Dagblaðið - 24.01.1978, Page 10

10
MMBIABW
frfálst, úháð dagblað
Utgefandi Dagblaðið hf
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson. Ritstjóri: Jónas Kristjánsson.
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson. Ritstjórnarfulltrúi: Haukur Helgason. Skrifstofustjori ritstjórnar:
Jóhannes Reykdal íþróttir: Hallur Simonarson. Aðstoðarfréttastjori: Atli Steinarsson. Handrit:
Ásgrimur Pálsson.
Blaðamenn: Anna Bjarnason, Ásgeir Tomasson, Bragi Sigurðsson, Dóra Stefánsdóttir, Gissur
Sigurðsson. Hallur Hallsson, Helgi Pétursson, Jonas Haraldsson, Ólafur Geirsson, Olafur Jónsson,
Ómar Valdimarsson, Ragnar Lár.
Ljósmyndir: Árni Páll Jóhannsson, Bjarnleifur Bjarnleifsson, Hörður Vilhjálmsson, Ragnar Th.
Sigurðsson, Sveinn Þormóðsson.
Skrif stof ustjori: Olafur Eyjólfsson, Gjaldkeri: Þrainn Þorleifsson. Dreifingarstjóri: Már E.M.
Halldórsson.
Ritstjorn Siðumula 12. Afgreiðsla Þverholti 2. Áskriftir, auglýsingar og skrifstofur Þverholti 11.
Aðalsími blaðsins 27022 (10 línur). Áskrift 1600 kr. a mánuði innanlands. í lausasolu 90 kr.
eintakið
Setning og umbrot: Dagblaðið og Steindórsprent hf., Ármúla 5.
Mynda-og plötugerö: Hilmir hf. Síðumúla 12. Prentun: Árvakur hf. Skeifunni 19.
Oft vantar punktinn
íslendingum hættir nokkuð
til að hlaupa frá óloknu
verki. Einna greinilegast sést
þetta í frágangi mannvirkja
og lóða. Stundum hafa menn
ekki ráó á að ljúka verki á
framkvæmdatímanum og slá því
hinum tiltölulega ódýra endahnút á frest. Síðan
venjast þeir hálfköruninni og hætta að taka
eftir henni. Enda segir máltækið, að svo megi
illu venjast, að gott þyki.
Gísli Jónsson prófessor rakti ýtarlega eitt
slíkt dæmi í kjallaragrein í Dagblaðinu í síðustu
viku. k»ar íóK hann fyrir hinar glæstu sundlaug-
ar í Laugardal og benti á ótal atriöi, sem þar
mættu betur fara. Allt var það vel rökstutt og
hófsamlega orðað á þann hátt, sem menn hafa
tekió eftir í öðrum kjallaragreinum Gísla um
margvísleg vandamál.
Sundlaugarnar hafa verið notaðar í meira en
áratug án þess að settur væri punkturinn yfir
i-ið í framkvæmdum. Enn er bráðabirgðaástand
á búningsaðstöðu, sem meðal annars leióir til
þess, að menn þurfa að ganga um sama stigann
á skítugum skóm og berfættir úr baði.
Gísli rekur meðal annars ólagið á sturtunum
og segir það fremur stafa af framtaksleysi en
fjárskorti. Hann bendir einnig á, að gleymzt
hefur að leggja hitalögn í leiðina að útisturtun-
um. Ennfremur, að byggðir hafa verið þrír
útisturtuklefar, en aðeins einn þeirra notaður.
í kjallaragreininni er líka bent á, að fótabað
vanti milli hlaupasvæðis og laugar. Einnig, að
lýsing sé of léleg undir skyggninu, þótt raflög
sé þar fyrir fleiri lampa en upp hafa verið
settir. Ennfremur, að skortur á merkingum
geti ruglað ókunnuga.
Gísli gerir góðlátlegt grín að því, að ekki er
haldið jöfnum hita í pottunum, þrátt fyrir alla
tækniþekkingu tuttugustu aldar. Fáanlegur er
búnaður til að halda jöfnum hita í laugum og
sturtum, en hann virðist ekki vera notaður í
Laugardal.
I greininni er svo bent á, hve ódýr og sjálf-
sögð sú þjónusta væri, að setja stóra og greini-
lega hitamæla við innganginn í pottana. Ýmis
fleiri atriöi eru nefnd, flest þess eðlis, að sund-
laugargestir geta verið þeim sammála, þótt þeir
hafi verið hættir aó taka eftir þeim.
