Frjáls verslun - 01.02.1995, Page 16

MARKAÐSMAL
Með auknu góðæri til aldamóta, eins og nú er útlit fyrir,
mun bílainnflutningur taka við sér. Meðalinnflutningur nýrra
bíla „í venjulegu ári“ ætti að vera í kringum 10 þúsund bílar
á ári og er þá einungis horft til þarfarinnar á að endurnýja
bílaflotann.
lífsnauðsynlegt að auka sneið sína af
kökunni og það gera þau ekki öðru
vísi en að keppa af meiri hörku.
Eftir að Brimborg tók yfir sölu á
bílum Globus; Ford og Citroen, og
Bifreiðar & Landbúnaðarvélar tóku
yfir sölu á bflum Bflaumboðsins;
BMW og Renault, má raunar þegar
sjá þess merki að keppnin sé að
harðna á markaðnum. Bæði Brim-
borg og Bifreiðar & Landbúnaðarvél-
ar eru miklu fjárhagslega sterkari en
Bflaumboðið og Globus voru áður.
Endurnýjunarþörf nýrra bfla á ís-
landi er á hreinu en meiri óvissa er
hins vegar um hagvöxtinn hér á landi
til aldamóta. Þjóðhagsstofnun spáir
um 2% hagvexti á þessu ári og reikn-
að er með svipaðri útkomu á næsta
ári.
Á síðasta ári var hagvöxtur í
Bandaríkjunum um 4%. Þá komst
hagvöxtur á skrið í Evrópu og Japan.
Gert er ráð fyrir að hagvöxtur í Japan
verði á bilinu 3 til 4% til aldamóta, í
Evrópu í kringum 3% og í Banda-
ríkjunum á milli 2 til 3% á ári til alda-
móta. Þetta kemur íslensku atvinnu-
lífi mjög til góða og styrkir trúna um 2
til 3% hagvöxt hér á landi til aldamóta.
En björninn er ekki þar með unn-
inn. Nokkur spurningamerki eru í
dæminu. Stærsta spurningamerkið
er sjávarútvegurinn. Þarf að skerða
fiskveiðar frekar á næstu árum eftir
stórfellda rányrkju, eða er botninum
náð?
Önnur stór spurningamerki blasa
við. Gengdarlaus fjárlagahalli er mikil
hindrun í auknum uppgangi viðskipta-
lífsins. Á meðan ekki verður hægt að
eyða fjárlagahallanum er lítil von til
þess að vextir lækki frekar, hvað þá
skattar á fyrirtæki og einstaklinga.
Lækkun vaxta og skatta væri hins
vegar mikil vítamínssprauta fyrir at-
vinnulífið.
En vfkjum þá að endumýjunarþörf-
inni á bflamarkaðnum. Bflaflotinn er
gamall. Meðalaldur hans er 8 ár.
Fyrir tuttugu árum, árið 1975, var
bflaflotinn um 70 þúsund bflar. Fólks-
fjöldi var þá um 219 þúsund. Nú er
bflaflotinn í kringum 125 þúsund bflar
og fólksfjöldi um 266 þúsund.
Miðað við að endingartími bfls sé
um 12 ár þarf árlegur innflutningur
bfla að vera um 10 þúsund á ári til að
viðhalda 125 þúsund bfla stofni, ef svo
má segja. Minnki bflaflotinn minnkar
endumýjunarþörfin að sama skapi.
Hún fer þó vart undir 10 þúsund bfla á
ári. Þess vegna hlýtur innflutningur
nýrra bfla að aukast á næstu árum.
Engin grein í viðskiptalífinu hefur
búið við eins miklar sveiflur og bfla-
greinin. Á þensluárunum 1986 til 1988
voru fluttir inn tæplega 54 þúsund
bflar, nýir og notaðir, eða um 18 þús-
und bflar á ári. Það er mikil sveifla frá
um 24 þúsund bflainnflutningi árið
1987 til um 6 þúsund bfla síðustu tvö
árin. Þetta er sveifla, samdráttur upp
á um 75%. Og skal engan undra að
erfitt sé að reka fyrirtæki við slíkar
aðstæður. Erlendis er talað um mikl-
ar sveiflur ef sala nýrra bfla sveiflast
um 10% á milli ára.
Japanskir bflar hafa í mörg ár haft
yfirburðastöðu á íslenska bflamark-
aðnum. Hlutfall þeirra hefur verið
nærri 70% af innflutningi nýrra bfla.
Spumingin er sú hvort þetta hlutfall
muni minnka á næstu árum, hvort
evrópskir og bandarískir bflar muni
auka sinn hlut. Þessu er erfitt að
svara.
Evrópskir bflar hafa verið að auka
hlut sinn í kökunni, má þar sérstak-
lega nefna tegund eins og Volkswag-
en. Og raunar Opel það sem af er
þessu ári. Engu að síður virðist jap-
anskt atvinnulíf komið yfir erfiðleika
síðustu ára og við það verða Japanir
samkeppnishæfari í verði. Gengi
jensins verður stöðugra en það gekk í
gegnum miklar hremmingar á árinu
1993.
Ætla má að evrópskir bflaframleið-
endur megi hafa sig alla við til að halda
í við japanska bflaframleiðendur á
næstu árum. Og hækki gengi evrópu-
myntanna hlutfallslega meira en jap-
anska jensins versnar samkeppnis-
staða evrópskra bflaframleiðenda að
sama skapi.
Bandarísku bflarisunum þremur;
Chrysler, GM og Ford, gekk fimvel á
síðasta ári og högnuðust mikið. Það
gefur þeim mikinn byr í seglinn á
næstu árum. Þeir eru einfaldlega
sterkari en áður og betur í stakk búnir
í fjárfestingar sem auka munu fram-
leiðnina og þar með samkeppnis-
hæfnina.
Dollarinn hefur hins vegar sveiflast
nokkuð á undanfömum árum, tekið
dífur og rokið upp. Við slíkt verður
gengisáhætta meiri. Engu að síður
ætti ekki að vanmeta bandarískan
bflaiðnað og þar með innflutning
bandarískra bfla til íslands sem hefur
verið lítill um langt skeið.
Samfelldur tekjusamdráttur í þjóð-
félaginu síðustu sex árin hefur leitt til
þess að fólk hefur ekki haft efni á að
leggja nægilegt fé til hliðar til að kaupa
nýja bfla, sérstaklega síðustu þrjú ár-
in. En með auknu góðæri til alda-
móta, eins og nú er útlit fyrir, mun
bflainnflutningur taka við sér. Meðal-
innflutningur nýrra bfla „í venjulegu
ári“ ætti að vera í kringum 10 þúsund
bflar á ári og er þá einungis horft til
þarfarinnar á að endumýja bflaflotann.
16