Alþýðublaðið - 25.02.1976, Qupperneq 3

KRISTJAN PETURSSON
BEINIR SPURNINGUM TIL
DÓMSMÁLARÁOUNEYTISINS
Ég vil harðlega mót-
mæla ummælum Bjarka
Eliassonar, yfirlögr.þj. i
greinargerð hans i
Morgunbl. 10. febr. s.l.
og fleiri f jölmiðlum, þar
sem greinir frá þvi, að
ég hafi ekki verið við-
staddur er hann ræddi
við Hauk Guðmundsson
og Rúnar Sigurðsson um
að visa málinu til saka-
dóms Reykjavikur og
jafnframt, að Baldur
Möller, ráðuneytisstj. i
Dómsmálaráðun. hafi
aldrei verið nefndur á
nafn i þessu sambandi.
Þá vil ég ennfremur ein-
dregið mótmæla þeim
orðum Bjarka, að hér sé
um að ræða misskilning
eða „visvitandi ósann-
indi” af minni hálfu.
Skrif þessi eru tilkom-
in eins og kunnugt er
vegna ummæla minna i
þættinum Kastljósi ný-
lega. Þar greindi ég
m.a. frá rannsókn á toll-
lagabrotum á áfengi og
vindlingum, sem fram
fór á Stór-Reykjavikur-
svæðinu og átti upptök
sin á Suðurnesjum, en
rannsókn þessi náði til 4.
lögsagnaumdæma. 1
þættinum greindi ég frá
þvi, að þá hefðu þau tið-
indi gerst, að Bjarki
Eliasson, yfirlögr.þj.
hefði borið okkur þau
fyrirmæli frá Baldri
Möller, ráðuneytisstj. i
Dómsmálaráðuneyt-
ihu, að við ættum taf-
arlaust að hætta rann-
sókninni. Ég tel ekki á-
stæðu til að rekja frekar
ummæli min úr greind-
um sjónvarpsþætti, þar
sem það hefur verið áð-
ur gert ýtarlega i fjöl-
miðlum siðan.
‘S'
Öllum má þvi vera ljóst, að
Bjarki hefur þarna ekki verið að
rugla saman málum (við spira-
málið), en hafi hann ekki verið
viss i sinni sök, var það að sjálf-
sögðu skylda hans að leita sann-
leikans i málinu áður en hann
boðar til blaðamannafundar.
Eftirfarandi staðreyndir sýna
glögglega, að Bjarki fer með
rangt mál þegar hann segist
aldrei hafa rætt við mig varðandi
umrætt mál, né greint mér frá
skilaboðum Baldurs Möller, um
að hætta tafarlaust rannsókn
þessa máls:
1. í yfirlýsingu Asgeirs Friðjóns-
sonar, umboðsdómara i málinu
segir orðrétt i Morgunblaðinu frá
10. febr. s.l. „Hann hefði talið
málið fyrir utan sitt verksvið,
sem umboðsdómara þegar það
kom upp á sinum tima. Hefði
hann til öryggis haft samband við
Baldur Möller, ráðuneytisstj.,
sem samdi umboðsbréf það, sem
Asgeir vann eftir i málinu og
hefði það einnig verið skoðun
hans, að hann ætti ekki að taka
það að sér og væri það viðkom-
andi sakadómaraembætti að
halda áfram rannsókn málsins”.
1 yfirlýsingu Bjarka varðandi
þennan þátt málsins segir orð-
rétt: „í framhaldi af þessu gekk
Asgeir á fund lögreglustj. og var
ég þar viðstaddur og greindi frá
málavöxtum og féllstlögregl.stj.á
það, að eðlilegt væri að visa mál-
inu á þessu stigi til rannsóknar-
lögr. og sakadóms Reykjavikur”.
Ég vil i þessu sambandi spyrja
Bjarka Eliasson að þvi, hvort
hann minnist þess, aö Asgeir
Friðjónsson, dómari hafi i um-
ræddum samræðum við lögreglu-
stj. og hann .minnist á Baldur
Möller, ráðuneytisstj. og hvaða
orð Ásgeir hafi eftir honum haft?
2. Bókun min um atburðinn, sem
skýrt hefur verið frá i fjölmiðlum
og staöfest er af okkur Hauki
Guðmundssyni skömmu eftir að
atburðurinn skeði, staðfestir
hvort tveggja i sen, að Bjarki
ræddi við mig, Hauk og Rúnar i
herbergi þvi, sem lögreglan i
Keflavik hafði til umráða i lög-
reglust. i Reykjavik, svo og að
skilaboðin væru frá Baldri Möll-
er, ráðuneytisstj. um að hætta
tafarlaust rannsókninni og af-
henda hana sakadómi Reykjavik-
ur.
Nú er það upplýst mál, að
Bjarki hafði ekki samband við
Baldur Möller i téðu máli, heldur
ræddi hann við lögreglustj. Sigur-
jón Sigurðsson og Asgeir Frið-
jónsson dómara, Hvernig stendur
þá á þvi eða hvaða ástæður lágu
þvi til grundvallar, að þú Bjarki
sagðir fyrirmælin komin frá
Baldri Möller?
