Dagblaðið - 24.05.1978, Blaðsíða 10

10
fíiamn
frfálst, úháð dagbJað
DAGBLAÐIÐ. MIÐVIKUDAGUR 24. MAÍ 1978.
Útgefandi Dagbladiö hf.
Framkvœmdastjórí: Sveinn R. EyjóHsson. Ritstjóri: Jónas Krístjánsson.
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson. Ritstjómarfulltrúi: Haukur Helgason. Skrífstofustjórí rítstjóman
Jóhannes Reykdal. íþróttin Hallur Simonarson. Aðstoðarfréttastjórí: Atii Steinarsson. Handrít:
Ásgrímur Pálsson.
Blaðamenn: Anna Bjamason, Ásgeir Tómasson, Bragi Sigurðsson, Dóra Stefánsdóttir, Gissur Sigurðs-
son, Hallur Hallsson, Helgi Pótursson, Jónas Haraldsson, Ólafur Geirsson, Ólafur Jónsson, Ómar
Valdimarsson, Ragnar Lár.
Ljósmyndin Ámi Páll Jóhannsson, Bjamletfur Bjamleifsson, Hörður Vjlhjálmsson, Ragnar Th. Sigurðs-
son, Sveinn Þormóðsson.
Skrífstofustjórí: Ólafur EyjóHsson. Gjaldkerí: Práinn ÞoríeHsson. Sökistjórí: Ingvar Sveinsson
DreHingarstjóri: Már E. M. Halldórsson.
Ritstjóm Siöumúla 12. Afgreiðsla Þyerholti 2. ÁskrHtir, augiýsingar og skrífstofur Þverholti 11. Aöaj-
simi blaðsins 27022 (10 línur). Áskríft 2000 kr. á mánuði innanlands. I lausasöki 100 kr. eintakið.
Setning og umbrofc Dagblaðið hf. Siðumúla 12.
Myrtda- og plötugerð: Hilmir hf. Síðumúla 12. Prentun: Árvakur hf. SkoHunni 10.
Gerólíkar niðurstöður
Gífurlegur munur reyndist vera á
niðurstöðum skoðanakannana Vísis og
Dagblaðsins um úrslit borgarstjórnar-
kosninganna í Reykjavík. Áhugamenn
um skoðanakannanir hafa ástæðu til að
hugleiða þennan mun, því að hann er
langt umfram eðlileg frávik.
Forvitnilegt verður að sjá, hvor niðurstaðan verður
nær hinum raunverulegu úrslitum, sem koma í ljós
aðfaranótt næsta mánudags. Þá verður fyrst unnt að
vega og meta kosti og galla hinna mismunandi aðferða,
sem blöðin beittu.
í Dagblaðinu hafði Sjálfstæðisflokkurinn 52% af gild-
um atkvæðum, Alþýðubandalagið 23%, Alþýðu-
flokkurinn 15% og Framsóknarflokkurinn 10%. Þetta
jafngildir 8 borgarfulltrúum Sjálfstæðisflokksins, 4
fulltrúum Alþýðubandalags, 2 fulltrúum Alþýðuflokks
og 1 fulltrúa Framsóknarflokks.
í Vísi hafði Sjálfstæðisflokkurinn stuðning 47,5%
hinna spurðu, Alþýðubandalagið 10,6%, Alþýðu-
flokkurinn 9,2% og Framsóknarflokkurinn 4,3%. Þar
við bættust svo 28,4%, sem ætluðu að skila auðu, voru
óákveðnir eða vildu ekki svara.
Ef tölur Vísis eru gerðar sambærilegar tölum Dag-
blaðsins með því að miða við gild atkvæði, kemur í ljós
66% stuðningur við Sjálfstæðisflokkinn, 15%
stuðningur við Alþýðubandalag, 13% stuðningur við
Alþýðuflokk og 6% stuðningur við Framsóknarflokk.
Hvort sem notaðar eru hinar raunverulegu tölur Vísis
eða hinar sambærilegu, er niðurstaðan hin sama: Sam-
kvæmt Vísi fær Sjálfstæðisflokkurinn 11 borgarfulltrúa,
Alþýðubandalagið 2, Alþýðuflokkurinn 2 og Fram-
sóknarflokkurinn engan.
Auðvitað er verulegur munur á því, hvort Sjálfstæðis-
flokkurinn fær 8 fulltrúa eða 11, Alþýðubandalagið 4
fulltrúa eða 2 og Framsóknarflokkurinn 1 fulltrúa eða
engan.
Einkennilegt er, að í Vísi er fólki skipt í flokka og síðan
í sjö hópa annars vegar eftir aldri og hins vegar eftir bú-
setu. Samkvæmt því virðast 20% framsóknarkvenna
vera á áttræðisaldri og 0% búa í Árbæjarhverfi!
