Alþýðublaðið - 06.08.1975, Síða 3

Stefnuliós___________________#Q
Dulið atvinnuleysi
Fyrir nokkrum árum var reist verk-
smiðja i héraði einu i Norður-Sviþjóð, sem
einkum veitti konum atvinnu. Þarna
fengu nokkur hundruð kvenna vinnu. En
þá brá svo einkennilega við, að þótt störf-
unum fjölgaði, jókst atvinnuleysið. Skráð-
um atvinnulausum fjölgaði stórlega.
Skýringin var sú, að fjöldi kvenna, sem
ekki hafði átt neinn kost á atvinnu áður og
sá þvi engan tilgang i að skrá sig, eða
hafði jafnvel ekki hugsun á þvi, sóttist nú
eftir þeirri atvinnu, sem skapast hafði, lét
i sér heyra og skráði sig sem vinnuafl.
Dulið atvinnuleysi kom með öðrum orðum
i ljós.
Þetta dæmi minnir á, hve ófullkomin
mælingin á atvinnuástandi er við rikjandi
aðferðir. Talning úr lista yfir skráða at-
vinnulausa sýnir aðeins hluta úr mynd-
inni. Þrátt fyrir lágar tölur um atvinnu-
leysi samkvæmt þessari skráningu, kann
að vera verulegt dulið atvinnuleysi meðal
vissra þjóðfélagshópa.
Ýmislegt bendir til þess, að hér á landi
sé svipað uppi á teningnum og i dæminu
sem rakið var hér að framan. Þrátt fyrir
að atvinnuleysistölurnar séu lágar, eru
tvlmælalaust fyrir hendi þjóðfélagshópar,
sem ekki hafa næg starftækifæri eða búa
við mjög einhæfa atvinnumöguleika, enda
þótt þeir láti ekki skrá sig atvinnulausa.
Ég nefni aðeins þrjá hópa fólks: fólk með
skerta starfsgetu vegna örorku eða ald-
urs, konur, unglinga á skólaaldri. óskir
og starfslöngun eldra fólks og öryrkja
hafa komið fram i ýmsum könnunum á
þeirra högum og málefnum. Hinn gifur-
legi fjöldi kvenna, sem sótti um starfs-
þjálfun sem sjúkraliðar nýverið er til
marks um hve starfstækifæri kvenna eru
naum hér á landi og alkunna er hver
vandkvæði eru oft á þvi að finna störf við
hæfi unglinga á skólaaldri að sumarlagi.
Meðan þessir þjóðfélagshópar fá ekki næg
starfstækifæri, hefur þvi markmiði, að
allir hafi fulla atvinnu ekki verið náð.
Sannleikurinn er sá, að stjórn vinnu-
markaðsins með tilliti til jafnrar atvinnu
og jöfnunar i atvinnuálagi og starfstæki-
færum er vandasamt verkefni, sem litið
hefur verið sinnt hér á landi. Þegar skráð-
ir atvinnulausir hafa verið fáir hafa
stjórnvöld verið harla ánægð með sig og
talið atvinnuástand gott. En svo þarf alls
ekki að vera. Þótt ein stétt búi við langt-
um meiri eftirspurn eftir vinnuafli sinu en
hún fær afkastað, kann annar þjóðfélags-
hópur að búa við atvinnuleysi. Stjórn
vinnumarkaðsins ætti meðal annars að
miða að þvi að jafna þennan mismun,
draga úr álagi þar sem það er of mikið og
auka tækifærin þar sem þau eru of fá.
Jafnaðarmannaflokkar leggja hvar-
vetna áherzlu á, að vinnan sé grundvöll
ur velferðar og velmegunar þjóða og ein-
staklinga, og sérhver einstaklingur eigi
rétt á vinnu við sitt hæfi. Tæpast þarf að
rif ja upp baráttu Alþýðuflokksins á þessu
sviöi. En breyttir þjóðfélagshættir kalla á
nýjar aðferðir. Hin einfalda mælistika yf-
ir alla sem einn á grundvelli atvinnu-
leysisskráningar eins og hún er nú tiðkuö,
er úrelt orðin. Alþýðusamtökin og Al-
þýðuflokkurinn þurfa að ryðja til rúms
nýjum skilningi og nýjum aðferðum i
þessu efni.
