Alþýðublaðið - 19.07.1974, Blaðsíða 5

Útgefandi Blað hf.
Ritstjórar: Freysteinn Jóhannsson (áb)
Sighvatur Björgvinsson
Auglýsingastjóri: Fanney Kristjánsdóttir
Útbreiðslustjóri: Þráinn Þorleifsson
Aðsetur ritstjórnar: Skipholt 19, simi:
28800. Auglýsingar: Hverfisgötu 8-10:
simi 28660 og 14906.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 8-10: simi 14900,
Blaðaprent hf.
Gengur hægt hjá Geir
Horfur eru nú á þvi, að talsverður timi geti
liðið áður en ný rikisstjórn verður mynduð. Geir
Hallgrimsson, formaður Sjálfstæðisflokksins,
sem falin var tilraun til stjórnarmyndunar, hóf
það verk með þvi að óska eftir nýrri úttekt á
efnahagsástandinu. Sú ósk var næsta eðlileg,
þvi slik úttekt er forsenda þess, að stjórnmála-
menn geti metið vandann, sem við er að fást.
Þessa úttekt fékk Geir i hendur um s.l. helgi.
Skömmu siðar óskaði hann svo eftir þvi við
alla þingflokka Alþingis, að þeir hæfu viðræður
sin á milli um efnahagsmálin á grundvelli út-
tektarinnar. Þær viðræður eru enn ekki hafnar
og gætu dregist á langinn þegar þeim loks verð-
ur hrundið af stað. Og þá hefur enn ekki verið
svo mikið sem vikið að spurningunni hvaða
flokkar séu reiðubúnir til þess að reyna saman
stjórnarmyndun, en það er auðvitað meginatriði
málsins. Formleg tilmæli um slikt frá Geir Hall-
grimssyni hafa enn ekki borist neinum stjórn-
málaflokki svo kunnugt sé, svo allt eins getur
verið, að hann ætli sér enn talsverðan tima áður
en hann vikur að þvi meginviðfangsefni sinu að
kanna, hvort grundvöllur sé fyrir myndun
meirihlutarikisstjórnarundir forystu Sjálf-
stæðisflokksins.
Reynist það ekki vera, sem auðvitað er ógern-
ingur að spá um áður en nokkrar alvarlegar við-
ræður um það mál hafa farið fram, kemur til
kasta annarra stjórnmálamanna, en Geirs Hall-
grimSsonar, að spreyta sig. Einnig þeir munu
sjálfsagt telja sig þurfa að taka sinn tima.
Þannig getur mætavel verið, að það kunni að
dragast framundir haustið að ný meirihluta-
rikisstjórn verði mynduð á íslandi. Að sjálf-
sögðu er slikur dráttur á myndun rikisstjórnar
óæskilegur þótt hann kunni að reynast óhjá-
kvæmilegur vegna þess, að ástandið i efnahags-
málum þjóðarinnar er nú þannig, að aðgerðir
þola enga bið. Með hverjum deginum eykst
efnahagsvandinn og sú rikisstjórn, sem nú situr
að völdum til bráðabirgða, hefur auðvitað engin
tök á þvi að gera neinar varanlegar ráðstafanir
til lausnar. Hún hefur ekki þingstyrk til sliks,
þjóðin hefur sýnt i kosningum, að hún treystir
henni ekki til þess og raunverulega má hún ekki
gera nema nauðsynlegustu bráðabirgðaráð-
stafanir á meðan beðið er eftir þvi, að meiri-
hlutastjórn verði mynduð.
Ástandið er þvi ekki björgulegt á 11 hundruð
ára afmæli byggðar i landinu. A sjálfri þjóð-
hátiðinni á Þingvöllum mun rikja stjórnar-
kreppa i landinu og efnahagskreppa kann þá
lika að vera á næsta leiti.
SKÆTINGUR VÍSIS
Dagblaðið Visir skar sig úr öðrum blöðum i
kosningabaráttunni fyrir sifelldan ódrengilegan
skæting i garð Alþýðuflokksins og forystumanna
hans. Alþýðublaðið veit ekki með vissu hvað þvi
veldur, en getur getið sér þess til.
Eftir kosningarnar hefur Visir svo haldið
skætingnum áfram. Alþýðublaðinu er hægur
vandi að svara i sömu mynt. Næg hafa gefist til-
efnin til sliks úr herbúðum þess flokks, sem Vis-
ir styður. Ef Visir endilega vill kalla fram and-
svör frá Alþýðublaðinu i svipuðum dúr og
skætingur hans i garð Alþýðuflokksins hefur
verið, þá er sjálfsagt að taka það til athugunar.
lalþýöul
ERLENDIS FRÁ
SSt L(F HANS HEFUR
VERHIST0DU6 BARATTA
Makarios erkibiskup, Kýpur-
forsetinn, sem nú hefur veriö
hrakinn i útlegö, hefur lifaö ævin-
týralegu lifi. Fyrst var hann
fremstur i baráttunni gegn Bret-
um fyrir sjálfstæöi eyjarinnar og
eftir að sú lota haföi unnist stóð
hann fremstur i fylkingu þeirra,
sem vildu varöveita þaö sjálf-
stæöi.
Valdarániö á Kýpur kom aöeins
viku siöar en Makarios haföi
opinberlega ákært herforingja-
stjórnina i Aþenu fyrir aö vera
aö undirbúa stjórnarbyltingu á
Kýpur. Viö þaö tækifæri hótaði
erkibiskupinn einnig aö reka 650
liösforingja úr hinu 10 þúsund
manna varðliöi eyjarinnar.
