Dagblaðið - 27.08.1981, Blaðsíða 10

DAGBLAÐIÐ. FIMMTUDAGUR 27. ÁGÚST 1981.
10
frjálst, úháð-dagblað
Útgofandi: Dagblaöið hf. ^
Framkvœmdastjórí: Sveinn R. Eyjólfsson. Ritstjórí: Jónas Krístjánsson.
Aðstoðarrítstjóri: Haukur Helgason. Fróttastjórí: Ómar Valdimarsson.
Skrífstofustjórí ritstjómar Jóhannes Reykdal.
íþróttir: Hallur Símonarson. Menning: Aöalsteinn Ingólfsson. Aöstoðarfréttastjóri: Jónas Haraldsson
Handrít: Ásgrímur Pálsson. Hönnun: Hilmar Karisson.
Blaðamonn: Anna Bjamason, AtJi Rúnar Halldórsson, Atli Steinarsson, Ásgeir Tómasson, Bragi Sig-
urðsson, Dóra Stefánsdóttir, Eiin Albertsdóttir, Gunnlaugur A. Jónsson, Inga Hu»d rlákonardóttir,
Krístján Már Unnarsson, Siguröur Sverrísson.
Ljósmyndir: Bjamloifur Bjamlorfsson, Einar Ólason, Ragnar Th. Sigurösson, Siguröur Þorrí Sigurösson
og Sveinn Þormóösson.
Skrifstofustjóri: Ólafur EyjóHsson. GjakJkeri: Þráinn Þoríeifsson. Auglýsingastjórí: Már E.M. Hall-
dórsson. Drerfingarstjórí: Valgeröur H. Sveinsdóttir.
Ritstjóm: Slöumúla 12. Afgreiðsla, áskríftadoild, auglýsingar og skrifstofur: Þverholti 11.
Aöalsimi blaðsins er 27022 (10 linur).
Setning og umbrot Dagblaðið hf., Slðumúla 12.
Mynda- og plötugerö: Hilmir liff., Siöumúla 12. Prentun: Árvakur hf., Skeifunni 10.
Áskifftarvwð á mánuði kr. BO.OO. Varð f lauusölu ki. Sfld.
Ekki tap á innanlandsflugi
Ástæðulaust er að taka hið minnsta
mark á fullyrðingu Flugleiða um 20
milljón nýkróna tap á innanlandsflugi á
þessu ári. Þetta er bókhaldstala, sem er
búin til með því að sýna 25 milljón
nýkróna bókhaldsgróða af leiguflugi.
í stóru og fjölþættu fyrirtæki er yfirleitt mikill fasta-
kostnaður, sem erfitt er að skipta niður á einstaka
rekstrarþætti. Matið á skiptingunni getur verið ýmsum
aðstæðum háð, í þessu tilviki kröfum um hækkuð far-
gjöld.
Ef ráðamönnum flugfélags þóknast, geta þeir litið á
leiguflug sem viðbótartekjur með viðbótarkostnaði.
En alveg eins væri hægt að líta á þær sem fyrirhafnar-
miklar tekjur með sérstaklega hárri hlutdeild í fasta-
kostnaði.
Að elta þessi bókhaldsatriði uppi er eins og að reikna
út, hvar Alusuisse tapar peningum og hvar það græðir
peninga. Aðalatriðið er að átta sig á, hvort Flugleiðir
eru að reyna að fá hækkuð fargjöld og á hvaða sviði.
Flugleiðir geta ekki sótt um neina hækkun á leigu-
flugi. Þar ræður hinn frjálsi markaður. Þar er félagið í
harðri samkeppni. Það hefur því ekkert pólitískt
þrýsti-markmið fyrir það að halda fram tapi í leigu-
flugi.
Innanlands eru Flugleiðir hins vegar háðar verðlags-
eftirliti. Þær þurfa í verðbólgunni stöðugt að knýja
dyra og biðja um hækkanir. Engin samkeppni er því til
sönnunar. Þess vegna er ætíð liaft tap á innanlands-
flugi.
