Dagblaðið - 15.09.1978, Blaðsíða 10

10
BIABIB
frfalst, úháð dagblað
Skrifatofustjórí ritatjómar.
Atii Stainaraaon og Ómai
Útgefand! OagbiaðUfhf.
Framkvœ- daatjóri: Svoinn R. Eyjóífaaon. Rhstjóri: JÓnasf
Fréttaatjón; Jón Birgir Péturason. RitstjómarfuRtrúi: Haukur Halga
Jóhannatn ReykdaL íþróttir. Halur Simonarson. Aðstoóari
Valdimarsson. Handrit: Ásgrimur Póiaaon. _____ ' _
Blaðamenn: Arrna Bjamáson7%s£jr Tömasson, Bragi Slgurðsson, Dóra Stafénsdóttir, Gissur Sigurðs-
son, Guðmundúr Magnússon, Halur Halsson, Helgi Pótursson, Jónqs Haraldsson, Ókfgr Geirsson,
Ótafur Jónssor^ Ragnar L&r., Ragnhaiður Kristjénsdóttir. Hönnun: Guðjón H. Pálsfon. ^
Ljósmyndi.: Ari Kristinsson Ámi Páll Jóhannsson, Bjamleifur Bjamleifsson, Höröur Vlhjélmssoiv
Ragnar Th. Sigufösson, Sveinn Þormóðssdn. ••
' Skrifstofustjóri: ólafur EyjóHsson. Gjaldkeri: Þr&inn Þorieifsson. Sölustjóri: Ingvar Sveinsson. Dreifing-
arstjóri: Már E.M. HaSldórsson.
Ritstjóm Síöumúla 12. Afgreiðsla, áskriftadeðd, auglýstngar ogskrifstöfur ÞvoriioKi 11.
Aðalsimi blaðsins er 27022 (10 Hnur). Áskrift 2000 kr. á mánuði innanlands. í iausasölu 100 kr. eintakið.
Setning og umbrot Dagblaðið hf. Siðumúla 12. Mynda- og plötugerð: Hilmir hf. Síðumúla 12. Prentun:
. Árygkur hf. Skeifunni 10.
Merkilegar bókhaldskúnstir
Bókhaldslist Alþýðubandalagsins, sem
nú ríkir í aðgerðum ríkisstjórnarinnar í
kjaramálum, er um margt sérkennileg.
Vafalaust veitist launþegum þungt að
gera upp hug sinn, hvort þeim líka þær
betur eða verr. Dæmið verður ekki full-
reiknað, fyrr en upp verður staðið að loknu árinu, og
unnt að gera upp, hvort menn hafa meira eða minna í
pyngju sinni, eftir að tillit hefur verið tekið til verðbólgu
og skatta.
Meginatriði bókfærslu Alþýðubandalagsins var, að
„samningarnir i gildi” yrði fært launþegum til tekna. Sú
krafa yrði uppfyllt. Þetta var síðan einungis talið unnt að
gera upp að vissu þaki, sem sett var við 233 þúsund
króna mánaðarlaun. Engu að síður segja alþýðubanda-
lagsmenn, að við kosningaloforð hafi verið staðið. Þeir
hafi aldrei ætlað sér lengra. Sú fullyrðing er þó röng. Al-
þýðubandalagsmenn stóðu án takmarkana að kröfunni
um samningana í gildi.
Þegar búið er að færa „samningana í gildi” launþegum
til tekna, er jafnóðum tekið af þeim aftur með skatta-
hækkunum. Þar með er jöfnuður í þessu bókhaldi. Mikill
fjöldi launþega lendir í viðbótarsköttunum.
í reyndinni hafa samningarnir ekki tekið gildi nema
fyrir launþega með nálægt miðlungstekjum. Sumir þeir,
sem eru fyrir ofan, hafa fengið einhverjar krónur, sem af
þeim verða teknar með sköttum. Hinir lægstlaunuðu
hafa yfirleitt lægri laun eftir aðgerðir ríkisstjórnarinnar,
vegna þess að niðurfærsla verðlags lækkaði verðbætur
þessa fólks niður fyrir það, sem var undir kerfi fyrrver-
andi ríkisstjórnar.
