Fregnir - 01.07.1994, Page 6

FREGNIR
Kristín Bragadóttir, Háskólabókasafni:
Um millisafnalán
Á Norðurlöndum höfum við vanist þeirri hugsun, að menntun og öflun
þekkingar svo sem þjónusta bókasafna skuli vera notandanum að kosm-
aðarlausu. Sýnilegt er að blikur eru á lofti um breytta tíma. Með versn-
andi fjárhag bókasafna á Norðurlöndum hafa bókaverðir þurft að skoða
stöðu safna sinna að nýju og meta þjónustu þá er þeir veita frá nýju sjón-
arhomi.
Mikilvægt er að skoða hvemig bæta megi þjónustuna og gera hana skil-
virkari og hraðari enda ýmis teikn á lofti um að lögmál markaðarins
muni ráða miklu á þessu sviði í framtíðinni. Þjónusta bókasafna sem og
annara áþekkra stofnana mun að öllum líkindum sækja greiðslu í aukn-
um mæli í pyngju neytendanna. Hvað varðar lán milli safna má segja að
margra ára vangaveltum um gjaldtöku sé nú lokið og menn em á einu
máli um að ekki sé unnt að veita afgreiðslu millisafnalána endurgjalds-
laust. Gamalkunn hugtök einsog “gratisprincip” heyrist nú ekki lengur
en þeim mun oftar er talað um “avgiftsbelággning” eða beina gjaldtöku.
Langflest rannsóknarbókasöfn vinna eftir ákveðinni gjaldskrá og ein-
ungis er eftir að samræma hana á landsvísu í hverju landanna fyrir sig.
Um þetta fjallaði 3. norræna þingið um millisafnalán sem haldið var á
Lángholmen í Stokkhólmi dagana 2.-4. mars 1994. Auk þess var lögð
þung áhersla á tækni og ýmis þróunarverkefni í þágu millisafnalána sem
unnin hafa verið undanfarið á Norðurlöndum. Þingið var mjög vel sótt.
Frá íslandi sóttu Linda Erlendsdóttir frá Kennaraháskólanum og undir-
rrituð þingið. Millisafnalán hafa heilmikið verið í brennidepli undanfarið
og þátttakendum var mikið niðri fyrir. Augljóst er að millisafnalán eru í
örum vexti innan rannsóknarbókasafna á Norðurlöndum og spumingar
um hvað á að kaupa og hvað á að fá að láni verða æ áleitnari. Tækni-
framfarir eru örar og mikilvægt er að fylgjast vel með því sem gerist á
6