Hvort tveggja byggist á úrtaki einungis fimm kvenna.
Dagblaðsmönnum þykir þetta benda til, að félagsfræð-
ingar Vísis skilji ekki takmörk skoðanakannana.
Dagblaðið hefur alltaf haft mesta trú á hinu hreina
lögmáli óvissunnar í stærðfræðinni og reynt að nálgast.
það í könnunum sínum. Dagblaðið hefur forðast svo-
nefndar .kvótakannanir, sem margir félagsfræðingar
beita, en verða því hættulegri sem úrtakið er minna.
Segja má, að hugleiðingar sem þessar séu ekki tíma-
bærar. Auðvitað er bezt að bíða úrslita borgarstjórnar-
kosninganna sjálfra. Matið, sem þá verður lagt á skoð-
anakannanir, hlýtur að ráða miklu um þróun þeirra í ná-
inni framtíð.
Á mánudagsmorgni verður unnt að sjá, hvort Sjálf-
stæðisflokkurinn fær átta menn Dagblaðsins eða ellefu
menn Vísis, hvort Alþýðubandalagið fær fjóra menn
Dagblaðsins eða tvo menn Vísis og hvort Framsóknar-
flokkurinn fær einn mann Dagblaðsins eða engan mann
Vísis!
Næf listakona
— Umsýninguá
verkum Mary
Bruce Sharon
íMenningarstofnun
Bandaríkjanna
Hvað skal nefna þá sem taka upp á
því á gamals aldri að búa til málverk,
án nokkurrar tilsagnar? Sumir vilja
kalla þá alþýðumálara, sem er reyndar
ekki nægilega víðtækt hugtak — nær
til dæmis ekki yfir kaupsýslumanninn
sem fer að dunda við myndlist á eftir-
launum — og lýsir heldur ekki ein-
kennum slikra málara, eins og erlend
orð eins og „naive” eða „naif’ gera en
þau skilgreinir orðabókin sem „bama-
legur, tilgerðarlaus, náttúrulegur”. Dr.
Kristján Eldjárn hefur stungið upp á
þvi að þessu orðið verði snúið yfir á
íslensku, í „næfur”, sem þýðir trjá-
börkur, og lýsir kannski náttúrulegu
og hrekklausu eðli slíkra málara. Ætla
ég hér með að taka það orð til handar-
gagns, með leyfi dr. Kristjáns. Hver
eru svo einkenni þessarar listar? Yfir-
leitt er mikið um smáatriði í henni sem
nostrað hefur verið við og hefðbundn-
ar reglur um fjarvídd og sjónhorn hafa
þar lítið aðsegja.
Yndisleg sýning
Mikið er um sterka liti í verkum
næfra málara og oft fjalla þau um dag-
legt líf innan einhvers samfélags, eftir
minni eða þá eftir póstkortum eða ljós-
myndum. Við höfum átt a.m.k. einn
næfan listamann af guðs náð, tsleif
Konráðsson, sem fellur inn í þetta
mynstur, auk þess sem við eigum
nokkra málara sem notið hafa ein-
hverrar kennslu en viðhalda þó eigin
innlifun og ferskleika. Væri það þarft
verk að gera úttekt á verkum okkar
næfu málara innan tíðar. En ástæðan
fyrir þessum formála er einföld, þ.e.
yndisleg sýning á verkum amerísks
málara, Mary Bruce Sharon, í Menn-
ingarstofnun Bandarikjanna, en öll
hennar verk hafa þau einkenni sem ég
gat um hér að ofan. Sýningin er sam-
ansett af dóttur listakonunnar og
hefur ferðast víða um Evrópu. Fyigir
henni vönduð sýningarskrá og ræki-
legur texti mönnum til glöggvunar.
Frú Mary Bruce Sharon var komin
Móöir min á balli. Eitt af verkunum á sýningunni í Menningarstofnuninni.
DB-mynd Bjarnleifur.
yfir sjötugt þegar hún hóf að mála að
áeggjan tengdasonar síns sem hafði
séð litlar teikningar eftir hana.
