann telur það
hafa marga ókosti og hætt er
við að alþjóðalögregla og önnur
yfirvöld myndu þá vilja skipta
sér meira af málinu.
Auk þess segir Ali að
jarðvegurinn í Líbanon sé ekki
svo heppilegur fyrir ópíum-
rækt.
Þar standa Tyrkir þeim mun
framar. Ópíumræktin mundi
einnig þýða aukna fyrirhöfn og
mundi fyrr eða síðar leiða til
þess að einhver úr ættinni
mundi lenda f fangelsi.
Svo því skyldum við vera að
bjástra í því. Við erum ánægðir
með það sem við höfum. Allah
sendi okkur ljúfan vind ofan af
fjöllunum til að rækta hass-
plöntuna. Fyrir það erum við
þakklátir, segir Ali að lokum.
Kjallarinn
Hrafn Sæmundsson
Þetta ástand Framsóknar-
flokksins getur varla varað öllu
lengur óbreytt. Ekki er ólfklegt
að eftir næstu kosningar verði
Framsóknarflokkurinn orðinn
þriðji stærsti stjórnmálaflokk-
ur landsins. Af sálfræðilegum
og efnahagslegum orsökum
minnkar flokkurinn þó ekki
nema að vissu marki. Sam-
bandið og frumkristni
flokksins mun sjá fyrir þvf að
viss kjarni heldur.
Fljótt a litið virðist Sjálf-,
stæðisflokkurinn hafa svipaða
stöðu eins og Framsóknar-
flokkurinn. Flokkurinn þarf að
taka tillit til ólfklegustu sjónar-
miða til þess að halda fjölda-
Bók
menntir
öðrum, þá eins og nú. Eldri
bílarnir eru öllu stórgerðari að
lögun eins og nærri má geta en
ru þó aðlaðandi, t.d. frönsku
Fanhard og Peugeot bílarnir
sem komnir voru f gagnið
nokkru fyrir aldamót. Þar
leitar hugur minn til skúlptúrs,
þvf séu nokkrir þessara bfla
teknir úr samhengi og stillt upp
andspænis verkum nokkurra
konstrúktffra listamanna, þá
held ég að bílarnir hafi vinn-
inginn, — en sömu tilfinningar
leituðu á mig er ég sá tæki þau
sem stillt hafði verið upp á
Lækjartorgi vegna Iðnaðar-
viku, — úr samhengi voru þau
kröftugri en nokkur sá skúlp-
túr sem gerður hefur verið hér
á landi undanfarin ár.
En þessi bók gerir sem sagt
skilmerkilega grein fyrir öllum
þessum maskfnum, a máli og
með útskýringum sem ungling-
ar, áhugamenn og óvitar eins og
ég geta skilið. I bókarlok er svo
stuft yfirlit yfir bilismann á Is-
landi. Þýðing er liðug, en próf-
arkalestur hefði mátt vera
betri.
Stundum lenda bækur f
óvitahöndum. Ég þekki t.d.
ekki minni bílamann heldur en
sjálfan mig, allt bflæði er mér
framandi op bfllinn sjálfur er
mér einfaldlega tæki til að
komast frá A til B. Enn frekari
játningu verð ég að gera: það er
mér hulin ráðgáta hvað gerist
undir vélarhlffinni og f öllu
mótlæti i bflamálum verð ég að
leita til sérfróðra sem veita mér
úrlausn fyrir drjúgan skilding.
Svona er nú það. En hér er hún
sem sagt á skrifborðinu hjá mér
bókin „Gamlir bílar“ eftir
David Burgess Wise, sú hin sjö-
unda í flokki fjölfræðibóka Al-
menna bókafélagsins. En við
skoðun hennar sé ég að, — af-
sakið líkinguna, — ég er ekki
alveg úti að aka, þvf þótt bflar
séu mér tæknileg gestaþraut,
þá hö'fðar útlit þeirra oft til
formskynjunar minnar. Fyrir
utan góð kórverk er það fátt
sem hrífur mig eins og renni-
legur bill á fleygiferð, sérlega
ef lögun hans er ættuð frá snill-
ingnum Pinafarina frá Ítalíu.
Tilkomumiklir
En gömlu bflarnir eru margir
engu tilkomuminni og það má
skilja hversvegna forsprakki
fútúrismans, Marinetti, lofsöng
kappakstursbflinn sem hið eina
og sanna tákn nútímafegurðar,
æðra styttum forngrikkja.
