Dagblaðið - 22.04.1978, Blaðsíða 2

DAGBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 22. APRÍL 1978.
VONDIR MENN
MEÐ VÉLAÞRAS
Allir þekkja kvæöi Bjarna Thorarensens um
séra Sæmund Hólm, guðsmanninn sem batt
hnúta sina öðruvisi en samferðamenn og var á
sinni ævireisu oft I urð hrakinn. Bjarni þótti
nokkuð dómharður og var ekki talinn mikill
miskunnarmaður, þegar þvi var að skipta. Þegar
Bólu-Hjálmar fór á fund hans vegna sinna
málaferla, fátækur búandamaður til sjálfs amt-
mannsins, var Bjarni, segir sagan, nokkuö.
þungur á brúnina. En ekki höfðu þeir lengi
ræðst við, er annað varð uppi á teningnum.
Siðan er til visa, sem fullyrt er að þeir hafi ort
saman.
Bjarni: Vondir menn með vélaþras
að vinum drottins gera brigsl.
Hjálmar: Kristur stóð fyrir Kaifas
klögumálin ganga á víxl.
Við skulum veita athygli einu orði I hendingu
Hjálmars. Eðlilegra hefði verið að ganga hefði
»' verið gengu, I þátíð einsog stóð. Hann var að
tala um Krist, sem stóð I líkum sporum og hann
— Hjálmar — sjálfur frammi fyrir sinu yfir-
valdi. En með því að segja, klögumálin ganga,
undirstrikar hann, að hann á við sín eigin mál.
Mér finnst nú raunar varla hægt að gera ráð
fyrir svona mikilli skáldsnilli I einu vctfangi.
Þessu kann að hafa verið breytt seinna. En
liklegast þykir mér, að þessi vísa sé tilbúin síðar,
sé þjóðsaga og hvorki eftir Bjarna né Hjálmar.
(Og eftir að þetta er samansett hef ég frétt að
Jón Helgason prófessor telji þetta vera sögn —
og færi að þvi rök).
En góð er hún hvernig sem hún hefur verið
sköpuð.
Þetta mót þeirra skálda Bjarna og Hjálmars
er tímasett rétt fyrir 1840, einu eða tveimur ár-
um fyrir þann tima. Þá er Bjarni liðlega fimm-
tugur, en Hjálmar er réttum áratug yngri,
kannski I hæsta lagi orðinn sýslufrægur hag-
yrðingur.
Um þessar mundir var enn ófrægari maður,
Daði nokkur Níelsson, vinnumaður á ýmsum
bæjum I amtsumdæmi Bjarna. Nokkrum árum
seinna hefur hann sest að á Akureyri I
námunda við nýja prentsmiðju þar. Hann hlaut
aldrei stórskáldsnafn. Enn er hann þó I minnum
hafður vegna fræðiiðkana sinna, enda hlaut
hann viðurnefnið hinn fróði. Hér eru nokkrar
vísureftir hann.
Betra er að þiggja boðin hús
en biðja um önnur,
falla á kné, en fá þau ekki,
fullvel slikan kost eg þekki.
Um ofmælskan mann yrkir hann:
Megna brúkar mælsku hér
maðurinn orðafreki.
Málróf gefið mörgum er,
miklu færrum speki.
Og af öðru tilefni.
Vel ei faraast manni má,
meinleg er sú flækja,
gagn sltt þegar ætið á
undir högg að sækja.
Næstu vísur yrkir hann um sina eigin hagi, en
hannátti harðaævi.
Sár ef þvingar sulturinn,
sæld þá drottinn veitir,
að einhver fyllir maga minn
mat, og hryggð umbreytir.

Vísurog

visnaspjall iön Gunnar Jönsson > ti#y
Gefur það hans gæskan rik,
ef ganga verð eg nakinn,
að einhver kastar á mig flík
auman þá og hrakinn.
Maður sem þannig yrkir gerir ekki miklar
kröfur, heldur treystir forsjón guðs.
