Dagblaðið - 26.07.1978, Blaðsíða 10

10
DAGBLAÐIÐ. MIÐVIKUDAGUR 26. JÚLÍ 1978.
irjálst,áháð dagblað
Útgefandi: Dagblaðióhf.
Framkvœmdastjórí: Sveinn R. Ey/ÍMsson. Rrtstjóri: Jónas Kristjónsson.
Fróttastjóri: Jón Birgir Péturssofi. Rrtstjómarfulltrúi: Haukur Helgason. Skrifstofustjóri ritstjómar
Jóhannos Reykdal. íþróttir: Hallur Símonarson. Aðstoðarfróttastjórar Atíi Steinarsson og ómar
Valdimarsson, Handrit: Asgrimur Pálsson.
Blaðamenn: Anna Bjamason, Ásgeir Tómasson, Bragi Sigurðsson, Dóra Stefánsdóttir, Gissur Sigurðs-
son, Guðmundur Magnússon, Hallur Hallsson, Holgi Pétursson, Jónas Haraldsson, Ólafur Goirsson,
Ölafur Jónsson; Ragnar Lár., Ragnheiður Kristjánsdóttir. Hönnun: Guðjón H. Pálssqn.
Ljósmyndir: Ari Kristínsson Ámi Páll Jóhannsson, Bjamleifur Bjamleifsson, Höröur Vilhjálmsson,-
Ragnar Th. Sigurðsson, Sveinn Þormóðsson.
Skrifstofustjóri: Ólafur Eyjólfsson. Gjaldkeri: Þráinn Þorieifsson. Sökistjóri: Ingvar Sveinsson. Dreifing-
arstjóri: Már E.M. Halldórsson.
Ritstjórn Síðumúla 12. Afgreiðsla, óskriftadoild, auglýsingar ogskrifstofur Þverholti 11.
Aöalsími blaðsins er 27022 (10 linur). Áskrift 2000 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 100 kr. eintakið.
Setning og umbrot Dagblaðið hf. Síðumúla 12. Mynda- og plötugerö: Hilmir hf. Siðumúla 12. Prentun:
Árvakur hf. Skeifunni 10.
Vinstri stjóm erþað
Þjóðin vill vinstri stjórn samkvæmt
niðurstöðum skoðanakönnunar, sem
Dagblaðið birti á mánudaginn. Um helm-
ingur hinna spurðu vildi stjórn Alþýðu-
flokks og Alþýðubandalags með þátttöku
eða hlutleysi Framsóknarflokks.
Þátttöku Framsóknarflokksins vildu 41% og hlutleysi
vildu 8%. Af þessu má ráða, að viðræður þessara þriggja
flokka undanfarna daga um myndun nýrrar ríkisstjórnar
séu í samræmi við vilja kjósenda.
Viðreisnarstjórn og nýsköpunarstjórn með Sjálfstæð-
isflokkinn sem kjölfestu hafa samanlagt mun minna fylgi
meðal kjósenda, 29%, sem skiptust í skoðanakönnun-
inni nokkurn veginn jafnt milli beggja tegundanna. 15%
vildu viðreisn og 14% nýsköpun.
Athyglisvert var, að 8% vildu þjóðstjórn allra flokka,
þótt þeim möguleika hali lítið verið hampað. Sú tala
sýnir, að töluverður hópur kjósenda telur vandamál
þjóðarinnar orðin tilefni sameiginlegra neyðaraðgerða'
allra flokka.
Aðrir möguleikar en þeir sem hér hafa verið nefndir,
virðast ekki koma til greina að mati kjósenda. 86%
þeirra, sem álit höfðu í könnuninni, nefndu einn þessara
möguleika, en aðeins 14% nefndu ýmsa aðra möguleika
og fékk enginn þeirra yfir 3%.
Tveir stjórnarmöguleikar, sem dálítið hafa verið
nefndir að undanförnu, fengu slæma útreið í skoðana-
könnuninni. Aðeins 3% vildu framhald núverandi ríkis-
stjórnar og aðeins 2% vildu minnihlutastjórn Alþýðu-
flokks.
Hin litla trú þátttakenda skoðanakönnunarinnar á
minnihlutastjórn Alþýðuflokks hlýtur að vera flokknum
nokkurt áfall. Nokkrir ráðamanna flokksins hafa hamp-
að þessum möguleika sem næsta úrræði, ef vinstri við-
ræðurnar sigla í strand.
