Dagblaðið - 08.02.1979, Síða 11

DAGBLAÐIÐ. FIMMTUDAGUR 8. FEBRÚAR 1979.
! 11

fiskveiðilögsögu okkar og verndun
fiskstofnanna eru annars ávallt mjög
mikilvæg umfjöllunarefni í íslenzkum
stjórnmálum.
— I Noregi hefur verið fullyrt að
íslendingar muni tengja öryggis- og
varnarmál inn í viðræðurnar um 200
mílna efnahagslögsögu umhverfis Jan
Mayen?
— Við teljum þetta mál vera efna-
hagslegs eðlis og ekki snerta nein
önnur vandamál, — er haft eftir
ráðherranum.
— Hvenær verðið þið tilbúnir að
hefja samningaviðræður?
—Ákvörðun um það er kominn undir
ákvörðun norsku ríkisstjórnarinnar.
Við íslendingar höfum hvorki reynt
að flýta eða seinka viðræðum um
málið, segir íslenzki utanríkisráðherr-
ann, Benedikt Gröndal, í viðtali við
Nordlands Framtid.

,v| l) S
HRI VSW
Á myndinni sést hvernig efnahagslögsaga tslands og hugsanleg efnahagslögsaga
Jan Mayen skerast. Heila línan er lögsaga tslands en brotna Unan norður af
landinu sýnir hvernig hún mundi minnka ef miðUna á milli tslands og Jan Mayen
mundi ákvarða stærð hennar.
þess að stefna að ómannúðlegu
„ 1984” (miðstýrðu lögregluríki).
Hingað til hafa Sjálfstæðisflokks-
menn ávaUt reynt að færa sér i nyt þá
lýðræðisstrauma sem blásið hafa og
þar er gildra sem þarf að varast. Menn
verða að hætta að hlaupa eins og þeir
eigi Uf sitt að leysa til Sjálfstæðis-
flokksins þegar ábyrgðar- og sjálfsvirð-
ingarleysi Alþýðubandalagsins gengur
fram af þeim. Því að þótt Sjálfstæðis-
Kjallarinn
flokkur leiki þann leik að vera traust
og traustvekjandi þrautalending er
það „frelsi” sem þeir bjóða upp á
heldur brogað og skrítið, jafnréttis-
áhugi þeirra er lítill í orði og vart
nokkur á borði og orðið bræðralag er
þeim sennilega álika torskilið og vé-
fréttin i Delfí var mönnum forðum. Ég
leyfi mér að fullyrða að spillt pólitík
Sjálfstæðisflokksins hafi ekki leyst
áðurnefndan lýðræðisáhuga úr læð-
ingi. Ef ætti að reyna að feðra hann
flokkspólitískt mætti einna helst
minnast á órólegu deild Alþýðuflokks-
ins (sem hefur innan við 10 menn á
þingi af 60) en ekki er gott að segja um
hvort sú deild er orsök eða afleiðing
þessara straumhvarfa. Vegna þessa
hversu gírugur Sjálfstæðisflokkurinn
er þessa dagana langar mig að vara við
þeim mönnum sem skortir getu og
sanna reisn og gripa til þess óyndis-
úrræðis að kenna sér afkvæmi annarra
og ennfremur langar mig að benda
þeim sem líta á pólitik fyrst og fremst
sem trúarbrögð eða jafnvel sem knatt-
spyrnukeppni milli tveggja klassiskra
erkifjenda á að þeir eru báðir löngu
dauðir, grafnir og famir að rotna vel
og vandlega í gröfum sinum þeir
Adam og Karl.
HilmarS. Karlsson
Hilmar S. Karlsson
stúdent f heimspekideild.
/
Fleiri eru sauðir
en sauðkindin
í tilefni af grein Reynis Hugasonar
íDagblaðinu nýlega
Þessa dagana setjast íslendingar að
sérdeilislega girnilegu matborði í öll-
um byggðum landsins. Þar er á
matseðli hangikjöt, svið, lundabaggi,
kæfa og döndull að ógleymdum hrúts-
pungum, svo nokkuð sé nefnt af
hnossgætinu, og allt af sauðkind
komið.
