Alþýðublaðið - 26.04.1972, Blaðsíða 1

RUSSAR STOR
AUKASÖKN-
INA Á MIÐIN
Sovétmenn eru með ráða-
gerðir um að auka stórlega fisk-
afla sinn á næstu árum og i kjöl
far þeirrar ráðagerðar mun
fylgja stórfelld sókn þeirra á öll
hclztu fiskimið heims. Á það
væntanlega ekki siður við miðin
hér við land en annars staðar.
Fyrir árið 1975 á að auka afl-
ann um allt að 20 prósent frá
þvi, sem hann er í dag, og í þvi
augnamiði hafa tugir nýrra
fiskiskipa verið byggðir á síð-
ustu árum, og enn fleiri skip
munu bætast i flotann á næstu
árum. Nýlega var lokið smiði
43,400 tonná verksmiðjuskips,
Vostok, og hefur það reynzt vel i
prófunum. Mun skipið halda á
miðin á næstunni.
Þegar litið er á aflatöiur i
Sovétrikjunum á undanförnum
árum er vart að efa, að Sovét-
menn nái settu marki. t ár er
gert ráð fyrir þvi að ársfram-
leiðsla Sovétríkjanna á sjávar-
afurðum nái i fyrsta skipti 10
milljón tonnum, en fyrir aðeins
tveim árum nam framleiðslan
7,8 milljón tonnum, og aðeins 5,7
milljón tonnum árið 1965.
Þessi mikla aukning er ár-
angur áætlunar, sem bar hið
gamalkunna nafn „fimm ára
áætiunin”. Þessi áætlun kom i
gagnið árið 1966 og stóð fram til
ársins 1970. Ekki eru öil kurl
komin til grafar í Jjessari
áætlunargerð, og enn eru i
smiðum fiskiskip, sem ákveðið
var að smiða á áætlunarár-
unum.
i áætlun þessari var lögð mest
áherzla á tvö atriði, stækkun
veiðiskipaflotans og aukna
veiðitækni. Milljónir rúblna
voru lagðar fram, og um 70
prósent af þessu mikla fé var
lagt i nýbyggingar skipa. Á
undanförnum árum hafa svo
bætzt i sovézka flotann tugir
stórra veiðiskipa, auk hundruða
minni veiðiskipa. Á næstu árum
mun aukningin einnig verða
mjög mikil.
Undirstaða veiðanna á næstu
árum verða sérlega byggðir
„súpertogarar” og stór verk-
smiðjuskip. Togarar þessir
vcrða sérlega kraftmiklir, með
allt að 7000 þúsund hestafla vél,
og þeir eiga að geta verið á mið-
unum i allt að 70—80 daga. Afl-
anum landa þeir i móðurskip,
sem halda sig á miðunum, og
þar verður aflinn unninn. Þessi
móðurskip munu einnig sjá tog-
urunum fyrir vistum.
Að sjálfsögðu verða þetta
skuttogarar, og þeir verða búnir
öllum beztu fiskileitar- og sigl-
ingartækjum, sem völ er á í
Sovétrikjunum.
Sovétmenn munu leggja á það
áherzlu, að veiðiskipin haldi sig
saman i flota, eins og þau hafa
gert hingað til, t.d. undan
ströndum tslands. t þessum
flota munu stór verksmiðjuskip
verða mest áberandi. Verk-
smiðjuskip þessi eru mismun-
andi stór, það stærsta var ný-
lega fullgert, Vostok, 43,400
lcsta skip. Það er búið 26 þúsund
hestafla vél, og ganghraðinn er
20 sjómilur. Vostok mun dvelja
langdvölum á miðunum, og
skipið fær hráefni frá 14 fiski
skipum, sem það flytur með sér
á miðin, 6!! manns munu vinna
á Vostok, og sem dæmi um af-
köst verksmiðjuskipsins má
nefna, að þar verða framleiddar
150 þúsund dósir af niðursoðn-
um fiskafurðum á dag. Auk full-
komnustu fiskileitartækja verð-
ur þyrla um borð til aðstoðar viö
fiskilcitina.
Eins og áður segir er annar
höfuðþáttur áætlunarinnar bætt
fiskveiöitækni. 1 þeim efnum
eru Sovétmenn með margt á
prjónunum. Unniö hefur veriö
aö fullkomnun á bergmáls-
dýptarmælum, rafaugu hafa
verið sett á veiðarfæri til þess
að auðvelda stjórnun þeirra, og
siðast en ekki sizt, hefur verið
unniö að fuilkomnun nýrrar aö-
ferðar við að veiða fisk. Er hún i
þvi fólgin, að deyða heilar fiski-
torfur með rafstraumi, og sjúga
siðan torfurnar með þar til
gerðum sogtækjum upp i skipin.
Eins og sjá má hlýtur þessi
mikia aukning fiskiskipafiotans
að leiða til mikillar sóknar á
helztu fiskimið heimsins. En
Sovéýmenn eru einnig með
ráðagerðir um að afla sér hrá-
efnis á annan'hátt, nefnilcga
með fiskirækt. Hefur mikil
áherzla verið lögð á fiskirækt i
Sovétrikjunum aö undanförnu,
með þeim árangri, að standa
nmeð þeim árangri, að Sovét-
rikin standa nú þjóða fremst i
þeirri grein.
