Frjáls verslun - 01.07.1959, Blaðsíða 15

mestn reistar fyrir erlent fé, en nú hafa Norðmenn
eignazt þær sjálfir samkvæmt upphaflegum samn-
ingum ]>ar að lútandi. Gætum við Islendingar. sem
liöfum gnótt auðlinda, en skortir innlent fjármagn
til að nýta þær, mikið af þessu lært.
í Noregi sáum við kvikmyndir, sem leiðbcina
um gjörnýtingu vinnuafls og hráefnis. Myndirnar
voru sumar hverjar með þeim hætti, að fyrst var
sýnt hvernig beitt hefur verið gömlum og úreltum
aðferðum, og síðan voru sýndar nýjar aðferðir, svo
að mismunurinn kæmi sem gleggst í ljós. Kvik-
myndir eru nú meira og meira notaðar í þjónustu
atvinnurekstrar og voru þær af þeim, sem töluðu
í sambandi við sýningarnar, taldar þýðingarmeiri
heldur cn nokkrar aðrar tiltækar leiðir til að kenna
starfsmönnum á skömmum tíma rétt handtök og
gefa þeim yfirlit yfir hagrænar vinnuaðferðir. Á
stórum vinnustöðum eru oft sýndar slíkar myndir
í sambandi við skemmtanir starfsfólksins og þykja
vcra bæði til gagns og gamans. Ég ætla að nefna
nokkrar kvikmyndir, sem þarna voru sýndar:
„Kunden er vor arbeidsgiver", „Salgesteknik i
butikken", „Et lite varmeanlæg blir til“, „En tryg
og trevlig arbeidsplads“, „Hvad er dit forslag“,
„Lys og farver“, „Hvordan man taler ved chefen“,
o. m. fl. Þessar kvikmyndasýningar stóðu yfir í
tvo daga og við teljum, að mjög liafi verið lærdóms-
ríkt fyrir okkur að sjá þær og að hér sé um að ræða
málefni, sem gæti haft verulega þýðingu fyrir ís-
lenzkt atvinnulíf.
Víðtæku samstarfi hefur þegar verið komið ó
Ég hefi her að framan reynt að drepa á fáein
þeirra atriða, sem mér virðast þýðingarmest í starfi
samstarfsnefndanna. En hér er vitanlega stiklað á
stóru, því að það samstarf, sem um er að ræða og
hér hefir tekizt á milli starfsfólks og vinnuveitenda
er gífurlega víðtækt og umfangsmikið. Eg vil til
gamans geta þess, að skjölin og bæklingarnir, sem
við fengum í sambandi við þessa heimsókn, voru
hvorki meira né minna en 103 að tölu og sumt af
því þykkar bækur.
Stephan G. Stephansson segir í einu af sínum
merkilegu kvæðum:
Hugði ci sannleik hóti betri
hafðan eftir Sankti-Pétri
heldur en ef svo hending tækist
húsgangurinn á liann rækist,
og eitt af því, sem mér fannst eftirtektarvert og er
á stefnuskrá samstarfsnefndanna, eru uppástungur
verkamanna um alls konar bættar vinnuaðferðir
og betri nýtingu hráefnis o. s. frv., sem þeir fá verð-
laun fyrir ef þær eru hagnýttar, og eftir þeim
skýrslum, sem gerðar hafa verið í Danmörku, hafa
15% af slíkum uppástungum verið hagnýtt.
Rétt er að undirstrika það, að samstarfsnefnd-
irnar hafa orðið til með frjálsu samkomulagi vinnu-
veitenda og launþega. Vinnuveitendur eru að vísu
ekki á einu máli um nytsemi þeirra, en eins og
áður hefur komið fram munu þó stóratvinnurek-
endur því nær allir á þeirri skoðun, að samstarfs-
nefndirnar hafi gert verulegt gagn, þó að það sé
kannske ekki áþreifanlegt, nema í sambandi við
uppástungur verkainanna, sem hafa verið nýttar í
fyrirtækjunum og hafa í mörgum tilfellum verið
mikils virði.
í Biblíunni stendur: „Að skilja allt er að fyrirgefa
allt.“ IMcð samstarfsnefndunum hefur verið komið
á fót stofnun, þar sem ágreiningsmál og ýmis vanda-
mál á vinnustað eru rædd og talað um þau á víð
og dreif, }>ar geta aðilar skýrt sjónarmið sín á frjáls-
legan hátt og með öðrum hætti en gert er við
samningaborðið, þegar fjallað er um kaup- og kjara-
samninga. Slíkar umræður geta áreiðanlega leitt til
gagnkvæms skilnings aðila á málefnum hvors ann-
ars, sem svo verður til þess að ýmislegt, sem valdið
hefir óróa og leiðindum á vinnustað, getur orðið
að engu, þegar tekizt hefir að skýra það og gera
grein fyrir því. Gagnkvæmur skilningur og þekking
eyðir hatrinu, sem oftast byggist á skorti á þessu
tvennu. Samstarfsnefndirnar munu í fyllingu tím-
ans reynast biturt vopn gegn hvers konar öfgastefn-
um og þjóðfélagsóróa. Ekki sízt af þessum ástæðum
vil ég láta í ljós þá persónulegu skoðun mína, að
samstarfsnefndirnar eigi rétt á sér á lslandi, að
minnsta kosti í stórum fyrirtækjum.
FRJÁLS VERZLUN
15