Frjáls verslun - 01.10.1968, Blaðsíða 11

FRJÁLB VERZLUN
11
var enn vegið í sama knérunn á
síðastliðnu hausti, en nú var það
löggjafinn, sjálft Alþingi, sem lát-
ið var ákveða skerðinguna.
Þrátt fyrir þetta leyfi ég mér
að efast um, að tilgangur ríkis-
stjórnarinnar og löggjafarvalds-
ins hafi verið sá að koma verzlun-
inni í rúst. Engu að síður er full
nauðsyn á því, að þessir aðilar
verða að gera sér ljóst, að tilvera
frjálsrar verzlunar er í hættu.
En við skulum ekki varpa allri
sök á stjórnvöldin, því að vissu-
lega eigum við nokkra sök á því
sjálfir, hvernig komið er.
Fyrir það fyrsta höfum við sjálf-
ir valið okkur stjórnvöldin og ber-
um ábyrgð á þeim að því leyti. Ef
til vill höfum við sýnt af okkur
full mikið andvaraleysi gagnvart
þeim í trausti þess, að þau héldu
fyrst og fremst á lofti merki
frjálsrar verzlunar. En eitt getum
við ef til vill ásakað okkur sjálfa
fyrir, og það er að hafa ekki í
ríkara mæli en gert hefur verið
haldið uppi fræðslustarfsemi við
almenning um gildi verzlunar fyr-
ir þjóðarheildina ásamt upplýs-
ingum og fræðslu um verðlags-
myndun. Það er til dæmis mjög
almennt álit manna, að sú álagn-
ing, sem verzluninni er með verð-
lagsákvörðunum heimiluð, sé
hreinn ágóði verzlunarinnar. Allt
of lítið hefur verið af því gert að
sýna með myndum og dæmum,
hvernig hin raunverulega verð-
lagsmyndun er, hvað sé frumverð
vörunnar, hver sé hlutdeild skipa-
félaga, sjómanna, verkamanna, vá-
tryggingarfélaga o. s. frv. í verð-
inu, áður en hún kemur hingað á
áfangastað, hver sé síðan hlutdeild
ríkissjóðs, áður en hún er afhent
til sölumeðferðar, hvað laun
starfsfólks verzlunaiúnnar, flutn-
ingafyrirtækja og annarra þjón-
ustustarfsemi sé mikill hluti af
verzlunarálagningunni, hvað af
henni renni sem aðstöðugjald til
sveitarfélaga o. s. frv.
Á sama hátt sakar ekki að skýra
almenningi og ríkisvaldinu að svo
miklu leyti sem þessir aðilar við-
urkenna ekki í reynd, að verzlun-
in hefur bæði á að skipa mönnum
með hæfileika og aðstöðu til að
afla meiri og betri markaða fyrir
útflutningsafurðir okkar, og með
því stuðla að betri nýtingu vinnu-
afls og aðstöðu og lækkunar verzl-
unarkostnaðar til meiri hagsældar
fyrir þjóðarheildina, ef þeir bara
fá leyfi til þess.
Hjá almenningi hefur verið alið
á tortryggni gagnvart verzluninni,
þeirri tortryggni þarf að eyða,
þeirri toi'tryggni er hægt að eyða,
en við verðum sjálfir að eiga
fmmkvæðið að því með því að láta
meira til okkar heyra, ekki að-
eins þegar á móti blæs fyrir verzl-
unina heldur ekki síður, þegar vel
byrjar.
ÍSLENZKA ÁLFÉLAGIÐ