Hér má skjóta inn utan dagskrár, að hvort tveggja er
óheilbrigt, verðlagshöftin og samkeppnishöftin. Ef
þau væru ekki, mundi markaðurinn sjálfur finna, hver
væru rétt og sanngjörn fargjöld í innanlandsflugi.
Vandinn versti er þó, að samgönguráðherra okkar er
fremur trúgjarn. Hann hefur tekið bókstaflega tölur
Flugleiða um skiptingu taps og gróða og segir ,,óeðli-
legt að niðurgreiða fargjöld útlendinga innanlands”.
Fyrst ætti Steingrímur Hermannsson að benda
flokksbræðrum sínum á, að óeðlilegt er að greiða
niður mat ofan í útlendinga, bæði hér heima og er-
lendis, áður en hann gleypir hráar tölur um ímyndaða
niðurgreiðslu fargjalda.
Hann mætti til dæmis muna árið 1980, þegar Flug-
leiðir ákváðu að hætta Luxemborgarflugi. Hann mætti
bera það saman við nýja fullyrðingu ársins 1981 um,
að ekki megi leggja þetta flug niður, af því að það
haldi uppi öðrum rekstri!
Nú getur annað af þessu verið satt, en ekki hvort
tveggja. Ef hið síðara er satt, hefur upplýsingum í fyrra
verið hagrætt til að fá ríkið til að taka fjárhagslega
ábyrgð á Luxemborgarflugi, sem það og gerði.
I fyrra sögðu Flugleiðir, að Loftleiðaævintýrið væri
úr sögunni og ákváðu af fúsum og frjálsum vilja að
hætta við Luxemborgarflugið. Með því tóku þær
Steingrím og ríkisstjórnina á taugum til að fá þetta flug
borgað.
Nú henta allt i einu aðrar röksemdir. Nú er sagt, að
Luxemborgarflugið standi undir ýmsum öðrum rekstri
félagsins. Það telur sig ekki geta án þess verið. Nú á
enn að taka pólitíska valdið á taugum, en á annan hátt.
Þessar sviptingar þverstæðra fullyrðinga sýna, að
fráleitt er að taka mark á, að hagnaður á leiguflugi
Flugleiða sé 25 milljónir nýkróna og tap á innanlands-
flugi þeirra 20 milljónir. Hér er bara verið að heimta
fargjaldahækkun.
KRÖFUROG
SAMFLOT
Senn munu flest verkalýðsfélög
landsins verða með lausa samninga
sem kallað er. Að vera með lausa
samninga þýðir raunverulega að
engir samningar eru f gildi en hins
vegar er svo í reynd að gömlu
samningarnir gilda uns samið er á ný
eða til verkfalls kemur. Þetta þýðir
að svo lengi sem atvinnurekendum
tekst að draga samninga á langinn,
án þess að til verkfalla komi, þá er
það þeirra hagur.
Hver sem ástæðan er, þá er
alkunna að þegar Alþýðubandalagið
er aðili að ríkisstjórn, þá reynist
þolinmæði verkalýðsfélaganna nær
óþrjótandi í samningum án verkfalla.
Vitanlega hlýtur ánægja at-
vinnurekenda að vera lúmsk við
slíkar aðstæður. Slíkar aðstæður eru
nú og þvi má vænta langvarandi
samningaþófs, hvort sem launþegar
ganga sameinaðir til samninga eða
sundraðir, svo sem allt útlit virðist
fyrir. Samflotið á ekki upp á
pallborðið um þessar mundir.
Kjallarinn
Krístinn Snæland
þjónustustörfum sem koma sem
kostnaður á fyrirtæki og stofnanir,
kostnaður sem ekki er auðvelt að
velta yfir á þriðja aðila.
Atvinnurekendur þeir sem hafa
Sóknarfólk í vinnu hafa því verulegra
hagsmuna að gæta að halda launum
starfsfólksins niðri. Viðsemjendur
pípulagningarmanna eru aftur á móti
meistarar sem selja vinnu sinna
starfsmanna beint út til þriðja aðila.
