Alþýðublaðið - 23.05.1968, Blaðsíða 8

Ralph Nader hrellir bandaríska ið'juhölda.
BANDARlSK „SAMVIZKA"
HINN 36 ára gamli líbansk-
bandaríski lögmaður, RALPH
NADER, sem árið 1965 olli
miklu umróti í bandarískum
bílaiðnaði með ásökunum sín-
xun gagnvart bifreiðaframleið-
endum um vöntun á öryggi í
gerð bifreiða, hefur á þeim 3
árum, sem liðin eru frá því að
hann hóf ,,raust samvizkunnar"
gerzt aösópsmikill og eftirtekt
arverður málsvari neytenda og
eldheitulr þjóðfélagsgagnr'ýn-
andi. Þegar Ralph Nader sendi
frá sér bók sína, „Hættuleg
farartæki“, þar sem hann tók
fyrir ýmsa galla á bandarísk-
um bifreiðum og varð á svip-
stundu víðfrægur. Árangurinn
af þessari herferð varð hvorki
meiri né njinni en sá, að settar
voru aðrar og mun strangari
öryggisreglur um imiri og ytri
gerð bandarískra bíla.
fh* 1 '
RALPH HINN „ÖRAGI“.
Ralph Nader lét sér ekkert
fyrir brjósti brenna, er hann
skar upp herör gegn bandaríska
bílaiðnaðinum. Hann talaði í
sjónvarp og hljóðvarp, ritaði
greinar og flutti fyrirlestra.
Hann kom mönnum fyrir sjón
ir sem sjálfumglaður, öruggur
og fífldjarfur ungur ofurhugi,
og þar sem hann reri einn á
báti gegn áköfum andbyr,
hlaut hann fljótlega sess sem
„óbilgjarnasti fulltrúi hins
bandaríska neytenda".
Starfsaðferðir hans eru ein-
stæðar. Hann byrjar ávallt á
því að leggja fram örugg sönn
unargögn fyrir þeim málstað,
er hann leggur lið. Síðan legg
ur hann drög að því, að þau
stjórnvöld, er málið heyrir und
ir, láti það til sín taka til að
skorið verði úr um réttmæti
gagnrýni hans. Síðan heldur
tiann áfram baráttu sinni fyrir
oþnum tjöldum, þangað til úr-
slitin ern svo auðsæ, að mál
er til komið að leita höggstað
ar annars staðar á vettvangi
þjóðlífsins.
HANN BREYTTI
BÍLGERÐUNUM.
Það tók Ralph Nader sex mán
uði að fullkomna „öryggisher-
ferð“ sína gegn bílaiðnaðinum,
eftir að bók hans hafði verið
gefin út og þjóðarþingið hafði
lagt fram lagafrumvarp þar sem
gert var ráð fyrir gagngerum
breytingum til batnlðar hvað
öryggi snertir í bandarískum
bílum. Lögfræðingurinn ungi
undirbjó og flutti mál sitt ná-
kvæmlega og skörulega með ^
glöggum, lýsandi dæmum, prýði
legri rökfestu og fullkomnum
vottorðum færustu sérfræðinga.
Þetta var allt svo kirfilega
grundvallað, að ekki varð
sk'ellt við skollaeyrum. Árang-
urinn kom bezt í Ijós í umferð
aröryggislögunum frá 1966. Lög
in leiddu til þess að hert var á
50 öryggisatriðum í bandarískri
bílagerð árin 1968 og 1969. En
Ralph Nader hafði ekki fengíð
nóg. Hann heldur herferðinni á-
fram til þess — eins og hann
sjálfur komst að orði — „að
brúa bililð, sem enn er milli
óskhyggj u og veruleika, þess
sem bílaiðnaðinum ber að sjá
fólkinu fyrir og þess sem fólk
ið á réttmæta heimtingu á“.
