Alþýðublaðið - 11.12.1975, Side 4
UR UG SKAHIGUIPIR
KCRNELÍUS
JONSSON
SKÖLAVORÐUSTIG 8
BANKASTRÆTI6
4"» IH‘>H8 t8600
Á völtum veldisstóli
og Italia og Þýzkaland, skipt i
mörg konungs- eða fyrstariki, en
1469breyttistallt. Þá sameinaðist
Spánn i eitt konungsriki með gift-
ingu Ferdinands, konungs af
Aragon og drottningar tsabellu af
Kastiliu, en þau riki voru voldug-
ust allra spænskra rikja.
Ferdinand var af ættum Habs-
borgara, en sú ætt dó út á Spáni
með Karli II konungi áriö 1700.
Búrbón-ættin.
Og þá kemur hin margþætta
konungs- og furstaætt
BUrbðnanna til sögunnar. Þetta
er frönsk aðalsætt. Karl II kon-
ungur af Spáni, var barnlaus, en
hann ákvað i erfðaskrá sinni, að
sonarsonur Lúðviks XIV af
Frakklandi, Filippus af Búrbóni,
yrði erfingi sinn, og þessi franski
kóngur kom til Spánar sem
Filippus V. Þrisvar hefur kon-
ungsveldinu verið varpað af stóli,
fyrst meðan Napóleon lagði
landiö undir sig 1808—1814. Næst
var útlegðin lengri. Þá var um að
ræða Isabellu drottningu II, sem
var gerð myndug þrettán ára
1843. Auðvitað voru það bylting-
arsir.iíuð rikisvöld, sem réðu öllu
næstu ár. Uppreisnir voru sifellt
gerðar gegn harðstjórninni, en al-
varlegasta uppreisnin var gerð
með hinni svo nefndu byltingu i
október 1868.
Djörf drottning.
tsabella neyddist til að flýja
með krúnuarfann, Alfons prins af
Asturia, þegar hann var aðeins
ellefu ára að aldri. Þau settust að
i Paris, en þar lézt ekkjudrottn-
ingin 74 ára, 1904. Eftirmæli
hennar eru ekki til fyrirmyndar.
Stutt og laggott séð: ,,Hún var
kunn fyrir léttúð sina og fjölda
elskhuga”. Stjórnmálalega séð
var landið i upplausn eftir flótta
Isabellu og 1873 lýsti þjóðarbar
áttan — Cortes — þvi yfir, að
Spánn væri lyðveldi. Um leið hóf
andstaðan, hinir svonefndu
„alfonsistar” baráttu sina fyrir
að prinsinn af Asturia yrði aftur
Juan Carlos ávarpar spánska
þingið. ! forgrunni situr gamli
maðurinn, sem þá var farinn að
eldast og hrörna og skipuleggja
veldið eftir hans dag.
Nú eru liðin 44 ár
frá þvi að konungs-
veldi var lagt niður
á Spáni, en þar
hafði gengið á
ýmsu áður, upp-
reisnum, morðtil-
raunum og aftök-
um. Hér verður
reynt að lýsa stutt-
lega, hvemig kon-
ungsveldið á Spáni
hefur verið i ljósi
sögunnar.
Miðaldir allar var Spánii, eins
1962 heimsótti Páll Grikklandskonungur (t.h.) Franco til að ræða hjú-
skap Juan Carlosar og Sophiu prinsessu.
Svo til alit rikjandi og „afsett” kóngafólk Evrópu mætti við brúðkaup
Juan Carlosar prins og Sophiu prinsessu.
krýndur konungur Spánar. Það
tókst árið 1975, þegar hinn átján
ára gamli prins kom til Madrid og
var krýndur sem Alfons XII.
Fjórum árum eftir krýninguna
gekk hann að eiga Mariu Kristinu
prinsessu og dó árið 1885. Sonur
þeirra, Alfons, fæddist nokkrum
mánuðum eftir lát föður sins og
móðirin réði rikjum uns Alfons
tók sjálfur við stjórnartaumunum
1902, 16 ára gamall.
Sprengja á brúðarvagn.
1906 gekk hann að eiga Viktoriu
prinsessu af Battenberg, dóttur-
dóttur Viktoriu drottningar af
Stóra-Bretlandi (frænku Maud
drottningar af Noregi). Á
brúðkaupsdag þeirra var
sprengju varpað að brúðarvagn-
inum i Madrid. Margir létu lifið,
en brúðhjónin sluppu heil á húfi.
Alfons XIII braut ekki þjóðarlög
beinlinis fyrir heimstyrjöldina
fyrri 11914—1918. Hann var
Mutlaus á striðsárunum, en and-
stæðingar hans héldu þvi fram,
að hann hefði stutt keisaraveldið
Þýzkaland i einu og öllu. 1920 ætl-
aði allt um koll að keyra á Spáni
og um stund rikti þar harðstjórn
undir Primo de Rivera, en sifellt
urðu lýðræðissinnar sterkari, og i
april 1931 sagði Alfons XIII kon-
ungar af sér.
formlega að gera tilkall til krún-
unnar og þvi hefur sonur hans,
Juan, greifinn af Barcelona,
heldur ekki hætt. Hann hefur
átt heima i' Portúgal. Honum til
stuðnings er hreyfing á Spáni,
sem alltaf hefur viljað sjá hann i
hásæti. Menn innan hennar tala
enn um greifann sem „Hans
hátign”. Það kom mörgum á
óvart að sonur hans, Juan Carlos,
varð fyrir valinu, þegar
Franco valdi eftirmann
sinn. Var prinsinn alinn upp af
einræðisherranum með það mark
i huga. Það er ekki til neins að
ræða það hér, hvernig framtið
hans og Spánar verður, en ef til
vill fáum við nánari ábendingar
um það næstu mánuði.
