Dagblaðið - 15.11.1977, Blaðsíða 10

10
DAGBLAÐIÐ. ÞRIÐJUDAGUR 15. NOVEMBER 1977.
BIAÐIÐ
Irjálst, úháð dagblað
Utgofandi Dagblaflið hf.
Framkvœmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson. Ritstjóri: Jónas Kristjánsson.
Fróttastjóri: Jón Birgir Pétursson. Ritstjórnarfulltrúi: Haukur Helgason. Skrifstoffustjóri ritstjórnar:
Jóhannes Reykdal. íþróttir: Hallur Símonarson. Aflstoflarfréttastjóri: Atli Steinarsson. Handrit:
Ásgrimur Palsson.
Blaflamenn: Anna Bjamason, Ásgeir Tómasson, Bragi Sigurflsson, Dóra Stefánsdóttir, Gissur
Sigurflsson, Hallur Hallsson, Helgi Pétursson, Jónas Haraldsson, Katrin Pálsdóttir, Ólafur Geirsson,
Ólafur Jónsson, Ómar Valdimarsson, Ragnar Lár.
Ljósmyndir: Bjarnleifur Bjarnleifsson, Hörflur Vilhjálmsson, Sveinn Þormóflsson.
Skrifstofustjóri: ólafur Eyjólfsson. Gjaldkeri: Þráinn Þorleifsson. Dreifingarstjóri: Már E. M.
Halldórsson.
Ritstjórn Siðumúla 12. Afgreiflsla Þverholti 2. Askriftir. auglýsingar og skrifstofur Þverholti 11
AAalsimi blaflsins 27022 (10 línur). Áskrift 1500 kr. á manuöi innanlands. í lausasölu 80 *<r.
eintakifl.
Setning og umbrot: Dagblaflifl og Steindórsprent hff., Ármúla 5.
Myndaog plötugerfl: Hilmirhf. Siðumula 12. Prentun: Árvakurhf. Skeifunni 19.
Þeir fá að tjá sig
Mikilvægt skref í átt til
lýðræðis hefur verið stigið með
skoðanakönnuninni, sem á að
fylgja prófkjöri Sjálfstæðis-
flokksins í Reykjavík. Með
könnuninni er verið að reyna að
komast að viðhorfum almennra
stuðningsmanna flokksins til fimm umtalaðra
atriða í þjóðmálunum. Líklega er þetta í fyrsta
skipti sem almenningi er leyft að tjá sig með
þessum hætti.
Greinilegt er líka, að ráðamenn flokksins eru
dauðhræddir við þetta frjálslyndi sitt. Reynzt
hefur töluverðum erfiöleikum bundið að koma
að spurningum í skoðaðakönnunina. í sumum
tilvikum hefur mikið verið velt vöngum út af
orðalagi og í öðrum tilvikum hefur spurningum
verið hafnað.
Sumpart er þar um að ræða óeðlilega
viðleitni til að koma spurningunum í óhlut-
drægt form. En einnig er á ferðinni viðleitni til
að losna við spurningar, sem eru of viðkvæmar
að mati- fórustu flokksins. Beitt hefur verið
ýmsum undanbrögðum til að losna við slíkar
spurningar.
Gerð var tilraun til að koma á framfæri
spurningu um viðhorf manna til hinnar
ríkjandi stefnu í landbúnaðarmálum, sem felur
í sér 11.600.000.000 króna opinbera styrki á ári
hverju. Eftir mikið japl og jaml og fuður var
gefið til kynna, að spyrja mætti um viðhorf
manna til útflutningsuppbóta.
Að slíku er óþarft að spyrja, því að í Reykja-
vík eru menn almennt andvígir uppbótunum.
Hins vegár hefði verið fróðlegt að komast að,
hversu útbreidd er orðin andúð manna á
styrkjastefnu landbúnaðarins í heild. Út-
flutningsuppbæturnar eru aðeins einn fjórði
hluti dæmisins.
Tillögumaður sætti sig ekki við meðferð
flokksstjórnarinnar á spurningunni. Aðra
stefnu tók hins vegar sá, sem kom á framfæri
spurningu um viðhorf manna til kaupa ríkisins
á Víðishúsinu. Hann sætti sig við orðalag, sem
fjallar um, hvort menn vilji hafa stjórnarráðið í
gamla miðbænum.
Spurningin hefur greinilega verið eyðilögð
með þessu orðalagi. Margir eru andvígir því, að
greitt sé morð fjár fyrir næstum ónýtt hús, þótt
þeir hafi enga skoðun á því, hvar stjórnarráð
eigi að vera. Þeir gætu jafnvel verið fylgjandi
stjórnarráði í Kolbeinsey.
