Dagblaðið - 17.09.1980, Qupperneq 12

12
Iijálsl, úháð dagblað
Utgafandi: DagblaðM hf.
FramkvaamdaatjóH: Sveinn R. Eyjótfsson. Rrtstjóri: Jónas Kristjánsson.
RitstjómarfuNtníi: Haukur Heigason. Fréttastjóri: Ómar Valdimarsson.
Skrtf stofustjóri ritstjómar: Jóhannes Reykdai.
(þróttir: HaHur Simonarson. Mennlng: Aflelsteinn Ingórtsson. Afletoflarfréttastjóri: Jónas Haraldsson.
Handrit: Asgrfmur Páisson. Hfinnun: HUmar Karisson.
Blaflamenn: Anna BJamason, Atli Rúnar HaHdórsson, Atíi Steinarsson, Asgeir Tómasson, Bragi
SJgurfleson, Dóra Stefánsdóttir, Elfn Atoertsdóttlr, Ema V. Ingórtsdóttir, Gunnlaugur A. Jónsson,
ólafur Geirsson, 8lgurflur Sverrisson.
Ljósmyndir: BJamieifur BJamleifsson, Einar ólason, Ragnar Th. Sigurflsson, Sigurflur Þorri Sigurðsson,
og Sveinn Þormóflsson ✓
Skrifstofustjóri: Ólafur EyJóHsson. GJaldkeri: Þráinn ÞorieHsson. Sfikistjóri: Ingvar Svelnsson. DreHing-
arstjóri: Mér E.M. HaHdórsson.
Ritstjóm Slflumúla 12. Afgreiflela, áskríftadeild, auglýsingar og skrifstófur ÞverhoítJ 11.
Aflalskni biaflsins er 27022 (10 linur).
Setning og umbrot: Dagblaflifl hf., Siflumúla 12. Mynda- og plfitugerfl: HUmir hf., Siflumúla 12. Prentun
Árvakur hf., SkeHunni 10.
AskrHtarverfl á mánufli kr. 5.500.- Verfl i lausasöki 300 kr. ointakifl.
b fjárfestí
12 milljónir á bónda á ári
Kvótakerfi og fóðurbætisskattur eru /5
ekki beztu leiðirnar til samdráttar í
framleiðslu mjólkurvöru og dilkakjöts.
Þær koma of mikið niður á launum
bænda án þess að hafa nógu mikil áhrif
á framleiðslumagnið.
Bezt er að byrja á að stöðva stuðning viö tjartestmgu
í sauðfjár- og nautgripabúskap. Þar með er höggvið að
rótum meinsins, áratuga offjárfestingu í landbúnaði.
Samt heggur þessi leið ekki að launum bænda.
Fjárfesting í landbúnaði nemur nú 16 milljörðum
króna eða nærri 4 milljónum króna á hvern bónda.
Þessi fjárfesting er að verulegu leyti í sauðfjár- og
nautgripabúskap. Og hún er að verulegu leyti á kostn-
að ríkis og opinberra sjóða.
Sparnað ríkis og sjóða af þessari aðgerð má nota til
að hvetja bændur til að draga saman seglin eða bregða
búi. Það má gera mikið fyrir upphæðir, sem nema ár-
lega milljónum króna á hvern bónda í landinu.
Hluta upphæðarinnar má nota til að borga bændum
fyrir að fækka búfé. Að baki þeirrar leiðar liggur hin
ömurlega staðreynd, að þjóðfélagið sparar á að borga
bændum fyrir að gera ekki neitt til að þurfa ekki að
standa undir framleiðslunni.
Annan hluta má nota til að kaupa jarðir bænda og
taka þær úr ábúð. Væru þær þá væntanlega ekki
keyptar lægra verði en svo, að það dygði fyrir íbúð í
þéttbýli. Einnig má styrkja bændur til náms í atvinnu-
greinum þéttbýlis.