Tekjur meistaranna eru viss álagning
á greidd laun til sveinanna, sem
þýðir í raun að þvi hærri laun sem
þeir greiða sveinunum, því hærri
verða tekjur meistaranna. Það liggur
því í augum uppi að miklu léttara er
fyrir pípulagningarmennina að ná
fram hárri launahækkun en fyrir fél-
aga Sóknar. í samfloti verkalýðs-
félaganna hefur því reyndin orðið sú,
að í grófum dráttum hafa félög
iðnaðarmanna druslast með lág-
launafélögunum uns grófir samning-
ar eða svokallaðir rammasamningar
hafa náðst en þá hefjast svikin.
Á þessu stigi samninga draga
iönaðarmannafélögin sig til hliðar og
bíða átekta uns láglaunafélögin hafa
Samflot og svik
Það er löngu ljóst að með sam-
floti félaganna innan A.S.l. verða
samningarnir í heild miklu umfangs-
meiri og róðurinn oft þyngri um
launahækkanir a.m.k. til sumrastétt-
arfélaganna.
Við skulum hugsa okkur samflot,
t.d. Sóknar og félags pípulagningar-
manna. Þeir aðilar sem semja þarf
við hafa gersamlega ólíkra hagsmuna
að gæta. Starfsfólk Sóknar er í
/*................
^ „Hver sem ástæðan er, þá er það alkunna
að þegar Alþýðubandalagið er í ríkis-
stjórn, þá reynist þolinmæði verkalýðs-
félaganna nær óþrjótandi í samningum án
verkfalla.”
— Er íslendingum ekki hollast að fá danska
einokunarverzlun aftur, varla verður hún þyngri
en sú íslenzka...
Mikið hefur verið rætt og ritað
um skrefagjald það er Póstur og sími,
þ.e. samgöngumálaráðherra, hefur
ákveðið að fella á landslýð þrátt fyrir
þá hörmungarþjónustu, sem lands-
lýður hlýtur, svokallaöa sima-
þjónustu frá þessari stofnun. Að vísu
verður ekki yfir því þagað, að
þjónusta símans hvað útsendingu
reikninga og innheimtu varðar er ein
sú fullkomnasta sem um getur, en
þegar til þjónustuliða þessarar ágætu
einokunarstofnunar kemur fyrir-
finnst engin slík og það sem verst er
af öllu er að starfsmenn þessa
fyrirtækis umgangast hinn almenna
símnotanda eins og hann hafi aldrei
greitt reikninga sína.
Innbyrðis jafnt sem opinberlega
hefur almenningur velt fyrir sér eymd
þessa „öryrkja” íslenzks viðskipta-
lífs, sem situr einn að eUi- og
örorkubótum hins raunverulega
öryrkja, öldunga þjóðarinnar.
Láglaunastóttir
Ekki er það ætlun mín að gera
öryrkja og gamalmenni að
umræðuefni, þó þess gerist full
nauðsyn meö hUðsjón af aðgerðum
ríkisvaldsins, Pósts og síma, og'
mætti sú athugasemd fylgja með,
hvort hinni „drottnandi stétt” finnist
raunverulegar bætur þessara
þjóðfélagsþegna vera nægUegar tU
framfærslu auk greiðslu sím-
reikninga (en sími er nauðsynlegt
tæki til tjáningaskipta fyrir þessa
einstakUnga).
Hér á landi fyrirfinnast vissulega
láglaunastéttir. Þegar þessir
þjóðfélagsþegnar fá launaumslag sitt
I hendur er þar oft og tíðum lítið eftir
tU bjargþurfta þegar búið er að
draga frá hin svokölluðu opinber
gjöld og þá eru ekki meðtaldar
nauðsynjar á borð við slma,
rafmagn, hita og húsaleigu (hvort
heldur hún bútist I opinberum fast-
eignagjöldum eöa beinni húsa-
leigugreiðslu).
Greindarmaðurinn Steingrimur
Hermannsson samgöngumála-
ráöherra ásamt sjentUmanninum
Ragnari Amalds fyrrv.