Alþýðublaðið - 06.10.1976, Blaðsíða 4

4 SJÖNARMID
Miðvikudagur 6. október 1976 asar
TIL BARÁTTU FYRIR
JAFNAÐARSTEFNU
Nú í haust verður
haldið 37. flokksþing
Alþýðufl. Eitt af
meiriháttar verkefnum
þessa þings verður, að
samþykkja nýja
stefnuskrá fyrir flokk-
inn, en tillögur að þess-
ari stefnuskrá hafa
verið til umræðu allt
frá þvi að þær voru
fyrst lagðar fram á
flokksþinginu i fyrra.
A6 vísu samþykkti siBasta
flokksþing grundvallarstefnu-
skrá, þar sem kveðiö er á um
ýmiss veigamikil atriði er varða
markmiö og lifsviðhorf
Jafnaðarmanna.
A þinginu i haust veröur
endanlega gengið frá þeim
stefnuskráratriðum er varða
einstaka málaflokka, s.s.
kjaramál, skattamál, verðlags-
mál sjávarútvegsmál, iðnaö,
landbúnað, verzlun og sam-
göngur. Þá veröur einnig mörk-
uð stefna i ýmsum málafl.,
er varöa samskipti þegnanna,
s.s. uppeldismál, húsnæðismál,
heilbrigðismál og skólamál.
Auk annarra málaflokka, sem
teknir veröa til meðferðar má
nefna dómsmálin og réttar-
gæzlu, stjórnskipan og rikis-
vald, landhelgi, hafréttarmál,
varnarsamstarf og utanrikis-
mál.
A þvi sem hér hefur verið
nefnt má sjá, að stefnuskrá
Alþýðuflokksins spannar yfir
flesta þá málaflokka, sem
mestu varðar. Að visu má segja
að stefna flokksins i hinum
ýmsu málum hafi verið nokkuð
ljós, enda þótt mismunandi á-
herzla hafi verið lögð á hina
ýmsu málaflokka á hverjum
tima. Þetta er eölilegt, ekki slzt
á miklum breytinga- og um-
brotatimum, eins og þeim, sem
við lifum nú á.
Alþýðuflokkurinn
i sóknarhug
Rituö stefnuskrá segir aö visu
ekki allt. Það sem mestu máli
skiptirer vitaskuld það, hvernig
á er haldið. Þrátt fyrir þaö á
hnitmiðuö stefnuskrá aö vera
okkur jafnaöarmönnum hald-
gott tæki og leiðarljós þeim for-
ystumönnum okkar, sem standa
i framlinu baráttunnar.
Það fer ekki heldur á milli
mála, að Alþýðuflokkurinn er
nú I miklum sóknarhug. Þaö er
ekki bara innan raða Alþýöu-
flokksins sem þessa veröur
vart, heldur langt inn I raöir
ánnarra stjórnmálaflokka. Þó
er ef til vill annað, sem vekur
enn jneiri athygli okkar, og það
er sa mikli áhugi, sem ungt fólk
hefur sýnt á jafnaöarstefnunni
og stefnu og störfum Alþýöu-
flokksins.
Það er þess vegna gott til þess
aö vita, aö eftir flokksþingiö i
haust, verður hægt að benda al-
menningi á þá stefnuskrá, sem
Alþýöuflokkurinn hyggst berj-
ast fyrir.
Eins og áður sagöi samþykkti
siðasta flokksþing nokkur
veigamikil undirstöðuatriði i
stefnuyfirlýsingu Alþýöuflokks-
ins. Þessi hluti i stefnuskrá
flokksins verður nú rifjaöur hér
upp lesendum blaðsins til um-
hugsunar. Þessi inngangsþáttur
stefnuskrárinnar er sem hér
segir:
„Alþýöuflokkurinn er stjórn-
málaflokkur, sem starfar á
grundvelli jafnaðarstefnúnnar.
Jafnaöarstefnan berst fyrir
frelsi, jafnrétti og bræöralagi,
gegn einræði, kúgun, auövaldi
og kommúnisma.
Jafnaðarstefnan felur i sér
hugsjónir lýöræöis og félags-
hýggju. Með félagshyggju er átt
við, að framleiðsla og dreifing
lifsgæða mótist af samvinnu og
samstöðu. Markmiöið er aö
koma á þjóðfélagi, þar sem rikir
jafnrétti allra til framleiöslu-
gæðanna.
Meö lýðræöi er átt við rétt
allra manna til þátttöku i á-
kvörðunum, sem varða þá
sjálfa sem félaga 1 heild. For-
senda sliks lýðræðis er frelsi
manna til orös og æðis.
Jafnaðarstefnan miöar að þvi,
að lýðræöislegum aðferöum
veröi beitt hvarvetna, þar sem
ákvarðanir eru teknar fyrir hóp
manna.