3. Viðurkennt er af þeim Rúnari
og Hauk, að ég hringdi strax heim
tilBaldurs Möllers eftir að Bjarki
hafði fært okkur skilaboðin frá
Baldri, en mér var þá tjáð að
hann væri farinn úr borginni. Ég
hafði enga aðra ástæðu til að ná
sambandi við Baldur, en þá að fá
skýringu á skilaboðum Bjarka.
4. Þegar Bjarki, Rúnar og Hauk-
ur komu til áðurgreinds herberg-
is, var ég að ljúka við yfirheyrslu
á grunuðum aöila um meint toll-
lagabrot samanber skýrslu þar
að lútandi, en sú skýrslutaka fór
fram i næsta herbergi við hið
fyrrgre inda. Undir þeirri skýrslu
stendur yfirheyrslu lauk kl. 12.Ö0.
Ég var einmitt dtaddur i þessu
herbergi þegar þeir félagar köll-
uðu á mig og Bjarki bar mér
skilaboðin, en sú timasetning
virðist vera i samræmi við upp-
gefinn tima Bjarka, þegar hann
segist hafa hitt þá Rúnar og
Hauk.
5. Varðandi framburð Rúnars
Sigurðssonar i téðu máli er enn
ekki vitað með vissu, þar sem
engin yfirlýsing hefur frá honum
komið i málinu, heldur hafa aðrir
aðilar (fjölmiölar) túlkað hans
afstöðu mjög ógreinilega saman-
ber skrif Dagblaðsins og Visis frá
þessum tima.
Ég get fært enn frekari rök fyr-
ir máli minu ef þörf krefur, en ég
hef skýrt satt og rétt frá öllum
málavöxtum i umræddu máli,
enda tel ég framangreindar stað-
reyndir sýni það greinilega, svo
að ekki verður lengur um það
deilt hvor okkar Bjarka fer með
rétt mál. Það er hörmulegt til
þess að vita, að yfirlögregluþj. i
Reykjavik skuli ekki geta viður-
kennt mistök si'n (misminni) I
téðu máli ogennþá verra að kalla
aðra visvitandi ósannindamenn,
sem hafa skýrt satt og rétt frá
staðreyndum.
Þvi miður get ég ekki hjálpað
þér Bjarki minn út úr þessum ó-
göngum, en vonandi verða þessi
mistök þér til varnaðar i framtið-
inni.
Að lokum vil ég beina eftirfar-
andi spurningum til Baldurs
Möllers ráðuneytisstj. i Dóms-
málaráðuneytinu:
1. Hafðir þú afskipti af umræddu
máli og hver voru þau?
2. Hvort mér og Hauki Guð-
mundssyni hafi verið heimilt að
afhenda gögn i téðu máli til rann-
sóknarlögr. og sakadóms Reykja-
vikur, án samráðs eða fyrirmæla
frá yfirmönnum okkar þ.e. lög-
reglustj. á Keflav.flugv. og bæjar
fógetanum i Keflavik, eftir að
sýnt þótti af þinni hálfu og Ás-
geirs Friðjónssonar, umboðs-
dómara, að umboðsskráin tæki
ekki til þessa tiltekna máls.
3. Erhugsanlegt að til hafi komið
valdþurrð hjá þér eða þeim öðr-
um aðilum sem gáfuð fyrirmæli
eða umsögn i téðu máli?
Kristján Pétursson, deildarstjóri.
ML'NIÐ að senda HORNINU
nokkrar linur.
Utanáskrift:
HORMD,
ritstjórn Alþýöublaösins,
Siðumúla H, Revkjavik.
I HREINSKILNI SAGT
Á tossabekknum
Hafi einhver efast um and-
legan vanmátt rikisstjórnar
íslands fram að þessu, þarf sá
hinn sami ekki að velkjast
lengur i neinum vafa. Hver
um annan þveran komu ráð-
herrarnir og þuldu sviplika
langloku, þó einstaka tilbrigði
væru látin fylgja með, eins og
til að svo liti út sem fáeinar
rúsinur væru í grautnum.
Ádeilur á stjórnarandstæð-
ingana fyrir að leggja fram
eðlilegt vantraust á þennan
lánlitla hóp, voru annars tvi-
þættar. Annars vegar bent á,
að auðvitað væri vantraust-
tillaga á þessu stigi málsins
þýðingarlaus, þar sem
stjórnin hefði nægan þingstyrk
og meira en það til að firra
vantrausti.
Með þessu settu blessaðir ráðherrarnir
sjálfa sig á algeran tossabekk. Auðvitað
hefur engum dottið i hug, að handjárn
ílokkanna væru ekki nægilega stérk, til að
stjórnin yrði ekki felld við atkvæða-
greiðslu á Alþingi. AUar umræður þar um
voru þess vegna gersamlega út i hött.