Úr borgara-
stríðinu
Hélt gamla konan þessu áfram til
dauðadags árið 1961 en þá var hún 83
ára gömul. Þegar minnst er á næfa
ameríska málara dettur manni ávallt
Amma Móses fyrst i hug og kannski
réttilega. En það er lítinn samanburð
hægt að gera á frú Sharon og ömmu
Móses, því viðfangsefni þeirra eru afar
ólík. Amma Móses túlkaði samtíð sína
á sinn sérkennilega og innilega hátt en
frú Sharon málaði fortiðina, þ.e. svip-
myndir frá æsku sinni og uppruna i
'Kentucky þar sem minningar frá
borgarastríðinu lifðu góðu lífi. Og
hverri mynd fylgir frásögn eða útskýr-
ing sem eykur enn á þokka þessara
mynda. Hún málar Tom frænda sinn
sem var i surðurríkjahernum og segir
frá framkomu hans, við sjáum fljóta-
bátana og lestirnar og svo fjölleikahús
Buffaló Bills, þar sem frú Sharon
málar sjálfa sig ásamt Bill og dvergn-
um Tuma þumal — og svo framvegis.
Auk frásagnargleðinnar hafði frú
Sharon til að bera mikla skreytihæfi-
leika sem glöggt koma fram í litavali
og svo heildarskipulagi myndanna.
Litir hennar eru ferskir og oft mjög
skemmtilega samvaldir og öll smáat-
riði falla eðlilega inn í myndfletina.
Hér er sem sagt sýning sem engan
svíkur.
AÐALSTEINN
INGÓLFSSON
OÞORF
LAGASETNING
Breyting á
grunnskólalögum
Á síðustu dögum Alþingis nú í vor
var samþykkt breyting á grunnskóla-
lögum sem heimilar menntamálaráð-
herra að stofna sérstakt fræðsluum-
dæmi i sveitarfélagi með yfir 10000
íbúa. Um þessa lagabreytingu urðu
harðar deilur á Alþingi og var laga-
breytingin samþykkt gegn harðri and-
stöðu menntamálaráðherra. Fræðslu-
ráð Reykjanesumdæmis mótmælti
samþykkt frumvarpsins og hið sama
gerðu önnur fræðsluráð sem ályktuðu
um málið. Bæjarstjórn Kópavogs mót-
mælti samþykkt frumvarpsins og segir
í samþykktinni m.a.:
„Bæjarstjórn Kópavogs telur að
það þjóni best hagsmunum sveitar-
félaganna að þær fræðsluskrifstofur
sem fyrir eru í landinu verði efldar en
ekki að þeim verði fjölgað.”
Grunnskólalögin voru samþykkt á
Alþingi vorið 1974 eftir rækilegan
undirbúning og umræðu. Megintil-
gangurinn með þessari lagasetningu
var að setja skólalöggjöf sem hæfði is-
lensku nútímasamfélagi. Mörg ný-
mæli eru í lögum þessum, bæði að þvi
er varðar einstök atriði og stefnumörk-
un. í lögunum er tvímælalaust stefnt
að valddreifingu í menntamálum, m.a.
með því að færa heim i héruð ýmis
þau mál sem menntamálaráðuneytið
fjallaði eitt um áður. í þeim tilgangi
var landinu skipt í 8 fræðsluumdæmi,
sem er nýmæli, því áður var landið allt
eitt fræðsluumdæmi.
Stofnun embætta fræðslustjóra er
einnig nýmæli í grunnskólalögum.
Fræðslustjóri er embættismaður rikis-
ins og heyrir beint undir ráðuneytis-
stjóra menntamálaráðuneytisins.
Fræðslustjóri fer með úrskurðarvald í
ýmsum málum samkvæmt lögunum
og reglugerð um störf fræðslustjóra.
Skipting landsins í fræðsluumdæmi
hefur alls engin áhrif á vald- og verk-
svið einstakra sveitarstjórna i skóla-
málum. Engin völd eru tekin af
sveitarstjórn þótt hún þurfi ekki að
leita til hinna ýmsu deilda mennta-
málaráðuneytisins með sín skólamál
en geti þess i stað leitað til fræðslu-
stjóra viðkomandi fræðsluumdæmis.
Þessi skipan hefur gefist mjög vel og
hafa fjölmargar sveitarstjórnir lýst yfir
ánægju sinni með þetta fyrirkomulag,
þ.á m. bæjarstjórnir Akureyrar og
Kópavogs, svo og velflestar sveitar-
stjórnir í Reykjanesumdæmi.
En hvers vegna var lögunum
breytt? í greinargerð með frumvarp-
inu um breytinguna segir að það sé
flutt að beiðni bæjarstjórnar Hafnar-
fjarðar, beiðni sem byggð er á sam-
þykkt sem gerð var skömmu eftir að
lögin voru sett.
Samþykkt bæjar-
stjórnar Hafnar-
fjarðar og naf na-
breytingar í grunn-
skólalögum
Eins og áður er getið voru grunn-
skólalögin samþykkt vorið 1974. í
nóvember sama ár samþykkti bæjar-
stjórn Hafnarfjarðar samhljóða að
skora á Alþingi „að gera þá breytingu