Auðvitað reyna andstæðingar kaupanna að
segja skoðun sína með því að lýsa sig fylgjandi
stjórnarráði í miðbænum. En forsætis- og fjár-
málaráðherrar geta drepið málinu á dreif með
því að segja réttilega, að spurningin fjalli í
rauninni ekki um Víðishúsið.
En ekki þýðir að gráta alla þessa tauga-
veiklun flokksforustunnar. Inni eru spurning-
ar, sem skipta töluverðu máli. Hæst ber þar
vitanlega Aronskuna, sem nú fær sína fyrstu
prófraun innan stjórnmálaflokks. Lækkun
kosningaaldurs og frjáls útvarpsrekstur eru
líka mikilvæg mál, sem leyft er að spyrja um.
Þrátt fyrir marga annmarka er skoðana-
könnun Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík mikil-
vægt skref í átt til lýðræðis og minnir á
nauðsyn þess, að þjóðaratkvæðagreiðslur verði
teknar upp hér á landi.
Olíumál, her-
mál og mann-
réttindamál
— verða á dagskrá fundar íranskeisara
og Carters íWashington
íranskeisari og Jimmy Carter
Bandaríkjaforseti munu í dag
hefja viðræður í Washington.
Þessi fyrsti fundur þeirra mun
að líkindum, að því er sér-
fræðingar telja, létta svolítið á
þeim stirðleika, sem verið
hefur í samskiptum ríkjanna
síðan í byrjun þessa árs.
Ekki er þó víst að keisarinn
fái sérlega hlýjar móttökur hjá
öllum í höfuðborg Bandaríkj-
anna, því þar á hann ýmsa mót-
stöðumenn, sem vísir eru til að
reyna að gera honum lífið leitt
með mótmælastöðum og
göngum.
Fulltrúi utanríkisráðu-
neytisins í Teheran hefur sagt
að þeir sem hyggist mótmæla
heimsókn keisarans til Banda-
ríkjanna séu stjórnleysingjar
og glæpaménn, sem fengið hafi
næga fjármuni til að eyða til
verknaðar síns.
Að sögn fulltrúans hefur
ekkert verið ákveðið um hvað á
dagskrá verður, þegar þeir
ræðast við forsetinn og
keisarinn.
1 lok síðasta mánaðar var
Michael Blumenthal fjármála-
ráðherra Bandaríkjanna á ferð
í Teheran og lagði hann mikla
áherzlu á að samskipti þjóð-
anna yrðu sem bezt í framtíð-
inni eins og þau hefðu verið
fram til þessa. Talið er að Irans-
keisari muni leggja á það mikla
áherzlu í viðræðum sínum við
Jimmy Carter að Bandaríkin
viðurkenni Iran sem helzta
áhrifaríkið við Persaflóann.
Muni hann í þessu sambandi
benda á tiltölulega mikinn
hernaðarstyrk lands síns og
mikinn oliuauð. Viðurkenning
á þessari stöðu af hálfu Banda-
ríkjamanna mundi að líkindum
þýða, að þeir mundu veita
trönum aukna hernaðaraðstoð.
Þá aðstoð telur keisarinn sig
eiga skilið, því floti hans hefur
verið sá, sem haldið hefur öllu í
skorðum á Persaflóa síðan
Bretar hurfu af vettvangi fyrir
nærri sjö árum.
Hvað sem úrslitum áður-
greindra mála líður er þó talið
alveg víst að ýmislegt muni
Iranskeisara og Bandarikja-
Villandi lík-
ingasmíði
— harðjaxlar
heimsk-
unnar
Svargrein nr. 2 við grein
Sigurgeirs Sigurðssonar bæjar-
stjóra á Seltjarnarnesi í Vísi
25. okt.
I grein sinni fer S. S. lítils-
virðandi orðum um borgara-
fundinn, sem haldinn var 20.
okt. — og gefur honum eink-
unn svohljóðandi: „Er þetta þá
allt og sumt.“
I fyrri svargrein minni rakti
ég veigamiklar þjóðmálatillög-
ur þeirra þriggja manna, sem
ásamt mér fluttu framsöguer-
indi á umræddum fundi.
Skal nú vikið að því, sem S. S.
hafði um mitt framlag að segja
í umsögn um þennan fund.
Honum farast m.a. orð á þessa
leið: „Margt er áhugavert í hug-
myndum Kristjáns og tvímæla-
laust rétt — þó skortir veiga-
miklar upplýsingar“ o.s.frv.
