Alþýðublaðið - 10.06.1969, Qupperneq 8

8 Alþýðublaðið 10. júní 1969
Næsti áratugur
helgaður menntun
og uppeldi
15. uppeldismálaþinginu lauk á
sunnudagskvöld. ÁSur hefur verið
skýrt frá nýmælum, sem fram komu
í ræSu menntamálaráðherra viS
þingsetningu. fl þinginu voru flutt-
ir þrír fyrirlestrar — dr. Matthías
Jónasson, prófessor, flutti erindi
um stöSu og hlutverk kennarans.
Jónas Pálsson, sálfræðingur, flutti
erindi um sálfræðiþjónustu í skól-
um, og Sigurgeir Guðmundsson,
skólastjóri, flutti erindi um verk-
kennslu í skólum.
Skóli Þorsteinson, formaður SÍB
flutti setningarræðu og sagði m.a.:
„Staða kennarans í þjóðfélag
imi hefur verið mikið rædd á
laHþJóðaiþingum hin síðari ár.
it>að er að verða æ Ijósara, oð
fræðsla og uppeldi er megin,
forsenda fyrir andlegri og efna
'hagslegri velferð einstaklinga
og þjóða farsæJum samskiptum
(þeirra og friðarhugsjón mann-
kyns.
Haustið 1966 var haldið þing
í París á vegum UNESCO með
fuflltrúum frá ríkisstjórnum
(þjóðsamtakanna. Þingið sam-
(þykkti sérstök tilmæli eða til
flögu um stöðu kennarans í þjóð
tféllaginu og skoraði á meðlima
jþjóðirnar að fara eftjr henni.
í tilmælum þessum er tekiðf
fram, að réttur hvers einstakl
ings tifl menntiunar sé grund
vaitar manmréttindi, sem þjóð
tfélögunuTn. beri að tryggja.
Sérstaklega er tekið fram, að
mikilvægt sé, að kennarinn
njóti þsirrar virðingar og að
'búðar af þjóðfélagsins háltfu,
sem veiti honurn styrk tii þess
iað rækja starf siít sem bezt.
Menntuni og efnahagur verði
að vera í fullu samræmi við aðr
ar þjóðfélagsstétítir og þá
'ábyrgð, sem kennarastarfimu
fylgir.
Þingið taldi sjálifsagt, að
Kaflar úr
setningarræðu
Skúla Þorsleins-
sonar, formanns
SÍB
kennarar væru hafðir með í
ráðum um allar ákvarðanir,
sem viðkoma skólamálum t.d.
kennsliubækur og kennslutæki,
starfstóma kennara og nem
enda, skólabyggingar, menntun
og launakjör -kennara o.fl. Til
mælin eru margþætt og ná
kvæm og ekki er unnt að rekja
iþau hér tíl hiítar.
Á 37. þingi alþjóðasamtaka
kennara — |FTA, 'sem haldið
var í Dublin í júií 1968, var
(samþykktur stuðningur við til
lögu UNESCO þingsins svohljóð
andi:
Fulltrúamir vænta þess, að
Menningar og visindastofnun
Sameinuðu þjóðanna (UNESCO)
leitist við að tryggja fullkomna
framkvæmd þessarar tiilögu af
Ihálfu ríkisstjóma allra landa.
Fulltrúamir óska þess, að öll
aðildrífélög IFTA geri viðeigndi
ráðstafanir, hvert í sínu landi,
tifl þess að teija ríkisstjómirn
ar á að framkvæma þær tillög
ur, sem hafa ekki enn gengið
í gildi.
Fulltrúarnir hvetja ÖU aðild
arféiög til þess að Iberjast fyrir
viðurkenningu á því, að kenn
arafélög skuli tekin sem jafn
rétth'áir aðiiar í allar nefndir,
sem fjalla um fræðslumál og
fræðsluþjónustu, eins og hún er
skilgreind 1 tiillögunini.
Þingfulitrúar láta í Ijós ein
dregna sannfæringu um að al
ger framkvæmd þessara tillagna
mundi eiga drjúgan iþátt í því
að tryggja ölilum ungmennum
þær aðstæður á sviði fræðslu
og félagsmála, sem nauðáynleg
er, til þess að þau nái fullum
þroska sem borgarar framtíðar
innar.
i f
SÁLFRÆÐIÞJÓNUSTA
SKAMMT Á VEG
KOMIÐ Á
Sálfræðiþjónusta í skólum er
því miðun mjög skammt á veg
komin á Íslandi. Aðeins í höf
uðstaðnum starfar sálfræði
deild skóla og þó við ófullkomn
ar aðstæður. Það er mjög að
kallandi, að allir skólar lands
ins njóti aðstoðar sálfræðinga.