Vilji og löngun fólks til þess að vinna er
verðmætasta eign hverrar þjóðar. Þessi
eign á að fá að skila arði hjá hverjum ein-
asta einstaklingi, arði til þjóðarinnar og
til einstaklingsins sjálfs. Sá arður ýerður
ekki eingöngu mældur i fjármunum, held-
ur líka i þeirri ánægju sem vinnan veitir.
Enginn á þar að vera undanskilinn.
Kjartan Jóhannsson
f # Dagsími til kl. 20: 81866
f rettabraðurinn_í*iEL_
Innflytjendur á
svörtum lista
542 .innflytjendur voru á
svörtum lista hjá Tollstjóraem-
bættinu i Reykjavik hinn 15. júli
slðastíiðinn vegna vanrækslu á
skilaskyldu á'gðflutningsskjölum,
og afgreiðsíá til þessara aðila
stöðvuð hjá tollinum.
Samkvæmt ákvæðum reglu-
gerðar nr. 38 frá 1969 skulu inn-
flytjendur afhenda tollstjóra þess
umdæmis, sem vara er geymd i,
fullgilcj aðflutningsskjöl um
vöruna innan þriggja mánaða frá
innflutningi hennar.
Hinn 9. desember 1974 ákvað
fjármálaráðuneytið að beita
þessum ákvæðum frá áramótum.
Ef út af er brugðið er þeim viður-
lögum beitt, að afgreiðslustöðvun
er sett á innflytjendur^ sem van-
rækt hafa skilaskylduna.
Hin mánaðarlega könnun hjá
tollinum leiddi svo til þess, sem
fyrr segir, að frá og með 15. júli
sl. voru 542 nöfn innflytjenda á
lista yfir þá, sem vanrækt höfðu,
og afgreiðslustöðvun lögð á.
Nokkurrar óánægju hefur gætt
meðal innflytjenda, sem -fyrir
þessu hafa orðið, ekki sist, ef óná-
kvæmni eftirlitsgagna hefur leitt
til áðurnefndra viðurlaga.
Telja innflytjendur, að
farmflytjandi eigi þar stundum
sök á og að tollurinn hafi jafnvel
verið of fljótur á sér að leggja
afgreiðslustöðvunina á, en sýni-
legt er, að full alvara er i fram-
kvæmd fvrrnefndrar reglu-
gerðar.
Tilboð opnuð
í Grindavíkur-
veitu
Fyrir nokkru siðan voru
opnuð tilboð i einangrun á
lögnum i hitaveitu fyrir
Grindavik, sem er hluti af
áætlun Hitaveitu Suðurnesja.
Tvö tilboð bárust I verkið, frá
Berki h.f. i Hafnarfirði og
Urethan h.f. i Reykjavfk. Til-
boð þessi eru nokkuð áþekk að
heildarupphæð, annað rúm-
lega 29 milljónir króna, en hitt
rúmlega 30 milljónir króna —
hvort tveggja með söluskatti.
Lagnir þær, sem tilboð þessi
ná til, eru að miklum hluta til
heimtaugar I hús, en einnig
nokkuð af sverari leiðslum,
auk tengistykkja, svo sem té-
stykkja og hnéstykkja. Sam-
tals munu beinar lagnir i þess-
um hluta hitaveitunnar vera
allt að átta kilómetra langar.
Háskalegur
vegarkáfli
„Vegurinn I Ólafsvikurenni
milli Ólafsvikur og Rifs og Ilellis-
„Hann er vanur veiðimaður
og þetta er góð veiði” sagði
bústýran I veiðihúsinu við
Hofsá, er Alþýðublaðið
spurðist fyrir um hvernig
veiðin gengi hjá Karl
bretaprins. í gær veiddi hann
sex laxa, og var sá stærsti
ellefu og hálft pund að þyngd,
en sá minnsti vó fjögur og
hálft pund. A hádegi i gær
hafði prinsinn veitt þrjá laxa,
alla nokkuð smærri en hina.
Karl bretaprins veiðir á flugu,
likt og flestir útlendingar gera
sem hingað koma til áð veiða,
en islendingar á hinn bóginn
veiða flestir á spún.
sands er stórhættulegur og er
mesta mildi, að ekki skuli ennþá
hafa orðið manntjón þarna”,
sagði Ingi Einarsson, vörubif-
reiðastjóri á Hellissandi i viðtali
við Alþýðublaðið i gær.