Af félögum Alþýðusambandsins er það einungis fólk
með laun frá nokkuð undir til nokkuð yfir 200 þúsund
krónur á mánuði, sem hagnast á þessari bókhaldslist
ríkisstjórnarinnar með laun og skatta.
Þessi atriði er rétt að hafa í huga, þegar menn líta á
fullyrðingar stjórnarliða um, að orðið hafi verið við aðal-
kröfu launþegasamtakanna. Samningarnir eru í reynd
ekkert frekar í gildi en áður.
Mörgum launþegum kann þó að virðast rétt að veita
hinni nýju ríkisstjórn ráðrúm til að sýna til fulls, hvað
hún er að fara í kjaramálum. Spurning er, hversu lengi
mun eima eftir af verðlækkun stjórnvalda. Þótt hinir
lægstlaunuðu fái ekkert hærra kaup við aðgerðirnar,
njóta þeir öðrum fremur góðs af verðlækkun á matvör-
um, þar sem útgjöld til þeirra vara eru tiltölulega mikill
hluti af heildarútgjöldum þeirra. Margt dregur þó úr
gildi þessarar verðlækkunar.
Fimmtán prósent gengisfelling mun smám saman
valda nær ámóta verðhækkun á innfluttum vörum, sem
vegur upp á móti niðurfellingu söluskatts á matvörum og
keyrir upp verð á öðrum vörum. Innfluttar vörur hækka
einnig jafnt og þétt, þótt verðbólga sé erlendis miklu
minni en hér.
Gengi krónunnar mun halda áfram á niðurleið og
leiða til frekari verðhækkunar á innfluttum vörum.
Verðlagsgrundvöllur landbúnaðarvara mun halda
áfram að hækka vegna ýmissa hækkana annarra en
launa. Búvöruverðið stefnir áfram upp. í þetta sinn tókst
með gífurlegri aukningu niðurgreiðslna, sem skattborg-
arar greiða, að koma verði sumra búvara nokkuð niður
og vega á móti hækkun, sem ella hefði orðið.
Ekki er ólíklegt, að eftir allar bókhaldskúnstirnar
muni launþegar brátt standa í svipuðum sporum og fyrir
þær.
DAGBLAÐIÐ. FÖSTUDAGUR 15.SEPTEMBER 1978.
«•”»'** Lesbíur vilja fá
að fæða glasabörn
— feðurnir mega ekki hafa venjulegar kynhneigðir og kennarar
barnanna ekki heldur
Samtök bandariskra lesbía sam-
þykktu nýlega á þingi sínu að þær
vildu stefna að því að hálf milljón
kvenna sem hafa sams konar kyn-
ferðislegar tilfinningar ættu börn á
næstu fjórum árum. Vilja þær að
frjóvgunin fari fram i tilraunaglösum;
aðferð sem mjög hefur verið umrædd
að undanförnu. Telja lesbíurnar að
tvö hundruð þúsund þessara fæðinga
ættu að verða i New York borg.
„Allar skoðanasystur okkar verða
beðnar um að leggja sitt fram til að
vinna málstað okkar fylgi með því að
eignast slík tilraunaglasabörn,” segir i
ályktun fundarins. Ekki segjast þær
vera að reyna að skapa neitt „super”
kvenkyn heldur vilji þær með þessu
vinna málstað sínum fylgi í framtíð-
inni.
Fundur lesbíanna var haldinn í
borginni Normal í Illinois. Fulltrúar
frá New York skrýddust við brottför-
ina af þinginu skyrtum sem merktar
voru slagorðunum „I’m a Normal
Lesbian”. Þær voru hlaðnar áróðurs-
bæklingum og skýrslum sem fjölluðu
um málstaðinn, auk þess áætlunum
um fjársöfnun um öll Bandaríkin.
Eftir einni forystukonu hreyfingar-
innar var haft að jafnvel þó börn
þeirra hefðu ekki kynferðislegan
áhugaásamakyni mundu þau þóallt-
énd hafa góðan skilning á afstöðu
móður sinnar til þeirra mála.
Málstaður móðurinnar yrði sem sagt
málstaður barnsins.
