Alþýðublaðið - 27.09.1973, Blaðsíða 5

Alþýðublaðsútgáfan hf. Stjórnmálaritstjori Sighvatur Björgvinsson. Fréttastjóri
Sigtryggur Sigtryggsson. Ritstjórnarfulltrúi Bjami Sigtryggsson. Ritstjóri og
ábyrgðarmaður Freysteinn Jóhannsson. Aðsetur ritstjórnar Hverfisgötu 8—10. Sími
86666. Blaðaprent hf.
Fyrsti vinnustaðafundurinn
Á mánudaginn var efndi
Menningar- og fræðslusamband
alþýöu f samvinnu viö Listasafn
ASt og Járniðnaöarmannafélag
islands til fundar meö starfs-
fólki vélsmiöjunnar Héöins i
Reykjavik og var fundurinn
haldinn á vinnustaönum sjálf-
um. Þar höföu verið hengd upp
listaverk úr Listasafni ASÍ og á
fundinum sjálfum voru svo
kynnt stéttarleg og félagsleg
málefni járniönaöarm anna,
starfsemi MFA og fluttur stutt-
ur leikþáttur um samskipti
verkamanns og vinnuveitenda.
A eftir var svo efnt til umræðna
um fundinn og stéttarleg mál-
efni, fyrirspurnum svarað og
leitaö eftir hugmyndum hjá
verkafólkinu.
Þessi fyrsti vinnustaöafundur
MFA er mjög merkt og þarft
nýmæli og á Menningar- og
fræðslusamband alþýðu þakkir
skildar fyrir þetta lofsveröa
framtak sitt. Það dylst væntan-
lega engum — og verkalýðs-
sinnar hafa af þvf miklar
áhyggjur — að þátttaka hinna
almennu félagsmanna i stéttar-
félögum i félagsstarfinu er allt
of litil og margir launþegar vita
næsta lítið um stéttarleg mál-
efni sin og eru kærulausir um
vöxt og viðgang félaga sinna.
Þessi öfugþróun er mjög viö-
sjárverð, þvi félögin byggja
styrk sinn fyrst og fremst á hin-
um almennu félagsmönnum,
starfi þeirra og áhuga. Ef sú
afluppspretta þrýtur og þornar.
þá verður þess ekki langt aö
bíða, aö Itök verkalýöshreyf-
ingarinnar I þjóðfélaginu rýrni
að sama skapi og þar meö væri I
dróma drepin sú almenna rétt-
lætis- og mannréttindabarátta,
sem islensk verkalýðshreyfing
hefur náö um meira en hálfrar
aldar skeiö með þeim góöa
árangri, að á islandi er nú fé-
lagslegt velferðarríki. Það væri
ekki aðeins sókn verkalýðsstétt-
arinnar fram eftir vegi, sem þá
væri stöðvuð. Unnir sigrar
hennar væru þá einnig I hættu
þvi þau öfl I þjóðfélaginu eru
vissulega sterk, sem vilja ná
aftur af alþýðu þessa lands
ýmsum þeim réttindum, sem
verkalýðshreyfingin og verka-
lýðsflokkarnir hafa með langri
og strangri baráttu fært frani
sigurs.
Þegar hliösjón er höfð af þess-
um staðreyndum er þvi ekkert
undarlegt, þótt sú félagslega
deyfð, sem rikt hefur I verka-
lýðshreyfingunni nú um nokkurt
skeið, hafi vakið miklar áhyggj-
ur hjá öllum sönnum verkalýðs-
sinnum.
En sökin er ekki bara fólksins.
Verkalýðsforustan á sjálf lika
nokkra sök á því, hvernig komið
er. Hún heldur sér enn fast við
starfshætti, sem voru góðir hér
fyrrum, en eiga ekki lengur við.
