Alþýðublaðið - 18.08.1976, Blaðsíða 5

ssssr Miðvikudagur 18. ágúst 1976
VETTVANGUR 5
Kristilegir
j af naðarmenn
halda
norrænt þing
Samtök kristilegra
jafnaðarmanna á hin-
um Norðurlöndunum
héldu með sér þing i
Arendal i Noregi seint i
júlimánuði, og fór það
fram i Risoy alþýðu-
skólanum.
Formaður norsku
samtakanna, Johannes
Hansen, sagði í blaða-
viðtali, að þetta mót
hefði tekizt framar öll-
um vonum, og þátttak-
endur hefðu haft hið
bezta gagn af sex daga
dvöl á Risöy. Haldnir
voru margir þingfundir
með viðtækum umræð-
um, en auk þess gafst
tóm til hvildar og úti-
vistar.
Hansen sagöi, aB kristnir
jafnaðarmenn i Noregi beröust
nú fyrir því aö vinna aftur fyrir
Verkamannaflokkinn nokkuö
fylgi, er hann tapaöi meöal
annars á fóstureyöingamálinu,
sem var mikiö hitamál 1 Noregi.
Þessir kjósendur fóruflestir I
Kristeligt Folkparti, en þeir
eiga aö ööru leyti ekki samleiö
meö þeim flokkiogeru eftir sem
áöur hlynntir jafnaöarstefn-
unni.. • „Verkefni okkar er aö
sýna þeim fram á, aö Verka-
mannaflokkurinn hafi jákvæöa
afstööu til kristins fólks, en þaö
kom meðal annars fram í ræöu,
Formenn hinna fjögurra kristilegu sambanda norrænna jafnaðarmanna,
frá vinstri: Johannes Hansen (Noregi), Sakari Knuuttila (Finnlandi),
Evert Svenson (Sviþjóð) og Gunnar Grauhoim (Danmörku).
sem formaöur flokksins, Reulf
Steen, hélt á þinginu.”
Hansen sagöi meginhlutverk
samtaka kristinna jafnaöar-
manna vera aö útbreiöa kristna
trú á vinnustööum. í fyrra héldu
samtökin um 10.000 helgistundir
á vinnustöðum. Samtökin hafa
um 3.000 manns innan vébanda
sinna, en njóta samúöar miklu
fleira fólks, ekki sizt i kvenna-
samtökunum og hjá ööru
kristnu fólki.
Verkamannaflokkurinn skip-
aöi 1973fjölmenna nefnd til þess
aö f jalla um flokkinn og kristin-
dóminn. Skilaöi hún athyglis-
veröu áliti, þar sem rökstutt var
samhengiö milli jafnaöarstefnu
ogkristínnar trúar og mæltmeö
þvi, aö fiokkurinn léti 1 stefnu-
skrá i ljós jákvæöa afstööu til
trúarinnar.
Sænsku samtökin héldu
skömmu áöur landsþing sitt, og
fluttu nokkrir af forustumönn-
um sænskra sósfaldemókrata
þar ræöur. Meöal þeirra mála,
sem þar var mest rætt um, voru
friöar- og afvopnunarmálin, og
voru geröar um þau skeleggar
ályktanir.
Fulltrúar á norræna fundin-
um i Noregi voru frá Sviþjóö,
Danmörku, Finnlandi og
heimalandinu.
Fara iafnaðarstefna og kristín trú saman?
„Myndi fagna samtökum kristinna
jafnaðarmanna hér á Islandi”
í tilefni af fréttinni
af hinum norræna
fundi kristilegra jafn-
aðarmanna hafði
blaðið tal af Benedikt
Gröndal, formanni
Alþýðuflokksins, og
spurði hvers vegna
engir fulltrúar hefðu
verið þar frá Islandi.
Þaö er af þeirri einföldu
ástæöu, aö hér á landi eru ekki
til samtök kristilegra jafn-
aöarmanna, sem gætu veriö
aöilar aö þessu samstarfi,
svaraöi Benedikt.
— Er lítill áhugi á trúmál-
um i Alþýðuflokknum?
Nei, þaö tel ég ekki vera. í
fyrstu stefnuskrá flokksins
1916 stóö, aö trúmál væru
einkamál og hinu opinbera
óviðkomandi, komi þau eigi i
bága viö þjóöfélagslifiö. Þetta
að kirkjuvald tók sér stööu
meö öðrum öflum, sem vöröu
auö og sérréttíndi fyrir ásókn
alþýöu og umbótamanna. Enn
sjást merki um þennan arf, til
dæmis í beinum stuöningi
kaþólsku kirkjunnar á Italiu
viö hægriflokkinn, Kristilega
demókrata. Þessi mál hafa þó
verið aö breytast og tíl dæmis
hefur sambúö jafnaöarmanna
i Þýzkalandi viö kaþólsku
kirkjuna fariö batnandi. Mót-
mælendatórkjan þýzka hefur
hins vegar ekki haft nein af-
skipti af stjórnmálum.
— Má búast viö samtökum
kristinna jafnaöarmanna á
tslandi eins og hinum Noröur-
iöndunum?
