Alþýðublaðið - 26.06.1976, Blaðsíða 2

2 STJÓRNMÁL
alþýöu-
Laugardagur 26. júní 1976 biaöiö
alþýðu-
tJtgefandi: Alþýöuflokkurinn.
Rekstur: Reykjaprent hf. Ritstjóri
og ábyrgðarmaður: Arni Gunnars-
son. Fréttastjóri: Bjarni Sigtryggs-
son. Aðsetur ritstjórnar er i Siðu-
múla 11, simi 81866. Auglýsingar: 14906. Askriftarsími 14900.
Prentun: Blaðaprent h.f. Askriftarverð: 1000 krónur á
mánuði og 50 krónur i lausasölu.
VERÐBÓLGAN
SÉR UM ÞAÐ
Hún var sjö ára gömul, ungf rúin sem var að eign-
ast reiðhjól — tvíhjól — í fyrsta skipti. Hún átti að
vísu ekki alveg fyrir því, en hún kunni ráð við því:
Sjö þúsund á ég, amma ætlar að gefa mér tvö þús-
und, hitt f æ ég lánað einhvers staðar — og verðbólg-
an sér um það.
Þetta er saklaus saga um sjálf sagðan hlut, vonandi
hef ur stúlkan fengið reiðhjólið sitt og notið þess vel.
Og það, hvernig hún hugðist fjármagna fyrirætlun
sina, er einnig sjálfsagt, hún segir ekki annað en það
sem hún hefur margsinnis heyrt foreldra sína segj-
ast ætla að gera — og þau hafa ekki verið að gera
annað en taka þátt í íslenzka lífsleiknum. Nútíma-
fólk á Islandi verður að lifa eftir þessum leikreglum
— ellegar verður það undir skriðunni sem veltur og
veltur.
En það sem litla stúlkan veit ekki — og hvernig ætti
hún að vita það ? — er þetta er óvart ekki alveg
svona einfalt. Verðbólgon, sem hún ætlar að láta
kaupa hjólið fyrir sig, er ekki ósýnileg vél á
ósýnilegum stað, sem prentar peninga þegar þá
vantar. Hún er — fullkomlegeóvartog án þess að hún
með nokkru móti geti um það vitað — að taka þátt í
leik, sem er öllu óskemmtilegri.
I allri umf jöllun um verðbólguna gleymist það iðu-
lega, sem ekki skiptir minnstu máli. Það er hvernig
verðbólgan smátt og smátt neyðir fólk til þess að
taka þátt í óskemmtilegu braski, hvort sem því líkar
betur eða verr. Þetta eru hin siðspillandi áhrif verð-
bólgunnar. Auðvitað er litla stúlkan að eyða fjár-
munum annarra.
$g það sem meira er, i okkar nútímalega þjóð-
Á^lagi tölum við um jafnrétti á hátíðlegum stundum.
En í verðbólgustríðinu er jaf nréttið ekki ýkja mikið í
heiðri haft. Allt er komið undir aðstöðu í bönkum eða
öðrum lánastofnunum. Vegna þess að varla er hægt
að tala um raunverulegt lánsfé — allt lánsfé er gjöf
aðstórum hluta.Þetta ástand hefur meðal annars alið
af sér nýja stétt manna, bankabraskara, menn með
aðstöðu til að útvega vinum, vandamönnum, eða
raunverulega sjálfum sér, lánsf jármagn, og þessir
menn svifast iðulega lítils.
Þessi nýja stétt bankabraskara getur meðal
annars haldið hvaða hallærisfyrirtækinu sem er
gangandi langa lengi — hún hefur bitið sig innan á
báknið — og þaðan sýgur hún f jármuni sem hún hef-
ur aldrei átt —og oftast aldrei haft manndóm til að
afla. Þetta eru skuggahliðar verðbólgunnar. Þessar
hliðar verða menn að þekkja — bankabröskurunum
verður að taka tak.
