Alþýðublaðið - 28.09.1976, Blaðsíða 4

4 VHJHORF
Þriðjudagur 28. september 1976
ssar
varpsmanna eiga eftir að draga
einhvern dilk á eftir sér.
Óánægja i röðum opinberra
starfsmanna er orðið svo mikil,
að það er ekki spurning um
hvort, heldur hvenær fleiri
starfshópar feta i fótspor
þeirra. Lögreglumenn eru orðn-
ir leiðir á þessari einskisverðu
bið, póstmenn hóta að griða til
harðra aðgerða, ef ekki rætist
úr fyrir þeim, og kennarar eru
ekki alltof sælir af sinu, að ég
hygg. Þessir starfshópar, ásamt
fleirum, hafa krafizt leiðrétt-
ingar mála sinna um árabil, og
farið fram á að fá mannsæm-
andi laun. Varanlegustu
viðbrögðin, sem þetta fólk hefur
fengið, eru þau, að upp var tek-
inn álitlegur fjöldi starfsheita,
tii að spreða meðal manna, þótti
þá mörgum sem heldur hefði
veriðskotið yfir markiö, en i þvi
hefur raunin orðið sú, að þetta
fyrirkomulag hefur heldur mið-
að aö þvi, að halda launum
manna niðri, en að koma þeim i
viðunanlegt horf. Þess verður
áreiðanlega ekki langt að biða,
að launþegar gripi til harka-
legra aðgerða til að fá leiðrétt-
ingu mála sinna — og lái þeim
svo hver sem vill.
Jóhanna S. Sigþórsdóttir
HVERJIR VERÐA NÆSTIR?

Kjaramál opinberra
starfsmanna hafa verið
ofarlega á baugi und-
anfarið misseri. Hefur
berlega komið i ljós, að
mjög margir þeir telja
sig ekki geta unað við
þau kjör, sem rikið
býður. Þetta er ekki i
fyrsta skipti sem laun-
þegar hafa lýst yfir
óánægju sinni og kraf-
izt bættra lifskjara, en
án sýnilegs árangurs.
Þau svör, sem opinber-
ir starfsmenn hafa
fengið við kröfum sin-
um gegnum árin, hafa
verið loðin og óljós, og
til lítillar fyrirmyndar
fyrir á sem þau hafa
gefið.
Það þarf enginn að ætla, að
BSRB gangi i sjóðina, þar sem
rikisvaidið er fyrir, og segja
þeir, sem einhverja nasasjón
hafa fengiö af samningaviðræö-
um miili fyrrgreindra, að engin
furða sé þótt opinberir starfs-
menn hafi dregizt stórlega aft-
urúr i launamálum.
Og nú er svo komið, að aðild-
arfélögin innan BSRB eru farin
að gripa til sinna ráða, og ganga
i berhögg við lög og reglur.
Þeir eru ekki
ofsælir...
Sjónvarpsmenn uröu fyrstir
til að riða á vaðið, og lögðu þeir
niður vinnu i 5 daga, svo sem
menn muna. Verkfall þeirra
vakti mikla athygli almennings
svo ekki sé meira sagt, og les-
endadálkar dagblaðanna fóru
ekki varhluta af þvi. Eins og
irnar. Auk þess hafa þeir tekið
stjórn ýmissa viðtalsþátta utan
fréttatima á sinar herðar. í
stuðningsyfirlýsingu, sem
kollegar þeirra i Sviþjóð sendu,
meðan á verkfallinu stóö, segir
að á þrem samvinnufundum
norrænna starfsmanna við út-
varps- og sjónvarpsstöövar hafi
athyglin beinzt i sivaxandi mæli
að aðstæðum i sjónvarpi og út-
varpi á íslandi. Mönnum sé full-
ljóst, að starfsmenn þessara
stofnana skipi alltof lágan sess i
launastiganum, samanborið við
starfsbræður þeirra á Norður-
löndum. Sama máli gegnir um
aíla starfsaðstöðu, að sjón-
varpsmenn telja hana áberandi
lakasta á tslandi miðað við hin
Norðurlöndin.
Af framanrituðu má svo sann-
arlega sjá, að fréttamenn eru
ekkert ofsælir af þeim launum,
sem þeim er skammtað úr vasa
rikisins og eiginlega mesta
furða að þeir skyldu ekki hafa
gripið til þessara aðgerða miklu
fyrr.
Hver á að borga
brúsann?