Gísli tekur fram, að mjög sé í hóf stillt
aðgangseyri aö laugunum og að hugsanlega séu
fullorðnir laugargestir reiðubúnir að greiða
hærra verð fyrir bætta aðstöðu.
Úrbæturnar, sem Gísli bendir á í greininni
um sundlaugarnar í Laugardal, bæði endur-
bætur og viðhald, ættu ekki að þurfa að kosta
mikið fé. Það er raunar sorglegt, að borgaryfir-
völd skuli ekki hirða um að ljúka við og halda
við jafnglæsilegu mannvirki sem þessu.
Greinin er ágætt dæmi um, að borgarar
landsins eiga að hafa opin augu fyrir ótal
hversdagslegum vandamálum og tilfinningu
fyrir vönduðum frágangi og vönduðu viðhaldi.
Menn mega ekki verða samdauna hálf-
köruninni, sem víða blasir við, ef menn kæra
sig um að leiða hugann að henni.
DAGBLAÐIÐ. ÞRIÐJUDAGUR 24. JANÚAR 1978.
Aukin sjálfsgagnrýni
innan
Sovétríkjanna
— barizt gegn slælegum
vinnubrögðum
JÓNAS
HARALDSSON
Tap vegna ónauðsynlegra
rekstrartafa í sovézkum iðnaði
nam í fyrra yfir 900 milljörðum
íslenzkra króna og einnig fór
mikill afrakstur forgörðum þar
sem sjötta hver kornþreskivél
stóð ónotuð yfir háannatímann.
Sláanrli dæmi um lélega
nýtingu starfskrafta og slæmt
vinnuskipulag eru nú birt
opinberlega í sovézkum
blöðum. Opið bréf hefur verið
skrifað til verkamanna og sam-
taka og er bréfið undirritað af
félögum í miðstjórn
Kommúnislaflokksins og fleiri
háttsettum embættismönnum.
RÆÐA BRESNEFS
Opna bréfið fylgdi í kjölfar
ræðu Bresnefs flokksformanns
og forseta Sovétríkjanna, sem
hann flutti á miðstjórnarfundi
flokksins í desember sl. Ræðan
hefur ekki verið birt opinber-
lega í fullri lengd, en af
greinarflokki sem birzt hefur
undanfarið í málgagni
Kommúnistaflokksins, Pravda,
er ljóst, að flokksformaðurinn
fór hörðum orðum um
slæpingjahátt starfsfólks í
vinnutímanum og að illa væri
farið með orku og hráefni í
Sotfétríkjunum.
í áætlun fyrir árið 1978 er
framleiðsluaukningin aðeins
ákveðin 4.5% og af því má sjá
að stjórnvöld í Sovétríkjunum
reikna ekki lengur rheð því að
hægt sé að ná þeirri fram-
leiðsluaukningu, sem gert var
ráð fyrir í síðustu fimm ára
áætlun.
0F LÍTIL AFKÖST
Mjög mikið hefur verið fjár-
fest í þungaiðnaði síðustu árin,
einnig til umbóta í sam-
göngúmálum. Þá hefur mikið
fé runnið til landbúnaðar en
samkvæmt skýrslum hafa af-
köst í þessum atvinnugreinum
verið of lítil.
Á fyrstu tveimur árum þeirr-
ar fimm ára áætlunar, sem nú
er í gildi, hefur ekki tekizt að.
ná 10% þeirra markmiða, sem
sett voru. Þetta hefur þýtt tap,
sem numið. hefur um ellefu
hundruðum milljarða íslenzkra
króna.
Margar milljónir vinnudaga
fara árlega til spillis vegna fjar-
vista starfsmanna, en fjar-
vistirnar eru vegna ýmissa
ástæðna, svo sem veizluhalda
heima fyrir og ýmiss konar
svika. Neyzluiðnaðurinn fram-
leiðir þess utan margs konar
varning, sem er svo gamaldags,
að enginn kaupir hann.
Þrátt fyrir gífurlega fjár-
festingu í matvælaiðnaðinum
er enn skortur á kjöti, eggjum
og öðrum dýraafurðum. Korn-
uppskeran var aðeins 195
■Ekki gengur Sovétmönnum vel
standast.
milljónir tonna í stað 215
milljóna eins og ráðgert hafði
verið. Þessi útkoma undrar
reyndar engan þegar það er
upplýst að sjötta hver korn-
þreskivél í Sovétríkjunum stóð
ónotuð á árinu og 13% af
vinnutímanum fór til spillis.
