Alþýðublaðið - 02.11.1973, Qupperneq 7

allsnakinni út i snjóinn
vegna þess að hún hafði
ekki þakkað fyrir þegar
hann sagöi „Guö hjálpi
þér.” Það var á gamlárs-
kvöld — og hann vitanlega
augafullur.
Kollberg þagnaði:
snöggvast, en sagði siðan:
— Ég held það sé til einskis
að reyna að toga meira út
úr henni — Asu á ég við.
— Já, ætli það ekki, en
nú vitum við hvað það var
sem Stenström var á
höttunum eftir, sagði
Martin Beck.
Kollberg gapti af undrun.
— Nú vitum við það?
— Já, svo sannarlega.
Teresu-morðið — það
liggur i augum uppi.
— Teresu-morðið
segirðu?
— Já, hefuröu ekki skilið
það.
— Nei, sagði Kollberg, —
það skil ég ekki. Og ég sem
hef verið að pæla i gegnum
allt, sem komið hefur fyrir
siðustu tiu árin. Hvers-
vegna minntistu ekki á
neitt við mig?
Martin Beck leit á hann
og nagaði kúlupennann.
Báðir hugsuðu þaö sama.
Kollberg kom orðum að
þvi. — t>að er ekki hægt að
reiða sig eingöngu á
hugsanaflutning.
— Nei, sagði Martin
Beck, — og Teresu-málið er
þar að auki sextán ára
gamalt. Og þú tókst engan
þátt i rannsókninni á þvi.
Stokkhólmslögreglan
fjallaði um málið frá upp-
hafi til enda. ' Ek er liklega
sá eini, sem enn er hér af
þeim sem fengust við það.
— Þú hefur sem sagt
þegar farið yfir
málskjölin?
— Ónei, eða að minnsta
kosti aðeins lauslega. i>au
eru mörg þúsund siður.
Það er allt saman úti á
Vastberga. Kemurðu
kannski með þangað?
— Já, það geturðu reitt
þig á, mér veitir ekki af að
rifja upp ýmislegt.
f bilnum sagði Martin
Beck: — En þú manst
liklega nóg til að skilja
hversvegna Stenström
hafur haft áhuga á Teresu-
málinu?
Kollberg kinkaði kolli. —
Já, auðvitað vegna þess að
það var erfiðasta málið,
sem hann gat fundið.
— Einmitt, þvi flóknara,
þeim mun betra. Hann
ætlaði að sýna i eitt skipti
fyrir öll, að hann væri til
einhvers hæfur.
— Og svo fór hann og var
skotinn, sagði Kollberg. —
Meiri andskotans
vitleysan. Og að hvaða
leyti átti það svo að koma
þessu máli við?
Martin Beck svaraði ekki
og þeir skiptust ekki á fleiri
orðum fyrr en þeir höfðu að
lokum mjakað sér gegnum
umferðina til Vastberga og
lögðu bilnum i kafaldshrið
fyrir utan stöðina. Þá sagði
Kollberg: — Heldurðu að
nú verði hægt að leysa
Teresu-málið?
— Það get ég ekki
imyndað mér.
Kollberg andvarpaöi og
blaðaði vondaufur og
stefnulaust i málsskjöl-
unum. — Þaö tekur að
minnsta kosti viku að pæla
gegnum þetta allt, sagði
hann.
— Já, ekki minna. En þú
manst eftir málinu i
stórum dráttum, er það
ekki?
— Nei, ekki einu sinni i
stórum dráttum.
— Það á að vera hér úr-
dráttur einhversstaðar.
Annars gæti ég reynt að
gefa þér heildarmynd af
þvi.
Kollberg kinkaði kolli.
Martin Beck tindi nokkur
blöð út úr hér og þar og
sagði:
— Staðreyndir i málinu
eru skýrar og greinilegar,
já i rauninni afar einfaldar.
Og þar liggur einmitt
vandinn.
— Leystu bara frá skjóð-
unni, sagði Kollberg.