Kannski hefur hann haft f huga
30 lítra, 300 hestafla Fiat kapp-
akstursbflinn eða þá hina nýju
„Stórfenglegi bfllinn" 30/90 Vauxhall.
HflfflWHui AM 7
Davíd Burgow WIm
Bílar sem skúlptúr
Þar sýnast ítalir vera framar
Qamllr bflar
bifreið Bugattis sem þessi litla
bók tjáir mér að hafi slegið f
gegn a þessum tíma. Þessar
gömlu kerrur (þ.e. frá upphafi
og til ca 1930) eru oft ekki
rennilegar, enda rannsóknir á
loftmótstöðu ökutækja ekki
langt komnar á þeim tfma. En
það sem þa skortir á þvf sviði,
bæta þeir sér upp með öðrum
skemmtilegheitum. Gregoire
triple berlina frá 1910 er t.d.
makalaus bíll, t laginu eins og
þrjár samsettar léttikerrur og
um 1930 sást á götum Bretlands
bíll eftir hönnuð flugskipa,
Burnley Streamline sem var í
laginu eins og mandla. Auk
þess var þá nostrað við smáat-
riði sem fjöldaframleiðsla sfðan
gerði útlæg, fagurlega lagaða
A þessum Peugeot voru fyrstu
Michelin lofthjólbarðarnir
reyndir árið 1895.
vatnskassa, flautur og spegla
sem bera svip margra þeirra
hreyfinga innan skreytilista
sem voru á döfinni á hverjum
tfma, en langlifastur virðist Art
Deco stfllinn þar sem undin og
bjúglaga form eru mótvægi
smágerðra skreytinga.
UPPHAF BILISMA
Um „Gamla bíla” frá
Aimennabókafélaginu,
160 bls. með ótal
myndum
fylgi sinu. Þarna er þó regin-
munur á flokkum.
Þrátt fyrir slagorð Sjálf-
stæðisflokksins beinist starf-
semi hans aðeins að einu marki.
Þessi grunntónn er ekki það
frelsi einstaklingsins og frjálst
framtak sem hæst glymur f
áróðrinum, heldur einfaldlega
það eina markmið að halda
óbreyttu ástandi. Það er
hugsjón flokksins. Til þess að
halda þessu ástandi leggur
hann það í sölurnar sem þörf
krefur.
Verulegur hluti stuðnings-
manna flokksins er hinn al-
menni kjósandi sem fylgir
flokknum af hugsjón.
Þetta fyrirbæri er afar
merkilegt. Þarna er mannlegt
eðli virkjað sálfræðilega á
snilldarlegan hátt. Það er
draumurinn sem flesta
venjulega menn dreymir meira
og minna. Draumurinn um
möguleikann, um frelsið til að
verða rfkur, að fá völd. Þessi
draumur er mesta lífsblekking.
Hann er lífsblekking vegna
þess að f stéttaþjóðfélagi hlýtur
eins brauð að verða annars
dauði. Annað er útilokað og sú
staðreynd er ekki flókin. En
þessi draumur er nærri þvf eins
lífseigur og lffið sjálft, þó
furðulegt megi teljast Þegar
þessi lífsblekking rennur upp
fyrir hinum venjulega manni
munu dagar Sjálfstæðisflokks-
ins taldir.
Höfuðvandamál Sjálfstæðis-
flokksins nú er veik yfirstjórn.
Það hafa oft verið stærri per-
sónur sem stýrt hafa þessum
flokki. Þau tímabil koma að
taka verður ákvarðanir sem
ganga i berhögg við ýmsa hags-
munahópa. Flokkurinn gæti a
næstunni þurft að fórna
einhverju til þess að tryggja
framgang þess þjóðfélags sem
er nauðsynleg forsenda fyrir
flokk af þessari gerð.
Það væri efni f heilar bækur
að rekja þróunarsögu sósíalista
á íslandi. Það verður ekki gert
hér en aðeins drepið a þá
staðreynd að þegar flokkar
kommúnista á Norðurlöndun-
um eru nú margklofnir og
valdalitlir stendur eftir á
tslandi sósialfskur fjöldaflokk-
ur — Alþýðubandalagið.
Alþýðubandalagið hefur alla
tfð verið laust i reipunum. Þó
hefur flokkurinn aukið fylgi
sitt og er nú með ca 20%
kjósenda á bak við sig.
Það er alveg augljóst mál að í
dag hefur Alþýðubandalagið
algera sérstöðu í stjórnmálum
landsins. Það ástand f
þjóðmálum, sem nú ríkir, hefur
knúið fólk til hugsunar og rót-
tækni og það er ekki í önnur
hús að venda en Alþýðubanda-
lagið. Staða flokksins nú er þvf
ákaflega sterk.