Þá er heldur ekki full nýting
í undirstöðuiðngreínum eins og
málm- og efnaiðnaði. Áætlunar-
sérfræðingurinn Nikolai
Bajbakov lýsti því yfir í desem-
ber að 80% fjárfestingar í þess-
um lykilgreinum væru í
ófullgerðri framleiðslu.
Óþarfa orku- og hráefna-
eyðsla er hlutfallslega mjög há.
t hinum opinberagreinarflokki
sem birzt hefur í Pravda, er því
haldið fram, að orkuþörf
margra stórborga væri fullnægt
með þeirri orku, sem sóað er,
aðeins innan ramma iðnaðarins
á síðasta ári.
að láta fimm ára áætlanirnar
Hinir
grunuðu...
Svo mjög sem siðgæði í ís-
lenzku efnahags- og fjármála-
lífi hrakar fyrir tilstuðlan
þeirrar kynslóðar og fulltrúa
hennar, sem stóð við stjórnvöl-
inn í stríðslok og hófu merkið
með óhófseyðslu þess gjald-
eyrisforða, sem þá hafði
skapazt — hefur siðgæðisvit-
und þjóðarinnar í fjármálum
sífellt rýrnað með þeim af-
leiðingum, að nú er svo komið,
að fáir greina þau mörk, sem
liggja milli löglegra og heiðar-
legra fjármálaumsvifa og
hinna, sem ganga rangsælis
innan þess ramma, sem Iöggjaf-
inn hefur sett, til „einskonar
viðmiðunar" einungis, að því er
virðist.
TVENNS K0NAR MAT!
Það, að atmenningi virðist
látið eftir að ákæra og dæma, i
stað hins opinbera ákæruvalds.
auðveldar engan veginn fram-
kvæmd og afgreiðslu þeirra
mála, sem upp koma hjá þeim,
sem ganga rangsælis í réttar-
farskerfinu íslenzka.
Bæði er það, að slíkt afskipta-
■ leysi leiðir til þess, að sumum
aðilum er liðið það sem öðrum
er refsað fyrir, og svo hitt, að
ómaklega er ef til vill vegið að
ýmsum með aðdróttunum og
sögusögnum um meint misferli
eða afbrot, og liggja þeir þá
undir slíkum ásökunum, án
þess að fá rönd við reist, nema
með beinum yfirlýsingum í fjöl-
miðlum landsins um, að þeir
séu hvergi viðriðnir.
Það er og staðreynd, sem
ekki verður hrakin, að mat
fólks í þessu landi, hins breiða
almennings, hefur smám
saman, og enn f.vrir tilstuðlan
' hins slævða réttarfars í land-
inu, breytzt þannig, að fólk
litur gegnum fingur sér, þegar
um ákveðnar tegundir afbrota
er að ræða, en lítur önnur af-
brot eða sakargiftir mjög alvar-
lega og kveður upp sinn úr-
skurð á götuhornum og gilda-
skálum.
Og á götuhornum og gilda-
skálum eru ekki tvinóna réttar-
farsreglur. Þar er vegið og
metið sleitulaust, þar til hinir
grunuðu hafa verið sakfelldir
og þeim skipað hverjum og ein-
um á sinn bás, einn dæmdur
sem „.fingrafimasti" banka-
starfsmaður frá upphafi slíkrar
starfsemi hérlendis, annar sem
stærsti mútuþegi í erlendum
gjaldeyri, þriðji stærsti mútu-
þegi í íslenzkum krónum og
enn einn sem eigandi gildasta
gjaldeyrissjóðsins í erlendum
bönkum, og svo einhver sem
t.d. er dæmdur sem samnefnari
annarra einstaklinga og fyrir-
tækja sem hafa reynt að verjast
verðbólgu og vargöld kerfisins
með því að taka lán með verð-
bólguvöxtum.
Og hafi sá hinn sami verið
svo óforsjáll að taka slík lán hjá
aðila, sem vinnur við peninga-
stofnun, en ekki leitað til eins
hinna fjölmörgu, sem stunda
slík og þvílík arðvænleg við-
skipti sjálfstætt, þá er hann til-
valið fórnardýr, samnefnari
fyrir aðra eða önnur fyrirtæki,
sem ekki verða nafngreind,
nema við „gildaskálaréttarhöld-
in“.