Alþýðublaðið - 02.10.1975, Page 3

Steffnuljós Ágúst Einarsson skrifar frá Hamborg
Nokkrar vikur eru þar til 200
mílna landhelgin okkar verður að
veruleika. Andstæðingar okkar,
Bretar og Þjóðverjar, virðast
eitthvað rólegri, en oft áður.
Örlítið hefur verið fjallað um
landhelgismálið í þýskum blöð-
um, nú nýverið í hinu útbreidda
vikublaði Spiegel, þar sem (s-
lendingum var meðal annars lýst
sem rányrkjurhönnum.
Það er ef til vill ekki ófróðlegt fyrir Is-
lendinga að heyra, hvað skrifað er um þá i
útlandinu.
Eftirfarandi grein birtist sem leiðari i
aðalmálgagni jafnaðarmanna I Hamborg
fyrir skömmu.
„Verð íslands
fyrir Nato
„Óendanleg auðæfi hafsins”. Þessi orð
teljast nú orðið til ævintýra. Rányrkja á
höfum úti er orðin ógnvekjandi.
Þau vandamál, sem skapast af þessari
rányrkju, eiga fyrst og fremst þjóðir eins
og Islendingar við að etja.
Þegar Islendingar færðu landhelgi slna
úr 12 i 50 sjómilur árið 1972, olli sú ein-
þykka og umdeilda ákvörðun stjórnmála-
legri flækju og átökum á miðunum.
Nú hyggst tsland færa landhelgi sina út
i 200 milur, en mótmælum er stillt I hóf.
Mönnum er orðið ljóst, að binda verður
enda á hina tækniþróuðu rányrkju á höf-
um úti.
Koma verður á samkomulagi milli
þjóða, sem kveður á um veiðimagn og
veiðisvæði.
Unnið
1 Bonn er þegar rætt um þessi mál, og
það verður örugglega talað við Islend-
inga.
Þvi að i raun og veru er ekki einungis
um fisk að ræða, heldur Nato.
Einungis lifvænlegt land með áhuga á
samstarfi við önnur riki Vestur-Evrópu,
getur uppfyllt skyldur sinar i Nato”.
Þetta höfðu jafnaðarmenn i Hamborg
um þorskastriðið að segja, en hér er lögð
mikil áherzla á samhengið við Nato.
Vinstri menn og
upplýsingastarfsemi
I Þýskalandi er afstaða manna til land-
helgi Islendinga háð stjórnmálaflokkum.
Jafnaðarmenn og aðrir vinstri menn
eru yfirleitt jákvæðir i okkar garð, en
hægri flokkar og hægri blöðin taka harða
afstöðu á móti okkur, en i Þýskalandi er
samsteypustjórn jafnaðarmanna og
frjálslyndra.
Annars er almenningi alveg sama um
þetta „brölt” i okkur og veit tæpast nokk-
uð um málið.
Upplýsingastarfsemi erlendis i tið
vinstri stjórnarinnar var i lágmarki, og
sami slappleikinn hrjáir hægri stjórnina.
Island er þvi miður alls ekki til umræðu
i Þýskalandi um þessar mundir, og veit
enginn um fótboltaafrek okkar né hunda-
bannið.
Rekstrartap auðhringa
Hins vegar bendir margt til, að hinir er-
lendu auðhringar, sem stunda togaraút-
gerð við tsland séu að missa móðinn.
Má ráða það af ýmsum ummælum
þeirra og fjárfestingaáformum, hvort
sem um er að ræða bresk eða þýsk fyrir-
tæki.
Þá má benda á, að dótturfyrirtæki
bresk-hollenska auðhringsins Unilever,
sem er langstærsti aðilinn i þýskri togara-
útgerð, var rekið með stórhalla á siðasta
ári.
Afstaða Efnahagsbandalagsins
Ætli Efnahagsbandalagið sé ekki að
gefast upp á fiskveiðum?
Hollenska rikisstjórnin borgar til að
mynda með hverjum fiskibát, sem lagt
er.
En það er engin von til þess, að tolla-
samningur Island við EBE taki gildi, ef
Þjóðverjar eru á móti þvi.
Það nær ekkert mál fram að ganga
innan EBE, ef Þjóðverjar eru ekki fylgj-
andi þvi, enda greiða þeir mest til Efna-
hagsbandalagsins af öilum aðildarrikjun-
um.
Forysta Þjóðverja innan EBE kom
skýrt fram i viðræðum Islendinga við
Belga nú fyrir skömmu. Belgar treystu
sér ekki til að reyna að hafa einhver áhrif
á staðfestingu tollasamningsins.
Löndunarbannið
og þýzk útgerð
Sjávarútvegur er enginn þáttur i efna
hagslifi Þjóðverja, og hafa þeir ekki einu
sinni sjávarútvegsráðherra.