Hreppsnefndin i Neshreppi ut-
an Ennis var boðuð á sérstakan
fund vegna ástandsins á veginum
i Óla.fsvikurenni og skriðufalla
siðastliðinn laugardagsmorgun.
Skorar hreppsnefndin á sam-
gönguyfirvöld að gera nú þegar
eftirtaldar lagfæringar á vegin-
um i Ólafsvikurenni:
a) Láta hreinsa lausagrjót og
klettadranga, sem komnir eru að
falli og geta valdið stórslysum,
b) Láta gera við veginn þar sem
skörð hafa myndast i hann, og
einnig að breikka vestari hluta
vegarins.
Krufningin
sker úr
Sextán ára gamall piltur, Hall-
dór Einarsson, Hliðarvegi 41
Kópavogi, fannst látinn i Sund-
laug Kópavogs snemma á laugar-
dagsmorgun. Talið er að Halldór
hafi verið að synda I lauginni að-
faranótt laugardags og hann hafi
drukknað.
Ekkert hefur komið fram við
rannsókn málsins, sem bent gæti
til þess að fleiri hafi verið með
Halldóri i lauginni, en krufning
mun væntanlega skera úr um
hvort dánarorsök geti hafa verið
önnur en drukknun.
Verslunarmenn
verðtryggja í
f járfestingu
heildsala
A 5 ára starfstima Fjár-
festingarsjóðs stórkaupmanna
hefur sjóðurinn veitt félagsmönn-
um sinum um 60 milljóna króna
lán. I júnimánuði siðastliðnum
fór fram aukaúthlutun lána úr
sjóðnum að fjárhæð kr. 18 mill-
jónir, vegna láns sem Lifeyris-
sjóður verslunarmanna veitti
Fjárfestingarsjóðnum.
Er þetta þriðja stóra lánið, sem
Lifeyrissjóður verslunarmanna
hefur veitt þessum fjárfestingar-
sjóði, en siðasta lánið, sem sam-
þykkt var að veita honum, kemur
til greiðslu á einu ári þ.e. frá
aprilmánuði 1975 til april-
mánaðar 1976. Hér er um að ræða
gagnkvæma hagsmuni þessara
sjóða, þar sem verslunarmenn
telja sér hag i að verðtryggja sitt
fé með lánveitingum til fjár-
festinga stórkaupmanna. Að öðru
leyti en þvi, sem nemur þannig
fengnu lánsfé hefur Fjár-
festingarsjóðurinn til ráðstöfunar
eigið fé, sem byggist upp með
mánaðargreiðslum sjóðfélaga,
sem nú eru um 80 að tölu, sem og
vöxtum og lántökugjöldum.
Ræsismálið aftur
til Saksóknara
Ræsismálið, sem svo hefur ver-
ið nefnt, hefur nú verið endursent
til Rikissaksóknara, að aflokinni
dómsrannsókn þeirri, hjá Saka-
dómi Reykjavikur, sem saksókn-
ari fór fram á að framkvæmd
yrði. Samkvæmt upplýsingum
rikissaksóknara i gær, er málið i
athugun hjá embætti hans og
væntanlega verður tekin um það
ákvörðun á næstunni, hvort mál
verður höfðað á hendur Ræsi h.f.,
eða ekki.
Sem kunnugt er reis mál þetta
út af grun um meint brot fyrir-
tækisins Ræsir h.f. á verð-
tryggingalögum og reglugerðum
um töku og endurlán erlendra
lána til bifreiðakaupa. Var mál
þetta fyrst athugað af Seðlabanka
Islands, en siðan sent saksóknara
til meðferðar.
Enn stolið
í laugunum
A laugardagsmorgun siðastlið-
inn var stolið veski úr fötum
manns eins i útiskýli sundlaug-
anna i Laugardal. í veskinu voru
um 500 krónur islenskar, 100
norskar krónur og ávísanahefti
með sjö eyðublöðum i.
Þjófnaðurinn var framinn
stuttu fyrir hádegi á laugardag og
hafði maðurinn geymt veskið I
fötum sinum, I stað þess aö koma
þvi i geymslu i afgreiðslu sund-
lauganna, svo sem ætlast er tiL
Að sögn lögreglunnar I Reykja-
vik, er töluvert um að verðmæt-
um sé stolið úr fötum fólks i út-
skýlum sundlauga i Reykjavik.