Þegar grannt er skoöað er það
e.t.v. ekki óeðlilegt, að Islenskt
verkafólk, sem verður að vinna
mjög langan vinnudag, vilji
ekki verja hinum fáu og dýr-
mætu hvildarstundum sinum til
þess að sækja fundi stéttarfé-
laga sinna, sem enn eru haldnir
með sama gamla sniðinu og var
við lýði fyrir hálfri öld — þá þvi
siður, þegar kjarabaráttan er
ekki eins glögg og áþrcifanleg
og hún var á fyrri timum. Þessi
mál verður verkalýðsforystan
að taka til rækilegrar athugunar
og reyna að fella félagslega
starfsemi stéttarfélaganna að
þessum nýju aðstæðum. Það
hefur MFA einmitt gert. Stjórn
þess og ráðamenn hafa gert sér
Ijóst, að konti alþýðan ekki til
stétlarfélaganna, þá verða
stéttarfélögin að koma til alþýð-
unnar þar sem hana er aö finna
— á vinnustöðunum þar sem
fólkið er við störf.
Vinnustaðafundir MFA eru
tákn nýs tima, tákn um nýjan
skilning verkalýösforystunnar á
hlutverki sinu. Alþýðublaðið
fagnar þessu góða framtaki og
óskar MFA og stéttarfélögunum
i landinu góðs gengis með fram-
kvæntdina.
* " ^
ÁLYKTUN 1. KJÖRDÆMISÞINGS ALÞYÐUFLOKKSINS I REYKJAVlK UM VERKflLYÐSMflL
RAUNHÆF LlFSKJÖR
Ályktun um verkalýðs-
mál.
Alþýðuflokkurinn var árið
1916 stofnaður til að vera bar-
áttutæki Islenskrar alþýðu á
stjórnmálasviðinu.
Flokkurinn hefur löngum haft
forystu i sókn launþeganna i
landinu á sviði menningar- og
kjaramála og með samstarfi Al-
þýöuflokksins og verkalýðs-
samtakanna var i upphafi lagð-
ur grundvöllurinn að þvi vel-
ferðarþjóðfélagi, sem islenska
þjóðin býr við i dag.
Kjaramál alþýðunnar ráðast
nú ekki lengur svo til einvörðu
af beinum samningum milli
launþega og vinnuveitenda,
mætti segja að ekki væri minna
um vert, það sem löggjafinn og
rikisstjórnir ákveða i ýmsum
málum er beint snerta hags-
muni hins almenna launþega i
landinu. Þvi er það, að kjör-
dæmisþingið ályktar eftirfar-
andi og beinir þvi til þingmanna
flokksins og allra flokksmanna,
hvar sem þeir geti þvi viðkomið,
að vinna að framgangi þessara
mála i þágu launastéttanna og
um leið þjóðarinnar i heild.
1. Það blasir við að útilokað er
fyrir þá sem lægst hafa launin
að framfleyta sér og fjöl-
skyldu af dagvinnutekjum
sinum i hinni ört vaxandi dýr-
tið og stórrýrnandi tekjum.
Skal því höfuðáhersla á það
lögð að stórbæta laun hinna
lægst launuðu þannig, að dag-
vinnutekjurnar nægi til fram-
færslu meöalfjölskyldu.
Til litils hefur verið barist i
áraraðir fyrir 40 stunda
vinnuviku, ef um ieið og hún
er orðin að veruleika, verður
að stórauka yfirvinnu til að
geta framfleytt meðalfjöl-
skyldu, en sú staðreynd blasir
nú við á meginþorra heimila.
Þegar tillit er tekið til núver-
andi verðlags og siaukinnar
skattabyrðar, sem hlutfalls-
lega hafa lagst þyngst á þá
sem lægri hafa launin, verður
að telja, að lágmarkslaun
mættu ekki vera lægri en sem
svarar kr. 40.000,00 á mánuði,
miðað við núverandi visitölu.
Hér er um stórátak að ræða,
sem öll launþegasamtök i
landinu ásamt þeim stjórn-
málasamtökum, sem telja sig
vera málsvara alþýðunnar og
launastéttanna, verða að
sameinast um að hrinda i
framkvæmd á næstu vikum,
undir kjörorðinu „Gerum 40
stunda vinnuvikuna að raun-
veruleika”.
2. Unnið skal að lögfestingu 5
daga vinnuviku fyrir alla
launþega og ennfremur, að
hver vika i orlofi verði reikn-
uð sem 5 virkir dagar.
Lágmarksorlof er nú 24 virkir
dagar.