Nader vinnur nú að athugun
á tryggingakerfi Bandaríkjanna
og hlut þess í endurbótum á
öryggi bandarískra bíla. Síðustu
tvö árin hefur hann einnig
beint skeytum sínum allharka-
lega að kjötiðnaðinum. Hefur
hann meðal annars haldið því
fram, að um 15 prósent af því
kjöti, er berst á bandarískan
markað. fari varhluta af því lög
boðna eftirliti, sem ætlazt er
til að það falli undir. Og ekki
var að spyrja að árangrin xm
einnig í það skiptið! Reglurnar
um heilbrigðiseftirlit með kjöti
voru gerðar til muna strangari.
Þá hefur Nader upp á síðkast
ið haft heppnina með sér, er
hann hefur beint athyglinni að
mengun vatns af völdum gass,
— mengun, sem skaðleg getur
reynzt miklum hluta þess fersk
vatnsfiskjar, sem snæddur er í
Bandaríkjunum. Fyrir nokkrum
mánuðum slóst hann í lið með
dr. Karli Z. Morgan, sem er
forstjóri rannsóknastofnana rík-
isins á sviði atómorku í Oak
Ridge. Það samstarf snerist um
það að uppræta hættu af geisla
virkni við röntgenmyndun tann
lækna. Árangurinn varð sá, að
Bandaríska tannlæknasamband-
ið tók tillit til niðurstaðna
þeirra félaga í tilkynningu, er
það sendi sínum 108.400 með-
limum! Siðan sneri Nader sér
og að hættunni í geis'avirkni
af ákveðnum tegundum litasjón
varps. Sú geislavirkni getur orð
ið nokkur, ef horft er langtím
um saman á vissar tegundir
sjópvarps þessa.
Og nú er starfsvettvangur
Ralph Naders orðinn svo víður,
að hann teygir sig allt frá eit-
urlyfjum til þotna, er fljúga
hraðar en hljóðið!
-HVER ER RALPH NADER
EIGINLEGA?
Ralph Nader er af líbönskum
innflytjendum kominn. Faðir
hans, Nadra, og móðir hans,
Rose Nader, settust að í Win-
sted í Connecticut, þar sem
þau stofnsettu bakarí og brauð
sölu með fleiru. Ralph, sonur
þeirra, hlaut gott uppeldi og á-
gæta menntun, hann útskrifað-
ist frá Princeton Universit.y 1955
og varð síðar lögfræðingur frá
Harvard-háskóla. Meðan hann
stundaði háskólanám lagði hann
einnig gjörva hönd á margt, var
tfo^töðumaður kailu-klúbbsj
bókavörður o. s. frv. o. s. frv.
Hann er afburða eljumaður og
ástundarsamur, svo að af ber.
Er Ralph Nader hafði lokið
herþjónustuskyldu sinni og tek
ið háskólapróf sín, tókst hann
mikla ferð á hendur um Afriku,
Miðaustur-Evrópu og Suður-
Ameríku. Hann „skrifaði sig á-
fram", ef svo má segja. Hann
aflaði sér farareyris í hnatt-
reisu sína sem „free lance"
blaðamaður og seldi dag- og
vikublöðum pistla sína.
Þegar Nader sneri aftur til
Conneeticut hóf hann lögfræði-
störf._í frítímum fékkst hann
liins vegar við að kynna sér
allt það, er hann gat, um feíla
og bílaframleiðslu, einkanlega
með tilliti til örj’ggis. Það hafði
hann raunar þegar látið til sín
taka, er hann sem laganemi rit
stýrði „Harvard Law Record",
riti laganema við háskólann.
Hann tókst á hendur undir-
stöðuathuganir, kj’nnti sér um-
ferðaróhöpp náið og ræddi við
umferðaryfirvöld, þá sem lent
höfðu í bílslysum svo og vitni.
Þar kóm og, að hann gerði för
sína til sjálfrar Washington og
ráðlagði öldungardeildamönnum
að taka öryggi umferðarinnar
til gagngerra endurbóta með
nýrri og betri löggjöf um þau
efni! í desembermánuði árið
1965 kom bók hans svo út og
óvenjulegur ferill var hafinn.