En það er fleira, en verkfallið
sjálft sem menn hafa verið tvi-
stigandi yfir. Það vaknaði sum-
sé sú spurning, hvort eigendur
eigi nú að fara aö kóróna ólög-
legar aðgerðir sjónvarps-
manna, með þvi að inna af hendi
iðgjald fyrir þann tima sem
sjónvarpsútsendingar lágu
niðri. En þá kom i ljós að sjón-
varpsmenn eru ekki eins há-
bölvaðir og þeir litu út fyrir að
vera, þvi þeir hafa boðizt til aö
hafa útsendingar sjónvarpsins
næstu fimmtudaga, til að bæta
mönnum upp þessa 5 daga. Ekki
verður annað sagt, en aö þetta
sérausnarlega boðið, þegar litið
er á það, að þetta verður eins
konar „sjálfboðavinna” þvi fyr-
ir hana fá þeir enga aukapen-
inga I vasann.
Koma fleiri á eftir?
Það er engum vafa undirorp-
ið, að þessar aðgerðir sjón-
gerist og gengur voru skoðanir
manna á þessum aðgerðum
mjög skiptar, og voru þeir
margir sem lýstu andúð sinni á
þeim, og fordæmdu þær. En ein-
hvern veginn er það svo, að mér
er ekki grunlaust um, að flestir
þeirra bréfritara, sem fylltu
þennan flokk, hafi haft litla hug-
mynd um, um hvað þeir voru að
tala. Að þeir hafi hreinlega ekki
vitað, hvaða laun t.d. frétta-
menn sjónvarps þiggja fyrir
sina vinnú. Ef til vill hafa sár-
indin yfir að hafa myndlausan
kassann standandi inni i stofu,
ráðið meiru um undirtóninn i
skrifum þessum, heldur en stað-
reyndir málsins sjálfs. Auk þess
eru ýmsar gróusögur um laun
starfsmanna sjónvarps á flökti
um bæinn, og nægir i þvi sam-
bandi að minna á frétt i blaði
einu, sem ég hirði ekki um að
nefna hér. Þar var sagt frá með
miklum fjálgleik, að sjónvarps-
mönnum væri andsk.... engin
vorkunn, þvi þeir væru með kr.
150.000 i laun á mánuði, og af þvi
ættu þeir aö geta lifað lúxuslifi.
Þarna er farið með rangt mál,
þvi hið rétta er að meöallaun
fréttamanna hjá sjónvarpinu,
eru rétt rúm 100 þúsund, með
yfirvinnu og vaktaálagi. Skrif-
stofufólk er miklu neðar I launa-
stiganum, og býr þvi vissulega
ekki viö kræsileg kjör.
Ofhlaðnir störfum
Það hefur vakið óskipta at-
hygli þeirra erlendu sjónvarps-
manna sem hingað hafa komið,
hversu störfum er hlaöið á þá
fáu fréttamenn sem starfa hjá
islenzka sjónvarpinu. Þeir
þurfa að gera allt i senn, að afla
frétta, stjórna viðtalstimum i
fréttaútsendingum og lesa frétt-

HVAR ER HINN ENDINN?
Leynd aflétt
Það var strax spor i rétta átt,
þegar umboðsdómari i svo-
kölluðu ávisanamáli, Hrafn
Bragason, ákvað að birta nöfn
þeirra, sem rannsókn hefur
beinzt að i þessu „meinta” mis-
ferli.
Ekki er þó svo að skilja, aö
þarmeð sé svarað öllum spurn-
ingum, sem menn hafa lagt
fyrir sig. Þvi siöur þar sem
uppljóstranirnar vekja margar
spurningar, sem ekki voru beint
á dagskrá áður.
Litið er getið um og enn siöur
lagður dómur á þátt bankanna
að öðru leyti en þvi, að þarna
muni allir aðalbankar landsins
og einn sparisjóður aö auki hafa
verið leikvöllurinn, sem þetta
laumuspil fór fram á. Þá veit
maður þaö.
Sérstaka athygli hlýtur að
vera sá framburður, aö „góðum
viðskiptavinum” bankanna hafi
veriö gert ljóst i tæka tið, að
fram ættu að fara skyndikann-
anir á innistæðulausum
ávisunum!
Ef hér væri rétt með farið,
væri það óvenjuleg hugulsemi,
viðskulum vona, við óvenjulega
viðskiptavini; Þessum fram-
burði hefur Björn Tryggvason,
seðlabankastjóri visaö á bug, og
skalhér alls ekki dregið i efa, að
framburður hans sé I fullu sam-
ræmi við þaö sem hann veit
sannast og réttast.
