Frjáls verslun - 01.06.1958, Qupperneq 3

Próf. dr. Nils Vasthagen:
Skyrsla um athugun á skattlagningu
íslenzkra fyrirtækja
Skýrsla sii um skattlagningu íslenzkra fyrirtækja, sem hér birtist, er
samiji af yróf. Nils Vásthagen, en hami kom til landsins um miðjan
april s. I. og dvaldist hér rúman mánuð til þess að rannsaka, hvaða álirif
núgildajidi álagning skatta og útsvara á íslenzk fyrirtæki hefði á fram-
leiðni þeirra og vaxtarmöguleika og gera í því efni samanburð við ná-
grannalöndin.
Tildrög rannsóknarinnar eru þau, að sex félagasamtök, þ. e. Verzlunar-
ráð Islands, Vinnuveitendasamband Islands, Félag ísl. iðnrekenda, Fé-
lag ísl. stórkaupmamia, Sajnband sjnásöhiverzlana og Landssamband iðn-
aðarmanna, fóru þess á leit við Iðnaðarmálastofnun Islands í nóvember
1956, að stofnunin fengi hingað erlendan sérfræðing frá Efnahagssam-
vinnustofnujiinni eða ajmarri rannsóknarstofnun á sviði efnahagsmála til
þess að framkvœma frœðilega, hlutlausa rannsókn eins og að ofan greinir.
Iðnaðarmálastofjiunin ákvað að verða við þessaji ósk sajntakanna
og sneri sér til Framleiðniráðs Evrópu með ósk inn fyiirgreiðslu um út-
vegun sérfrœðings til að gera áðurgreinda rannsókn. Með aðstoð Fram-
leiðniráðsins og fyrirgreiðslu sœnskra stjómarvalda tókst að fá próf.
Vasthagen til að gera umrædda rannsókn.
Dr. Nils Vásthagen er prófessor í rekstrarliagfrœði við verzlunar-
háskólann í Stokkhólmi. Hann hefur meðal annars átt sœti sem sér-
fræðingur í opinberri nefnd, sem sett var á stofn til að endurslcoða skatta-
mál sænskra fyrirtœlcja. Nú sem stendur á próf. Vásthagen sæti i stjórn-
slápaðri nefnd, sem fjallar um jafnvœgi í sœnskum efnahagsmálum, en
sú nefnd fæst m. a. við skattamál.
Að lokinni athugun, sem OEEC fól mér, á
skattlagningu íslenzkra fyrirtækja og áhrifum
hennar á framleiðni fyrirtækjanna og þróunar-
skilyrði, legg ég hér með fram eftirfarandi
skýrslu.
A. EFNAHAGSÁSTANDIÐ
Ekki kemur til greina að leggja hér fram al-
hliða skýrslu um efnahagsástandið í landinu.
Ætlunin er aðeins að drepa á nokkur atriði varð-
andi áhrif skattlagningarinnar á framleiðniþró-
un atvinnuveganna.
Einkennandi fyrir efnahag íslands er mikil
aukning þjóðarframleiðslunnar síðan 1950. Sam-
kvæmt upplýsingum Framkvæmdabanka ís-
lands hefur brúttó-þjóðarframleiðsla aukizt á
árunum 1952—1956 úr um 2.520 millj. kr. í um
4.460 millj. kr. (þessi og eftirfarandi tölur fyrir
árið 1956 eru eklci endanlegar). Umreiknað til
verðlags ársins 1954 fást um 2.540 millj. kr.
fyrir 1952 og 3.820 millj. kr. fyrir 1956, sem gerir
50% aukningu.
Neyzla einkaaðila jókst á sama tíma úr um
1.630 millj. kr. í um 2.550 millj. kr. eða fært til
verðlags ársins 1954 úr um 1.640 millj. kr. í um
2.190 millj. kr., þ. e. um 34%. Brúttó-fjármuna-
myndun (að frátalinni birgðaaukningu) hefur
aukizt úr um 570 millj. kr. í um 1.390 millj. kr.;
frjáls VEHZLUN
3