Alþýðublaðið - 11.04.1975, Síða 4

„Ný” fræðslulög.
Nokkurnveginn samhliða og i
kjölfar hinna s.n. skólarann-
sókna upphófst áhugi stjórn-
valda fyrir „nýrri” fræðslulög-
gjöf. Um þessi mál hefur verið
mikið ritað og rætt og ennþá er
það mjög á huldu, hvernig til
tekst um framkvæmdir. Þegar
málið er skoðað niður i kjölinn
verður hinsvegar að lita svo á,
að öll sú mikla fyrirhöfn, sem
höfð var við þessa lagasmlð,
hafi verið að mestu hreinn
óþarfi, hafi ætlunin verið sú að
sniða nýjan og betri stakk. Lög-
in frá 1946 voru nægilega rúm til
þess að þar væri unnt að koma
fyrir þeim litlu breytingum til
bóta, sem grunnskólalögin inni-
halda.
Menn verða að gera sér ljóst, að
breyttir hættir um kennslu og
nám og löggjöf um skóla eru
sitthvað. Enda þótt frændþjóðir
okkar á Norðurlöndum og
grannar á Bretlandi stæðu i
breytingum á löggjöfum i lönd-
um sínum og freistuðu að troða
nýjar slóðir, virtist einsætt að
biða um stund og sjá hverja
raun það gæfi. Engin ástæöa er
til að haga sér eins og óvitar,
sem vilja apa eftir fullorðnum
undir flagginu ,,Mi me” þ.e. ,,ég
lika”.
Ohætt er að segja fullum hálsi,
að þessi lagasmið tókst herfi-
lega, sem vænta mátti. Lögin
eru hreinn hrærigrautur
eðlilegra lagaákvæða og
ákvæða, sem ekki eiga
heima nema i reglugerð-
um. Ef til vill hefur þetta átt
að sýna gjörhygli lagasmið-
anna, sem sæju fyrir sem allra
flest tilfelli I framkvæmdinni. 1
reyndinni orkar það þó fyrst og
fremst á.menn, sem þekkja til
reksturs skóla, eins og fáránleg
smámunasemi, sem ekki á skylt
við hiö lifandi lif.
Skylt er að geta þess ákvæðis,
sem ris þó upp úr flatneskjunni,
ákvæðisins um bókasöfn skól-
anna. Hvortþað svo verður ann-
að en pappirsgagn er önnur
saga, en vist ber að vona að I
framkvæmd komist hið bráð-
asta. Þetta ákvæði samfara
aukningu húsnæðis til daglegrar
hagnýtingar fyrir nemendur
mundi, ef I framkvæmd kemst,
orka til aðstöðujöfnunar nem-
enda, sem engin vanþörf er. Hitt
.er svo jafnljóst, að það verður
fjárfrekt i stofnframlögum og
að auknu starfsliði.
Að þessu slepptu er fátt, sem til
bóta horfir, en þvi fleira vafa-
samt eða óhæft. Skal það nú
litilega rakið.
Lenging skólaskyldunnar er, að
minum dómi, alvarlegt vixl-
spor. Þvingun á hendur
nemendum, sem hvorki geta né
vilja stunda nám, er hrein fjar-
stæða. Hafi það vakað fyrir
lagasmiðum, að auka kunnáttu
þess fólks, er slikt hreint vind-ef
ekki klámhögg. Reynslan sýnir
einnig, að það voru aðeins
3,5—6% af árgangi, sem ekki
kom I hinn fyrirhugaða skyldu-
bekk af frjálsum vilja. Skóla-
menn vita glögglega, hvaða
slóöa þvingunin muni draga,
fyrir störf annarra nemenda.
Barnalegt hugmyndaflug fyrr-
verandi menntamálaráðherra,
Magnúsar Torfa, sem birtist I
framslætti hans, að „þeir sem
hefðu lokið námi I grunnskóla,
gætu snúið sér að hverju sem
væri „er lýsandi dæmi um fá-
tækt andans, sem sveif yfir
vötnunum, að minum dómi.
Reynslan sýnir þvert á móti, að
það er inntak kunnáttu og
hagnýting, sem sker úr, en ekki
lengd skólasetu, þegar árangur
skal meta.
Áætlað fyrirkomulag skólaloka,
svifur mjög i lausu lofti. Svo-
kallað „námsmat”, sem koma
eigi i stað prófa eftir gamalli
hefð, virðist reist á aragrúa
skyndiprófa m.a.