En Alþýðubandalagið hefur
höfuðverk. Þarna á ekki við
máltækið að eftir höfðinu
dansa limirnir. Hin ólgandi rót-
tækni f þjóðfélaginu fær ekki
svörun hjá forustu flokksins.
Stefnumótun flokksins f
efnahagsmálum er afar losara-
leg. Þar virðist hver fara sína
leið og staðbundin sjónarmið
virðast ráða meiru í mörgum
tilvikum en vitræn og sam-
ræmd stefna.
Sem dæmi um þetta má
nefna að einn af foringjum
flokksins, sem hefur
þó verulega þekkingu á efna-
hagsmálum. telur vaxta-
lækkun margra meina bót.
Miðað við aðstæður ætti slfkt
einangrað sjónarmið ekki að
eiga sér stað f verkalýðsflokki
þar sem vextir eru lægri en
verðbólgan og þess vegna er
aðeins um niðurgreiðslu að
ræða til atvinnurekstrar og
ekki síður til hinna sem spila á
verðbólguna. Þetta lendir ekki
á þeim ríku, heldur þeim
fátæku. Það er óþolandi að
verkalýðsflokkur taki þátt í að
skattpína á þennan hátt þá stétt
þegnanna meira en orðið er.
Annar foringi flokksins
hefur árum saman borið fram
tillögur um að fyrirtæki greiði
meiri tekjuskatt. Ef ekki er
lokað fyrir útstreymi fjár-
magns um bakdyr atvinnurek-
enda eru slíkar tillögur ekki
annað en talnaleikur.
Alþingismenn setjast niður
og semja frumvörp og tillögur
sem hugsanlega féllu f geð
þessum eða hinum f þessu eða
hinu kjördæminu. Lítið sam-
hengi er f tillögugerðinni og
fyrst og fremst skirskotað til
tilfinningalegs skilnings í
áróðrinum.
En tfmi bessa áróðurs er
liðinn.
Ef Alþýðubandalagið ætlar
ekki að missa af strætisvagnin-
um ættu þeir að taka við stjórn-
artaumum, sem reiðubúnir eru
til að gera heiðarlega úttekt á
þjóðfélaginu. Þá gætu mikil
ævintýri gerzt. Til þess að þetta
megi takast, þarf pólitískt hug-
rekki. Þar stendur hnífurinn i
kúnni.
Um Alþýðuflokkinn þarf
ekki að hafa mörg orð. Saga
hans síðustu áratugi er sorgar-
saga. Flokkurinn berst nú fyrir
lífi sínu. Nafn flokksins er það
eina sem á skylt við þær hug-
sjónir sem flokkurinn var
stofnaður til að berjast fyrir.
Hann á sáralítið hlutverk 1
íslenzkum stjórnmálum f dag
og er raunar kennslutæki fyrir
aðra flokka í þeim sannleika að
stöðnuð forusta getur leitt
beztu málefni með sér niður f
gröfina.
Þessi lauslega tilraun til að
skilgreina stöðu stjórnmála-
flokkanna er gerð til þess að
reyna að vekja umræður um þa
möguleika sem fyrir hendi eru.
Ekki er sýnilegt að þessir flokk-
ar þori að horfast f augu við
þær staðreyndir, sem liggja
fyrir. Þær staðreyndir að vegna
stjórnar þeirra á sfðustu árum
er þjóðin nú næstum gjald-
þrota.
Hinn venjulegi maður er að
verða þreyttur a þvf ástandi
sem ríkt hefur. Þær sveiflur f
efnahagslffinu að vera ýmist í
öldufaldinum eða f öldudal,
getur gert fólk öryggislaust og
hin mikla spenna reynir a
taugakerfið.
Lffsgæðakapphlaupið- eins
og það hefur verið rekið undan-
farin ár, er bæði fáránlegt og
hættulegt. Þetta er nú byrjað
að renna upp fyrir fólki. Það
vill lækka spennuna og lifa
eðlilegu lífi sem gefur eitthvað
meira f aðra hönd en dauða
fallega hluti.
En til þes að þetta geti orðið
verður að gera uppskurð á þjóð-
félaginu. Spurningin er hvort
einhverjir af stjórnmála-
flokkunum hafa ’hugrekki til
þess að gera þennan uppskurð.
Hrafn Sæmundsson
prentari.