Eðlilegt verður að teljast, að
orlofsdögunum fjölgi með
hækkandi starfsaldri og
mætti i þvi sambandi benda á,
að i mörgum tilfeilum væri
æskilegt að orlofsaukning
vegna starfsaldurs væri
framkvæmd að vetrinum.
3. Lögð er áhersia á, að Alþýðu-
flokkurinn beiti sér áfram og i
rfkari mæli fyrir lögfestingu
um atvinnulýðræði, sem feli i
séraukin áhrif starfsmanna á
stjórnun fyrirtækja og jafn-
framt verði komið á fót sam-
starfsnefndum launþega og
vinnuveitenda innan fyrir-
tækjanna.
Eðlilegt væri, meðan þessi
mál væru að þróast, að opin-
berar stofnanir riðu á vaðið i
þessum efnum.
4. Lifshagsmunir þjóðarinnar i
heild byggjast nú sem áður að
stórum hluta á sölu fiskafurða
á erlendum mörkuðum.
Leggja verður áherslu á
aukningu verðmætis sjávar-
afurða með enn frekari full-
vinnslu þeirra innanlands.
Þessu fylgja kröfur til þeirra
launþega, sem við þennan
iðnað starfa, um meiri afköst
og aukna vandvirkni til að
mæta kröfum hinna erlendu
markaða. Með tilliti til þessa,
svo og að hér er um erfiða og
jafnframtoftstopula vinnu að
ræða, verður að teljast nauð-
synlegt og sanngjarnt að
þessi störf verði metin til
verulegri hærri launa og jafn-
framt verði sett ákvæði um
launatryggingu þeirra, er
vinna á timakaupi.
5. Alþýðuflokkurinn skal með
öllum ráðum vinna að þvi, að
opinber gjöld verði ekki lögð á
ellilaun i neinum tilfellum.
Ennfremur, að skerðingar-
• ákvæði þau er gilda um elli-
laun verði felld niður.
6. Alþýðuflokkurinn skal vinna
að þvi, að allir lifeyrissjóðir
launþega i landinu verði verð-
tryggðir, þannig að greiðslur
til lifeyrisþega haldist i sam-
ræmi við almennt verðlag
eins og það er á hverjum
tima.
7. Kjördæmisþingið vill beina
þvi til opinberra stjórnvalda,
að mikið virðist á skorta að
þau taki tillit til við mann-
virkjaframkvæmdir á sinum
vegum, þörf vinnuafls til
hinna ýmsu atvinnuvega
landsmanna, á sama tima og
ráöist er i opinberar fram-
kvæmdir.
Hafa ber i huga við fram-
kvæmdir opinberra aðila, að
þær hafi ekki i för með sér
vinnuaflsskort við t.d. upp-
byggingu húsnæðis né við
mönnun bátaflotans.
Opinberar framkvæmdir eru
nauðsynlegar, en það verður
að skipuleggja þær þannig, að
þær auki ekki á vinnuafls-
skort i lifsnauðsynlegum at-
vinnugreinum og hafi um leið
f för með sér launaskrið og
aukningu dýrtiöar í landinu,
til enn frekari kjararýrnunar
launþega og mest þeirra sem
lægst hafa launin.
8. Vinna ber að þvi, að skatta-
frádráttur vaxta vegna
skulda verði verulega tak-
markaður, þar sem reynslan
hefur sýnt, að þetta ákvæði
skattalaganna hafi verið mis-
notað í rikum mæli.
Koma þarf i veg fyrir, aö hinir
tekjuháu og aðstöðugóðu
þjóðfélagsþegnar geti skotið
sér á bak við vexti af óeðli-
lega miklum skuldum og meö
þvi séð sér fyrir lágum eða
jafnvel engum sköttum á
kostnað hins almenna laun-
þega.
Skattafrádráttur giftra
kvenna er vinna frá heimilum
sinum var hugsaður og
reyndist i raun, sem mjög
hvetjandi að þvi leyti að ná
auknu vinnuafli út i atvinnu-
lifið.