— Gott og vel. Þann 10.
júni 1951, það er að segja
fyrir rúmum sextán árum
var maður úti að leita að
kettinum sinum, og i
runnagróðri i námunda við
Stadshagen iþróttavöllinn
fann hann lik af konu. Hún
var nakin og lá á maganum
með armana niður með
hliðunum. Likskoðun leiddi
i Ijós að hún hafði verið
kyrkt og hafði verið látin i
hérumbil f imm sólar-
hringa. Likið var áberandi
litið skemmt af hitanum og
hafði að likindum legið i
kæliklefa eöa einhverju
þessháttar.Allar aðstæður
bentu til lostamorðs en þar
sem svo langur timi var
liðinn gat likskoðarinn ekki
fundið örugg merki um að
kynferðisafbrot hefði átt
s é r stað.
— Afsannaði sem sagt
ekki tilgátuna um losta-
morð, sagði Kollberg.
— Einmitt. Hinsvegar
sýndi rannsóknin á staðn-
um, þar sem likið fannst,
að það hafði ekki getað
legið þar nema i mesta lagi
tólf kiukkustundir. Þetta
fékkst staðfest af fólki, sem
átt hafði leið framhjá runn-
unum kvöldið áður og hlaut
að hafa séð likið, hefði það
legiö þar. Auk þess fundust
trefjar og agnir sem benda
til að hún hafi verið vafin
gráu ullarteppi, þegar hún
var flutt þangað. Það var
þvi alveg ijóst að morðið
hafði ekki verið framið á
staðnum þar sem hún
fannst og að likinu hafði
verið fleygt inn i runnana.
Viðkomandi hafði ekki
heldur gert sér mikið
ómak við að fela likið með
mosa eða greinum eiða ein-
hverju þessháttar. Já þetta
ætti að vera allt... nei,
annars, tvennter eftir. Hún
hafði ekki neytt neins
matar i marga klukkutima
áður en hún lést. Og fótspor
eða önnur merki eftir ó-
dæðismanninn var hvergi
a ð f i n n a .
Martin Beck blaðaði i
skjölunum og renndi
augunum yfir lesmálið.
— Þegar sama dag var
upplýst að konan var
Teresa Camarao, 26 ára
gömul, fædd i Portugal.
Hún hafði komið til Svi-
þjóðar árið 1945 og gifst
landa sinum Henrique
Camaro. Hann var tveim
árum eldri, hafði verið loft-
skeytamaður á verslunar-
flotanum en hætt á sjónum
og fengið vinnu i landi sem
útvarpsvirki. Teresa
Camaro var fædd i Lissa-
bon árið 1925. Lögreglan
þar upplýsti, að hún væri af
góðu fólki komin úr efnaðri
millistéttarfjölskyldu. Hún
hafði komið hingað til
náms, sem tafðist hafði
vegna styrjaldarinnar. Úr
náminu varð þó ekkert, þvi
hún kynntist Henrique
Camaro, sem hún giftist
eins og áður segir. Þau
voru barnlaus. Vel efnuð.
Bjuggu i Torsgatan.
— Hver var það, sem
þekkti hana?
— Lögreglan sjálf, það
er að segja starfsfólk sið-
ferðiseftirlitsins. Þaö hafði
haft töluvert af henni að
segja siðustu tvö árin.
Þann 15. mai 1949 varð
gerbreyting á lifnaðar-
háttum hennar og kring-
umstæðurnar voru slikar,
að reyndar var hægt að
timasetja þá breytingu
nákvæmlega — eins og
stendur hér i skjölunum —
og frá þeim degi var hún á
hringsóli um undirheima
Stokkhólmsborgar. Teresa
Camaro hafði með öðrum
orðum gerst skækja.
Hun var nymfoman, og á
tveggja ára timabili
sængaði hún með hundruð-
um karlmanna.
— Já, nú man ég þetta,
sagði Kollberg.
— En taktu nú eftir: A
þremur sólarhringum hafði
lögreglan uppi á hvorki
meira né minna en
þrernur vitnum sem
klukkan hálftólf kvöldið
áður höfðu séð bil standa
við Kungsholmsgatan, við
stiginn inn i runnana, þar
sem likið fannst. öll vitnin
voru karlmenn. Tveir
þeirra höfðu ekið framhjá i
bil og þeir höfðu báðir séð
mann standa við bifreiðina.