Félagshyggja og lýðræði eiga
sameiginlega grundvallarhug-
sjón. Sú hugsjón er jafnrétti.
Jafnaðarstefnan er þannig jafn-
réttisstefna, sem berst gegn for-
réttindum i hvaða mynd, sem
þau birtast. Hún er tæki þeirra
sem engra forréttinda njóta, i
baráttunni gegn forréttinda-
hópunum. Hin nýja stétt Is-
lenzks samfélags er hin sam-
tvinnaða og samtryggða valda-
stétt, sem ræður yfir fjármagni
og hlunnindum, en býr við tak-
markað lýðræðislegt aðhald.
Mannúð og
mannréttindi
Alþýðuflokkurinn er ábyrgur
lýðræðisflokkur, sem vill efla
mannúð og mannréttindi,
tryggja persónufrelsi einstak-
linga og stuðla aö efnahags-
legum framförum I þágu
heildarinnar. Alþýöufl. vill að
allir landsmenn eigi, án tillits til
efnahags og búsetu, rétt til at-
vinnu og menntunar, rétt til
heilsugæzlu og læknishjálpar,
rétt til aö bera mál sin undir
dómstóla, rétt til framlaga úr
almannatryggingum, þegar út
af ber, rétt til lifeyris þegar ald-
urinn færist yfir. A þessum
grundvelli veröi efnahagslegur
jöfnuður tryggður. Einstak-
lingar fái notiö framtaks síns,
dugnaðar og ábyrgðar I þvi
skyni að tryggja eðlilega verð-
mætasköpun i þágu þjóðar-
heildarinnar. Rikja á fullur
jöfnuður á sviði mannréttinda
og persónufrelsis, svo sem jafn-
réttikynja, jafn kosningaréttur,
jafn réttur allra til að mynda
sér skoðanir og berjast fyrir
þeim.
Alþýðuflokkurinn er
verkalýðsflokkur
Alþýðuflokkurinn telur aö
blandað hagkerfi henti þjóðinni
bezt, það er að atvinnuvegirnir
verði reknir i formi einkarekst-
urs, samvinnureksturs og opin-
bers reksturs, en þróa beri at-
vinnulýðsræði innan allra
rekstrarforma.
Alþýðuflokkurinn og samtök
launþega berjast fyrir náskyld-
um hagsmunum og eiga þvi

málefnaiega samleið i grund-
vallaratriðum.
A'lþýöuflokkurinn vill gera
þjóðfélagið allt i senn: siöaðra,
réttlátara, betra. Flokkurinn
berst fyrir auknum jöfnuöi milli
einstaklinga og milli byggða,
flokkurinn berst gegn forrétt-
indum og gegn spillingu,
flokkurinn villaðhverjum þegni
þjóðfélagsins verði tryggt að
geta lifað lifinu með mannlegri
reisn.”
Til umhugsunar fyrir
jafnaðarmenn.
Hér verður numið staðar i
upprifjun á þessum þætti
stefnuskrárinnar, sem þegar
hefur verið samþykktur. En her
er af mörgu að taka og um
margt að hugsa. Yfirlestur
þessarar stefnuyfirlýsingar
hlýtur einnig aö verða til þess aö
vekja menn til umhugsunar um
ýmis þau vandamál, sem Is-
lenzk þjóð þarf að horfast i augu
við í dag.
Inntak jafnaðarstefnunnar er
frelsi, jafnrétti og bræðralag.
Það eru þessar hugsjónir sem
við eigum aö setja a oddinn i
baráttunni fyrir betra þjóð-
félagi og betra mannlifi.
Bragi Jósepsson
Sofandi flotið að ósnum
Snilldin lætur ekki að sér
hæða!
Undanfarna daga, jafnvel
vikur, höfum við fengiö að lesa
um það i málgögnum rikisstj-
órnarinnar, að nú sé að birta
nokkuð yfir I efnahagsmálum
þjóðarinnar.
Það er einkar athyglisvert, að
auðvitað er þessi bati þvi að
þakka, að þeirra mati, að nú
hafi ríkisstjórnin loksins getað
neytt sinna alkunnu snilldar-
ráða, til þess að greiða fram úr
vandanum.
Þess er að visu getið I fram-
hjáhlaupi, að eitthvaö hafi nú
liðkazt til i verðmæti útflutn-
ingsvara okkar. En jafnvel þó
það hafi eitthvað smávegis
stuðlað aö efnahagsbatanum, er
hlutdeild stjórnvalda náttúru-
lega mikilvægari!
Inn I þessa mynd vantar samt
dálitiö, máske ekki mikilvægt,
en þó...