Þriðja hlutann má nota til að styðja bændur til að
skipta um búgreinar, taka upp greinar, sem eru sam-
keppnishæfar án styrkja, útflutningsuppbóta, niður-
greiðslna og innflutningsbanns. Þar eru fiskirækt og
ylrækt ofarlega á baugi.
Þetta fyrsta skref mundi á nokkrum árum leiða til
lækkunar og síðan hvarfs útflutningsuppbóta vegna
minni framleiðslu á dilkakjöti, smjöri, ostum og
mjólkurdufti. Sparnaðinn má nota til að flýta þróun-
inni.
Útflutningsuppbæturnar eru nú 8,5 milljarðar á ári
eða um 2 milljónir króna á hvern bónda. Þetta fé má
nota til að auka greiðslur til fækkunar bústofns, til
kaupa á jörðum, til námsstyrkja bænda og til nýrra bú-
greina.
Eins má nota þessar fúlgur til að reisa á opinberan
kostnað iðngarða í kaupstöðum og kauptúnum, sem
hafa vinnslu landbúnaðarafurða. Húsnæðisskortur
stendur iðnaði víðast fyrir þrifum. Iðngarðar eru lykill
að smáiðnaði.
Iðngarðar um land allt mundu draga til sín starfs-
krafta úr landbúnaði og vinnslu landbúnaðarafurða.
Þeir mundu milda þá röskun, sem fylgir samdrætti í
framleiðslu og vinnslu dilkakjöts og mjólkurvöru.
Þegar framleiðslan er komin niður fyrir innanlands-
neyzlu, er kominn tími til þriðja skrefsins, afnáms
niðurgreiðsla og innflutningsbanns landbúnaðarafurða
í áföngum. Það er stærsta og merkasta skrefið.
Innflutningur hræódýrra landbúnaðarafurða á
heimsmarkaðsverði frá Efnahagsbandalaginu og
Bandaríkjunum mun gera stjórnvöldum kleift að halda
niðri vöruverði og vísitölu, þótt niðurgreiðslur minnki
og hverfi.
Með afnámi niðurgreiðsla sparar ríkið til viðbótar 25
milljarða króna eða 6 milljónir á hvern bónda. Þá
verður líka framleiðsla dilkakjöts og mjólkurvöru
komin niður í þann helming eða þriðjung, sem raun-
verulegur markaður er fyrir hér á landi.
DAGBLAÐIÐ. MIÐVIKUDAGUR 17. SEPTEMBER 1980.
Hrafna-Flókar
unrferðarinnar
Margir halda því fram að hér á
landi skorli verulega á að vegfar-
endur akandi sem gangandi sýni
hverjir öðrum gagnkvæma tillitssemi
í umferðinni. Þeir „sigldu” og for-
frömuðu benda á máli sínu til
stuðnings hin og þessi lönd er þeir
hafa komið til — allt er þar svo gott
og allt er svo vont hér á landi. í
mínum huga er málið engan veginn
svona einfalt. Það eru til fleiri litir en
svart og hvítt. Hins vegar finnst mér
alltof margir vegfarendur hér haldnir
minnimáttarkennd á háu stigi og hún
kemur fram á fjölbreytilegan hátt.
Algengustu sjúk'dómseinkenni af
þessu tagi eru þau að menn þola ekki
að ekið sé fram úr þeim, t.d. á ak-
reinaskiptum vegum. Þeir hinirsömu
telja sig eiga akreinina sem þeir aka
á hverju sinni og spyrja þá ekki að
því hvort það er vinstri akrcinin —
nei, nei Þeir láta sig hafa það að lulla
Kjallarinn
Óli H. Þórðarson
þar langt undir eðlilegum umferðar-
hraða.
Svona háttalag er nú varla til
þess fallið að bæta umferðina hér-
lendis eða auka álit manna á henni.
En áfram með svarta og hvita litinn.