Fáir Þjóðverjar fást til að vinna i fisk-
vinnslu, og eru aðallega tyrkneskar og
júgóslavneskar konur bundnar við þau
störf.
Þýsk útgerð, meðal annars á tslands-
miðum, er styrkt stórlega með beinum
fjárframlögum frá þýska rikinu.
Löndunarbannið á islenskum togurum i
Þýskalandi kemur einungis útgerðarfé-
lögum hér til góða, en þýsku fiskversl-
unarfyrirtækin eru mjög á móti þvi.
Margir Þjóðverjar fylgjast með
þessu máli, telja, að aðalatriðið sé að fá
fiskinn, og það væri nær, að tslendingar
veiddu hann og seldu, heldur en að Þjóð-
verjar séu að gera út með tapi.
Ef Iglendingar sýna hörku i viðræðun-
um um 200 milurnar, þá fáum við okkar
framgengt.
^ ^ # Dagsími til kl. 20: 81866
• •f rettapraðun nn
SKEYTI
Soares um kommúnista
Fosætisráðherra Portúgal Aze- *
vedo og leiðtogi portúgalskra I
Jafnaðarmanna, dr. Soares, I
töluðu á fjölmennum útifundi sem
haldinn var i Lissabon i gær. I
Forsætisráðherrann sagði i ræðu |
sinni að hann hefði orðið að gripa ■
til harðra aðgerða til þess að I
koma á lögum og reglu i landinu. ■
Ástandið hefði verið óþolandi. I
Það væri kominn timi til þess að I
hefja uppbygginguna eftir '
byltinguna.
Soares sagði I ræðu sinni: .
„Sjötta rikisstjórnin siðan bylt- I
ingin var gerð er vinstri rikis- I
stjórn, rikisstjórn nýrra vona. ■
Fólkið I landinu stendur á bak við I
þessa rikisstjórn, þetta er rikis- ■
stjórn fólksins, fyrir fólkið.” I
Undirtektir við ræðu Soares voru |
stórfenglegar, enda mun portú-
galska þjóðin vera orðin þreytt á |
þvi ástandi sem þar hefur rikt I
undanfarið. Eftir að stuðnings- ■
menn Soares höfðu hrópað 1
hvatningarorð honum til stuðn- *
ings varð einnig vart nokkurs I
hóps, sem hrópaði slagorð gegn I
honum og rikisstjórninni. Þessum
hrópum svaraði Soares með I
þessum orðum: „Það er ekki vilji I
okkar að einangra eða á neinn ■
hátt brjóta gegn félögum okkar i I
byltingunni, kommúnistunum. ■
En við getum ekki leyft fámenn- I
um hópi öfgamanna að ráðs- I
mennskast með lög og rétt i
landinu eftir eigin höfði og i and- I
stöðu við vilja yfirgnæfandi I
meirihluta landsmanna.”
Ford í Ghicago .
Milljónaborgin Chicago er oft l
tengd glæpum og glæpastarfsemi ■
ýmiss konar. Nú hefur Gerald I
Ford forseti Bandarikjanna 1
heimsóttborgina. Grunur lék á að I
reynt yrði að myrða forsetann og |
voru meira en þúsund lögreglu- .
menn settir til þess að gæta hans. I
Nokkru áður en forsetinn kom til I
borgarinnar handtók lögreglan >
konu, sem var með byssu I tösku I
sinni. Konan sagði að hún hefði *
alls ekki ætlað sér að gera forset- I
anum mein. Maður hennar sagði I
að þetta væri allt tómur misskiln-
ingur.
Frumsýning á Akranesi
Skagaleikflokkurinn á Akranesi frumsýnir i kvöld kl. 21.00 gaman-
leikinn „FÓRNARLAMBIД eftir finnska leikritaskáldið Yrjö Soini, I
þýðingu Júliusar Danielssonar. Leikstjóri er Þórir Steingrimsson og
honum til aðstoðar er Emelia Árnadóttir. Leikmyndir eru eftir Stefán
Magnússon. Leikendur eru alls sjö og með helstu hlutverk fara: Þorgils
Stefánsson, Jakob Einarsson, og Ingunn Ivarsdóttir.
Þetta er fyrsta verkefni leikflokksins á þessu leikári og jafnframt
fyrsta frumsýning hjá leikfélagi innan Bandalags islenskra leikfélaga
á þessu leikári. Leikritiö „Fórnarlambið” var áður frumsýnt af Leik-
félagi Akraness árið 1959.
íslendingar
sólgnir í
ávaxtasafann
„Við erum nú að tappa á aðra
milljónustu fernuna af
Tropicana, frá þvi framleiðslan
hófst hér á landi þann 8. febrúar
1973”. sagði Davið Scheving
Thorsteinsson, forstjóri Sól h/f
við blaðamenn i gær. „Nú eigið
þið að vera vitni að þvi”, hélt
hann áfram, „að sett verður i
þessa fernu plastræma i sótt-
hreinsuðum poka, og sá sem
finnur þennan poka fær i verðlaun
kr. 50 þúsund. Sá heppni verður
hér með beðinn að hringa i Sól
h/f, i sima 26300 og heimsækja
fyrirtækið og taka á móti
verðlaununum. Þessi ferna
verður seld i verzlanir einhvern
næstu daga”.