1 heimahúsum og á veitingastöðum
setjast menn niður að annars konar
kræsingum sömu ættar, saltkjöti og
baunum eða rifjasteik eða steiktu
lambslæri.
Á vinnustöðum, stórum og smáum
allt i kringum iand, situr fólk hundruð-
um og þó iíklega frekar þúsundum
saman og vinnur dýrmæta út-
flutningsvöru úr ull og skinnum. Og i
heimahúsum sitja aðrar þúsundir og
prjóna og hekla i fristundum sínum
ullarflikur til heimanota og til sölu
innan- og utanlands.
Á stjórnarskrifstofum og á ráðstefn-
um sitja landsfeður og sérfræðingar
með sveittan skallann við að leysa þá
torráðnu þraut, hvernig tryggja megi
blómlegt efnahagslíf þjóðarinnar,
draga ofurlítið úr verðbólgunni án
þess aö skapa um leið meira eöa minna
atvinnuleysi I landinu.
Og uppi á 5. hæð í húsi Kristjáns
Siggeirssonar að Laugavegi 13 í
Reykjavik situr maður að nafni Reynir
Hugason. Hann tekur laun hjá
Rannsóknaráði ríkisins og hugsar upp
djúp ráð þjóð sinni til bjargar.
Hugsanir sínar birtir hann alþjóð við
og við í blaðagreinum. Eitt þjóðráð
hans kom fram í kjallaragrein Dag-
blaðsins mánudaginn 29. janúar..
Það ráð er i stuttu máli svo: Leggj-
um niður sauðfjárrækt í landinu, því
hún er arðlitil og óhagkvæm ofj
skemmir auk þess landið. Kjöt getum
við fengið úr 20 kjúklingaverksmiðj-
um á hafnarbakkanum i Reykjavík.
Reynir Hugason segist vilja beita
breytta mat, sem hún hefur lært að
búa til úr sauðkindinni? Hvers vegna
vill hann endilega, að fólk i þessu
kalda landi afklæðist fötum úr
íslenskri ull og gærum? Hvers vegna er
það svo eftirsóknarvert að leggja
helftina af byggðum landsins í auðn,
þ.á m. marga álitlegustu byggðar-
kjarnana þar sem fólki þykir svo gott
að búa. Hvers konar mannvonska er
þetta eiginlega?
Of dýrt, of dýrt, segir Reynir Huga-
son. Kjúklingar eru miklu ódýrari og
Kjallarinn
„Hver skrambinn
sjðlfur ætli gangi að
mönnum eins og
Reyni Hugasyni?
Hvers vegna vill
hann endilega hafa
af þjóðinni allan
þann góða og fjöl-
breytta mat, sem
hún hefur lært að
búa til úr sauðkind-
inni?"
„Að fara svo langt
úrleiðis til að fó
óhagkvæman sam-
anburð, og nota
hann eins og Reynir
Hugason gerir, er
meira en meðalfúl-
mennska."
/*
Hjörtur E. Þórarinsson
nýsjálenskan mælikvarða, minna má
nú gagn gera, en á evrópskan mæli-
kvarða, og það er það, sem máli
skiptir. Að fara svo langt úrleiðis til að
fá óhagkvæman samanburð, og nota
hann eins og Reynir Hugason gerir, er
meira en meðalfúlmennska.
Sauðfjárrækt hefur frá upphafi
íslandsbyggðar verið undirstöðuat-
vinnuvegur þjóðarinnar öllum öðrum
fremur. Hún skipar ekki þann sess nú
á dögum, það má vel viðurkenna.