Þetta er nú eiginlega ekki
annaö en, að upplýst veröi fyrir
almenningi, svo ekki veröi um
villzt, hvaða áhrif hin einstöku
atriði stjórnarstefnunnar hafa
haft á lffskjör almennings.
Vitanlega þyrfti ekki að efast
um, að þær upplýsingar yrðu i
einu og öllu málefnalegar-þó
þaö nú væri.
Sennilega gætu stjórnarflokk-
arnir ekki fundiö annað hald-
bærara, til þess aö ómerkja það
sem þeir kalla ómaklegar árás-
ir stjórnarandstæöinga. Af
hverju ekki þessi spil á borðiö?
Þaö er vitanlega heldur aum-
legt, að gráta undan þvi, sem
þeir kalla neikvæða gagnrýni,
án þess að beita snilldinni, til
þess aö kveöa hana niður meö
rökum. Hvað sem um tslend-
inga má annarssegja. Hafa þeir
aldrei boriö sérlega viröingu
fyrir gátkonum, sizt pólitisk-
um. Þaö raskar auðvitað ekki
þvi að hægt er aö hafa og sýna
meðaumkun, og má það vera
nokkursynd á baki stjórnarand-
stöðunnar, að láta sér sjást yfir
það.
En þegar alls er gætt, gerir
almenningur eðlilega víötækari
kröfur til þeirra, sem stjórna,
en að þeir fari vel i ráðherra-
stólum. Þann vanda gætu marg-
ir leyst ekkert siður. Stjórn á
landi, þó mannfátt sé, er nú
samt margbrotnari en það.
Þegar allt kemur til alls er þó
margt áþekkt með heimilis-
haldi og landsstjórn, þó annað
sé stærra i sniðum. Allir heimil-
isfeöur og mæður, sem þaö nafn
er gefandi, láta sér fyrst og
fremst annt um að sjá heimilinu
sómasamlega farborða. Þar
undir kemur vitanlega, að reisa
sér ekki hurðarás um öxl fjár-
hagslega.
Þarflaust er að ræöa, hvernig
rikisstjórnin hefur meöhöndlaö
þennan þátt. Við vitum öll full-
vel, aö skuldasöfnun i tið hennar
hefur verið svo yfirþyrmandi,
aö senn verðum við aö leggja
fram um 20% af tekjunum, til
þess að standa undir vöxtum og
afborgunum af súpunni. Er þó
alls ekki séð fyrir þann enda.
I annan staö kappkosta flest-
ir, aö mismuna heimilisfólkinu
ekki stórlega, hvorki 1 útlátum,
né heldur áreynslu viö heimilis-
verkin.
Hver, sem litur yfir þjóölifiö,
getur naumast annað séð, en að
hér hafi gengið verulega úr-
skeiðis á stjórnarheimilinu.
Umræður um skattamisréttið
hafa meira aö segja skafið svo
úr hlustum stjórnarherranna,
aö þeir viöurkenna opinberlega
að við svo búið megi ekki lengur
standa! Við eigum að visu eftir
að sjá efndirnar á loforöum um
úrbætur. En það er nú hægt að
hafa biölund skamman tíma
enn.
Þá hefur aöbúð að eldra fólki
og öryrkjum þótt lýsandi dæmi
um hugarfar húsbænda.
Allir vita hvernig þau mál
standa hér og nú. Raunar væri
ekki fjarri lagi að leita þyrfti
nokkuð langt aftur i íslandssög-
una til þess aö finna fordæmin.
Það væri þá helzt til Þórólfs
bægifótar eða Svaöa á Svaða-
stöðum!
Nú er það fjarri mér að halda,
að hér ráði mannvonzkan ein
rikjum. En loppnar hendur á
stjórnartaumunum kunna að
leiða að sama eöa svipuöu
marki.
Þó Islendingar séu óstýrilátir
og margt megi um þá misjafnt
segja, hafa þeir oft sýnt, og eru
eflaust tilbúnir til enn, að láta
skutinn ekki frýja skriðar, ef
rösklega er róiö frammi i.
Þvi miöur hefur hringsnún-
ingur rikisstjórnarinnar á
„Veiðileysifiröi” leitt til lélegra
aflabragða.og ráðleitnina hefur
oftast skort til þess að hún fyllti
rúmið, sem henni var ætlað og
hún batzt i. Þvi er nú meðal
annars komiö sem komiö er.
Þjóöin, sem gerir ráðherrana
út, á þess varla annan kost en að
fá þeim pokann og leita annarra
skipstjórnarmanna, sem lik-
legir væru til að láta viti þess-
ara verða sér að varnaöi, og
hefðu trúlega annað geöslag til
aö bera en fljóta sofandi að
feigðarósi, setjast þá niður og
gráta undan annarra vonzku.
I HREINSKILNI SAGT
-Oddur A. Sigurjónsson