VIÐVARANIR ■
FISKIFRÆÐINGA5
Færustu fiskifræðingar þessarar þjóðar hafa
ítrekað varað við ofveiði og varað við því að verði
niðurstöðum svörtu skýrslunnar ekki hlýtt, þá séum
við að grafa sjálfum okkur gröf.
Þessar ráðleggingar manna eins og Jakobs
Jakobssonar er ekki hægt að hunza. Vissulega geta
beðið okkar erfiðar ákvarðanir ef þarf að fara að
skammta þorskinn upp úr sjónum. Og aldrei er of
snemmt að vara við fylgikvillum slíkrar
skömmtunar: Þeirrar spillingar sem af getur hlotizt. ■
En það er að skapast hættuástand. AAisvitrir
stjórnmálamenn mega ekki — þótt af kunni að hljót-
ast tímabundnar óvinsældir — þverskallast við ráð- !
leggingum fiskifræðinganna og annarra kunáttu- I
manna í málefnum sjávarútvegsins. Við höfum ekki ■
ef ni á því að eyða miðunum í kring um þetta land.
—VG ■
Var skynsamlegt að semja við Breta?
Landhelgisstriðinu við Breta lauk með þvi að samið var um lausn máls-
ins. Hér á landi voru skiptar skoðanir um það manna á meðal hvort rétt
hefði verið að semja við Breta. Þeir sem vildu semja héldu þvi fram að i al-
þjóðlegum viðskiptum þjóða i milli væri samningaleiðin ávallt heppilegust
og reyndar sú eina færa. Andstæðingar samninga bentu hins vegar á, að við
hefðum fært landhelgina út i 200 milur einhliða og án samninga. Þar af leið-
andi hefði ekki verið nein ástæða til að semja við Breta, sem fremur en allir
aðrir beittu okkur hörku i þessum málum.
Fylgjendur samninga hafa
bent á, að með þvi að semja við
Breta, veiði þeir i raun og veru
mun minna magn en ella og siö-
ast en ekki sizt hefðu samningar
I för með sér stórfelld tollafrið-
indi svo ekki sé talað um allan
þann kostnað og hættu á manns-
lífum, sem fylgir átökunum á
miðunum. Andstæðingar samn-
inga halda þvi hins vegar fram
að i raun og veru sé ekkért um
að semja, þorskstofninn sé
kominn i algert lágmark og al-
gerlega sé undir hælinn lagt
hvort þjóðin geti byggt afkomu
sina á þorskveiðum I náinní
framtið. Þá er einnig bent á að
200 milna landhelgi sé að verða
viðurkennd staðreynd á al-
þjóðavettvangi og þvi hefði ver-
ið ástæðulaust að semja við
Breta, jafnvel þótt nægur þorsk-
afli væri til á miðunum.
Nú er að visu nokkuð um liðið
frá þvi þetta mál var i brenni-
depli. Fyrirtæpum tveim vikum
fór Alþýöublaðið af stað með 6.
skoöanakönnun sina. Spurning-
in, sem þá var lögð fyrir lesend-
ur blaðsins, var um það hvort
rétt hefði verið að semja við
Breta eða ekki.
Þátttakan var svipuð þvi, sem
verið hefur i fyrri skoðanakönn-
unum en þó aðeins dræmari.
Alls bárust 118 svör I pósti. 1 gær
var siöan hringt, eftir tilteknum
reglum, i aðra 118 einstaklinga,
sem allir eru búsettir á Reykja-
vikursvæðinu. Niðurstöður
þessarar skoðanakönnunar
liggja nú fyrir og eru sem hér
segir:
Áttum við að semja við
Breta?
Já sögðu 57 i pósti og 46 sim-
leiðis eða alls 103, 43,6%
Nei sögðu 61 I pósti og 72 sim-
leiðis eöa alls 133, 56,4%
Ef litiö er nánar á þessar
niðurstöður lita þær þannig út,
að i pósti bárust 73 svör frá körl-
um en 45frá konum.Já sögðu 42
karlar og 15 konur, en nei sögðu
31 karl og 30 konur.