Malbikunarátak
á Vestfjörðum
1 sumar verður unnið að mikl-
um malbikunarframkvæmdum á
Vestfjörðum. Alls verða mal-
bikaðir um 5,5 km — þar af 3,2
km. á Þingeyri, Flateyri,
Bolungarvik, ísafirði og Súðavik.
Einnig verður lokið við malbikun
vegarins milli ísafjarðar og
Hnifsdals og svo malbikaðir um
400 metrar af tsafjarðarflugvelli.
Það er sameignarfélag niu
þorpa og bæja á Vestfjörðum,
ATAK, sem stendur fyrir þessum
framkvæmdum ásamt Vegagerð
rikisins. Félagið var stofnað árið
1973 og voru fyrstu malbikunar-
framkvæmdir á þess vegum unn-
ar s.l. sumar. Þá gerðist félagið
hluthafi i Oliumöl h.f., en það
fyrirtæki annast malbiksfram-
leiðslu fyrir Vestfirðinga. Hefur
verið keyptur prammi til þess að
flytja asfalt frá birgðastöð Oliu-
malar i Hafnarfirði og I birgða-
tanka á Isafirði. Pramminn tekur
220 tn. af asfalti i ferð og mun fara
3-4 ferðir til tsafjarðar i sumar.
Fyrstu ferðina fór pramminn
mánudaginn 28. júli s.l.
Blóðflokkun
sjómanna
t nýútkominni skýrslu Rann-
sóknarnefndar sjóslysa er m.a.
frá þvi greint, að nefndin hafi lagt
til við samgönguráðuneytið að
gert verði að skyldu, að allir sjó-
menn verði blóðflokkaðir og beri
skirteini, sem sýni blóðflokk
þeirra. Vill nefndin, að skráning á
blóðflokkum verði tengd lög-
skráningu sjómanna á skip.
Bendir hún á, að tafarlaus vit-
neskja um blóðflokk slasaðs sjó-
manns geti bjargað lifi hans, en
við alvarleg slys á sjó úti er nú
unnt að senda lækni i þyrlu beint á
slysstað.
Hirtu skipti-
myntina — létu
áfengið eiga sig
Siðdegis siðastliðinn laugardag
var brotist inn á veitingahúsið
Röðul i Reykjavik og stolið þaðan
um 6-7.000 krónum af skiptimynt
af börum hússins., Upphæð þessi
var öll i fimm og tiu króna
peningum.
Innbrotið var framið á milli
15.30 og 19.00 á laugardag og talið
er liklegt að þar hafi verið börn að
verki, þvi áfengi á börunum var
látið með öllu óhreyft.
Enn finnst
þýfi í
fornverslun
1 síðastliðinni viku var brotist
inn i ibúð eina að Þórsgötu 19 i
Reykjavik og stolið þaðan fjórum
bókum og vasareiknivél.
Mál þetta er i rannsókn, en þýf-
ið hefur allt fundist nú þegar og
höfðu þjófarnir komið þvi i verð.
Bækurnar fundust i fornbóka
verslun i borginni og vasareikni-
vélin i annarri verslun.
ireiðholt
oq önnur borgarhverfi.
' Furöuskrif félagsráð-
gjafa um Breiðholtshverfi
Rakalaus ttóryrSi I garS hvorfitim
i
Breiðholt — og önnur borgarhverfi — heitir nýtt blað, sem
hóf göngu sina hinn 31. júli sl. í forystugrein blaðsins segir
meðal annars : Breiðholt er fyrsta málgagn ákveðins borgar-
hluta i blaðasögu þjóðarinnar. Er frá þvi greint, að þetta
fyrsta tölublað sé hið fyrsta af þrem, sem þegar eru i vinnslu.
titgefendur blaðs þessa eru óháðir borgarar i Breiðholti, en
ritstjóri og ábyrgðarmaður blaðsins er Asgeir Hannes
Eiriksson. t stuttu viðtali við fréttamann Alþýðublaðsins,
sagði Asgeir að kveikjan að þessari blaðsútgáfu hefðu verið
ýmis íúrðuskrif um þetta nýjasta hverfi höfuðborgarinnar.
Hafi þau mörg hver vakið til hugsunar um, hverju slik skrif
eigi aðþjóna, en fátt orðið um varnir af hendi ibúa Breiðholts
gegn beinum óhróðri, sem reynt hafi verið að merkja þetta
byggöarlag með.
o
Miðvikudagur 6. ágúsf 1975