Við hlið hans i grasinu lá
eitthvað á stærð við mann-
eskju og það var sveipað
gráu ullarteppi að þvi er
þeim virtist. Þriðja vitnið,
sem fór framhjá fáeinum
minútum siðar, sá aðeins
bilinn. Lýsingin á mann-
inum var mjög óljós. Það
var rigning og hann hafði
staðið þar sem skugga bar
á. Það eina sem vitnin gátu
sagt með vissu, var að
þetta var karlmaður og
hann var fremur hár vexti.
Er vitnin voru spurð hvað
þau ættu við með „fremur
hár vexti” bar þeim
nokkuð á milli og voru
svörin allt frá 172 senti-
metrum upp i 185 senti-
metra, en þar höfum við
95% af öllum karlkyns
ibúum Sviþjóðar að velja á
milli. En ...
- Já?
— En hvaö viðvikur
bilnum bar vitnunum
algerlega saman. Allir
kváðu hann hafa verið af
gerðinni Renault CV-4, en
það er bill, sem fyrst kom
fram árið 1947 og var siðan
framleiddur árum saman
með óverulegum
breytingum.
— Renault CV-4 já, sagði
Kollberg. — Þaö var sá
sem Ferdinand Porsche
hannaði á meðan Frakkar
höfðu hann i haldi sem
striðsglæpamann. Þeir
lokuðu hann inni i hús-
varðaribúð verksmiðj-
unnar, og þar sat hann og
teiknaði. Siðar var hann að
visu látinn laus, en Frakk-
arnir græddu milljarða á
þessari bilgerð.
— Þú hefur hina furðu-
legustu þekkingu á óvænt-
ustu sviðum, sagði Martin
Beck þurrlega. — En
geturðu sagt mér hvort þú
sérð nokkurt samband á
milli Teresu-málsins og
þess að Stenström er skot-
inn af fjöldamorðingja i
strætisvagni fyrir fáeinum
vikum?
— Nei, biddu nú við,
sagði Kollberg, — segðu
mér fyrst áframhaldið af
sögunni.
— Jæja, lögreglan i
Stokkhólmi hóf nú þá við-
tækustu rannsókn, sem
framkvæmd hefur verið
hér á landi. Gögnin hlóðust
upp, já, þú getur sjálfur séð
það hérna. Hundruð
manna, semhaft höfðu
samband við Teresu
Camaro, voru yfirheyrðir,
en ekki var unnt að grafast
fyrir um, hver hefði séð
hana siðastur. Sporin hurfu
skyndilega réttri viku áður
en hun fannst látin. Hún
hafði dvalið um nóttina
með ungum manni á hótel-
herbergi við Nybrogatan
og skilið við hann klukkan
hálfeitt siðdegis daginn
eftir fyrir utan vinstofu i
Master Samuelsgatan.
Punktum og basta. Þá
leitaði lögreglan uppi alla
Renault CV-bila, sem til
voru. fyrst i Stokkhólmi,
þvi vitnin höfðu sagt að
billinn hefði verið með A-
númer. Siðan var rann-
sóknin látin ná til allra
slikra Renault bila um ger-
vallt landið, þar eð hugsast
gat að númerin hefðu verið
fölsuð. Þetta tók þvinær
heilt ár. Að lokum var þó
unnt að sanna, já raun-
verulega sanna. að enginn
af öllum þessum bilum
gátu hafa staðið við Stads-
hagen klukkan hálf-tólf að
kveldi hins 9. júni 1951.
— Jæja, sagði Kollberg,
— og þegar. ..
— Já, einmitt. þegar
þetta var uppvist, stóð
rannsóknin i sömu sporum
og þegar hún byrjaði. Hún
hafði verið framkvæmd
eftir öllum kúnstarinnar
reglum og út i ystu æsar.