Þegar litið er á svör
in, sem fengust i sima, lita þau
þannig út: 32 karlar sögðu já og
21 karl sagði nei. 14 konur sögöu
já en 51 kona sagði nei.
Karlar | Konur
I sima
já nei 42 31 já nei ■ 15 30
i pósti 32 21 74 52 14 51 29 81
Konur með
ajgera
sérstöðu
SK0ÐANA-
KÖNNUN
Það sem e.t.v. er athyglis-
verðast við þessar tölur hinn
áberandi mismunur sem virðist
vera á afstöðu karla og kvenna
til málsins. Nokkuð fleiri karlar
en konur telja að það hafi verið
rétt að semja við Breta. 74 karl-
ar segja já en 52 nei. Þegar litið
er á svör kvenna verður allt
annað uppi á teningnum. Þar
eru það aðeins 29, sem telja að
rétt hefði verið að semja, en 81
sem telja að það hafi verið
rangt.
J'ófn þátttaka eftir ald-
ursflokkum.
Ef litið er á aldur
þeirra sem þátt töku i
könnuninni, allt frá 18
ára aldri til 77 ára (tvö
svör bárust innan við 18
ára aldur) kemur i ljós
að aldursflokkarnir
skiptast nokkuð jafnt
hlutfallslega og ekki
verður séð að yngri eða
eldri aldursflokkar hafi
neina sérstöðu i þessu
máli.
Að þessu sinni bárust
færri svör utan af landi
en i fyrri könnunum,
sérstaklega ef miðað er
við tvær þær siðustu á
undan þessari. Alls
bárust svör frá niu
stöðum utan af landi.
önnur svör voru af
Reykjavikursvæðinu.
—BJ
UNGIR SJALFSTÆÐISMENN
MEÐ GEIR — MÓTI GUNNARI
Alþýðublaðinu hefur horizt
eftirfarandi samþykkt stjórnar
Sambands ungra Sjálfstæöis-
manna:
„Stjórn Sambands ungra Sjálf-
stæðismanna vill aö gefnu til-
efni Itreka þá stefnu, sem Sjálf-
stæöisflokkurinn hefur fylgt frá
komu varnarliösins, að öryggis-
hagsmunir einir verði látnir
ráða þvi, hvorthér dvelst erlent
varnarliö. Jafnframt vill stjórn-
in vara við hverjum þeim
tengslum, sem gert gætu þjóð-
ina efnahagslega háða áfram-
haldandi herstöðvum. Stjórnin
lýsir þvi andstöðu við þær hug-
myndir, sem skotið hafa upp
kollinum aö undanförnu að
bandariska varnarliðið verði
látið borga með sér.
Bandariska varnarliðið er hér
i þágu islenzkra öryggishags-
muna, auk þess sem her-
stöðvarnar eru framlag okkar
til sameiginlegs öryggiskerfis
Atlantshafsbandalagsins.
Framlög til varnarmála eru
einn stærsti útgjaldaliöur allra
okkar bandalagsþjóða. Islenzku
þjóðinni er þess vegna ekki
sæmandi að reyna að hafa fé út
úr þátttöku I varnarsamstarfi,
sem þjónar islenzkum hags-
munum. Gildir þar einu, hvort
rætterum beinar leigugreiöslur
eöa fjármögnun innlendra
framkvæmda, þar sem varnar-
þörfin er einungis höfö að yfir-
varpi.
öryggismál landsins verða aö
vera i stöðugri endurskoðun. En
stjórn Sambands ungra Sjálf-
stæöismanna leggur áherzlu á,
að þjóöin haldi þannig á málum
sinum, aö hún verði sjálfráö
gerða sinna þegar sú stund
rennur upp, aö vera erlends
varnarliðs sé öryggi landsins
ekki lengur nauðsynieg.”