Alþýðublaðið - 11.07.1970, Blaðsíða 6

6 Laug'ardagur 11. júlí 1970
i
I
□ 1 Jan Troeíl, höfundur HAR
HAR DU DITT LIV er 40 ára
KamaU og hefur sýní það og
sannað . með þessari fyrstu
Iciknu mynd sinni, að hann er
einn athyglisverðasti leikstjóri
Svía, aff minnsta kosti, ef dæma
skal eftir því fábreytta úrvali
sæpskra mynda, sem sýndar haía
vei.'ið hér á undanförnum. árum.
Margt er það, sem gerir mynd
þessa að því bnossi, sem hún er.
Sem dæmi rná nefna eirNfaklega
trúverffugu Jýsingu á h.ögum og
háttvm félks á þeim. tíma, sem
inyndin gerist, þ. e. á árum fyrri
heimsstyrjaldarinnar, tíma mik-
illa ytri og innri breytinga á
þjóffféíögum Evrópu.
Margar skemmtilegar persón-
ur verða á vegi manns, þegar
fylgzt er með ferð piltsins Olofs
(íleik'rn af Eddie Axberg)
frá ,he:maihögunum út í aivinnu-
lífið, þar ssim hann vinnur að-
•skdjanleg síðnt s. s. v;ð timbur-
. vinnslu og kvikmyndasýningar.
Verða persónurnar þeim mun
eftirminnilegri, þar sem þær eru
túlkaðar af ýmsum snjöllustu
leikurum Svía. Má þar til nefna
AWan Efjwa!], Max von Sydow,
Ulí Paime, Gunnar Bjöm-
strand og Per Oscarsson. Og
ekki m;i gleyma tónlistihni í
mvndinni, Hún er eítir Erik
Nordgren. hæði s.kemmtiieg og
• Skynsamflega nctuð.
Eins cg sýnilegt er af Har har
du ditt iiv, hóf Trcall feril sinn í
kviksm.yndu.im sem myndatöku-
maður. S?,m slikur er hann mjög
faer, enda er kvikmyndun hans
,í umræddri mynd stórkostleg.
Sjálfur lítur hann á sig fyrst og
fremct sem kvikmyndatöku-
mann.
„Eg greini raunveruleikann
■ bezt í geenum kvikmyndatöku-
vélina“, segir hann, „þar af leið
andi mun ég ætíð kvikmynda
sjáffur þær myndir sem ég
stjórna“.
KVIKMYNDIR
Úr fyrsta atriðí myndarinnar
Hár har du ditt Iiv: Óiaifur kveff
ur fósturmóður sína. Gudrun
Brost og Eddie Axberg.
„Ég byrjaði sem heimilda-
myndatökumaður og lít víst
sömu augum á kvikrnyndalist-
ina og ég gerði þá. Ég kýs að
um.mynda raunveruleikann sem
minnst og án þess að blanda
sj'áilfum mér í hann ... Eg klippi
myndir mínar að öllu leyti sjálf
ur. Það er skemmtilegri vinna
en svo, að ég láti hana öðrum
eftir. Auk þess sparar það mér
að útskýra hugmyndir mínar fyr
ir klipparanum.
Hver var áslæðan fyrir því,
að Troell kaus að gera kvik-
mynd eftir hinni miklu skáld-
sögu Eyivinds Johnson, Komanen
cm Olof, í stað þess að glíma
við samí'maefni?
„hegar einhver skáldsaga hef
ur djúp áhrif á mann hefur mað
ur hug á því að kvikmynda hana
og Lengsl mín við skáldsgu Jo-
hansons eru ekki einungis menn
ingarsöguiegs eðlis. Eg er sann-
færður um, að ungt fólk nú á
t'mum getur séð sjálft sig í Ólafi,
því ungilingar á öllum tímum
eru fuli'r af þessu róídeysi, sem
bæði getur ver'ð jákvæíí og nei
kvætt. Hvað Ólafi viðvíkur er
á ; æða rcileysisins ekki sljó-
leiki, heldur vegna þess, að hann
skóur. 'að franiiíð hans er ekki
hér. En hvar? Hann er leitandi,
opinn fyrir ö)lu, sem á vegi hans
verður. I því liggur kjarninn, ég
vona líka, að skáldskapurinn sé
k.Hrni • myndinni..