Hvað sem liður hugarfari ýmissa þing-
manna i stjórnarliðinu og misjafnrar
ánægju þeirra með forystuna, myndu þeir
naumast hlaupast á buj;t fyrirvaralitið
undan merkjunum. Það var þvi algerlega
óþarfi að setja upp neinn sauðarsvip, þó
hann fari vissulega ekki afar illa á and-
litum ráðherranna, sumra hverra, og
látastmisskilja tilefni vantraustsins. Hér
var auðvitað um að ræða næstum eina
ráðið tU aðgeta rætt i áheyrn alþjóðar það
ástand, sem skapazthefur vegna vinguls-
háttar og getuleysis ráðamanna.
Þegar svo er komið, að viðtækt alls-
herjarverkfall á sjó og landi er skollið á,
og það er beizk staðreynd, að stjórnvöld
hefðu getað afstýrt þvi, er sannarlega
ástæða til að ræða það fyrir opnum
tjöldum. Þaðer auðvitað i fullu samræmi
við annan málflutning stjórnarherranna,
að telja tilraunir launþegasamtakanna til
að breyta um aðferðir i kjarasamningum
hafa sprottið af þvi, að þessi samtök vildu
takmarka eða láta af hendi samnings-
réttinn!
Hver einasti maður, sem vita vill, veit,
að fyrsta skrefið til að koma slikum
breytingum á að þessu sinni, var að
stjórnvöld gerðu laga- og reglugerðar-
breytingar, svo það yrði fært á þann veg,
sem launþegasamtökin óskuðu. Fyrir
þessari nauðsyn hefur rikisstjórnin
þvælzt i næstum þrjá mánuði, unz boginn
brast og gripa varð til nauðvarnarinnar,
verkfalla. Þegar öllu er á botninn hvolft,
er það i raun og veru rikisstjórnin sjálf
sem hefur verið i eins konar verkf. frá
þvi, sem henni bar að gera, s.l. þrjá
mánuði. Það er hið raunsanna, og þvi er
nú komið sem komið er.
Hin hliöin á málflutningi ráöherranna
er þó jafnvel enn aumkunarverðari, ef
nokkuð er, sem þar ber á milli.
Reynt er að koma höggi á stjórnarand-
stöðuna fyrir það, að hún sé nú að efna til
sundurlyndis á þeim alvarlegu timum,
sem nú séu fyrir okkur, þar sem við bæði
eigum i styrjöld við Breta og efnahagslifið
auk þess i rúst! Þetta var sá rauði þráðar-
spotti, sem birtist i langloku forsætis-
ráðherra. Menn hafa nú sjálísagt ekki
búizt við miklu þar, en jafnvel hinir litil-
þægustu hafa trúlega orðið fyrir sárum
vonbrigðum. Hvenær á eiginlega að ræða
mál alvarlega og fletta upp spilunum i
fullri hreinskilni, ef ekki þegar sérstakur
vandi steðjar að?
Við höfðum stundum til reynslu ann-
arra þjóða, og þvi er ekki að neita, að við
getum ýmislegt af þeim lært, ef rétt er
lesið úr. Um þessar mundir eru Bretar
okkur talsvert hugstæðir vegna óbilgirni
þeirra i okkar garð. En við mættum vissu-
lega minnast viðbragða þeirra, þegar
harðast kreppti að þeim i siðari heims-
styrjöldinni. Við mættum minnast þess
dauðahalds, sem brezka ihaldið meö
Eftir Odd A. Sigurjór.sson
öllum sinum spákaupmönnum og kaupa-
lokum hélt i Chamberlain stjórnina, þrátt
fyrir svik hennar og brigðmælgi i
styrjaldarundirbúningnum m.m.
Við mættum minnast þess, að þegar
brezka þjóðin stóð andspænis dauðans
hættunni af innrás nazista og ósigrar og
hrakfarir voru einu fregnirnar, sem af
vigvöllunum bárust, hikaði stjórn
Churchills ekki við að hafa opinskáar um-
ræður i þinginu um vandann. Ef Geir
Hallgrimsson heldur, að það hafi aðeins
farið fram lofræður um ihaldið og Pila-
tusarþvottur á lúkum þess, er mál að lesa
upp og læra betur. Með þvi að gera sér
raunhæfa grein fyrir vandanum og ræða
opinskátt orsakir hans og liklegar afleið-
ingar, var stigið fyrsta skrefið til úrbóta.
Þetta kostaði auðvitað sárindi, enginn
efast um það. En það syndi jöfnum
höndum siðferðisstyrk, sem verður að -
vera bakhjarl hverrar þjóðar, að þora að
horfast i augu við raunveruleikann hversu
kaldur sem hann er.
Siðustu timai; hafa einnig opinberað að
nokkru, að siðferðisástand þjóðarinnar sé
ekki á háu stigi. Þar þurfi um að bæta. Ef
við þorum ekki að horfast i augu við það.
semaflaga ferogsnúast gegn þvi af fullri
hörku er illa komið. Þar dugir engin
strútapólitik. Menn, sem hana iðka og
halda að allt sé i lagi ef þeir sjái ekki
ósómann, mættu minnast hins forn-
kveðna. ,,Að ljúga að öðrum er ljótur
vani, en ljúga að sér sjálfum er hvers
manns bani!”
Ljótur vani!
Miðvikudagur 25. febrúar 1976
Alþýðublaðið