I þessar 2 milljónir ferna hafa
farið 2.118.000 litrar af hreinum
appelsinusafa, sem samsvara
5.045 tonnum af appelsfnum. Ef
reiknað er með að 6-7 appelsinur
fari i hvert kg, hafa verið notaðar
u.þ.b. 32.780.000 appelsinur i
þetta magn, að sögn Daviðs
Schevings. Aðspurður um
hreyfingu á markaði, taldi hann
að markaðurinn væri mjög jafn
og stöðugur, sem raunar liggur i
augum uppi.
Eftir að hafa gætt sér á Tropi-
cana, voru blaðamenn vitni að
þvi, að verðlaunapokinú var
settur i fernu og er nú að komast í
umferð. Sól h/f verðlaunaði á
svipaðan hátt þann, sem fékk
milljónustu fernuna, og þá með
kr. 25 þúsund.
Efnahagsáhrif
hersetu rædd
54 hernámsandstæðingar her-
setu á Islandi boðuðu til blaða-
mannafundar á Hótel Borg fyrir
helgi. Á fundinum kom fram að
herstöðvaandstæðingar hafa nú i
undirbúningi ráðstefnu, sem
haldin verður i félagsheimilinu
Stapa i Njarðvik, dagana 11. og
12. október n.k. Ráðstefnan
verður opin öllum þeim sem
aðhyllast þetta markmið. 1
fréttatilkynningu frá fundarboð-
éndum segir að þátttakendur
þurfi að láta skrá sig og greiða
þátttökugjald kr. 1.500,-.
A fyrirhugaðri ráðstefnu verða
flutt fjögur erindi um hersetu á
Islandi, ný viðhorf i hersetu-
málinu, áhrif þess á efnahagslif
þjóðarinnar og framtið. Meðal
ræðumanna verða Magnús Torfi
Ólafsson, Ólafur Ragnar Grims-
son og Gils Guðmundsson.
Bætt þjónusta
SVR í
Breiðholti
BREIÐHOLTSBÚAR hafa lengi
kvartað undan lélegri þjónustu
strætisvagna við þetta fjölmenn-
asta ibúðahverfi landsins, og ekki
að ósekju.
Eirikur Asgeirsson, forstjóri
SVR, hefur nú tilkynnt að fjölg-
að verði um helming hraðferðar-
vögnum á leiðinni Breiðholt —
Miðbær, sem ganga á almennum
vinnutima — og auk þess muni
starfsmenn SVR fylgjast reglu-
lega með öllum bréytingum, sem
verða á byggð þar i hverfinu og
verða þá gerðar viðbótarbreyt-
ingar eftir þvi sem þörf krefur.
Seltirningar
fagna
I dag verður þess minnst á Sel-
tjarnarnesi að hundrað ár eru lið-
in frá þvi að Mýrarhúsaskóli hóf
starfsemi sina. Kl. 9.30 og 10.30
eru nemendur boðaðir i félags-
heimilið. A hádegi verður farin
skrúðganga um bæinn og ioks kl.
17.15 verður skólinn formiega
settur i félagsheimilinu, að við-
stöddum elstu nemendum skólans
og foreldrum þeirra, auk annarra
gesta.
Biskup til
Kanada
Biskup Islands og frú fóru utan
að morgni hins 1. október til að
taka þátt i siðasta hluta hátiða:
halda þeirra sem Vestur-tslend-
ingar hafa efnt til i minningu hins
islenska landnáms i Kanada fvrir
100 árum. Biskup mun prédika
m.a. við tvær guðsþjónustur, i
„Fyrstu lúthersku kirkju" i
Winnipeg sunnudaginn 5. október.
Hann mun einnig heimsækja
fleiri byggðir þar sem tslend-
ingar eru fjölmennir og prédika
þar.
Kynningar-
fundir
BSRB
Föstudagur 3. okt. 1975.
Patreksfjörður kl. 20.30
Gunnar Eydal, ólafur Jó-
hannesson.
Núpur kl. 20.30 Kristján
Thorlacius, Haukur Helgason.
Laugardagur 4. okt. 1975
Isafjörður kl. 14.00 Kristján
Thorlacius, Haukur Helgason.
Egilsstaðir kl. 17.00 Hilmar
Ingólfsson. Einar Ólafsson
Reyðarfjörður kl. 17.00 Berg-
mundur Guðlaugsson. Loftur
Magnússon.
Neskaupstaður kl. 14.00 Har-
aldur Steinþórsson, Sigui’veig
Sigurðardóttir.
Fimmtudagur 2. október 1975
Alþýðublaóið