Frjáls verslun - 01.11.1974, Blaðsíða 50

Frá
irítstjón
Til umhugsunar
Óhug hefur slegiö á fólk hér á landi
síöustu vikur og mánuöi vegna endur-
tekinna frétta af ofbeldisathöfnum,
mannvígum og öldu margs kyns annarra
afbrota, sem riðið hefur yfir. Ekki er
nema von að menn hugleiði með sjálfum
sér, og spyrji aðra, hvert stefni og hverjar
séu orsakirnar.
Án efa eiga mörg samverkandi öfl hlut
að máli en í fljótu bragði verður skuld-
inni ef til vill skellt á rótleysi hjá borg-
urunum, sem að einhverju leyti á rætur
sínar aö rekja til óvissu í fjármálum
þjóðarinnar og einstaklinga, lífsgæðakapp-
hlaupsins og ofþenslunnar margumræddu
í flestum háttum og venjum íbúa lands-
ins.
Margt hefur verið sagt misjafnlega
merkilegt um hið svokallaða „breytta gild-
ismat“ í seinni tíð. Stjórnmálamenn hafa
sumir þótzt greina einhvern reginmun á
lífsviðhorfum yngra fólks og hins full-
oröna, fráhvarf frá eldri markmiðum eins
og einbýlishúsi, einkabílum og utanferð-
um, en að þess í stað væri hinni upp-
vaxandi kynslóð meir gefið um andans
verðmæti, heimspekilegar vangaveltur um
lífið og tilveruna og hófsemi í allri neyzlu.
Nokkuð er nú liðið síðan kenningar
um hið „breytta gildismat“ voru boðaöar
sem ákafast, eða um líkt leyti og hippismi
og stúdentaóeirðir tröllriðu hinum íhalds-
samari samfélögum á Vesturlöndum eink-
um í Frakklandi og Þýzkalandi. Nú er
þetta hvort tveggja fyrir bí og sennilega
hið „breytta gildismat“ líka.
Aö einu leyti er þó ástæða að íhuga
alvarlega breytt viðhorf, sem ef til vill
mega flokkast undir nýtt gildismat, og
eiga vafalaust mikinn þátt í mögnun af-
brotahneigðar manna. Þar er átt við þá
hörmulegu öfugþróun að lofsyngja hvers
kyns ódæðisverk, — fjöldamorð, mannrán
og sprengjutilræði, er okkur berast nær
fellt daglega spurnir af frá útlöndum, og
sögð eru framin í nafni þessarar eða hinn-
ar „frelsishreyfingarinnar“.
IRA, PLO, Svarti september, Víetkong.
Allt eru þetta samtök hryðjuverkamanna,
sem um árabil hafa staðið að hinum
hryllilegustu glæpum. Samt virðist sið-
gæðisvitund manna hér á landi sem ann-
ars staðar vera orðin svo brengluð, að við
ótal tækifæri er þessum morðsveitum hælt
á hvert reipi í ræðu og riti. Þá er reynt
að klína á þau einhverjum gæðastimplum
„þjóðfrelsis" eða „jafnréttis". „Skærulið-
inn“ er útmálaður í fjölmiðlum sem fyr-
irmynd um sannan drengskap og hetju-
dáðir.
Öllum er ljóst, að nöfn þessara glæpa-
samtaka eru í hugskoti almennings, jafnt
barna og unglinga sem fullorðinna, tengd
blóöbaði, — sprengjuárásum á saklaust
fólk á skemmtistöðum, vélbyssuáhlaup-
um á ferðamenn í flugstöðvum eða tor-
tímingu þeirra tugum saman um borö í
flugvélum í háloftunum.
Miðað við þá samúö, sem skipulega er
reynt að vekja með athöfnum af þessu
tagi og hefur furðu víða grafið um sig,
getur mönnum tæpast komið á óvart þó
að ógæfumenn hér á landi vilji líka spila
sig „stóra karla“ og ná sér niðri á um-
hverfinu. Ef það er reyndin, að mat manna
á ódæðinu sé breytt í þá veru að taka ekki
afstöðu erum við illa á vegi stödd. Á að
láta börnin velta lengi vöngum yfir,
afhverju það sé forboðið aö skreppa út
til að drepa mann?
50
FV 11 1974