Dagblaðið - 07.08.1981, Síða 10

frfálst, áháð dagMað
Útgefandi: DagblaOiö hf. v . _ .. _
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjótfsson. Ritstjóri: Jónas Kristjánsson.
Aflstoóarritstjóri: Haukur Heigason. Fráttastjóri: Ómar Valdimarsson.
Skrifstofustjóri rítstjómar Jóhannes Reykdal.
íþróttir: Hallur Simonarson. Menning: Aflalsteinn ingólfsson. Aflstoflarfróttastjóri: Jónas Haraldsson.
Handrit: Ásgrímur P&lsson. Hönnun: Hilmar Karisson.
Blaflamenn: Anna Bjamason, Atii Rúnar Halldórsson, Atli Steinarsson, Ásgeir Tómasson, Bragi Sig-
urðsson, Dóra Stefónsdóttir, Elín Albortsdóttir, Gunnlaugur A. Jónsson, Inga Hukf. Hákonardóttir
Kristján Már Unnarsson, Sigurflur Sverrisson.
Ljósmyndir. Bjamlorfur Bjamlerfsson, Einar Ólason, Ragnar Th. Sigurflsson, Sig'jrflur Þorri Sigurðssor
og Sveinn Þormóflsson.
Skrrfstofustjóri: Ólafur Eyjólfsson. Gjaldkeri: Þráinn Þorierfsson. Augl'/singastjóri: Már E.M. Hali
dórsson. Drerfingarstjóri: Valgerflur H. Sveinsdóttir.
Ritstjóm: Síflumúla 12. Afgreiflsla, áskriftadeild, auglýsingar og skrifsb .fur: Þverholti 11.
Aflalsimi blaflsins er 27022 (10 línur).
Setning og umbrot: Dagblaflið hf., Siflumúla 12.
Mynda- og plötugerð: Hilmir hf., Síflumúia 12. Prentun: Árvakur hf., Skeifunni 10.
Áekrrftarvarfl á ménufli kr. 80,00. Verfl f lausasöiu kr. 6,00.
Fyrsti fundurinn í Alusuisse-við-
ræðunum fór vel. Þar voru mættir til
leiks fulltrúar allra stjórnmálaflokk-
anna sömu megin við borðið, sem er því
miður of sjaldgæf sjón. Og þeir stóðu
ekki uppi í hárinu hver á öðrum.
Einnig kom Hjörleifur Guttormsson iðnaðarráð-
herra ekki fram eins og Alusuisse væri sérstakt full-
valda ríki. Hann setti bara fundinn, en tók síðan ekki
þátt í honum. Fagmenn ráðuneytisins tóku við forust-
unni.
Þetta kemur til móts við sjónarmið stjórnarandstöðu
Sjálfstæðisflokksins, sem hafði óskað svokallaðrar
faglegrar meðferðar málsins. Þetta tryggir, að
stjórnarsinnar og stjórnarandstæðingar eiga að geta
staðið saman í málinu.
Sá búhnykkur fylgir þessari málsmeðferð, að við-
ræðurnar milli íslendinga og álmanna tengjast ekki
sérstaklega persónu Hjörleifs, sem hefur ítrekað látið
þung orð og sumpart óþarflega þung orð falla í garð
Alusuisse.
Enda kom í ljósá þessum fyrsta fundi, að deiluaðilar
gátu talað saman án þess að stökkva upp á nef sér.
Báðir rökstuddu málstað sinn og ákváðu að hittast
aftur 4. nóvember. Engum dyrum var lokað, sem betur
fer.
Ekki var við að búast, að samkomulag mundi nást á
þessum fyrsta fundi. Málið er viðamikið og sumpart
ekki fullrannsakað, til dæmis lánsviðskipti og viðskipti
í rafskautum. Báðir aðilar þurfa enn að afla gagna.
- -Að baki eru lög og samningar, sem voru kjölfesta
þessa fyrsta samningafundar og verða enn frekar horn-
steinar hinna næstu. Þessi vinna tekur öll sinn tíma,
jafnvel þótt einstakir aðilar forðist hér eftir óþarfa
æsing.
Með þessum fyrsta sáttafundi er áldeilan loksins
fallin í eðlilegan farveg. Um leið er nauðsynlegt, að
Morgunblaðið og Þjóðviljinn láti af moldviðri, — átti
sig á, að hin innlenda umræða um álmálið er orðin að
þrástagi.
í lýðræðisþjóðfélagi verða einokuna’-menn að sæta
harðari gagnrýni á opinberum vettvangi en aðrir,
oeinlínis af því að þolendur þeirra hafa litla aðra
möguleika á að koma skoðunum sínum á framfæri, —
eiga erfitt með að hætta viðskiptum.
Ef fólki líkar ekki mjólkin í Reykjavík, getur það
ekki flutt viðskipti sín frá Mjólkursamsölunni. Ef því
líkar ekki kartöflurnar, getur það ekki flutt viðskipti
sín frá Grænmetisverzlun landbúnaðarins.
Ef fólki líkar hins vegar ekki eitthvert dagblaðanna í
Reykjavík, þarf það ekki nauðsynlega að skrifa les-
endagrein eða kjallaragrein um málið. Það hreinlega
hættir að kaupa blaðið og beinir viðskiptum sínum
annað. Þannig fer gagnrýni fram í samkeppnisgrein-
um.
Þetta gildir ekki um útvarpið og sjónvarpið, af því
að það eru einokunarstofnanireins og Mjólkursamsalan
og Grænmetisverzlunin. Fólk verður bara að rífa kjaft,
ef því finnst þær standa sig illa. Og sé sjónvarpið
lokað, er útvarpið í sviðsljósinu.