Ég af margskyns mæðu blaki
merki langsamt ber.
Það er meir en tárum taki
titt sem þjakar mér.
Sú er huggun sinnuranns,
sér fram árin þoka,
mun svo hjálpa mildin hans
mér til æviloka.
Frá Daða fróða hefur áður verið sagt I
þessum þáttum.
En það var ekki alveg út I hött, að ég nefndi
séra Sæmund Hólm I upphafi þessa pistils. Hann
var fæddur 1749 og er þvi tæpum fjórum ára-
tugum eldri en Bjarni Thorarensen. Hann var
lengi prestur að Helgafelli við Stykkishólm.
Hann var drátthagur og skáldmæltur og mjög
sérkennilegur gáfumaður. En þó bendir margt
til, að hann hafi á köflum varla verið með öllum
mjalla. Hann átti lengi I miklum deilum og
málaferlum. Á Reykjavikurárum Bjarna
Thorarensens kom það i hans hlut að fjalla um
mál Sæmundar, og jafnvel að kveða þar upp
dóma. Þessar upplýsingar hef ég úr ritum Daða
fróða, þeim sem Finnur Sigmundsson hefur lát-
ið prenta. Svo er á þeim að skilja að Bjarni hafi
verið Sæmundi mjög hliðhollur. — t 4. árg.
Klausturspóstsins, sem Magnús Stephensen gal
út, er sagt frá þessum málum. En Daði segir afi
Sæmundur hafi dregið upp mynd Magnúsar á
mykjuskán.
Gef ég nú Daða fróða orðið, en stytti
nokkuð: Sæmundur Hólm hélt Helgafelli I 30 ár,
giftist aldrei né átti barn... Niðurníddist
staðurinn og túnið fór versnandi af órækt, en
hann byggði á þvi garða marga, sem hann lést
ætla að sá I. Starfaði hann þar einn og var svo
stórvirkur, að mikil furða þótti, hvað hann gat
einn unnið, enda var hann svo hraustur til
burða, að enginn maður vissi afl hans. Ekki var
hann búsýslumaður, en snillingur I mörgu öðru,
söngmaður besti, og kunni vel sönglist,
predikari göður, þegar hann hafði enga útúr-
dúra við.... Syndur var hann sem selur.... ó-
stoltur og þægilegur heim að saskja....
hagorður vel, en níðskár mjög... Síra Sæmundur.
var gildur meðalmaður á vöxt og stinnvaxinn,
■ekki fríður sýnum að sögn, en sómdi sér þó
allvel... tók ákaflega neftóbak,
hafði alltið góða heilsu, og það eignaði hann
laugun þeirri, sem hann brúkaði jafnan, og var
svo háttað: Hann safnaði keýtu í stóra lagar-
tunnu og lét stækna þar I svo árum skipti. Síðan
kastaði hann þar ofan í biautri há, með öllu hári
á, af skjóttri meri, er hann átl hafði og kallaði
Dontu. Þetta ker lét hann standa hjá sæng sinni
og hélt vel hreinu utan... laugaði sig oft i þvi, en
ekki þótti fólki þægilegur þefur af honum verða
áeftir.
Sagt er aö þegar útgefarar messusöng-
bókarinnar nýju sendu honum hana til inn-
leiðslu i kirkjur sínar, slægi hann nagla í gegnum
hana og hnoðaði ró yfir, sendi hana svo suður
aftur... Deyði i sæng sinni nóttina milli 4. og 5.
april 1821, ósjúkur það menn vissu....
J.GJ.-S. 41046.
29555
OPHE> VIRKA DAGA FRÁ 9—21
UM HELGAR FRÁ
Miðvangur 60 f m
sérlega göð 2ja herb. ibúö, sérþvotta-
aðstaða I ibúð, suðursvalir. Verð 8,5
m. ÍJtb. 6,5—7 m.