En fæstir þeir erlendu stjórn-
málafréttaritarar, sem kunnugir
voru á Kýpur, vildu þá trúa þvi,
aö möguleiki væri á stjórnarbylt-
ingu i landinu. Þeir héldu, aö
Makarios væri allt of traustur I
sessi til þess aö af slíku gæti orö-
iö.
Makarios hóf stjórnmála- og
kirkjuleg störf fyrir alvöru, þegar
hann áriö 1948 geröist biskup I
Kition. Tveimur árum siöar gerö-
ist hann erkibiskup og þar meö
leiötogi fyrir grisk-kaþólska
meirihlutanum á eynni. Af u.þ.b.
650 þús. ibúum eyjarinnar eru
80% af griskum ættum, en 20% af
tyrkneskum.
Um og eftir 1950 gerðist
Makarios leiötogi Enosis-hreyf-
ingarinnar, en stefna hennar var
sameining Kýpur og Grikklands.
Á næstu árum á eftir voru I land-
inu blóöug átök milli hreyfingar-
innar og bresku nýlendustjórnar-
innar á eynni.
Áriö 1956 var Makarios ákærö-
ur sem skæruliöi og fluttur i út-
legö til Seyschelle-eyja i Ind-
landshafi. Ctlegöardómurinn var
ógiltur ári slöar og eftir skamma
dvöl I Grikklandi kom Makarios
vorið 1959 aftur til Kýpur.
Ariö 1958 lagöi Stóra-Bretland
fram áætlun, sem miöaði aö þvl,
aö Kýpurbúar fengju sjálfstæöi I
áföngum á næstu sjö árum.
Makaríos og Enosis-hreyfingin
mótmæltu þessari áætlun harö-
lega. Ari siöar náöist samkomu-
lag milli griska meirihlutans,
tyrkneska minnihlutans og
bresku nýlendustjórnarinnar,
sem veitti Kýpur sjálfstæöi frá og
meö 16. ágúst áriö 1960.
Fyrstu sjálfstjórnarárin vpru
óróleikatlmabil á Kýpur. Áriö
1963 munaöi minnstu, aö styrjöld
brytist út milli Grikklands og
Tyrklands, en hiö siöarnefnda leit
þá svo á, aö hagsmunum þess og
tyrkneska þjóöarminnihlutans á
Kýpur væri ógnaö. Deilunni lauk
meö þvl, aö liö frá Sameinuöu
þjóöunum var sent til eyjarinnar
til þess aö annast friöargæslu.
Deilurnar um Kýpur uröu til
þess aö Makaríos ákvaö aö setja á
stofn griskt þjóövarölið á eyjunni.
1 lok 7. áratugsins, þegar deilurn-
ar haföi lægt, gerði Makarlos þá
breytingu, aö taka innfædda
Kýpurbúa I varöliðiö, en stjórn
þess var enn látin vera i grískum
höndum.
Síöustu árin hafa árásirnar á
Makarios ekki komiö frá tyrk-
neska minnihlutanum á eynni,
heldur frá griskættuöum Kýpur-
búum, sem töldu, aö Makarlos
heföi svikiö markmiö Enosis-
hreyfingarinnar um sameiningu
við Grikkland. Hinn gamli
baráttufélagi hans úr striöinu viö
bresku nýlendustjórnina, Georg
Grivas, hershöfðingi, sneri aftur
til eyjarinnar og hóf að byggja
upp Eoka-hreyfinguna, sem á
siðari árum hefur gert sig seka
um ýmis misindisverk.
A.m.k. einu sinni hefur veriö
gerö tilraun til þess aö myröa
Makarios. Það var áriö 1970, þeg-
ar skothriö var hafin aö þyrlu,
sem hann var i. Þyrlan var skotin
til jarðar, en Makarios slapp
ómeiddur.
1 fyrra hóf Makarios þriöja
kjörtímabil sitt sem forseti Kýp-
ur. Þrátt fyrir andróöur Eoka-
hreyfingarinnar virtist staöa
hans vera sterk. Enginn bauö sig
fram á móti honum og var þaö
taliö merki um styrka stööu hans
i stjórnmálum Kýpur. En sú
staöa hefur ekki verið jafn sterk
og flestir héldu.
STIORHMALA-
VIDHORFIN
RÆDD
Sl. þriðjudagskvöld hélt
stjórn Trúnaðarráðs Alþýðu-
flokksfélags Reykjavikur fund
i Alþýðuhúsinu, niöri, þar sem
rætt var um stjórnmálaviö-
horfiö aö loknum kosningum.
Fundurinn var opinn öllu
flokksbundnu Alþýðuflokks-
fólki I Reykjavik og var hann
ágætlega sóttur.
Þingmenn Alþýðuflokksins
mættu á fundinum og svöruðu
fyrirspurnum fundarmanna.
Einnig voru haldnar ræöur
og skipst á skoðunum um
kosningarnar og viðhorfin aö
kosningunum loknum. Tóku
fjölmargir til máls.
Fundinum lauk um miö-
nætti.
Frá A-listanum á Vestfjörðum
VINNINGSNÚMER í
KOSNINGA
HAPPDRÆTTI
Dregið hefur verið i Kosningahapp-
drætti A-listans á Vestfjörðum. Vinning-
urinn — ferð til Mallorca fyrir einn og dvöl
i ibúð — kom á miða nr. 340. Var miðinn
seldur á Isafirði.
Vinningshafi er beðinn að snúa sér til
Gunnlaugs Guðmundssonar, ísafirði, eða
Sighvatar Björgvinssonar, simi 73244, og
vitja vinningsins.
A-listinn á Vestfjörðum.
Föstudagur 12. júlí 1974.
o