Ralph Nader, sem er „pipar
sveinn" býr íWashington þar
sem hann leigir húsnæði, ekur
um í bíl sínum, snæðir á dýrum
LAGI
Og
100
vinnur að
klukkustund
matsöluhúsum
minnsta kosti
ir á viku.
— Ég er eiginlega ekki byrj-
aður ennþá, segir Ralph Nader.
Ég er rétt að ná fótfestu ..,
Ég hef gert það að ætlunar-
verki mínu í lífinu að verja
hagsmuni bandarískra neytenda
og ég vona, að það takist . . “.
Fréttatilkynning frá Niðurjöfnunarnefnd Reykjavíkur:
SKATTARNIR ‘68
1. UTSVOR :
Úísvarsstofnar eru samkv.
almennri reglu tekjustofnalaga
hreinar tekjur og hrein eign
samkv. skattaskrá.
01. TEKJUÚTSVÖR:
Af þessu leiðir, að eftirtald-
ir liðir eru ekki fólgnir í tekju-
útsvarsstofni;
í
1) Eignaauki, sem stafar af því,
að fjármunir gjaldanda hækka
í verði.
2) Eignaauki, sem stafar af
aukavinnu, sem einstaklingar
leggja fram utan reglulegs
vinnutíma, við byggingu íbúða
til eigin afnota, sbr. þó nánari
ákvæði í reglugerð um tekju-
skatt og eignarskatt.
3) Fæði sjómanns, er hann fær
hjá atvipnurekanda.
4) Kostnaður við stofnun heim-
ilis kr. 41.300,00.
5) Slysadagpeningar og sjúkra-
dagpeningar frá almannatrygg-
ingum og úr sjúkrasjóðum
stéttarfélaga.
6) Kostnaður einstæðs foreldris,
sem heldur heimili og fram-
færir þar börn sín, kr. 20.700,-
00, auk kr. 4.140,00 fyrir hvert
barn.
7) Hlífðarfatako.stnaður sjó-
manna 4 íslenzkum fiski- og
farmskipum, kr. 500,00 4 mán.
Auk þess sérstakan frádrátt, kr.
3.000,00 á mán., enda hafi sjó-
mennirnir verið skipverjar á
slíkum skipum ekki skemur en
6 mán. á skattárinu. Sjái sjó-
menn þessir sér sjálfir fyrir
fæði, dregst fæðiskostnaðurinn
frá tekjum þeirra, kr. 54,00
pr. dag.
8) Helming af skattskyldum
tekjum, 'sem gift kona vinnur
fyrir, enda sé þeirra ekki aflað
hjá fyrirtæki, sem hjónin ann-
að hvort eða bæði eigá eða reka
að verulegu leyti.
Auk þeirra liða, sem nú hafa
verið taldir, veitir framtalsnefnd
eftirtalda liði til
tekjuútsvarsstofni:
frádráttar
9) Sjúkrakostnað, ef liann má
telja verulegan.
10) Kostnað vegna slysa, dauðs-
falla eða annarra óhappa, sem
orsaka verulega skerðingu á
gjaldgetu, þ.m.t. mikil tekju-
rýrnun.
11) Uppeldis- og menningar-
kostnað barna, sem eldri eru
en 16-ára og gjaldandi annast
greiðslu á.
12) Ellilífeyri.
13) Örorkulífeyri.
14) Ekkjulífeyri og ekkjubæt-
ur.
15) Útsvör s.l. árs, ef þau hafa
verið greidd að fullu fyrir sl.
áramót.
Framtalsnefnd leyfir nú til
frádráttar helming taps frá
Framhald á bls. 14.
8 23. maf 196S - WOMMH

..JjLliul
^ * ItxjiiíilliiÍLLuiiu'l Uilil
mi'.h
Ia -JÍi
\