Hugleiðingar um slíka stjórn hafa verið notaðar til að
knýja Alþýðubandalag og Framsóknarflokk til að gefa
meira eftir í vinstri viðræðunum og færa sig nær mál-
efnagrundvelli Alþýðuflokksins. Þessi ógnun virðist
hingað til hafa haft töluverð áhrif.
Nú er hins vegar komið í ljós, að hótunin um minni-
hlutastjórn Alþýðuflokksins er deigara vopn en menn
höfðu áður haldið. Það kann að leiða til aukinna krafna
Alþýðubandalags og Framsóknarflokks um áhrif á mál-
efnasamning vinstri stjórnar.
Hið sáralitla fylgi núverandi ríkisstjórnar er ömurlegt
dæmi um hina almennu fyrirlitningu, sem hún hefur
bakað sér. Þótt hún hafi enn nauman meirihluta á þingi,
er varla nokkur, sem telur raunhæft, að hún geti setið
áfram.
Þegar úrslit sveitarstjórnarkosninganna urðu kunn,
sögðu margir, að nú væru óánægðir stuðningsmenn
stjórnarflokkanna búnir að fá útrás og mundu hverfa til
föðurhúsanna í alþingiskosningunum.
Þegar afhroð stjórnarflokkanna varð svo margfalt
meira í alþingiskosningunum, neituðu sumir þessara
manna enn að sjá það, sem ritað var á vegginn. En skoð-
anakönnun Dagblaðsins sýnir, að þjóðin er alls ekki neitt
byrjuð að fyrirgefa stjórnarflokkunum.
Skoðanakönnun Dagblaðsins staðfestir þá skoðun
margra stjórnmálamanna, að þriggja flokka vinstri
stjórn í kjölfar undanfarinna viðræðna sé sú niðurstaða,
sem sé í mestu samræmi við úrslit alþingiskosninganna.
Lúðvík Jósepsson
og réttarhöMin
austantjalds
Fyrir skemmstu fóru fram réttar-
höld austantjalds, sem vöktu mikla at-
hygli víða um heim. Fyrir rétt voru
leiddir tveir þekktir sovézkir andófs-
menn, þeir Ginsburg og Scharansky.
Undanfarna mánuði hafa 11 andófs-
menn verið leiddir fyrir rétt i Sovét-
rikjunum og sakaðir um andsovézkan
áróður. Allir hafa þeir hlotið þunga
dóma, Pjetkus var dæmdur í 3 ára
fangelsi og 7 ára þrælkunarvinnu,
Ginsburg var dæmdur í 8 ára þrælk-
unarvinnu og Scharansky var dæmdur
i 3 ára fangelsi og 10 ára þrælkunar-
vinnu. Flestir eru menn þessir
menntamenn og frelsissinnar, þeir
Ginsburg og Scharansky eru í hópi
andófsmanna, sem hafa helgað sig
baráttunni fyrir því, að Sovétstjórnin
virti og færi eftir Helsinki-sáttmálan-
um. Sumir þeira eru margdæmdir, t.d
Ginsburg, sem hefur tvisvar áður
verið dæmdur af sömu sökum.
Hver voru viðhorf
stjórnmála-
foringjanna?
Það var að vonum að réttarhöldin
yfir þeim Ginsburg og Scharansky
vöktu mikla athygli í öllum lýðfrjáls-
um löndum. Leiðandi menn hvarvetna
mótmæltu harðlega réttarhöldunum,
sem fram fóru fyrir luktum dyrum,
þvert ofan I ákvæði sovézkra laga.
Meira að segja leiðtogar nokkurra evr-
ópskra kommúnistaflokka, t.d. hins
ítalska og hins franska, mótmæltu
þeim — og þarf nokkuð til að þeir
dirfist að gera það. Hérlendis spurði
dagblaðið Vísir fjóra helztu forystu-
menn stjórnmálaflokkanna um álit
þeirra hinn I5. júlí sl. Benedikt
Gröndal segir m.a. að hann „lýsi aðdá-
un á hugrekki andófsmanna i Sovét-.
rikjunum og jafnframt eindreginni
andúð á því hvernig stjórnvöld þar
eystra hafa farið með þá”. Einar
Ágústsson segir m.a., að „eftir fréttum
að dæma sé hér um að ræða mannrétt-
indabrot af versta tagi. — Ef slíkar
reglur væru látnar gilda hér á landi
væri að minnsta kosti annar hver ís-
lendingur í þrælkunarvinnu”. Geir
Hallgrimsson segir m.a„ að „réttar-
höldin þarna austur frá veki menn til
umhugsunar um sitt eigið frelsi, en
einnig hvetur það okkur til þess að
leita allra leiða til að koma þeim, sem
nú þjást, með einhverjum hætti til
styrktar”. Lúðvík Jósefsson, formaður
Alþýðubandalagsins, var einnig
spurður sömu spurningar og hinir
stjórnmálaleiðtogarnir — en hverju
svaraði hann?