Það má ekki gleyma fámennu
tekólunum í dreiifbýlinu, þegar
lum þjónustu við fræðslu og
uppeldi er að ræða. Réttur
bamsins er hinn sami hvar sem
er á landinu. Hér er um vanda
mál að ræða, sem leysa þarf
sem fyrst í samráði við kennara
samtökin. Skólastjórar og kenn
arar í dreifbýlinu hafa á undan
förnum árum oftsinnis óskað
eftir sálfræðilegri aðstoð en
cxft fengið litla eða enga úr
lausn.
Verklsgt nám í skólum lands
ins hefur að vísu aukizt á síð
axi árfum, en þó erum við enn
■eftirbátar nágrannaþjóða á því
sviði. Brýna nauðsyn ber til að
auka það og bæta á tírnum
tækni og iðnþróunar.
KENNARASKÓLI
ÍSLANDS
Ég kemst ekki hjá því að
minnast á Kennaraskóla íslands
og Iþær aðstæður, sem hann býr
við. Skólahúsið er enn ekki líkt
því fufllgert eins og lágmarks
áætlun gerði ráð fyrir. Þar
stunda nú nám rúmlega 800
nemendur auk þess stunduðu yf
ir 180 börn n'ám í skólaliúsinu
framan af vetri. Húsnæði skól
ans fullgert samtevæmt upp
haflegri áætlun var ætlað fyrir
250—300 nemendur. Um 800
nemendur og fcennarar starfa
nú í skólalhúsinu í 8 kennslu
stofum. Hér verður að grípa til
Skjótra ráða tl þess að tryggja
fþað, að kennaraetfni njótj full
kominna aðstæðna til þess að
undirbúa sig undir kennarastarf
ið.
Það er athygli vert, að sam
fcvæmt fcönnun, sem fram fór í
Kennaraskóla íslands siðastlið
inn vetur, voru rúmlega 40%
nemenda í fyrsta bekk, sem
ekki voru ráðnir í því að stefna
að kennslustarfi.
Skortur á kennunum með rétt
indi er enn tilfinnanlegur. Mik
ill fjöldi þess fólks, sem útskrif
ast árlega úr Kennaraskóla ís
lands leitar í önnlur störtf að
loknu námi í von um betri lí'fs
afkomu.
Þrjú síðustu tkólaár var
fjöldi réttindalausra kennara
,við bamaskóla þessi: 1966—‘67
15,58% , 1967—‘68 14,24%,
1968—‘69 12,5%. Prósemtutal
an hefur lækkað en þó er enn
langt í land. *
Við gagnfræðaskóia vor,u ár jð
1963 25,25% sem ekki höfðu
kennararéttindi á þvi stigi og
árið 1969 29,62%.
Hér er hlutfallið enn óhag
stæðara en við barnaskólana.
Framhald á bls. 11

t*r 1
H
Féll niður
dauður eftir
langt hlaup
Hamborg 9/6 (nfflb.-dþa). 24 ára um i Hamborg.
gamal'l sjóliðsforingi, Arne Strömm- Talsmaður \’estur-iþýzika I
cn, frá Berget, Iét lífið á mánu- sagði að Strammén,: hefði v
d’aig eftir að , hafa hlaupið 5000 'hópi sjóliðsforingja frá hers
metra vegalengtl í beræfingabúð- um í Oslo, sem var i lieLnn
ÍSINI
Norðurpól’sleiðangiir Wally Her-
berts er að nál'gast ákvörðunarstað.
Jafnvel þótt Wall'ly, sem er 34 ára
gamall skeggur, og félagar hans
þrír, h'aifi m'átt þola ágang í'sbjarna,
og orðnir skotfæralitlir, og þótt þeir
séu aðskildir frá Spitzberg'en —
áfangastaðnum — vegna opins sjáv-
ar og 'kraps, komast þeir áreiðan-
lega á Ieiðarenda. Þeír þafe.
að glíma við stærri vandat
‘þeim 15 mánuðum, sem ferði
ur tekið binigað til.
Það er sagt um leiðángur j
bögurra Englendinga,- aðl-harn
sá síðasti af þessnm. stórkt
h-‘i rrr ikautaleiðö n g m m: N
6000 km. gönguferð,'yfir allt