Getur það verið að þessi
einstaklingur sem ég er búinn að
dæma sjúkan af „lítilskarls”
komplexum hafi þrátt fyrir allt
einhverja afsökun?
Jú, það er nú mergurinn málsins.
Hann getur sagt sem svo. „Ég ætla
að beygja til vinstri eftir svo og svo
mörg hundruð metra og ef ég er ekki
kominn tímanlega á vinstri akreinina
gefa þessir fjandar sem á henni aka
mér ekki færi áað komast þangað.”
Gagnkvæm tillitssemi
er nauðsyn
Því miður er þó nokkuð til i þessu
og málið krefst hugarfarsbreytingar
allra vegfarenda. Við verðum að sýna
Greinarhöfundur segir: Þvl miður grunar mig að í umferðinni í dag aki fjölmargir sem leggja miklu meira upp úr því að vera á
fínum og fallegum bilum heldur en að tileinka sér og fara eftir þeim reglum sem við eiga í umferðinni. Myndin er tekin á
bílasýningu í New York. DB-myndRagnar Th.
r

Ný stjómar-
skrá nauðsyn
nokkur atriði sem óneitanlega
tengjast og koma inn i alla umfjöllun
um þessi mál.
Kjallarinn
Ekkert stjórnskipulag fær staðist
nema fyrir séu liggjandi einhver
stjórnskipunarlög, þ.e^tjórnarskrá,
sem allt stjórnskipulag og stjórnar-
fyrirkomulag grundvallast á. Við
alþingisstofnun árið 930 settu
landnámsmenn sér lög, þar sem m.a.
voru settar reglur um meðferð á-
greiningsmála og deilumála sem upp
komu. Var ýmist gert út um slíkan á-
greining og deilumál heima í héraði
eða á Þingvöllum. Var það allt eftir
eðli viðkomandi tilvika. Er íslending-
ar komust undir Noregskonung á
árunum 1262-1264 fengu íslendingar
þrjár lögbækur frá Noregi, þ.e. Grá-
gás, Járnsíðu og Jónsbók. Einkum
var Magnús lagabætir iðinn við
samningu lögbóka. Voru tvær þeirra ,
komnar til að hans frumkvæði. Er
Norðurlöndin sameinuðust undir
stjórn eins konungs undir lok 14. ald-
ar giltu þar stjórnskipunarlög og
reglur sem Dönum voru sett á
hverjum tima. Hér er ætlunin að
fjalla utn sumt það sem að islenskri
stjórnarskrá lýtur fyrr og nú og allt
fram til þessa tima og drepið verður á
Stjórnarskráin 1874
Við tíu alda afmæli íslands-
byggðar árið 1874 sendi Alþingi
Íslendinga, sem hafði verið endur-
reist um miðja öldina, þáverandi
Danakonungi Kristjáni IX. bænaskrá
um stjórnarskrá fyrir landið og lét
fylgja með frumvarp að stjórnarskrá,
sem þingið hafði komið sér saman
um. Konungur hafnaði stjórnar-
skrárfrumvarpinu en féllst á vara-
tillögu þingsins um löggjafarvald sem
var þó með þeim takmörkum, að
~v konungur varð að undirrita
frumvörp þau sem Alþingi sendi frá
sér til að þau öðluðust gildi. Þá fékk
Alþingi Ijárforræði, þ.e. rétt til að
ráðstafa því fé sem það hafði yfir að
ráða til innlendra framkvæmda.
Konungur skipaði sérstakan Íslands-
ráðgjafa, sem sat í Kaupmannahöfn.
Þessi ráðgjafi bar ábyrgð á því gagn-
vart Alþingi, að stjórnarskránni
Sigurður G. Haraldsson
væri framfylgt. íslenskur lands-
höfðingi var æðsta yfirvald innan-
lands og stjómaði á ábyrgð ráðgjaf-
ans, þ.e. íslandsráðherrans. Þing-
menn voru 36 í tveim þingdeildum og
>■