Full ástæða er til að ætla, að
einstæðar mæður, sem geti
ekki hjá þvi komist að vinna
utan heimilisins til að afla sér
og börnum sinum lifsviður-
væris, ættu ekki siður að njóta
sama skattafrádráttar, en
þær konur, er hafa maka sinn
sér við hlið, til að afla heimil-
inu tekna ásamt sér.
10. Kjördæmisþingið beinir þvi
til Alþýðuflokksins, að hann
beiti sér fyrir þvi með öllum
ráðum, að skattalög og fram-
kvæmd þeirra verði tekin til
gagngerðrar endurskoðunar
og lagfæringar.
Siauknar kröfur á hendur hins
opinbera, auknar fram-
kvæmdir og vaxandi dýrtið
hefur i för með sér auknar
álögur á þjóðfélagsþegnana,
sem aftur kallar á réttlátari
skiptingu skattbyrðanna, og
að gerðar séu alvarlegar ráð-
stafanir til að uppræta hvers
konar skattsvik.
Taka skal til athugunar ásamt
öðru, hvort ekki væri affara-
sælla fyrir hinn almenna
launþega, að upp væru teknir
i auknum mæli óbeinir skatt-
ar, þ.e. að eyðsla væri skatt-
lögö i stað tekna, en beinir
skattar væri aðeins notaðir
sem hagstjórnartæki til að
jafna skattbyrðarnar eftir
efnum og ástæðum og draga
úr óeðlilegum mun tekna og
eigna. Koma verður I vcg fyr-
ir þá þróun, að álögur á nauð-
þurftartekjum láglaunafólks
aukist meira hlutfallslega, en
á tekjur þeirra sem hærri
hafa launin.
Til lagfæringar á þessu verð-
ur að koma til stórleg breikk-
un skattþrepanna þannig, að
skattstiginn fylgi i stórum
dráttum verðlagsþróuninni i
landinu á hverjum tima og
fyrirbyggi þannig, að nauð-
þurftartekjur lendi i hæsta
þrepi skatlstigans.
11. Kjördæmisþingið beinir þvi
alvarlega til Alþýðuflokksins
að taka upp baráttu fyrir
endurskoðun visitölunnar,
þar sem reynslan hefur sýnt,
aðhún hefur ekki reynst laun-
þegum sú vörn i dýrtiðarflóð-
inu, sem henni er ætlað. Visi-
talan hefur bæði fyrr og siðar
verið notuð af stjórnvöldum,
sem tæki til kjararýrnunar,
er þau hafa ekki verið þeim
vanda vaxin að halda dýrtið-
arskrúfunni niðri.
Kjördæmisþingið vill eindreg-
ið mótmæla slikum aðferðum
og krefst þess, að þannig
verði um hnútana búið, að
þetta fjöregg launþeganna
geti ekki verið leikfang
stjórnvalda.
Launahækkanir samkvæmt
kaupgjaldsvisitölu eru alls
ekki orsök dýrtiðar, heldur
bein afleiðing hennar og er
raunverulegra orsaka oftast
að leita i rangri stefnu ríkis-
stjórna, sem ekki eru vanda
sinum vaxnar.
12. Kjördæmisþingið gerir þá
eindregnu kröfu til heilbrigð-
is- og öryggisþjónustu, að
eftirlit á vinnustöðum verði
hert og gert strangara, meðal
annars með þvi að fella niður
allar undanþágur frá ákvæð-
um laga og reglna þar um.
Eitt at þrem aðaldagskrármálum nýlokins kjör-
dæmisþings Alþýðuflokksins i Reykjavík, sem haldið
var að Hótel Loftleiðum um nýliðna helgi, var verka-
lýðs- og kjaramál. Stjórn Fulltrúaráðsins hafði falið
þrem Alþýðuf lokksmönnum úr verkalýðshreyf ingunni
— þeim Sigfúsi Bjarnasyni, Þórunni Valdimarsdóttur
og Guðmundi Sigurþórssyni — að semja drög að
ályktun um þau mál fyrir þingið. Var það verk einkar
vel af hendi leyst og hafði Guðmundur Sigurþórsson
framsögn fyrir drögunum á þinginu.Þingið samþykkti
ályktunina óbreytta eins og hún kom frá nefndinni og
er ályktunin birt hér.
Fimmtudagur 27. september