Frjáls verslun - 01.01.1971, Blaðsíða 15

FRJÁLS VERZLÚN NR. 1 1971
ÚTLÖND
15
sterlingspund. Mikill hagnaður
varð einnig af heimssýningunni
í Chicago árið 1934.
Talið er að Japanir muni
nota hagnaðinn til að aðstoða
fátækar þjóðir. A sýningunni í
Osaka lögðu Bandaríkjamenn
og Sovétmenn mesta áherzlu á
geimvísindi, en þar sem Japan-
ir höfðu ekki mikið til að
ileggja af mörkum á því sviði,
lögðu þeir áherzlu á alls konar
tilraunir með kvikmyndir og
hljóð, til að kynna og örva
nýjar víddir á þessum sviðum.
Þó að sýningin hafi verið vel
heppnuð bar flestum saman
um að hvað listræni snerti,
hafi sýningin i Montreal 1967
borið af.
Tvær tillögur hafa komið
fram um notkun sýningarsvæð-
isins í framtíðinni, að koma
upp háskóla Sameinuðu þjóð-
anna, eða setja á stofn sér-
staka stofnun innan S. Þ. til
verndunar umhverfinu.
IMoregur
Kjarnorkuver
a cformm
Á næstu mánuðum verður
lagt fyrir norska Stórþingið,
stjórnarfrumvarp um byggingu
fyrsta kjarnorkuversins í land-
inu og verði frumvarpið sam-
þykkt er áætlað að fyrsta orku-
verið verði tekið í notkun árið
1978. Frumáætlun fyrir 500
megawatta orkuver var lögð
fram á sl. ári, en nú er verið
að endurskoða þessa áætlun
með tilliti til þess að verð á
rafmagni frá kjarnorkuveri
hefur hækkað um 20-30% síð-
an í september 1969. Talið er
að í sambandi við endurskoð-
unina verði gert ráð fyrir
miklu stærra orkuveri, með
allt að 1200 megawöttum.
Talsmaður norska iðnaðar-
ráðuneytisins sagði að einnig
væri í undirbúningi að setja á
stofn opinbera kjarnorkueftir-
litsnefnd, sem á að gera sölu-
áætlanir fyrir ríkið svo og
nægilegar öryggisráðstafanir.
Fyrrnefnd áætlun var unn-
in af Kjarnorkustofnun Nore^s,
Orkustofnun Noregs, sem báð-
ar eru ríkisstofnanir, í sam-
vinnu við Norsk-Hydro, sem er
stærsta iðnaðarsamsteypa
landsins. Norska Orkustofnun-
in hefur lagt til við ríkisstjórn-
ina að hún leyfi frjálsa sam-
keppni meðal þriggja helztu
orkugjafanna, kjarnorku, olíu
og vatnsafls. Norska Vatns-
orkustofnunin hefur lagt til að
vatnsaflsvirkjanir sitji fyrir
næstu 10 árin og segir að Norð-
me<nn eigi enn nægilegt óvirkj-
að vatnsafl til að virkja á sam-
keppnisgrundvelli. En margir
Norðmenn hafa áhyggjur af
þeim náttúruspjöllum, sem
stórvirkjanir hafa í för með
sér. Stofnunin telur einnig að
ekki þurfi að byggja olíuorku-
veitu fyrr en árið 1973 og
og kjarnorkuver ekki fyrr en
1982.
Vatnsaflsvirkjanir framleiða
nú um 56% af öllu rafmagni í
landinu, en olia og gas um
36.5%, kol og koks aðeins um
7.5%. Þessar tölur eru frá
1968. Rafmagnsnotkun í Noregi
er sú mesta í heimi miðað við
mannfjölda, eða um 15000 kg-
vött á mann, sem er helmingi
meira en í Bandaríkjunum.
Hið ódýra rafmagn í Noregi
hefur gert iandið að þriðja
stærsta álframleiðslulandi ver-
aldar og næst stærsta magn-
esíumútflu.tningslandi heims.
Bretland
ana lengist
Bretar gera nú enn eina til-
raun til að koma í höfn deil-
unni um sölutíma verzlana þar
í landi, sem lengi hefur verið
þrætuefni. Hafa kaupmenn og
viðskiptavinir löngum verið
óánægðir með þær föstu skorð-
ur, sem verið hafa í gildi um
þessi mál og nú hefur þing-
maðurinn Evelyn King lagt
fram frumvarp, sem miðar að
því að breyta þessu og flestir
búast við því að frumvarp
þetta verði samþykkt og þá
má gera ráð fyrir að sölutími
verzlana verði miklu rýmri en
hann hefur verið hingað til.
Brezka innanríkisráðuneytið
hefur nú skipað félagsfræði-
nefnd sinni að gera skoðana-
könnun meðal almennings, til
að kanna afstöðu hans til þessa
máls. Byrjað var á könnuninni
í sl. mánuði og á að spyrja
3500 manns. Verkið hefur
gengið seint og hugsanlegt er
að búið verði að breyta lögun-
um þegar niðurstöður skoðana-
könnunarinnar liggja fyrir.
Það er skoðun manna að
reglurnar, sem nú gilda um
þessi mál, séu úreltar, en þær
eru frá 1950 og 1965. Samkv.
þeim verða verzlanir að loka
kl. 20 á virkum dögum, en
mega hafa opið til kl. 21 eitt
kvöld í viku. Á laugardögum
verður að loka kl. 13. Á sunnu-
dögum verður að vera lokað,
en þó ekki sælgætis- og blaða-
sölur. Nýja frumvarpið miðar
að því að verzlunareigendur
fái sjálfir að ráða lokunartím-
um og að leyft verði að selja
matvörur á sunnudögum. —
Helztu rökin gegn lengdum
sölutíma er að verzlunarfólk
finni mest fyrir því. Þessu mót-
mæla margir og segja að hægt
sé að ráða sérstakt fóik til að
annast afgreiðslu umframtím-
ann, t. d. um helgar. Þegar hef-
ur verið gerð tilraun til að hafa
opið allan laugardaginn í Ox-
fordstræti í Lundúnum og hef-
ur sú tilraun tekizt mjög vel
og hagnaður verið miklu meiri
en aukakostnaður. Einnig hef-
ur komið til tals að koma á
vaktafyrirkomulagi.
Sovétríkin
Sagt hefur verið að tölvur
séu heiminum álíka mikilvæg-
ar í dag og stál var hér áður
fyrr. Tölva er góður, þó ekki
óskeikull mælikvarði á valda-
styrk þjóðar og stöðu hennar
Solirtimi verzl- Tölvuskortur