Mér er ekki kunnugt um
hreyfingulþá átt, en ég mundi
fagna þvi, ef kristnir jafn-
aöarmenn á tslandi mynduöu
meö sér einhvers konar sam-
tök, og ég mundi veita þeim
allan stuöning, sem ég má,
sagöi Benedikt Gröndal aö
lokum.
— segir Benedikt Gröndal,
formaður Alþýðuflokksins
ákvæöi stafaöi ekki af
trúleysi, þvi aö I rööum frum-
herja stefnunnar hér á landi
var margt trúað fólk, en þaö
hallaöist oft aö frlkirkjunni.
Ef til vill hefur þaö veriö i
samræmi viö andstööu þess
gegn rikjandi þjóöfélagsöflum
á öörum sviöum. Æ siöan hafa
starfaö i rööum Alþýöuflokks-
ins áhugamenn um kristna
trú, þar á meðal margir prest-
ar, en flokkurinn hefur I seinni
tiö ekki haft annaö á stefnu-
skrá sinni I þessum efnum en
trúfrelsi. A Alþingi hefur
flokkurinn oft stutt kristin
sjónarmiö, til dæmis I sam-
bandi viö grunnskólalögin.
— Fara jafnaöarstefna og
kristin trú saman?
Já, þaö tel ég tvlmælalaust.
Jafnaöarstefnan hefur aldrei
gert trúleysiogandstööu gegn
kristni og kirkju aö stefnuatr-
iöi, og er að þessu leyti veiga-
mikill munur á okkur og
kommúnistum. Hugsjónin um
frelsi, jafnrétti og bræöralag
er aö sjálfsögðu náskyld
kjarna kristinnar trúar. Tak-
markiö aö jafna auöi milli
rikra og fátækra, sjá fyrir
sjúkum og öldruðum og
tryggja jafnan rétt allra er aö
sjálfsögöu i anda kristninnar.
— Samt hefur verið hörö
andstaöa milli jafnaöarmanna
og kirkjunnar viöa um lönd.
Hvernig samræmist þaö þess-
um sjónarmiöum?
Kirkjan sem þjóöfélags-
stofnun hefiir ekki veriö full-
komin frekar en önnur mann-
anna verk. Fyrr á öldum söfn-
uöust auöur og völd I hendur
mörgum kirkjuhöföingjum og
lengi vel leiddi þetta til þess,
Kirkja og sósíalismi
á kreppuárunum
Norrænir kirkjusagnfræöingar
halda reglulega þing þar sem
flutt eru erindi um þær sagn-
fræöilega rannsóknir, sem unniö
er aö hverju sinni, og á þingi
norrænna kirkjusagnfræöinga i
Uppsölum I Sviþjóö áriö 1974 flutti
Islendingur í fyrsta sinn erindi á
þessum vettvangi.
Þaö var séra Kolbeinn Þorleifs-
son, sem flutti á þessu þingi er-
indi, sem hann nefnir „Et kort-
fattet overblik over forholdet
mellem kristendommen og
socialismen i Island 1925 — 35 til-
lite meö „docentsagens”
(1935-38) tilknytning hertíl.” Eins
og nafnið ber meö sér f jallar Kol-
beinn I þessu erindi um kristin-
dóm og sósialisma á Islandi og
tengir viö þaö efni sögu dósent-
málsins svonefnda i guöfræöi-
deildinni árin 1936 — 38. Þetta er-
indi Kolbeins hefur nú veriö gefiB
út sérprentaö i Sviþjóð — og öli
erindi og umræöur um þau einnig
I sérstakri bók.
Alþýöublaöiö hafði tal af séra
Kolbeini og spuröist fyrir um
þetta þing kirkjusagnfræöinga.
„Þetta þing fjallaði einkum um
byrjunarrannsóknir i kirkjusögu
kreppuáranna á Noröurlöndum,
eöa á f jóröa áratug þessarar ald-
ar, segir Kolbeinn.
„A þessariráöstefnuvoru tekin
til meöferðar efni frá öllum Norð-
urlöndunum og var fjallaö ma.
um nazistatimabiliö, Oxford-
hreyfinguna, sósiaiismann og
ýmsa áberandi sértrúarflokka,
svo sem Hvltasunnusöfnuöinn og
Hjálpræðisherin n.”
— Varst þú eini islenzki þátt-
takandinn?
„Já, og erindi mitt mun hafa
veriö hiö fyrsta, sem flutt hefur
verið af tsiendingi á þessum vett-
vangi. Samtök norrænna kirkju-
sagnfræöinga er hreyfing sem
fjallar á sagnfræöilegan og vis-
indalegan hátt um hin ýmsu
vandamál kirkjunnar, og þar
sitja ekki aðeins starfandi klerk-
ar eöa biskupar, heldur einnig
sagnfræöingar og leikmenn.
Þetta erindi mitt hefur nú veriö
gefiö út sérprentaö, en einnig
hafa önnur erindi á þessari ráö-
stefnu veriö gefin út á þann hátt,
svo og þykk bók, 170 slöur, þar
sem er aö fmna öil erindi, sem
flutt voru á þinginu og þær um-
ræöur sem um þau uröu.”
— BS