Ásvallagata
Ca 85 f m
2ja herb. íbúð á jarðhæð + gott sjðn-
varpshol, sérinngangur, sérhiti, afgirt-
ur sér garður. Verð 8,5—9 m. ÍJtb.
5,5—6 m.
Hverfisgata 70 fm
gód 2ja herb. íbúð á 2. hæð. Verð 7,5
m. Útb. 5—6 m.
Kópa vogsbraut 80 f m
2ja herb. kj.ibúð, fallegt eldhús, sérhiti
og -inngangur.
Laugavegur 65 fm
2ja herb. ibúð á 2. hæð. Verð 6,5 m.
Borgarholtsbraut
80 fm
3ja herb. ágæt íbúð á 1. hæð, sérhiti,
sérinngangur. Verð 8 m. Útb. tilboð.
Bugðulækur 90 fm
3ja hb. göð jarðhæð, sérinngangur og -
hiti. Verð 11 m. Útb. 8,5 m.
Bergþórugata 50 f m
3ja herb. á 1. hæð, allt sér, gæti verið
mjög göð 2ja herb. ibúð með breyting-
um. Verð tilboð. Útb. 4,3 m.
Hringbraut 83 fm
3ja herb. ibúð á 2. hæð i 5 ára húsi.
Útb. 10 m.
Lækjargata Hafn.
3ja herb. ibúð á 1. hæð i timburhúsi.
Útb. 4,5 m.
Lauf vangur 87 f m
3ja herb. falleg ibúð, sérþvottahús.
Verð 11,5 m. Útb. 8m.
Miðvangur 75 fm
3ja herb. ibúð. Verð 10—10,5 m.
Mávahlið 75-80 fm
3ja herb. ágæt samþ. kj.ibúð. Verð 8
m. Útb. 5,5—6 m.
Æsufell 110 fm
3—ra herb. störfalleg ibúð, þvottaað-
staða á baði. Verð 12,8 m. Útb. 8-8,5
m.
Dyngjuvegur 110 fm
4ra herb. jarðhæð, sérinngangur, nýtt
eldhús og bað, mikið útsýni. Verð 13,5
m.
Fífusel 106 fm
4ra herb. + 1 herb. i kjallara, glæsi-
legt eldhús, sérþvottur. Verð 13,5 m.
Útb. 8,5-9 m.
Hraunbær 110fm
4ra herb. ibúð á 1. hæð + 1 herb. i
kjallara, mjög falleg ibúð. Óskar eftir
skiptum á rúmgöðrí 3—4ra herb. í
Hraunbæ eða Austurbergi.
Kópavogsbraut 100 fm
3—4ra herb. sérlega skemmtilcg ris-
ibúð i mjög göðu timburhúsi, bílskúrs-
réttur, sérhiti og inngangur. Verð 10,5
m. Útb. 7 m.
Krummahólar 105 fm
4ra herb. ibúð, allar innréttingar mjög
vandaðar. tbúðin er á jarðhæð og sér-
garður. Verð 13,5—14 m. Útb. 9 m.
Ljósheimar 100 fm
4ra herb. mjög göð ibúð i háhýsi. Verð
tilboð.
Mávahlíð 90 fm
4ra herb. mjög snyrtileg ibúð i risi.
Útb. 6—6,5m.
13—17
Rauðalækur 100 fm
4ra herb. sérlega göð ibúð, 2 svefnher-
bergi, 2 stofur, verksmiðjugler, ný
teppi, suðursvalir. Útb. 10 m. Mögu-
leg skipti á 5 herb. ca 150 fm sérhæð
eða raðhúsi.
Sörlaskjól
- 2 íbúðir
4ra herb. á 2. hæð + 3ja herb. ibúð i
risi, báðar mjög göðar, bilskúr. Aðeins
i skiptum á einbýli á Seltj.nesi, ca 160
fm + bílskúr, þarf ekki að vera fullbú-
ið.
Langholtsvegur
100 fm
4ra herb. glæsileg risibúð, sérínn-
gangur, öll nýstandsett. Verð 13 m.
Útb. 9 m.