Samt er hún ennþá undirstöðuat-
vinnuvegur a.m.k. i fernum skilningi:
Sem starfs- og atvinnuvettvangur fjöl-
mennrar stéttar, sem veitandi einnar
aðalfæðutegundar þjóðarinnar, sem
trygging fyrir viðhaldi hefðbundinnar
byggðar, en þaö er almennt samþykkt
þjóðfélagsmarkmið, og að lokum er
hún undirstaða afar þýðingarmikils
úrvinnsluiðnaðar. Það eru meiri
blessaðir sauðirnir, sem ekki sjá og
skiija svona augljósan hlut.
...

„kaldri skynsemi i atvinnumálum
okkár en ekki tilfinningasemi, eigin-
girni og rányrkju.” Og siðan líka
orðrétt:
Við megum til með að hætta að
trúa í blindni á ágæti sjávarútvegs og
landbúnaðar. Við verðum að læra að
hugsa og höndla eins og við höfum
menntun til, eins og siðmenntað og
tæknivætt þjóðfélag.”
Reynir Hugason er kaldrifjaður
herramaður. Tvö þúsund sauðfjár-
bændur, segir hann, mundu missa at-
vinnu sina og flosna upp. En það er
ekkert sérstakt vandamál. Þeim má
hæglega koma fyrir annars staðar og
við önnur störf. Hvar? Hvaða störf?
spyr ég. Og hinn hópurinn, sem líklega
er talsvert stærri og hefur atvinnu af
að vinna úr sauðfjárafurðum. Hvað á
hann að gera? Úr hverju á hann að
vinna, kannskiflðri?
Hver skrambinn sjálfur ætli gangi
að mönnum eins og Reyni Hugasyni?
Hvers vegna vill hann endilega hafa af
þjóðinni allan þann góða og fjöl
taka ekki svo sem neinn vinnukraft.
Sjálfvirkar vélar sjá um það.
Island er ekki gott landbúnaðar-
land, segir Reynir Hugason. Það er
ekki gott til sauðfjárræktar. t Nýja-
Sjálandi er framleiðni i sauðfjárrækt
2—3 sinnum meiri en hér. Það kom
fram í skýrslunni um þróun sauðfjár-
ræktar, sem Rannsóknaráð rikisins
gerði og gaf út 1976. (Sjálfur var R.H.
einn af höfundunum).
Satt getur það verið, enda er N-Sjá-
land besta sauðfjárræktarland í heimi.
En hvers vegna þarf endilega að bera
okkur saman við það? Er ekki réttara
að bera okkur saman við lönd, sem
nær okkur eru, eins og t.d. Noreg eða
þó öllu heldur Skotland, eitt mesta
sauðfjárræktarland i Evrópu? Væri
það ekki eðlilegri og gagnlegri saman-
burður.
Ég fullyrði að íslensk sauðfjárrækt
þolir vel samanburð við þessi lönd og
þar með öll Evrópulönd, enda er
ísland fyrsta flokks grasland og þar
með sauðkindarland, ekki á
Sauðfjárræktin, eins og allir at-
vinnuvegir, hefur alltaf átt og á enn
við vandamál að glíma, og þau eru alls
ekki auðleyst. Þar er við dálitla þver-
stæðu að striða: Sauðfjárræktin er of
mikil með hliðsjón af innlendum kjöt-
markaði. Hún er of mikil með tilliti til
beitarþols i sumum héruðum landsins.
En á hinn bóginn er hún of lítil sem
tekjugrundvöllur sumra sauðfjár-
bænda. Og hún er of lítil með tilliti til
þarfa iðnaðarins fyrir ull og gærur.
Þetta er ógerlegt að láta ríma vel
saman, en mikið má laga með meira
skipulagi og betri stýringu á fram-
leiðslunni.
Þessi vandamál eru viðurkennd af
öllum og menn reyna af fremsta megni
að finna á þeim bestu lausnir.
Og þau réttlæta það engan veginn
að angurgapar vaði fram á ritvöllinn
og hrópi, bla, bla um að leggja niður
sauðfjárrækt í einu besta sauðfjár-
ræktarlandi í þessum heimshluta.
Hjörtur E. Þórarinsson.