Frjáls verslun - 01.06.1965, Page 12

Aðild Islands að EFTA
skapar ný viðhorf
Ka£Lar úr ræðu Þorvarðar Jóns Júlíussonar á aðalíundi
Verzlunarráðs íslands
Þróun efnahagslífsins hér á landi hefur á undan-
förnum árum sérstaklega cinkennzt af örum vcxti
þjóðarframleiðslunnar og mikilli aukningu á við-
skiptunum við útlönd. Þessi þróun hefur einkum
verið borin uppi af aukningu sjávarafla, hagstæðri
verðlagsþróun á erlendum mörkuðum og aukningu
á millilandaflugi. Ýmis önnur atriði, svo sem leng-
ing vinnutíma og ýmis konar hagræðing hafa einn-
ig átt sinn þátt í þróuninni. Mest var aukning
þjóðarframleiðslunnar árið 1962. Hún varð haldur
minni á árunum 1903 og ’64, og á þessu ári hefur
enn dregið xir henni. Hagstæð kjör í viðskiptum
við útlönd hafa orðið þess valdandi, að umráða-
tekjur þjóðarinnar liafa aukizt meira en þjóðar-
framleiðslan.
Margt bendir nú til þess, að enn muni draga úr
vextinum, og að hann nálgist svipað mark og í
nágrannalöndunum.
A árinu 1964 var fiskaflinn, bæði á þorsk- og
síldveiðum, mun meiri en nokkru sinni fyrr, en
hann nýttist verr en áður, því að tiltölulega meira
af þorskaflanum fór í söltun og herzlu en í frystingu
og meira af síldinni í bræðslu en söltun og frystingu.
Engu að síður jókst útflutningur landsins um 18%
frá fyrra ári, jafnframt því að birgðir jukust nokk-
uð. Hækkandi verðlag á mörkuðum erlendis átti
drjúgan þátt í aukningu útflutningsins.
Aukning framleiðslu varð mun minni í öðrum
atvinnugreinum en sjávarútvegi og fiskiðnaði. Eink-
um var hún Iítil í iðngreinum, sem lítillar eða
engrar tollverndar njóta. í landbúnaðinum var
aukniug framleiðslunnar meiri en á neyzlunni inn-
anlands, svo að selja varð landbúnaðarafurðir í
vaxaudi mæli til útlanda fyrir afar óhagsta'tt verð,
en ríkissjóður bætir það upp, eins og kunnugt er.
í síðasta tölublaði Hagtíðinda er frá því skýrt,
að verðbætur ríkissjóðs á landbúnaðarafurðir fram-
leiðsluársins 1963/4 hafi numið 160 millj. kr., en
það er rúmlega tvöföld upphæð ársins á undan.
Einnig kemur í ljós, að verðbæturnar hafa aukizt
jafnt og þétt síðustu fimm árin. Verðið, sem fékkst
fyrir dilkakjötið, var liðlega helmingur af heildsölu-
verði innanlands og fyrir mjólkurafurðir að meðal-
tali um 28%. Það er bersýnilegt, að ekki borgar sig
að auka slíka framleiðslu.
Hinar miklu niðurgreiðslur og ríkjandi fyrirkomu-
lag á fjárfestingarmálum landbúnaðarins veldur
hvorttveggja offramleiðslu, sem nauðsvnlegt er að
binda enda á. I því skyni þarf að endurskoða lög,
sem hér að lúta, og ennfremur kæmi til álita fjár-
hagsaðstoð ríkisins við flutninga á staði með góð
atvinnuskilyrði eða sérstakar lífeyrisgreiðslur til
þeirra, sem vilja hætta búrekstri. Eðlilegast væri,
að tillögur til úrbóta kæmu frá búnaðarsamtök-
unum sjálfum.
Á árinu 1964 jókst innflutningur til landsins
um 20%, en þess er að gæta, að innflutningur skipa
og flugvéla var óvenju mikill. Að houum frá-
töldum jókst innflutningurinn um 8%, en það er
eðlilegt hlutfall, miðað við aukningu þjóðartekna.
Hallinn á viðskiptunum við útlönd nam rúmum
300 millj. kr., og má það teljast lítill halli þegar á
það er litið, að skipa- og flugvélainnflutningur
nam 950 millj. kr., eða 570 millj. kr. meira en árið
áður.
Þrátt fyrir hallann, batnaði gjaldeyrisstaða bank-
12
FRJÁLS VBRZLUN