Blikahólar 120 fm
4—5 herb. falleg ibúð, 3 svefnherbergi
+ 35 fm stofa + sjönvarpshol. Frá-
bært útsýni. Verð 14,5—15 m.
Gaukshólar 138 fm
5 herb. störfalleg ibúð, 4 svefnherb. á
sérgangi, suðurstofa, búr + sauma-
herb. inn af eldhúsi, 3 svalir, bílskúr.
Verð 17 m.
Bogahlíð 4 herb.
göð ibúð, mikil sameign.
Grenimelur
sérhæð
150 fm 6—7 herb. 4 svefnherbergi +
húsböndaherbergi + stofur, 35 fm bíl-
skúr, glæsileg eign, i kjallara 2ja herb.
ibúð, sérlega göð með sérinngangi.
tbúðirnar seljast saman eða sin i hvoru
lagi. Uppl. ekki i síma.
Arnartangi
Mosfellssveit
Einbýli, 135 fm, glæsilega innréttaö, 5
svefnherbergi, alit á einni hæð. 35 fm.
bílskúr. Verð 22 m.
Holtagerði 125 fm
6 herb. sérefri-hæð i tvibýli. Göð ibúð,
bilskúrsréttur. Verð tilboð.
Kóngsbakki 163 fm
6 herb. glæsileg ibúð, gestasnyrting,
húsböndaherbergi, stofa ca 40 fm, 4
svefnherb. Möguleiki á skiptum á
tveim 4ra herb. ibúðum i sama húsi.
Laugateigur
sórhæð
3 svefnherb., 2 stofur. Útb. 10—10,5
m.
Krummahólar 185 fm
7 herb. íbúð á 6. og 7. hæð, 5 svefn-
herb. 2 stofur, ca 20 fm suðursvalir,
sérþvottur, störglæsileg eign. Mögu-
leiki á skipti á einbýli i austurbænum,
fremur i Vogum-, Smáibúðahverfi, fuil-
búið eða í smíðum. Þurfa 7—8 herb.
ibúð.
Mosfellssveit
Viðlagasj.hús
þrjú göð hús, öll 4 herb., kæliklefi inn
af cldhúsi, gufubað. Útb. 9 m.
Laugarnesvegur
140 fm
einbýli á 1. hæð, samþ. teikning fyrir 2
hæðum ofan á húsið, stör löð. Húsið er
hentugt fyrir t.d. leiksköla.
Engjasel
Raðhús,
fokhelt, glerjað, fullfrágengið að utan,
einangrun og ofnar fylgja. Hagstætt
verð. Teikningar á skrifstofunni.
Jörðtil sölu
i ölfushreppi, sæmilegt hús, 15—20
ha. ræktað land, alls ræktanlegir ca 50
ha.
Véla- og bifreiða-
verkstæði
á Suðurlandi. 380 fm verkstæði, 2ja
hæða ibúðarhús sem getur veríð 2
ibúðir. Vélar og verkfærí fylgir, gott
verð.
Eignir úti á landi:
3 einbýli Vogum Vatns-
leysuströnd
Einbýli í Grindavík
Einbýli á Hellu
Einbýli í Þorlákshöfn
Einbýli á Selfossi
Einbýli í Grundarfirði
Okkur vantar
einbýli og raðhús, sérhæðir og allar
gerðir ibúða i Reykjavik, Kópavogi,
Garðabæ, Hafnarfirði.
Höfum á söluskrá
ca 340 eignir
en vegna gifurlegrar eftirspurnar get-
um við ekki fullnægt öllum eftirspurn-
um.
Gerið svo vel og ath.
opnunartíma skrifstof-
unnar. Hafið samband
og við verðmetum
samdægurs.

EIGNANAUST
Laugavegi 96 (við Stjörnubíó) Sími 2 95 5
SÖLUM.: Hjörtur Gunnarsson, Lárus Helgason, Sigrún Kröver
LOGM.: Svanul- Þór Vilhjáímsson hdl