A hinn bóginn mætti leika
nokkur vafi á, að maður af gerð
og skapferli Björns Tryggva-
sonar hafi lagt sig niður við að
gaumgæfa alla útúrkróka á
refilstigum bankakerfisins. Má
einnig vera að þeir séu næsta
fáir, sem hafa allan þann fróð-
leik handbæran.
En hvaö um þetta, þá veröur
ekki hjá þvi komizt, að rann-
saka vel og vandlega þátt bank-
anna i þessu óskemmtilega
máli. Séu innan kerfisins ein-
hverjir, sem ekki eru þess trún-
aðar veröir, sem þeim hefur
verið sýndur, er mál að létta af
þeim hinum sömu öllum erli þar
i sveit, og þó fyrr hefði verið.
Stofnanir á borð við bankana
geta ekki veriö reknar með
neinu kjörbúöasniði, allra sizt ef
„viðskiptavinirnir” gleyma þvi,
i bili, að koma við hjá „gjald-
keranum” áður en út er gengið!
Annað, sem einnig hlýtur að
vekja athygli, er hvernig varið
er tengslum milli velflestra
(allra nema fjögurra að sögn)
þeirra, sem fastast hafa sótt á
þessi ávisanamið og fiskað með
kunnum árangri. Þaö sýnist
óumdeilanlega vera tengt hinu
mjög umrædda veitingahúsi,
Klúbbnum að Borgartúni 32.
Nú er tvennt til. Annaðhvort
hefur athygli rannsóknarmanna
frá upphafi beinzt að þessu
fyrirtæki, og hefur raunar legið
i loftinu að upphafs þess geti
verið að leita I miöur skemmti-
legum málum öðrum, eða að
rannsóknin hafi leitt beint að
annaðhvort bak- eða fram-
dyrum þar á bæ.
Sé hiö fyrra tilfellið, hlýtur að
vakna spurningin um, hversu
grandgæfilega hafi þá verið
leitað að öðrum hugsanlegum
hreiðrum. Vissulega geta „fleiri
verið breyzkir en Ingimundur”
eins og þar stendur.
Hvað sem um þetta fyrirtæki
má segja, er það auðvitað fjarri
öllu viti, að beina sjónum og
rannsóknum i þessa einu átt,
sizt þegar árangur eins og þessi
liggur fyrir. Ef það er ætlunin
að viðhafa allsherjar þrifabað,
sem við skulum vona að hafi
verið markmiðið i upphafi,
verður ekki unnt aö undan-
þiggja neinn „Löngumýrar-
bónda” þvi, þó finnast kynni á
vettvanginum! Þar ber að
ganga hreint og hispurslaust til
verks, hver svo sem i hlut kynni
að eiga.
En svo vikið sé aftur að
Klúbbnum og þeim einstak-
lingum, sem hafa tengzt honum,
má segja, að það sé verulega
gildur „kaðall” sem liggur frá
þeirri stofnun, snúinn saman úr
þrettán þáttum, auðvitað mis-
jöfnum að gild- og styrkleika.
Enn er óupplýst hver hefur lagt
tiLrauða þráðinn”, og skiptir ef
til vill ekki öllu máli, þó fróðlegt
væri að þaö upplýstist.
Aðalatriðið er, að hér viröist
vera um að ræða einskonar lif-
taug, sem þessir þrettán-
menningar hafa átt i fórum
sinum, meðan það var.
En það er nú svo, að þegar
betur er að gáð, hafa allir
1 í HREINSKILNI SAGT ÍSIlllÍII
C ......
spottar, hvort sem gildir eru eða
grannir, þá náttúru að hafa tvo
enda. Annar hefur þegar
fundizt, sem áður er að vikið.
Það er hinsvegar gersamlega
óupplýst hvert linan liggur. Þab
væri þó ekki með öllu ómerki-
legt rannsóknarefni. Heldur má
kallast með ólikindum, að
stefnan sé beint út i tómarúmið.
Hugsanlegt er auðvitaö, að
einhver þessara þátta hafi á
langri leið greinzt frá aðaltaug-
inni. En eftir situr þetta, sem
hlýtur að vera spurning
dagsins: Hvar er að finna hinn
endann á spottanum? Og aftan i
þeirri spurningu hangir önnur.
Er ekki ómaksins vert, að
svipast um eftir þeim enda?
Oddur A. Sigurjónsson
/