I rr.yndinni lííur Troeil vina-
legum og þó „írónískum“ augum
á æsku fulian ákafa Ólafs í sósíal
ismanum. Hver er pólit.ísk af-
staða hans?
„Ég stend auðvitað heils hug-
ar með Ólafi, því í þann tíð var
sósíalisminn eina lausnin, en
með tilliti til nútímans er ég ó-
ákveðnari. Þetta er svo flókið.
Sósfalisminn hefur svo margt
með sér og margt á móíi. Ef til
viH er bezt að vera utan flokka
ög taka afsíöðu í það og það
skiptið ég v.eit það annars ekkí“.
Síðan Tioeil gerði Hár har du
ditt liv 1968 hefur ,hann gert
myndiiia Oie Dole Doff (1967).
Fjaliar hún um kennara, sem
valdi sér lífsstarf vegna þess, að
hcnum líkaði ekki í iþeim skóla
sem hann sjáílfur lærði í. Vill
hann bæta skólann, en mistefcst
algjörlega. Per Oscarsson fer
□ Það er ekki að furða, að
forráðamenn kvikmyndahúsanna
kvarti undan síversnandi að-
sókn. Ef dæma á eftir auglýs-
ingu Bæjarbícs u«n kvikmynd-
in Ilár har du ditt liv, mætti
E'ns cg- kunnugt cr licfur
Háskdlabíó tekiff upp þá ný-
breytni, aff sýna iistrænar úr-
rai.smyndjr á hverjum mánn-
digi, Næsta máriuilagr.-nynd líá
með hlutverk kennarans og
hlaut myndin mikið lof á Norð-
urlöndum.
I augnablikinu vinnur Troetl
að mynd, sem gerð er eftir skáld
verki Mobergs „Innvandrarna
och Ufvandrarna“. Fór kvik-
mynda.takan. að nokkru leyti
fram ,í Bapdaríkjunum.
Þess má geta að lokum, að
æíla, að forráðamenn Þess biós
hefclu ekk-i ■ minnstu hugmynd
um hvers konar mynd þeir hafa
með höndum. Eina auglýsingin.
um myndi.na birtist eingöngu í
MorgunUaðinu, þar sem eing-
skólabiós ver'ffur Flugnahöfð-
inginn (Lord cf the Flies) eft-
ir sanmefndri metsölubók M'ill
iam Golding:. Leikstjóri myndar
;”nar er Peter Brook
danskir kvikmyndagagnrýnend-
ur kusu Hár har du ditt Hv eina
a:f 10 beztu kvikmyndnm, sem
sýndar voru í Danmörku árið
1987 og á kvikmyndahátíðinni
í 'Berlín 1967 vakti hún mesta
athygli ásamt myndinni Le
Depart, sem hlaut Silfurbjörn-
inn það ár. —
inn veitir henni séstaka eftir-'
tekt, . kannske vegna þass., að
enginn býst við neinu sérstöku.
Hvers vegna ekki að eyða
nokkrum krónum í innihalds-
meiri og litríkari augiýsingu og
birta hana í öMum blöðum. —
Einnig væri athugandi að senda
blöð- num fréttati'lkyfmirigar um
myndir, sem ex-u sérstaklega at-
liyglkverðar, eins og myndin,
si&m Bæjarbíó sýnir nú er.
Eg segi þetta ekki af ein-
skærri meðaumkun með bíóinu,
heldur frem.ur vegna þeirra fjöl
m'örgu, sem fara á mis við þessa
rnynd sökurn bágborins' skiin-
ings á fjöimiðlun. — GS ,
Sagan, sem myndin byggi,- á
er nýkömin út hjá \lmemia bóka
íélaginu og nefnist Höfuðpaur-
inn. fjallar um dvöi nokkurrá
bi’ezkra skóladrengja á eyðiey.
Hefur myndin hvarvetna hlotjð
mikið lcf og viðurkenníng.u sem
lktræn, en þó uni leið raun-
sönn lýsing á mannlegu sam-
félagi í lmotskurn.
Life M.agazine segir um mynd
ina, að hún sé „framúrskarandi"
New York Heraid Tribune, að
hún sé „stórf,engleg“ og Ne\jj,
York Daily News gaf h-enni $
sfjörnur.
Islenzk vinna - ESJU-Aex
JARBIO OG
FJÖLMIÐLUN
Umsjón:
Guðmundur Sigurðsson og Halldór Halldórsson