Það eina sem athugavert
var við hana var, að Teresa
I ár munu 25 Danir deyja af völdum
eiturlyfi aneyslu og 800 Danir munu
J J umhverfi, sem einkenmst af
deyja af völdum reykinga
Af þeim um það bil 5
þúsund mönnum, er
misnota eitur- og fíkni-
efni i Danmörku, munu
20-25 þeirra láta lifið á
þessu ári vegna of-
neyslu. Og um það bil 8
þúsund Danir aðrir
verða hætt komnir af
völdum fikniefna og
pilluáts. Þá er gert ráð
fyrir, að um það bil 800
Danir muni deyja á ár-
inu vegna tóbaksreyk-
inga.
Það er Mogens Jacobsen,
læknir, er greinir frá þessu i
samtali við danska blaðið Aktu-
elt nýlega. Astandið i Dan-
mörku er þannig i dag, að þar
eru um 150 þúsund manneskjur,
sem misnota læknislyf. Þar fyr-
ir utan eru 80 þúsund ofdrykkju-
menn i landinu og eru 15 þúsund
þeirra taldir vera i alvarlegri
lifshættu. Mogens Jacobsen
segir i viðtalinu, að hægt sé að
gefa óteljandi skýringar á or-
sökum misnotkunar og of-
neyslu. En það sem einkennir
alla þá, sem hér eiga hlut að
KINA
* * *
10 MILUONIR
NOTA PILLUNA
Fyrstu ráðstefnunni um fólks-
fjölgunarvandamálið, sem Kina
tekur þátt i, lauk nýlega, og
vöktu ráðstafanir Kinverja til
að stemma stigu við offjölgun
mikla hrifningu.
Frú Li Hsiu-shen, formaður
kinversku sendinefndarinnar,
ávarpaði þingið og sagði m.a.:
Um það bil 10 milljónir kin-
verskra kvenna nota pilluna.
Kinverjar eru taldir um 700
milljónir talsins. Sama
getnaðarvarnaefni er notað i
Kina og i hinum vestræna
heimi, en kinversku konurnar fá
minni skammt vegna þess, að
þær eru minni vexti.
Enda þótt fóstureyðingar séu
almennt leyfðar, eru þær taldar
siðasta úrræðið, og sárafáar
konur neyta þessa réttar.
Kinversk yfirvöld hvetja til
þess, að barneignin sé takmörk-
Uð við tvö börn i hinum þéttbýlli
héruðum, en á dreifbýlis-
svæðunum eins og t.d. meðfram
sovésku landamærunum er
haldið uppi áróðri fyrir fólks-
fjölgun.
Frú Li sagði einnig, að leitast
væri við aö draga úr fr jóseminni
á þéttbýlissvæðunum með þvi
að hvetja til þess, að fólk giftist
eldra en nú tiðkast almennt.
Samkvæmt stjórnarskránni
mega karlar kvænast tvitugir,
en konur mega giftast tveimur
árum yngri, en stjórnarvöld
hvetja fólk til aö biða i fimm ár,
segir hún ennfremur.
Ungt fólk i Kina hefur af fús-
um vilja frestað hjúskap i þeim
tilgangi að ná betri náms-
árangri. En frúin viðurkenndi
ÞA
NÚ
Faðir
sonur
máli, er, að þá vantar eitt og
annað. Sú vöntun getur verið
persónuleg sjálfsvissa, sálræn
ró, traust annarra og stöðustig i
þjóðfélaginu. Margar rannsókn-
ir benda til þess, að þeir er mis-
nota fikniefni, komi mjög oft úr
lágum þjóðfélagsstigum þegn-
anna, öryggisleysi, persónuleg-
um ósigrum, kulda, hræðslu og
tortryggni. 65 prósent þeirra
koma frá hjónaskilnaðarheimil-
um. 50 prósent þeirra hafa dval-
ið i einhvers konar stofnun og
utan heimilisins. Hjá næstum 40
prósent þeirra er um að ræða al-
varlega áfengismisnotkun eða
alvarlegar sálrænar þjáningar
hjá öðru hvoru foreldranna.
Dönsku sveitarfélög tóku milljarði of mikið
Dönsk sveitarfélög hafa kraf-
ið inn milli 500 og 1000 millj.
danskra króna of mikiö I útsvör
fyrir áriö 1972 vegna þess, aö
heildartekjur Ibúanna til út-
svars voru of lágt áætlaöar.