Þetta býður heim alvarlegri
hættu I samskiptum nemenda
og foreldra annarsvegar og
kennara hinsvegar. Vissulega
eru próf afstæöur hlutur. En
skynsamlega gerð próf, sem
miðast við kennslu vetrarins,
eiga að geta skorið ótvirætt úr
um hæfni og getu nemenda auk
þess sem þau birta ástundun.
Orlausnir i skriflegum prófum
sýna svart á hvitu, hvernig
nemandi hefur brugðizt við. Það
getur hver hlutaðeigandi fengið
að sjá og þarf þá ekki um að
ræða samúð eða andúð kennara
með einstaklingum, sem ýmsir
bera sér i munn.
I hringekjunni V.
Ingólfs-Café
Gömludansarnir í kvöld kl. 9
Hf.jómsveit Garðars Jóhannessonar.
Songvari Björn Þorgeirsson.
Aðgöngumiðasala frá kl. 8. — Simi 12826.
ÚTBOÐ
Tilboö óskast i 2000 stk. kllówattstunda*mæla fyrir Raf-
magusveitu Reykjavikur.
(Jtboðsgögn eru afhent á skrifstofu vorri, Fríkirkjuvegi 3.
Tilboðin veröa opnuö á sama staö, þriöjudaginn 13. mai
1975. kl. 11.00 f.h.
INNKAUPASTOFNUN REYKJAVÍKURBORQAR
Fríkirkjuvegi 3 — Sími 25800 »
Sendlar óskast
á afgreiðslu Alþýðublaðsins Hvgxfisgötu
8—10. f.h.
Hafið samband við afgreiðsluna, simi
14900.
+
Eiginkona min og móöir okkar,
Eggrún Arnórsdóttir,
andaöist 10. april.
Steingrímur Guömundsson,
Margrét Steingrimsdóttir, Kristjana Steingrimsdóttir.
Þökkum auðsýnda samúö viö andlát og jaröarför
Bjarna Ásgeirssonar,
frá ísafirði,
Norðurbrún 1.
Unnur Guömundsdóttir,
Asgerður Bjarnadóttir, Þorsteinn Jakobsson,
og börn.
Olían 5
landanna af oliunni næstum sjö-
faldast og hlutur þeirra af oliu-
gróðanum hefur aukist úr 13% ár-
ið 1973 i 36,4% árið 1974
samkvæmt útreikningum
Chevaliers. Á sama tima minnk-
aði hlutur oliufélaganna úr 26,5%
i 20,1%, en þó hefur hagnaður
þeirra af oliuverslun og vinnslu
aukist um 63%. Ástæðan er i
fyrsta lagi sú, að verð á oliuvör-
um hefur hækkað að meðaltali
um 75% og i öðrulagi sú, að tekjur
oliuneyslulandanna af oliu — i
formi tolla, skatta og efnaiðnaðar
úr oliu — hafa lækkað úr 60,5 i
43,6% M.ö.o. þá hafa oliufélögin
bætt sér upp tekjumissinn til oliu-
framleiðslulandanna með þvi að
sækja sér tekjur til oliuneyslu-
landanna.
Chevalier telur einnig, að þegar
öll kurl séu til grafar komin þá
muni oliufélögin hafa hag af þess-
ari þróun. Oliuverð sé nú orðið
svo hátt, að það fer að borga sig
að nýta aðrar orkulindir og oliu-
félögin hafa fengið svo rikulegan
skerf i sinn hlut af oliugróðanum,
að þau geta fjárfest mjög á þeim
sviðum lika. Vekur Chevalier
athygli á þessu með þvi að greina
frá fjárfestingu oliufélaganna
hin siðari ár i kolanámum, tjöru-
sandsnámum og kjarnorkuver-
um. Chevalier telur, að oliufélög-
'in stefni nú markvisst að þvi að
láta oliuvinnsluna lönd og leið en
tryggja sér jafn sterka stöðu
varðandi vinnslu á öðrum orku-
lindum og þau hafa haft til
skamms tima i vinnslu oliunnar.
Hið háa oliuverð hefur haft
mikil áhrif á fjármál heimsins.
Vandamálið er nú það, að tiltölu-
lega fámenn oliuframleiðslulönd
ráða nú yfir miklum fjármunum,
sem þau hafa ekki not fyrir. Þetta
mikla ónotaða fjármagn er
vandamál, sem skapar mikið
óöryggi i alþjóðlegum efnahags-
og fjármálum.