Juan Carlos er 37 ára. Hann er
kvæntur Sophiu prinsessu, dóttur
Pauls konungs og drottningu
Friðriku af Grikklandi. Hún er
systir hins landfiótta konungs,
Konstantinusar, sem kvæntur er
dönsku prinsessunni,
Onnu-Mariu. Juan Carlos og kona
hans eiga einn son og tvær dætur.
Þau eru skyld norska konungs-
húsinu, þvi að Viktoria drottning
af Stóra-Bretlandi og Kristján
niundi konungur i Danmörku eru
bæði áar þeirra. 1 stuttu máli sagt
er Haraldur krónprins af Noregi
fjórmenningur við þau bæði.
Sunnumálið 1
afturkalia ieyfi Sunnu byggðist
einungis á jivi að vanskilin i
heild væru meiri en tryggingar-
féð.
Um það hvort Guðni hefði
raunverulega fullnægjandi
tryggingu fyrir þessum skuld-
um eins og hann hefði haidið
fram sagði Brynjólfur Ingólfs-
son, að trygging fyrir skuld væri
annað en sú trygging sem lögin
gerðu ráð fyrir en það væri
bankatry gging. Hann sagðist
ekki geta dæmt um það hvort
eignir Guðna væru jafnmiklar
að verðmæti, sem skuldunum
næmi. Einnig væri Ijóst að ekki
fengist eins mikið fyrir þessar
eignir ef þær færu undir hamar-
inn sem þrotabú, á einum degi,
eins og ef fyrirtækið væri selt i
fullri starfsemi.
Ráðuneytisstjóri sagði að
ráðuneytið hefði sinar reglur að
fara eftir og þeim væri fylgt, en
þeir visuðu á bug öllu „senti-
mental snakki”, sem Guðni
hefði um þetta mál og hann gæti
vissulega haft það fyrir sig.
Ótrygg framtið.
Hann fór erlendisásamt fjöl-
skyldu sinni og bjó i Róm til
dauðadags. Hann hætti þó aldrei
LÓÐAÚTHLUTUN - REYKJAVÍKUR
1. Reykjavikurborg mun á næsta ári, 1976, úthluta lóðum fyrir
iðnaðogþjónustustarfsemi við Vesturlandsveg (Borgarmýri),
Súðavog, milli Kleppsmýrarvegar og Holtavegar og Vatna-
garða.
Áætlað er, að hluti lóðanna við Vesturlandsveg verði byggingar-
hæfur á hausti komanda, en lóðir við Súðavog á árinu 1977/1978.
Greiða skal 1/3 hluta áætlaðs gatnagerðargjalds við úthlutun,
en eftirstöðvar á 2 árum. Gatnagerðargjald miðast við 650-750
kr/rúmmetri.
2. Reykjavikurborg mun ennfremur úthluta lóðum til ibúðabygg-
inga aðallega á eftirgreindum stöðum:
a. Fjölbýlishús i 1. áfanga Eiðsgrandahverfis.
(úthlutað verður eingöngu til byggingameistara).
b. Fjölbýlishús i Breiðholti III, Hólahverfi 3. áfangi.
c. Fjölbýlishús við Hólmgarð.
d. Einbýlishús i Breiðholti II, Stokkaselshverfi.
e. Einbýlishús i Breiðholti III, Hólahverfi 2. áfangi.
Helming áætlaðs gatnagerðargjalds skal greiða innan mánaðar
frá úthlutun, en eftirstöðvar áður en byggingarleyfi er gefið út.
Gatnagerðargjald er sem hér segir:
Einbýlishús fyrir fyrstu 550 rúmm. kr. 1.434/rúmm.
Eiiibýlishús rýmiumfram550 rúmm. kr. 1.972/rúmm.
Rað-og tvibýlishús kr. 717/rúmm.
Fjölbýlishús 4 hæðir og minna kr. 358/rúmm.
Fjölbýlishús yfir 4 hæðir kr. 268/rúmm.
Umsóknir og allar nánari upplýsingar um lóðir til ráðstöfunar svo
og skipulags- og úthlutunarskilmála verða veittar á skrifstofu
borgarverkfræðings, Skúlatúni 2, 3. hæð.
Umsóknarfrestur er til og með þriðjudeginum 30. desember n.k.
Eldri umsóknir þarf að endurnýja.
FORÐIST FREKJU I UMFERÐINNI - ÞAÐ SPARAR
Kaupið bílmerki
Landverndar
Hreint |
fáSJand 1
fagurt I
land I
LAI\IDVERI\ID
Til sölu hjá ESSO og SHELL
bensinafgreiðslum og skrifstofu
Landverndar Skólavöröustig 25
W Alþýðublaöiö
Fimmtudagur 11. desember 1975.