Venjulega hafa sveitarfélögin
haldiö slikum viöbótartekjum,
en þaö ætti ekki aö gerast nú,
segir danska blaöiö Politiken.
Þessi stóraukna útsvarsinn-
heimta hefur einnig oröiö á tim-
um, þegar stöðugt er verið að
tala um, að hiö opinbera verði
að draga saman seglin og að
sveitarfélögin eigi ekki aö auka
framkvæmdir heldur þvert á
móti reyna að lækka álögur sin-
ar eins og mögulegt er.
En hvernig getur það gerst,
að sveitarfélög geti krafið inn
svo miklu hærri fjárhæð i út-
svör, en ráð er fyrir gert. A
stæöan er þessi: Þegar sveitar-
félögin ganga frá fjárhags-
áætlunum sinum, þá áætla þau,
hversu miklum útgjöldum þau
veröi að mæta meö þvi að leggja
á skatta. Siðan meta þau likleg-
ar tekjur ibúanna og setja svo
fasta einhverja ákveðna álagn-
ingarprósentu. Þegar svo
tekjurnar reynast meiri en spáð
var, þá innheimta sveitarfélög-
in jafnframt meira fé en upp-
haflega var ráögert.
Og til þess að bæta gráu ofan á
svart hafa sum sveitarfélögin
einnig lagt hærri prósentu á en
þau þurftu. Þannig fela þau með
tvennum hætti raunverulega
aukningu skattbyröar og fá til
ráðstöfunar mun meira fé en
fjárhagsáætlunin gerði ráð fyr-
ir. Þess vegna þykir mörgum
Dönum, sem nú sé kominn timi
til þess aö sveitarfélögin fari að
skera niður eyðslu sina — og út-
svarsinnheimtu. Að visu má
vera, að sumir sveitarstjórna-
menn kunni að verða vonsviknir
yfir þvi aö þurfa að skila aftur
tekjum, sem innheimst hafa
þó, að margir virða vilja yfir-
vaídanna að vettugi.
Meðlimir kinversku sendi-
nefndarinnar viðurkenndu, að
enn hefðu fjölskylduáætlanir
ekki náð tilætluðum árangri.
Nokkur árangur hefur náðst á
þessu sviði, en þar sem siðvenj-
ur eru mismunandi i hinum
ýmsu landshlutum, t.d. er sums
staðar lagt mikið upp úr þvi að
eiga sem flest sveinbörn, og
annars staðar leitast fólk við að
eignast bæði drengi og stúlkur,
þá hefur áróðurinn fyrir tak-
mörkun barneigna ekki borið
fullan árangur.
Likt og i Indlandi
Kinverjar beita svipuðum
ráðum og notuð eru i næstfjöl-
mennasta landi heims, Ind-
landi, þar sem miklum áróðri
hefur verið haldið uppi, en með
takmörkuðum árangri þó.
Kynningarstarfsemi Kinverja
á getnaðarvörnum er i mynd
áróðursherferða, kvikmynda,
fyrirlestra, leiksýninga og mjög
fullkominnar læknisþjónustu.
Fulltrúarnir á ráðstefnunni
telja, að ástæðan fyrir þvi, að
Kinverjar hafa náð svo miklu
betri árangri á þessu sviði sé sú,
að félagslegt aðhald að Kinverj-
um er svo miklu meira.
Kvenfélög, verkalýðsfélög og
ungkommúnistar eiga drjúgan
þátt I kynningu getnaöarvarn-
anna.
Tilgangur Kinverja með
áróðrinum fyrir takmörkunum
barneigna er ekki sagður sá að
draga úr fólksfjölgun, heldur
skal þess gætt, að fólksfjölgunin
sé ekki örari en hagvöxturinn.
Faðir
sonur
Hjartasjúkdómarnir — Svarti dauði vorra tíma
Eins og kunnugt er,
þá eru hjarta- og æða-
sjúkdómar orðnir al-
gengasta dauðaorsökin
i flestum iðnvæddum
þjóðfélögum. Slikir
sjúkdómar hafa farið
óhugnanlega mikið i
vöxt. Á s.l. 10 árum
hefur fjöldi dauðsfalla
vegna hjartaveiklunar
(hjartað orkar ekki að
dæla blóði um likam-
ann) hjá borgarbúum á
aldrinum 35-49 ára
aukist um næstum 30%.