Þegar lesbiurnar ræða um að vinna
málstað sínum fylgi í framtíðinni með
barneignum eiga þær við að at-
kvæðum þeim í vil mundi fjölga. Þar
sem kosningaáhugi er ekki mjög mikill
í Bandarikjunum geta nokkur þúsund
atkvæði, sem falla á einn veg, haft
mikið gildi. Sérstaklega á þetta þó við i
héraðs- eða hverfakosningum. Lesbí-
urnar telja að fæðing hálfrar milljónar
barna á fjórum árum verði ekki erfið i
framkvæmd. Þess er þó alveg látið
ógetið frá þeirra hendi að nokkrir
erfiðleikar geti orðið við hina svoköll-
uðu tilraunaglasfrjóvgun. Þær segjast
vera hlutfallslega samstæður hópur og
að sú samstaða hafi skapazt til varnar
utanaðkomandi áreitni. Nú ætli þær
að nota samstöðuna til að aðstoða
hver aðra við fæðingarnar, sem þær
segja að muni hafa áhrif um öll Banda-
ríkin í framtiðinni.
Forustukonur hreyfingar lesbianna
telja að ef þær fái þessu baráttumáli
sinu framgengt verði byltingarkennd
breyting í bandarisku þjóðfélagi. Sú
gagnrýni sem þær hafa orðið fyrir
mundi að þeirra áliti missa að veru-
legu leyti marks ef þær færu að geta af
sér börn.
„Við höfum of lengi rætt um þá
nauðsynlegu byltingu sem verða þyrfti
á afstöðunni til okkar,” sagöi ein for-
ystukona lesbíanna. „Ekkert hefur
gerzt og mun ekki gerast. Núna skilj-
um við að eina leiðin er að fæða af
okkur stuðningsmenn; — það er okkar
vegur til sigurs,” sagði forustukonan.
Lesbíumar telja þó að ekki sé rétt að
þær fái sæði frá karlmönnum með
kynhneigðir til kvenna. Slikt telja þær
af og frá. Bæði mundi það koma í veg
fyrir alla möguleika á marktækum
rannsóknum á því hvort afbrigðileg
kynhneigð sé ættgeng. Sæðið þarf þvi
að vera frá mönnum með kynhneigðir
til karla að áliti lesbíanna. Á þann hátt
mætti sem sagt finna raunverulegar
orsakir fyrir afbrigðilegri kynhneigð.
Einnig er bent á að pólitísk áhrif
mikils fjölda fæðinga lesbia mundu
verða gifurleg. Stjórnmálamenn yrðu
að taka tillit til þeirra. Krafizt yrði
þess að kennarar barnanna yrðu lesbí-
ur eða kynvilltir svo jsau rugluðust
ekki í ríminu i skólanum að sögn tals-
kvennanna.
Lesbíurnar segja einnig að margir
þeirra sem andvígir séu réttindum
þeirra séu einnig andvígir réttindum til
frjálsra fóstureyðinga. Svo gæti því
farið að þegar það fólk sjái hópa lesbía
gangandi, þungaðar, um götur banda-
rískra borga, þá heimti það rýmkaðar
reglur um fóstureyðingar.
Ekki vildu þær þó fallast á það að
svo mikill fjöldi þungaðra lesbía
mundi leiða til þess að allar þungaðar
konur yrðu álitnar lesbíur.
Eru þetta feður framtíðarinnar? Kynvilltir bandarískir karlmenn stlga dans eink-
ar snyrtilega klæddir.
_
Undanfarið hafa staðið yfir nokkrar
umræður um þær upplýsingar, sem
verðlagsstjóri gaf fyrir skömmu, þess
efnis, að kaupverð tiltekinna vöruteg-
unda, sem íslenzkir innflytjendur
kaupa í viðskiptalöndum sínum, sé
mun hærra, 20—25%, en það, sem
sömu eða sams konar vörur eru seldar
á, jafnvel frá sömu aðilum, til ná-
grannalanda okkar.
