Frjáls verslun - 01.12.1971, Blaðsíða 68

Frá ritstjórn
Oábyrgir ráðherrar - handa-
hófskennd stjórn
Órökstuddar fullyrðingar og ábyrgðar-
laus tillöguflutningur hafa einkennt stjórn-
arandstöðu á íslandi siðustu árin. Ef málið
er skoðað niður í kjölinn er augljóst hvert
ihugarvíl það var þingliði núverandi stjórn-
arflokka að standa utan ríkisstjórnar á ann-
an áratug. Það entist alls ekki til að húa
sig á sómasamlegan liátt undir meðferð
hinna margvísleguslu og flóknustu niála á
Alþingi allan þann aldur. Til þess hefði
þurft mikinn manndóm og þol.
En nú hafa þessir sömu menn myndað
meirihlutastjórn, sem ætlað er að liala með
höndum forsjá í landsstjórninni. Þvi fylgir
áhyrgð, og við slíkar kringumstæður hafa
handalhófskenndir tilburðir og augljós sýnd-
armennska ahlrei reynzt iieilladrjúg. Ríkis-
stjórn Ölafs Jóhannessonar liefur verið við
vökl i fimni mánuði. Ósanngjarnt væri að
kveða upp dóm yfir ríkisstjórn, sem ekki
hefur setið lengur. En þessi reynsiutimi
gefur engu að siður tilefni lil vissrar íliug-
unar og ígrundunar um hvert stefni í þjóð-
málum. Það verður hver einstaklingur að
vega og meta sjálfur, því að ríkisstjórn
Ólafs Jóihannessonar hefur ekki gengt þeirri
sjálfsögðu skyldu að gefa víshendingu um
það eftir nærri hálfs árs stjórnarferil, hvert
hún sé raunverulega að fara.
Ráð'herrar núverandi stjórnar liafa fallið
i þá grjdju að segja margl án mikillar und-
angenginnar hugsunar, rétt eins og þeir
voru vanir að gera í stjórnarandstöðu. Mál-
efnasamningurinn svonefndi var fyrsta
dæmi um óhreyttan þankagang nýju ráð-
herranna að þcssu leyti. Svo virðist sem
vissir ráðherrar misskilji iliann enn, jafnvel
eftir stöðugan lestur kvölds og morgna að
dæmi forsætisráðherra. Alla vega túlka þeir
engir tveir skilning á honum með sama
hætti. Er nú svo komið að ráðheirarnir
þegja þunnu hljóði frekar en að láta lianka
sig, þegar aiþingismenn hiðja um skýringar
á einstökum ákvæðum samningsins. Mál-
efnasamningurinn er samansettur úr víg-
orðum stjórnarandstöðunnar fyrrveramli
án endurskoðunar í ljósi þeirra staðreynda,
sem fyrir lágu, þegar samstarf var hafið
vi)ð embættismenn og sérfræðinga ráðu-
nleyta og stofnana rikisins. Mennirnir, sem
mættust niðri í Þórslhamri lil að mynda
ríkisstjórn með einhverjum ráðum, vildu
halda sinu striki hvað sem liver segði, og
uppskriftin var samkvæmt kokkahókum
Þjóðviljans og Máls og menningar.
Við gerð lagafrumvarpa eins og skatta-
frumvarpsins og frumvarps um tekjustofna
sveitarfélaga hafa ráðherrarnir ekki verið
á einu máli. Frumvörp þessi tóku stöðug-
um hreylingum, jafnvel eftir að þau voru
fjölrituð fyrir þingheim. Lítið sem ekkert
samband var haft við helztu sérfræðinga
o'kkar á sviði skattamála og ekkert sam-
ráð haft við fulltrúa slærsta sveitarfélags
landsins, Reykjavík, sem tekjustofnafrum-
varpið hitnar harðast á.
f jármálaráðherrann kom liins vegar
fram í ríkisútvarpinu og gaf villandi dæmi
um áhrif skattabreyitinganna á fjárliagsaf-
komu landsmanna. Hann þóttisl ekki vila,
að á undaníörnum árum hefur hagur alls
þorra landsmanna hatnað svo með ýmsum
kjarahótum og mikilli atvinnu, að lág-
tekjufólkið, sem ráðiherrann sagði að helzt
nyti góðs af skattahreytingunum er í mjög
áherandi minnihluta í þjóðfélaginu. Breyt-
ingarnar rnunu fj'rst og fremst koma fram
í hækkun skatta á meirihlutann á vinnu-
markaðinum, þann meirihluta, sem af mikl-
um dugnaöi allar sér drjúgra tekna. Slik
viðleitni verður nú kæið mcð auknum
skattaálögum.
Þannig verður sjálfshjargarviðleilni al-
mennings slævð. liann texur sig ekia lengur
liafa etni á að vinna nema aö vissu marid
vegna hertrar skattaálogu.
h yrsta fjárlagafrumvarp iliinnar nýju
ríkisstjórnar hetur boöid óöaverðhoigu
heim. l'alið er likiegt, að með sama átram-
lialdi verði gjaldeyrisvarasjóðurinn uppur-
inn næsta liaust. Rikisstjórnin hefua ek'ki
upplýst hvernig tryggja eigi tekjur lil að
mæta þeim stórfelldu útgjöldum, sem hún
hefur ákveðið og hefur i bigerð á næstu
misserum. Af þessu tilefni ihafa vaknað með
þjóðinni ýmsar spurningar, sem ríkisstjórn-
in hefur skirrzt við að svara. Gengisfelling?
Innflutningstollur? Ráðherrarnir haga sér
enn eins og þeir gerðu i stjórnarandstöðu.
Málin eru unnin af handahófi og dæmin
aldrei reiknuð lil enda. Við slíkt verður að
sjálfsögðu ekki unað og forsætisráðherra
verður með gildum rökstuðningi að gera
grein fyrir stefnumarki stjórnar sinnar.
66
FV 12 1971