Á sama tima hefur
slikum dauðsföllum
„aðeins” fjölgað um 2-
9% hjá þeim, sem eru
65 ára og eldri. Þá hafa
dauðsföll fólks á
aldrinum 30-35 ára
vegna hjartabilunar
aukist um hvorki meira
né minna, en 50% á
þessum sama tima.
Vegna þess, að viðkomandi
þjóðfélag missir með þessum
hætti fjölmargt ungt fólk i
blóma lifsins, þá hefur baráttan
gegn hjartasjúkdómum — og þá
sérstaklega hjartaveikiun
(þ.e.a.s. hjartað verður of þrótt-
laust til þess að mæta álagi) —
orðið barátta, sem hefur sam-
félagslega þýðingu og mikil-
vægi.
Það eru margar ástæður fyrir
hinni miklu útbreiðslu hjarta-
og æðasjúkdóma. Þessar orsak-
ir eru i beinum tengslum við lif
það, sem við nú lifum, hinn
BARÁTTAN
FARIN
AÐ BERA ARANGUR
aukna hraða og spennu i öllum
samskiptum manna, sem sé af-
leiðing hins svonefnda „stress”,
sem þjáir okkur öll meira eða
minna. Við leggjum sifellt
minna á likama okkar, hreyfum
okkur allt of litið og borðum oft
allt of mikið.
Hin miskunnarlausa tölfræði
byggð á skýrslum rannsóknar-
stofnana um athuganir þeirra,
segir okkur, að fimmti hver ein-
staklingur á aldrinum 50-59 ára
þjáist af einhverjum hjarta- eða
æðasjúkdómi og þegar komið er
upp aðsjötugsaldrinum er varla
sú manneskja tii, sem ekki
gengur með einhvern slikan
sjúkdóm. Þvi miður getum við
ekki útrýmt þeim sjúkdómum,
sem hér um ræðir, en við getum
spornað við örri útbreiðslu
þeirra og náð stjórn á sjúk-
dómsþróuninni hjá hverjum og
einum og forðað þeim dapur-
legu endalokum, sem ella blasa
við.
Fyrst og fremst þurfum við
bætta meðhöndlun þeirra, sem
sjúkir eru orðnir — fleiri
hjúkrunar — og þjálfunarmið-
stöðvar og betra tangarhald á
hinum ýmsu orsakavöldum. Að
sögn margra visindamanna er á
þennan hátt hægt að minnka
fjölda þeirra sjúklinga, sem
þjást vegna veiklaðs hjarta, um
heil 30%. Sá sjúkdómur þróast
oft án þess að hann sé merkjan-
legur af ytri einkennum. At-
huganir hafa leitt i ljós, að
u.þ.b. 30% þeirra, sem reyndust
vera með stórlega veiklað
hjarta, töldu sjálfir sig vera
fullhrausta og fundu ekkert at-
hugavert við heilsufar sitt.
Allir, sem þjást af hjarta- og
æðasjúkdómum i Sovétrikjun-
um, eru strax teknir til sér-
stakrar meðhöndlunar. A siðari
árum hefur náðst talsverður
árangur á þvi sviði. Dauðsföll-
um vegna raunverulegra
hjarta- og æðasjúkdóma,
þ.e.a.s. sjúkdóma, sem ekki er
hægt að rekja til veiklaðs hjarta
vegna „notkunarleysis” eöa
óheilbrigðra lifsvenja, hefur
fækkað um 40% og tekist hefur
að bjarga sjúklingum með al-
varlega hjartagalla, sem von-
laust hefði verið að reyna að
bjarga áður og fyrr.