Þá hefur hið háa oliuverð einnig
haft mikil áhrif á heifnspólitikina.
í fyrsta sinn hafa hráefnisfram-
leiðslulönd getað bundist samtök-
umog ógnað iðnaðarlöndum. Þar
með hafa lönd eins og Lybia, íran
og Saudi-Arabia öðlaast mikla
áhrifaaðstöðu i heimspólitikinni.
Hagstæðara
fyrir Bandaríkin.
Chevalier kemur einnig með
einkar athyglisverða ábendingu i
bók sinni. Hann bendir fyrst á, að
undanfarin ár hafi Bandaríkin
verið á undanhaldi gagnvart
Japan og Vestur-Evrópu. Iðnaður
Japana og Vestur-Evrópumanna
hafi reynst bandariskum iðnaði
skeinuhættur og allt útlit hafi ver-
ið fyrir það, að Vestur-Evrópa og
Japan væru að vaxa Bandarikj-
unum yfir höfuð efnahagslega.
Þar sem Vestur-Evrópa og
Japan treysta mjög á aðflutta
orku en Bandarikin eiga hins
vegar enn talsverðar ónýttar
orkulindir — m.a. olíulindir i
Alaska — sem áður stóðust ekki
samkeppni við Arabaoliuna hefur
oliuverðhækkunin breytt þessu
aftur. Bandariskur iðnaður virð-
ist nú eiga meiri framtiðarmögu-
leika en iðnaður Japana og
Vestur-Evrópumanna svo
Chevalier spáir þvi, að i framtið-
inni muni Bandarikin i raun
hagnast á oliukreppunni — a.m.k.
gagnvart Evrópu og Japan — og
öðlast þar aukin áhrif og itök.
Volkswageneigendur
Höfum fyrirliggjandi: Bretti — Hurðir —
Velarlok — Geymslulok á Wolkswagen i
allflestum litum. Skiptum á einum degi
með dagsfyrirvara fyrir ákveðið verð.
Reynið viðskiptin.
Bílasprautun Garðars Sigmundssonar.
Skipholti 25 Simar 19099 og 20988.
Auglýsing
um áburðarverð 1975
Vegna mikillar hækkunar áburðarverðs á
árinu 1975 miðað við auglýst heildsöluverð
ársins 1974 hefur rikisstjórnin ákveðið að
greiða niður áburðarverð á árinu 1975,
sem nemur helmingi þeirrar hækkunar
sem orðið hefir frá þvi verði sem gilti árið
1974. Eftir að tillit hefur verið tekið til nið-
urgreiðslu rikissjóðs fyrir árið 1975, er
heildsöluverð fyrir hverja smálest eftir-
talinna áburðartegunda ákveðið þannig
fyrir árið 1975:
Viö skipshlið á
ýmsum höfnum Afgreitt á blla
umhverfis land I Gufunesi
Kjarni 33% N kr. 23.660,- kr.24.160
Magni 1 26% N kr. 20.160,- kr. 20.660
Magni 2 20% N kr. 18.260,- kr. 18.760
Græðir 1 14-18-18 kr. 29.440,- kr. 29.940
Græöir 2 23-11-11 kr. 27.380,- kr. 27.880
Græðir 3 20-14-14 kr. 27.840,- kr. 28.340
GraÆir 4 23-14-9 kr. 28.640,- kr. 29.140
Græðir 4 23-14-9-4-2 kr. 29.440,- kr. 29.940
Græðir 5 17-17-17 kr. 28.320,- kr. 28.820
N.P. 26-14 kr. 28.260,- kr. 28.760
N.P. 23-23 kr. 31.500,- kr. 32.000
Þrlfosfat 45% kr. 24.600,- kr. 25.100
Kali klórit 60% K kr. 17.100,- kr. 17.600
Kali súlfat 50% K kr. 21.100,- kr. 21.600
NPKM 12-12-17 + 2 kr. 22.740,- kr. 23.240
Tröllam jöl 20,5% N kr. 29.400,- kr. 29.900
Aburðarkalk kr. 10.700,- kr. 11.200
Uppskipunar- og afhendingargjald er ekki
innifalið i ofangreindu verði fyrir áburð
kominn á ýmsar hafnir. Uppskipunar- og
afhendingargjald er hinsvegar innifalið i
ofangreindu verði fyrir áburð, sem af-
greiddur er á bila i Gufunesi.
Áburðarverksmiðja rikisins
o
Föstudagur 11. apríl 1975.