Alvarlegt mál
Að sjálfsögðu fer ekki milli mála að
hér er alvarlegt mál á ferð, hvort sem
löglega eða ólöglega hefur verið að
því staðið af hálfu innflytjenda. Hafi
hið síðarnefnda skeð er það enn eitt
dæmið um þá spillingu og sviksemi,
sem svo víða stendur föstum fótum í
þjóðlífi okkar. Hafi lög ekki verið
brotin er málið engu að síður alvar-
legt. Könnun verðlagsyfirvalda bendir
til, að hið alltof háa innkaupsverð sé
miklu víðar fyrir hendi en hún sjálf
náði til. En sé það almennt svo, að inn-
kaupsverð á innfluttum vörum sé svo
óhagstætt og miklum mun hærra en
nágrannar okkar búa við, er bæði aug-
Ijóst hve neikvæð áhrif það hefur haft
á lifskjör landsmanna og hvílikan þátt
það hefur átt I hinni miklu dýrtíð og
verðbólgu hér á landi. Því verður að
treysta, að hinn nýi viðskiptaráðherra
hafi forystu um að þetta alvörumál
verði krufið til mergjar og þeirri svik-
semi síðan útrýmt, sem fyrir hendi
kann að vera. 1 leiðinni má raunar
einnig benda á hin miklu söluskatt-
svik, sem talin eru vera fyrir hendi,
vonandi lætur hann ekki ógert að
ganga til baráttu við þau.
Innflutningsverzlun-
in er stöðnuð
í huga venjulegs neytanda er það
umhugsunarefni með hverjum hætti
verzlunin hefur.þróazt hér á landi síð-
ustu árin. Smásöluverzlunin hefur
gjörbreytzt yfir í stórverzlanir, sem
bæði bjóða meira vöruúrval og lægra
vöruverð, að manni hefur skilizt á
skýrslum verðlagsyfirvalda. Slík þróun
hefur þvi verið neytendum í hag og já-
kvæð frá almennu sjónarmiði. En
hefur innflutningsverzlunin þróazt
með sama hætti? Hafa til dæmis
myndazt sterk hópsamtök innflytj-
Kjallarinn
Sigurður E.
Guðmundsson
enda, sem hafa komið þvi til leiðar, að
neytendur eigi kost á meira vöruúrvali
á mun lægra verði en ella? Ekki hefur
þess orðið vart. Sannast sagna virðist
algjör stöðnun hafa rikt í skipulagi
innflutningsverzlunarinnar, enn sem
fyrr eru hundruð eða þúsundir inn-
flytjenda að basla við alls kyns inn-
flutning, smáan eða stóran, með til-
heyrandi skrifstofum og starfsfólki.
Vafalaust er innflutningsverzlunin
stærsta, mannfrekasta og dýrasta
bákn, sem á þessari þjóð hvílir. Og er
þá mikið sagt. Með gjörbreyttu skipu-
lagi hennar væri vafalaust hægt að
spara fjármuni, sem frekar næmu
milljörðum króna en milljónum. Þrjár-
fjórar innflutningsheildir, sem hefðu
mest alla innflutningsverzlunina með
höndum, gætu vafalaust sparað sam-
félaginu stórfé, hvernig sem á er litið.
— Enhvaðum
farmgjöldin?
Þótt benda megi á margt fleira, sem
miður fer I innflutningsverzluninni,
skal hér látið staðar numið, enda átti
pistillinn að fjalla um annað. Ætlunin
var að benda á, að ekki eigi aðeins hið
alltof háa innflutningsverð sinn drjúga
þátt i þeirri ógnardýrtíð, sem hér hefur
rikt og rikir, heldur séu flutningsgjöld-
in á innflutningsvörunni vafalaust
einnig snar þáttur þar i. Um það er að
visu sárafátt vitað þvi ekki er vitað
til að Alþingi og rikisstjórn hafi á um-
liðnum árum fjallað um og því siður
mótað neina sérstaka stefnu á því
mikilvæga sviði, sem flutningar til
landsins og frá þvi eru. Raunar munu
flutningsgjöld skipafélaganna hafa
þurft blessun Viðskiptamálaráðuneyt-
isins hverju sinni en ekki virðist hafa
staðið mikið á henni nokkru sinni. Að
öðru leyti hafa skipafélögin, einkum
„óskabarnið”, Eimskipafélag íslands,
farið sínu fram. Aldrei hefur verið
fjallað um það á opinberum vettvangi
hvaða sjónarmið hafa verið lögð til
grundvallar þeirri stefnu, sem félagið
hefur mótað i flutningamálunum. Á
siðustu árum hefur skipafloti þess
gjörbreytzt. Gömlu skipin hafa flest
verið seld og í staðinn hefur mikill
fjöldi misjafnlega nýrra skipa verið
keyptur, sem eru mjög misjöfn að
stærð.