En hjartasérfræðingarnir
verða að heyja miskunnarlausa
baráttu við timann. Hjartaslag
gerir sjaldnast boð á undan sér
og á fáum klukkustundum, jafn-
vel á fáum minútum, geta orðið
hliðarverkanir, sem hafa alvar-
legar afleiðingar, oftast dauð-
ann sjálfan, i för með sér. Engu
að siður getur fólk oft sagt fyrir
um aðsteðjandi hjartaslag að-
eins ef það veitir einkennunum
athygli. Verkir i hjartastað eru
aðvörun. Þá ber strax að senda
eftir lækni. Þess vegna verður
að fræða fólk vel og vandlega
um þau einkenni, sem eru til
marks um ylirvofandi hjarta-
áfall eða hjarla- eða æðasjúk-
dóm. lleilbrigðisyfirvöld i
Sovétrikjunum lita á þetta upp-
fræðslustarf sem mjög
þýðingarmikið verkefni, eink-
um þó og sér i lagi að koma
þessum upplýsingum á fram-
færi við fólk, sem þjáist af
kransæðaþrengslum eða hjarta-
veiklun.
Það getur á stundum verið
erfitl að gera nákvæma sjúk-
dómsgreiningu strax og komið
er með sjúklinginn, en þar sem
það myndi hafa mjög alvarleg-
ar afleiðingar ef rangl væri
greint, þá eru allir sjúklingar,
sem grunur leikur á að hafi
fengið snert af hjartaslagi,
vaktaðir sérstaklega. Dauðslöll
meðal hjartasjúklinga eru
nefnilega fimm sinnum algeng-
ari hjá þeim, sem liggja heima,
en hinum, sem íarið er með á
sjúkrahús. A sjúkrahúsunum
eru sérstakar deildir, þar sem
unnter að koma við sérlega ná-
kvæmu eftirliti og eru þannig
útbúnar, að hægt er að fylgjast
með heilsu sjúklingsins úr fjar-
lægð hverja minútu sólar-
hringsins. A sjónvarpsskermi er
hægl að fylgjast með þvi,
hvernig hjartað starfar, og það
gerir mögulegt að gripa strax til
gagnaðgerða við fyrstu merki
um yfirvofandi hættu.
Ef réttur búnaöur er við hend-
ina, þá eru 80%> likur á þvi að
sjúklingur lifi af hjartastöðvun
miðað við það að hægt sé að
hefjast handa innan minúlu frá
þvi stöðvunin á sér stað. Tveim-
ur til þremur minútum seinna
eru likurnar aðeins 30-40% og ef
liðnar eru fimm minútur eða
meir, þá er nær ógerningur að
vekja sjúklinginn til lifsins alt-
ur. Þetta dæmi sýnir, hve miklu
hlutverki timinn gegnir i sam-
bandi við öll hjartaáföil og þetta
merkir, að sjúkraflulningar aII-
ir verða að framkvæmast hratt
og af vel búnum bilum og vel
þjálfuðu starfsliði.
En vegna þess, hve mikil
áhersla hefur verið lögð á ein-
mitt þessi atriði af heilbrigðis-
yfirvöldum i Sovétrikjunum, þá
hefur baráttan við hjartaáföllin
þegar skilað nokkrum árangri.
A undanförnum árum hefur
fjöldi dauðsfalla vegna hjarta-
slags lækkað um 25-30% svo
fremi sjúklingurinn komist á
sjúkrahús i tæka tið.
(Byggt á grein eftir heil-
brigðismálaráðherra Sovétrikj-
anna, Boris Petrovskij)
Frá sjúkrabifreiðinni er hjartalinurit sjúklingsins sent með stuttbylgju-
sendi til sjúkdómsgreiningarmiðstöðvar á sjúkrahúsinu.
LAUS STAÐA
Staða skrifstofustjóra borgarverkfræð-
ings er laus til umsóknar. Umsækjendur
skulu hafa lokið prófi i lögfræði.
Laun eru skv. lfl. B-2 i kjarasamningi
starfsmanna Reykjavikurborgar.
Umsóknum ásamt upplýsingum um
menntun og fyrri störf skal skilað til
skrifstofu borgarstjóra eigi siðar en 24.
nóvember n.k.
Borgarstjórinn i Reykjavik,
1. nóvember 1973.
10
Föstudagur 2. nóvember 1973
Föstudagur 2. nóvember 1973
o