Það er hreinn barnaskapur, þegar ráðamenn og ein-
stakir starfsmenn útvarps eru að væla undan harðorðri
gagnrýni af hálfu þolenda þeirra. Hún er bara eina
aðhaldið, sem einokunarmenn hafa, svo að þeir falli
ekkií dá.
DAGBLAÐIÐ. FÖSTUDAGUR 7. ÁGÚST 1981.
Línurnar teknar að skýrast íNicaragua:
Einkafyrirtækin eru
þjóðnýtt og hernaðar-
aðstoð berst frá Sovét
Skæruliðar sandinista fagna sigrí yfir einvaldinum Anastasio Somoza Garica árið 1979. Nú sýnist augljósara en áður
hver er hin nýja stjórn Nicaragua.
Hernaðaruppbygging f Nicaragua er mikil. Sandinistar hafa þjálfað upp 40 þúsund manna herlið sem koma á I staðinn
fyrir þjóðvarðliða Somoza. Ráðamenn I Nicaragua hafa nú viðurkennt að þeim berist hergðgn frá Sovétrikjunum.
Hópur bandariskra þingmanna
sem heimsótti Nicaragua f
apriimánuði siðastliðnum skýrði frá
því að heimsókninni iokinni að
pólitisk stefnumörkun varðandi
framtiðina í landinu hefði enn ekki
átt sér stað.
Á þessu virðist nú vera að verða
talsverð breyting. Stjórn landsins
(með sandinista í broddi fylkingar)
skýrði frá því fyrir skömmu að hún
hygðist gera upptækar eignir
fjórtán einkafyrirtækja og þjóðnýta
sykurdreifinguna svo og útflutning á
rommi. Einnig sagði stjórnin að
eignir sem stæðu auðar í sex mánuði
og ónotað land yrði tekið eignar-
námi. Samyrkjubú yrðu sett undir
stjórn ríkisins.
Daniel Ortega, herforingi og
leiötogi sandinista í stjórn Nicaragua,
skýröi frá þessum fyrirhuguðu
ráðstöfunum á fundi i Managua fyrir
skömmu. Þar lét hann menn ekki
velkjast I neinum vafa um að árs
löngum viðræðum stjórnvalda við
kaupsýslumenn í landinu væri lokið.
„Héðan i frá mun stjórn þjóðfrelsis-
hreyfingar sandinista, ríkisstjórnin
og alþýðan setja leikreglurnar,”
sagði hann. „Þeir sem ekki vilja spila
eftir þessum leikreglum geta farið.”
Bjartsýni þeirra kaupsýslumanna,
sem haldizt hafa við i landinu eftir
byltinguna 1979 er enda á þrotum.
Fyrstu viöbrögð þeirra voru að halda
vel á veg komin. Ótti við innrás frá
Hondúras af hálfu stuðningsmanna
Anastasio Somoza, fyrrum einvalds í
Nicaragua, hefur fengið sandinista til
að þjálfa upp 40 þúsund manna
herlið sem koma á í stað þjóðvarðliða
Somoza sem voru 14 þúsund talsins.
Auk þessa sérstaka liðs þjálfa
sandinistarnir 200 þúsund manna lið
og Jaime Sheelock, úr stjórnarnefnd
sandinista, hefur staðfest fréttir um
að Nicaragua haft fengið skriðdreka
frá Sovétríkjunum. Sagt er að margir
hernaðarráðgjafar sandinistanna
komi frá Kúbu.
Bandarikin, sem hættu allri
aðstoð við Nicaragua í aprílmánuði
siöastliðnum eftir aö hafa sakað
sandinista um að hjálpa byltingar-
mönnum í E1 Salvador, eru ekki
líkleg til að hefja aðstoð við landið í
náinni framtíð.
Thomas Ender, aðstoðar-
utanrikisráðherra Bandaríkjanna er
hefur málefni Rómönsku Ameriku á
sinni könnu, sagði að eftir að
nokkurt hlé hefði orðið á vopna-
sendingum frá Kúbu og Nicaragua til
E1 Salvoador þá sæjust nú að nýju
óheillavænleg tákn á himni. Hug sinn
til Bandarlkjanna sýndu sandinistar
svo á táknrænan hátt nýverið er þeir
stóðu fyrir opinberum hátfðahöldum
til að fagna því að ellefu ár voru liðin
frá því að Gaddafi ofursti lét loka
bandarfskum herstöðvum f Líbýu.
áfram í vonina þótt augljóst virtist
að sú von væri vonlaus. Ekki sáust
merki um nýjan landflótta
kaupsýslumanna, bænda og annars
miðstéttarfólks. Þannig varð ekki
umtalsverð fjölgun f hópi þeirra
Nicaraguabúa sem áður höfðu setzt
að f Flórida í Bandaríkjunum.
En stjómin er tekin að herða tök
sfn bæði f pólitísku og efnahags-
legu tilliti. Sagt er að ráðizi hafi verið
á heimili stjórnarandstæðinga og
komið hefur verið i veg fyiir að sumir
stuðningsmenn þeirra gætu haidið
baráttufundi. Dagblaöi stjómarand-
stöðunnar, La Pensa, var nýverið
lokað f tvo daga.
Mannréttindahreyfingin Amnesty
International hefur kvartað undan
réttarkerfi sandinistanna sem gerir
dómurum kleift að ákveða sérstakar
„sönnunarreglur” að eigin geðþótta.
Hernaðaruppbygging f landinu er
J