Stutt en eftir-
minnilegt svar
Þegar Vísir innir Lúðvík eftir áliti
hans á Moskvu-réttarhöldunum
svarar hann þessu til: „Ég óska ekki
eftir þvi að segja eitt einasta orð um
þetta." Og hann bætir þessu við: „Ég
hef ekkert fylgzt með þvi og veit ekk-
ert um það.” — Svo mörg voru þau
orð.
Það eru mikil og óvænt tiðindi fyrir
íslendinga að Lúðvík Jósefsson skuli
ekkert vita um þá stjórnmálaviðburði
sem hæst ber og jafn óvanalegt er að
hann skuli ekkert vilja um þá segja.
Hinu höfum við frekar átt að venjast,
að hann, sem aðrir kommúnistar hér-
lendis, hafi þótzt hafa manna mesta
vitneskju um flesta eða alla hluti og
komið henni á framfæri með hávaða
og gauragangi. En þegar kemur að
pólitísku og níðingslegu óhæfuverki,
sem sovézkir tryggðavinir hins gamla
kommúnistaforingja fremja í óþökk
allra lýðræðissinna, jafnt vinstri sem
hægrimanna, hvarvetna í heiminum,
svo að jafnvel vestrænir kommúnista-
leiðtogar geta ekki orða bundizt og
mótmæla harðlega — þá þegir æðsti-
prestur islenzkra kommúnista og öll
foringjahjörðin með honum. Senni-
lega hefur enginn þeirra vitað neitt um
þennan stór-dramatíska viðburð,
hvorki Ragnar Arnalds né Lúðvik Jós-
efsson, ekki Kjartan Ólafsson, ekki
Svava Jakobsdóttir, ekki Snorri Jóns-
son eða Guðmundur J. Guðmunds-
son. Enda óskaði ekkert þeirra „eftir
því að segja eitt einasta orð um þetta”.
Og þá var heldur ekki von til að Kefla-
vikur-gönguliðið sæi ástæðu til að
„segja eitt einasta orð um þetta”,
þaðan heyrðist hvorki hljóð né stuna
— og þykist það þó allt vera einlægir
stuðningsmenn frelsis og lýðræðis og
þrautþjálfað í hvers konar mótmæla-
starfsemi. Nú voru augu þeirra allra
blind og hlustir þeirra lokaðar.
íhugunarefni fyrir
hina nytsömu
sakleysingja
Sennilega er Lúðvík Jósefsson eini
kommúnistaforinginn I Vestur-
Evrópu og Alþýðubandalagið eini
kommúnistaflokkurinn á sömu
slóðum, sem ekki mótmælti kröftug-
lega gerræði sovétstjórnarinnar gagn-
vart sovézku andófsmönnunum. Svo
mikil var hlífisemi Lúðvíks Jósefs-
sonar og félaga hans, að honum og
þeim datt ekki í hug að mæla eitt
styggðaryrði I garð hinna sovézku
félaga sinna fyrir óhæfuna, þvert á
r
v
Mannjöfnuður
Morgunblaðsmanna
t laugardagsblaði Morgunblaðsins
hinn 22. júli síðastliðinn, birtist furðu-
leg ritsmíð undir nafninu: „Sjálf-
stæðismenn spá I spil.” með yfirfyrir-
sögninni: „Fréttaskýring.” Og sam-
kvæmt merkingu ritsmíðar þessarar
virðast 3 blaðamenn Morgunblaðsins
eiga þetta dæmalausa fóstur. Minna
mátti ekki gagn gera til þess að reyna
að útiloka getgátur manna og lesenda
um það, hvaðan slík „spilaspá-
mennska” væri raunverulega runnin.
Það er svo aftur annað mál, sem ekki
skal fjölyrt frekar um að sinni.