Síðan bregður S.S. á leik og
býr til líkingu, sem virðist eiga
að gefa til kynna hans skilning
á kenningum mínum og segir
þá þannig:
I stuttu máli má segja erindið
(þ.e. erindi K.F.) í líkirigu:
„Maður er orðinn öryrki með
skert starfsþrek. Læknirinn
gefur honum tvo kosti, annars
vegar hvíld frá störfum í 3-4 ár
og hefja siðan störf úthvíldur
með svo til óskertu starfsþreki
að þeim tíma liðnum, hinsvegar
að reyna með því að fara var-
lega að halda áfram starfi og
smá-þjálfa sig til meiri átaka
þar til fyrri getu er náð. Fyrra
dæmið þykir sennilega flestum
skynsamlegra uns þeir gera sér
grein fyrir því að maðurinn var
kauplaus allan hvíldartímann,
hinn siðari á skertum launum,
en skrimti þó. Kristján lofaði
þjóðinni 120 til 130 þúsund
milljónum í auknum þjóðar-
tekjum" (ef hans leið yrði
valin).
Þetta var hugleikur S.S. um
erindi mitt. Auðvitað er
líkingin svo fráleit, að í fyrstu
sýnist ekki koma til greina að
hún sé svara verð.
En með því að ég þykist
þekkja þau hugmyndatengsl,
sem að baki svona ályktana
liggja, þekkja þau út frá
spurningum og svörum á fyrri
fundum mínum um efnið, tel ég
rétt að svara.
Ég skil orð S.S. þannig, að
hans skilningur á málinu sé sá,
að hagkeðjuhugmyndin sé í
sjálfu sér rétt, en gallinn sé, að
sama sem ógerlegt muni
reynast að koma henni í fram-
kvæmd. Venjulegra er að
spurning, eins og sú, er virðist
vaka fyrir S.S., sé einfaldlega
orðuð eitthvað á þessa leið:
Hvað á fólkið, sem nú vinnur
við fiskveiðar og fiskvinnslu, að
gera á meðan fiskurinn við
ströndina er að vaxa í rétta
stærð? Og margir virðast halda,
að hér sé um óyfirstíganlegan
vanda að ræða. Þess vegna ætla
ég nú að greina frá afmörkuðu
atriði í hagkeðju-hugmyndinni,
að vísu tekið út úr sínu rétta
samhengi.
Þetta atriði fjallar um það
hvernig ég legg til að upphaf
framkvæmdarinnar verði. Eg
áætla að aðalbreytingin yrði
framkvæmd í tveim áföngum.
sem hvor um sig tæki yfir 3 ar.
Lagður yrði á auðlinda-
skattur og seldur aðgangur að
aðalveiðisvæði landsins, sem
yrði fyrir sunnan land og
vestan frá Eystra-Horni til
Straumness.
Floti sá, sem veiðileyfi yrðu
seld til, mætti ekki vera stærri
en svo að afkastageta hans nýtt-
ist. Miklu meira aflamagn
kæmi nú í hlut hvers skips en
áður við það að skipum fækkar.
Sparast mundi við þetta
útgerðarkostnaður 20 þús. smá-
lesta botnfiskveiðiflota. Þetta
yrði spörun, er næmi um 10 til
12 milljörðum. Auðlinda-
skatturinn yrði þó naumast
meiri en svo sem 3 milljarðar í
byrjun. (Spörun hjá útgerðinni
yrði þvi um 7 milljarðar strax á
1. ári).Samtímis yrðu bannaðar
allar veiðar á uppeldisfiski á
rúmlega helmingi uppeldis-
svæðisins, þ.e. í fyrri áfáng-
anum. Fyrst tekið fyrir svæðið
frá Grímsey til Eystra-Horns. A
þessu strandsvæði má áætla að
um 1200 til 1300 mannár séu nú
unnin við fiskveiðar og vinnslu.
Nýtingu þessara 1200—1300
mannára áætla ég þannig í þau
3 ár, sem það tekur fiskinn að
vaxa úr 1,2 kílóa þyngd (3ja
ára) i fjögra kilóa þyngd (6
ára). (Fjögra og fimm ára fisk-
ur, sem nú er á svæðinú kemur
tilsvarandi fyrr í gagnið á aðal-
veiðisvæðinu).
500 af þessum 1300 eru í
öðrum veiðum og fisknýtingú
en botnfiski, þ.e. í Ioðnu-
vinnslu, hrognkelsi, kolmunna,
hákarli, rækju, kola o.fl.
(Kolann sem raunar er botn-
fiskur mætti veiða án
skemmdarst arfsemi).
300 yrðu áfram við botnfisk-
veiðar og vinnslu og mundu
nokkur skip af þessu sva'ði
kaupa sig inn á aðalveiðisvæðið
og nytu þar hlunninda af
f;ekkun skipa. sem á svieðið
sa'ktu. Þannig fengju þau