Á efstu myndinni er sovézkt oliubirgðaskip, þá
gæzluskip, og neðst veiðiskip.
ÞEIR ERU VIÐ VEIÐAR Á ÖLLUM HÖFUM
„Það má segja að Sovétmenn
sæki á mið um allan heim”,
sagði Jakob Jakobsson fiski-
fræðingur þegar blaðið hafði
samband við hann í gær vegna
fréttarinnar um aukningu
skipastóis Sovétmanna.
„Þeir eru við Nýfundnaland,
vesturströnd Afriku, i Kyrra-
hafi nálægt Japan, við Aiaska
og Kanada, i Barentshafi, Atl-
antshafi og eiginlega öllum
þekktum fiskimiðum nema i
námunda við Suður-Ameriku.
Þeir þora liklegast ekki í slag
við þjóðirnar þar vegna land-
helginnar”.
Eru þessi miö ekki flest
fullnýtt?
„Víðast hvar eru miðin full-
nýtt, nema þá heizt miö i Ind-
landshafi, En þar sem við
þckkjum bezt til, hér i norðan-
verðu Atlantshafi, þá er al-
mennt hægt að segja að sóknin
sé meiri en æskilegt væri. Jafn-
vel væri hægt að fá meiri veiði
með færri skipum. Er þá um að
ræða Nýfundnaland, miðin hér
við land, Barentshaf og viðar.”
Heildarfiskafiinn i heiminum
er nú um 60 milljónir lesta ár-
lega. Sumir visindamenn hafa
haldiö þvi fram aö hægt sé aö
auka þann afla um allt að helm-
ing, með þvi að nýta betur suma
stofnana. Hins vegar hefur þeim
reynst erfitt að færa fram rök
fyrir þeim spádómum.
Hins vegar er talið að auka
megi fiskaflann á næstu árum,
og yrði fiskirækt þá stór þáttur i
þeirri aukningu. Framh á bls. 8
SAKSOKNARI MUN KÆRA
SAKADÚM REYKIAVÍKUR
Á næstunni má búast við þvi, að
saksóknari rikisins kæri sakadóm
Heykjavikur til Hæstaréttar
vegna synjunar þess siðarnefnda
á ósk saksóknara um málsmeð
ferð tiltekins máls.
Málavextir eru þeir, að um ára-
mótin siðustu kom upp likams
meiðingarmál i Reykjavik og
eftir aö saksóknari rikisins haföi
fjallað um málið var tekin
ákvörðun um aö heimila dóms-
sátt i þvi.
Sakadómur Reykjavfkur vildi
ekki fallast á slík málalok og
Framhald á bls. 8.

Það mátti engu muna, að ungur
Flateyringur missti lífið i fyrra-
dag, þegar snjóskriöa féli á bif-
reið hans á Breiðadalsheiði og
stórskemmdi hana.
Það, sem varð honum til llfs
var það, að hann var ekki i bif-
reiðinni. þegar skriðan féll.
Þannig var mál með vexti, aö
Flateyringurinn Arni Benedikts-
son að nafni, var á leið frá Fiat-
eyri til tsafjarðar og þegar hann
kom að svonefndri Kinn hafði
snjóskriöa fallið á veginn.
Hófst hann þegar handa viö að
moka sér leið i gegnum hana.
En þegar hann var nýbyrjaður
á þvi verki féll snjóskriða fyrir
aftan hann og hafnaði á bflnum,
sem var ný Toyota bifreiö.
t skriöunni var Hka nokkurt
grjót og skekktist bifreiðin öll við
höggiö og færöist um set á vegin-
um.
Að sögn fréttaritara Alþýðu-
blaðsins á Flateyri, Emils Hjart-
arsonar, mun skriöan hafa verið
töluvert mikil og sagði hann, að
fyrir ofan veginn á þessum stað
væri hengja, sem félli úr langt
fram eftir á vorin.
Strax eftir óhappið sneri Árni
til Flateyrar og var blliinn siðan
sóttur.
„Þeir mættu fara að athuga það
fiskifræðingarnir, að steinbit-
urinn er alveg horfinn”, sagði
Emil Iljartarson, fréttaritari Al-
þýöublaðsins á Flateyri i viötali
við okkur I gær.
Hann átti að visu ekki við, að
ekki fengist steinbitur úr sjónum,
heldur, að aflinn væri orðinn
mjög lélegur miðað viö það, sem
áður var.
Nefndihann sem dæmi, að áður
fyrr hefðu bátarnir fengið að
staöaldri 12—15 tonn, en núna
fengju þeir varla meira en 7 tonn.
„Við köllum, aö hann sé horfinn
þó það sé þessi afli”, sagði Emil.
Kvað hann þessarar aflatregðu
hafa gætt siðustu tvö árin.
Hins vegar sagði Emil, að skel-
fiskveiðin gcngi vel hjá eina bátn-
um á Flateyri, sem hana stund-
aði.
5ARATU.
NitSTA
QÆOAR
Jose Cortez, 21 árs gamall
Mcxikani var orðinn leiður á
biðinni. Þegar vinkona hans var
búin að láta hann biða eftir sér i
klukkustund meðan hún skipti
um föt og snyrti sig áður en þau
hyggðust fara út að skemmta
sér, skrifaði hann á miða: „Ég
nenni ekki að bíða lengur. Þér
virðist standa á sama um mig”
Aö svo búnu skaut hann sig.