Það er ekki langt siðan að ritstjórar
Morgunblaðsins sendu fyrrverandi
borgarstjóra okkar, Birgi tsleifi Gunn-
arssyni tóninn á þann hátt, að
hneykslun olli hjá flestöllum sjálf-
stæðismönnum. Birgir sendi þeim á
móti kurteislega en hárbeitta ádrepu,
svo sem hans var von og vísa. Sú
ádrepa nægði til þess að lægja rostann
og þagga niður í ritstjórum Morgun-
blaðsins. Þeir skildu að skot þeirra fór
yfir markið og tilgangurinn helgaði
ekki meðalið. Batnandi er mönnum
bezt að lifa. En batinn varð því miður
skammvinnur.
Nú er aftur farið á stúfana i Morg-
unblaðinu hinn 22. júli og þá eru skot-
mörkin aðallega tvö: í fyrsta lagi er
ráðizt á unga sjálfstæðismenn á ómak-
legan hátt og I öðru lagi á Albert Guð-
mundsson, alþingismann með mjög svo
rxtnum hætti. Þessu til sönnunar skal
bent á eftirfarandi klausu úr miðri
fyrrnefndri grein, innan gæsalappa og
höfðeftir Austfirðingi:
„Sendið þessa sperrileggi (leturbr.
min) hingað austur ásamt Albert Guð-
mundssyni og leyfum þeim að sjá
hvernig við fólkið lifum.”
Vilja ekki Morgunblaðsmenn segja
hreinskilnislega frá því, hver þessi
Austfirðingur er? Og vilja ekki Morg-
unblaðsmenn lika segja frá þvi, hverj-
ir heimildarmenn þeirra eru fyrir slík-
um skaðsemdarskrifum og umrædd
grein er Sjálfstæðisflokknum, hverjir
eru þingmennirnir, hverjir miðstjórn-
armennirnir, hverjir forystumenn
sjálfstæðisfélaganna, hverjir Vestfirð-
ingarnir og Austfirðingarnir eru, sem
mjólkað hafa í þá slikum hugleiðing-
um? En einmitt þessar dylgjur og
sögusagnir i hinni furðulegu ritsmið
eru forsendurnar fyrir niðurstöðun-
um.sem þeir feitletrað nefna: Hver eru
ráðherraefni? Þéttbýli gegn dreifbýli?
Okkur sjálfstæðismenn fýsir að heyra
svolilið meira um heimildirnar. Eða
nægir það bara fyrir Morgunblaðs-
menn að segja við lesendur sina:
Maður sagði mér, eins og Gróa gamla
á Leiti hafði og hefur til siðs að segja?
Kannske eru þetta einfaldlega „heima-
tilbúin” vísindi Morgunblaðsmanna,
runnin undan verndarvæng „gæsa-
mömmu”.
Fréttaskýringar eru einnig næsta
varhugaverðar ef til dæmis valdir eru
sérstaklega þeir, sem spurðir eru. Og
sannleikurinn er sá, að á ferðum min-
um um landið síðustu vikurnar og á
mannfundum, kveður við allt annan
tón um þessi efni heldur en þann, sem
Morgunblaðsmenn smjatta á í um-
ræddri laugardagsgrein. Skiptir þar
ekki máli hvort viðmælendur eru
Austfirðingar, Vestfirðingar, Norð-
lendingar eða Sunnlendingar — og
heldur ekki hvort um er að ræða þing-
menn eða miðstjórnarmenn. Þess
vegna tel ég umrædd skrif Morgun-
blaðsins fáránleg, í ósamræmi við
sannleikann og stórskaðleg fyrir Sjálf-
stæðisflokkinn í heild, sem I sjálfu sér
— því miður — er nú að verða daglegt
brauð frá þvi merka blaði á margan
hátt. En enginn sjálfstæðismaður
getur að mínu mati lengur, talið Morg-
unblaðið stuðningsblað flokksins, sem
út af fyrir sig er mjög alvarlegt mál er
kallar á skjótar og athafnasamar að-
gerðir.
Og þá kem ég að „mannjöfnuði"
Morgunblaðsmanna, sem fram kemur
í tveim lokaþáttum laugardagsgreinar-
innar.
Greinarhöfundar telja að Geir Hall-
grimsson hljóti að eignast ráðherrastól
i stjórn, sem Sjálfstæðisflokkurinn
stæði að, líklega vegna formannsstöðu
hans — þrátt fyrir sveigjanleika og
sáttatilraunir milli stríðandi afla — og
að margra dómi geðlausa forystu.
Vafalaust er þetta rétt metið og ekkert
frekar um það að segja, enda Geir for-
maður útgáfustjórnar Morgunblaðs-
ins.
Næst er svo vikið að Gunnari Thor-
oddsen og Matthiasi fjármálaráðherra